De ingrediënten voor een goede bodem

De ingrediënten voor een goede bodem
Dr. J.A. (Arjan) Reijneveld
Wat
willen
we?
Opbrengst
Opbrengst
17,5
15
12,5
10
7,5
5
2,5
0
1850
1875
1900
1925
1950
1975
2000
2025
Jaren
2050
Optimale kwaliteit
Efficiënte inzet water en nutriënten
Wat
hebben
we
nodig?
Hoge bodemvruchtbaarheid!
=
Hoog nutriënten- en waterbindend
vermogen van de bodem
Hoe vast te
stellen?
Grondonderzoek
Bodemvruchtbaarheid
Chemisch
N, S, P, K, Mg, Ca
Mn, Cu, B, Fe…
CEC, pH
Fysisch
Textuur
Organische stof
bodemstructuur
…
Biologisch
Nematoden
Schimmels
Bacteriën
…
Wat heeft een gewas nodig?
Opgeteld = 99% C + H + O en 1% mineralen
1% = hoofdelementen: N, S, P, K, Ca, Mg Na
= sporenelementen: Si, Fe, Zn, Mn, Cu, B, Mo
1% ……
Boriumgebrek
Via grondonderzoek zicht op
essentiële nutriënten
Op grondonderzoek ook informatie over
Beschikbaar versus Nalevering
Op het verslag
Wat vinden we?
Ca-status aan CEC = bodemvoorraad
Aardbeien open teelt 2016
60
laag
vrij laag
goed
vrij hoog
hoog
50
40
30
Ca-CEC,%
< 70
70-80
80-90
90-95
> 95
20
10
0
laag
vrij laag
goed
vrij hoog
hoog
Ca-gebrek
Tipburn
pH status
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
<5
5 - 5,5
5,5 - 6
>6
B-status (plant beschikbaar)
Aardbeien open teelt 2016
35
30
25
20
15
10
5
0
laag
ces.ncsu.edu B toxicity:
rechts is overmatig B remt wortelontwikkeling
goed
vrij hoog
hoog
Si-status (plant beschikbaar)
Aardbeien open teelt 2016
•
•
•
•
•
•
Stevigheid
Droogtetolerantie
Zouttolerantie
P-beschikbaar
P-opname
Ziekteresistentie
25% ‘laag’ in plant beschikbaar silicium
Voorbeelden van minerale meststoffen zijn:
Steenmeel (SiO2 39%, CaO 14%), Kiezelzuur, Kalium- en calciumsilicaat,
Opgelost siliciumzuur
Bodemvruchtbaarheid
Chemisch
N, S, P, K, Mg, Ca
Mn, Cu, B, Fe…
CEC, pH
Fysisch
Textuur
Organische stof
Bodemstructuur
Slemp/verstuiving
Verkruimelbaarheid
….
Biologisch
Nematoden
Schimmels
Bacteriën
…
Organische stof
o Bewerkbaarheid
o Droogtegevoeligheid
o N en S mineralisatie
o K en Mg en Ca binding
o Weerbaarheid
o Voedsel voor bodemleven
o ….
Toestand organische stof, %
Aardbeien open teelt 2016
Aantal monsters, %
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
<1
1-2
2-3
3-4
organische stof, %
4-5
>5
Kwaliteit organische stof
o
o
o
o
Pyrolyse: Anaerobe verbranding
Fracties organische stof (van heel stabiel tot heel dynamisch)
Toepasbaar voor grond, maar ook voor dierlijke mest/compost etc.
Dit jaar gereed
Pyrolyse GC MS
Bodemvruchtbaarheid
Chemisch
N, S, P, K, Mg, Ca
Mn, Cu, B, Fe…
CEC, pH
Fysisch
Textuur
Organische stof
bodemstructuur
…
Biologisch
Nematoden
Schimmels
Bacteriën
…
Nematoden en plantpathogenen
o Aaltjesonderzoek
o Multiscan (nieuwe DNA-testen!)
o
o Bacteriën
o Schimmels
o Preventief percelen screenen
op aanwezigheid
plantpathogenen
o Virusonderzoek in ontwikkeling
PlantDoctor
o Primaire oorzaak van schade
achterhalen
o
Plant leaf blight
Nieuwe ontwikkelingen
Bodemleven (mg N/kg)
PLFA
DNA/RNA
Doel:
hulpmiddel (tool) om meer inzicht te verkrijgen in
relaties tussen bodemleven
- Weerbaarheid
- Kwaliteit
- Opbrengst
Variatie te verklaren?
Bodemvruchtbaarheid
Chemisch
N, S, P, K, Mg, Ca
Mn, Cu, B, Fe…
CEC, pH
Fysisch
Textuur
Organische stof
bodemstructuur
…
Biologisch
Nematoden
Schimmels
Bacteriën
…
Tot slot
Waar neem je een monster?
Via Groeiscan zien
we verschillen binnen
percelen
Variatie binnen
percelen te
verklaren?
Conclusie
Conclusie
o Optimale bodem is samenwerking tussen
Chemische, Fysische en Biologische bodemvruchtbaarheid
o Hulpmiddelden om grip te krijgen op bodemvruchtbaarheid zijn oa:
o
o
o
o
o
o
o
Bemestingswijzer
Bodemconditiescore (profielkuil)
Nematodenonderzoek
Plantpathogenen (DNA MultiScan: Bacteriën, Schimmels, Virussen)
Bodemleven (in ontwikkeling PLFA en DNA)
PlantDoctor
Maar ook Check (bijmest), Plantsap- en DS-analyses
o Met BodemScout: Inzicht in verschillen in bodemtoestand
o Meer inzicht…betere keuzes maken boer/teler met voorlichter!