30-3-2017 AHI OK Patiënt niet Wat nu? Mw. dr. Hennie Janssen, longarts & somnoloog Kempenhaeghe Centrum voor Slaapgeneeskunde Waar komen onze Apneu patiënten vandaan? AHI OK Patiënt niet Wat nu? Wat is normaal ? 1 30-3-2017 Wat is normaal? Hersenactiviteit tijdens slaap wakker REM slaap indoezelen lichte slaap diepe slaap Wat is normaal? Hypnogram Wakker Droomslaap Stadium 1 Stadium 2 Stadium 3 23.00 00.00 01.00 02.00 03.00 04.00 05.00 06.00 07.00 Tijd (uur) 2 30-3-2017 Wat is normaal? Slaap veroudering Wakker Droomslaap Stadium 1 Stadium 2 Stadium 3 23.00 00.00 01.00 02.00 03.00 04.00 05.00 06.00 07.00 Tijd (uur) Slaap duur Wat is normaal? 3 30-3-2017 Wat is normaal? Ademhaling tijdens slaap Waar komenLUCHTSTROOM onze Apneu DOORpatiënten MOND EN NEUS vandaan? inademen uitademen BEWEGING VAN BORST EN BUIK Tijd Ademhaling tijdens droomslaap Wat is normaal? Waar komen onze Apneu patiënten Kan zeer onregelmatig zijn! vandaan? Tijd 4 30-3-2017 Waar komen onze Apneu patiënten vandaan? Wat is normaal ? AHI OK Patiënt niet Wat nu? Is de AHI echt OK? Obstructief slaap apneu inademen uitademen Is de AHI echt OK? Luchtstroom door neus en mond Beweging van borst en buik 5 30-3-2017 Is de AHI echt OK? Obstructief slaap apneu Apnoe : complete obstructie Hypopnoe : gedeeltelijke obstructie AHI : Aantal apnoe’s en hypopnoe’s per uur slaap of onderzoek De diagnose OSA • Is de AHI echt OK? Een AHI van minimaal 5/u EN • Toegenomen slaperigheid overdag OF • 2 of meer van de volgende symptomen: – Stokkende ademhaling – Herhaald wakker schrikken – Niet verkwikkende slaap – Moe overdag – Concentratieverlies CBO-OSAS richtlijn 2009 Onder revisie 6 30-3-2017 Is de AHI echt OK? Diagnostiek AHI 80/u Is de AHI echt OK? Behandeling OSA CPAP Leefstijl OSA MRA Chirurgie Houdingstherapie 7 30-3-2017 Controle CPAP therapie Is de AHI echt OK? Controle CPAP therapie Therapie Is de AHI echt OK? OA 8 30-3-2017 Controle CPAP therapie Is de AHI echt OK? Controle CPAP therapie Is de AHI echt OK? Effect houding AHI 13/u, AHI rug: 32/u 9 30-3-2017 Waar komen onze Apneu patiënten vandaan? Wat is normaal ? AHI OK Patiënt niet Wat nu? Kan de CPAP beter? Is de AHI echt OK? Kan de dokter beter? • Klachten van de patiënt richtinggevend • Vaak een te hoge druk • Door verkeerde druk→ open mond • Regelmatig onnodig een neus-mond masker Kan de CPAP beter? 10 30-3-2017 Kan de CPAP beter? Kan de dokter beter? Neusmasker Neus-mond masker Kan de patiënt beter? • Acceptatie, motivatie? Informatie! • Angst en claustrofobie • Wat is goed gebruik? Kan de CPAP beter? 11 30-3-2017 Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? Antic et al, Sleep 2011 Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? 12 30-3-2017 Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? 13 30-3-2017 Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? Kan de patiënt beter? Kan de CPAP beter? 14 30-3-2017 Waar komen onze Apneu patiënten vandaan? Andere Oorzaak ? AHI OK Patiënt niet Wat nu? Kan de CPAP beter? Een andere oorzaak… Wat is normaal ? Is de AHI echt OK? Andere Oorzaak ? • Slaap tekort → we slapen veel korter dan 50 jr geleden ! • Andere slaapstoornis • Lichamelijke aandoening • Psychische aandoening • Middelen/medicatiegebruik 15 30-3-2017 Slapeloosheid Slaapwaak hygiëne Andere Oorzaak ? Andere Oorzaak ? Voor het slapen: • Neem tijd om je dag af te bouwen voor het naar bed gaan. Ben niet te laat actief met werk, hobby of sport. • Vermijd gebruik van beeldschermen laatste uur voor het slapen (geen pc, tablet, telefoon in bed) • Zorg voor goede slaapomgeving (koel, donker, geen lawaai, veilig) Middelen: • Vermijd cafeïne na 18.00 uur. • Drink geen alcohol vlak voor het slapen. 16 30-3-2017 Slaapwaak hygiëne Andere Oorzaak ? Slaapritme: • Houd regelmatige bedtijden aan, vooral het tijdstip van opstaan • Slaap voldoende lang maar ook niet te lang • Een korte powernap na de lunch kan geen kwaad Overdag: • Begin de dag met voldoende licht • Beweeg voldoende overdag • Neem regelmatig een pauze Gedragstherapie: CGT-i Andere Oorzaak ? Individueel of in groep 17 30-3-2017 Rusteloze benen: RLS en PLMs Nachtelijke onrust: parasomnie Andere Oorzaak ? Andere Oorzaak ? 18 30-3-2017 Andere Lichamelijk of psychisch • • • • • • • • Oorzaak ? Conditie en overgewicht Chronische pijnklachten Hartklachten Suikerziekte Stemming Werkbelasting Verstoorde relaties …… Waar komen onze Apneu patiënten vandaan? Blijvende schade? Andere oorzaak ? Kan de CPAP beter? AHI OK Patiënt niet Wat nu? Wat is normaal ? Is de AHI echt OK? 19 30-3-2017 Ondanks goed gebruik CPAP Blijvende schade? Mogelijke verklaring ? Blijvende schade? • Veranderingen in de grijze en witte stof in diverse gebieden in de hersenen • CPAP herstelt in het algemeen deze veranderingen (bij goed gebruik) • Specifiek gevoelige groep? We weten het (nog) niet.. 20 30-3-2017 AHI OK Wat is nodig? Patiënt niet Wat nu? • Een longarts met kennis van alle slaapstoornissen • Teamwork: verpleegkundig specialisten, KNF laboranten, slaapverpleegkundigen, psychologen en artsen. • Goede aanvullende diagnostiek • Tijd en aandacht! 21