Stappenplan Doorlichting

Stappenplan Doorlichting / Vakgroepwerking
1 Richtvragen ter voorbereiding van de vak- of studierichtingsdoorlichting
invullen (zie bijlage 1)
2 Op basis van de richtvragen een SWOT-analyse van de vakgroep maken (zie
bijlage 2)
3 Op basis van de SWOT-analyse een ACTIEPLAN opstellen (zie bijlage 3)
Richtvragen
SWOT
Actieplan
Zie ook:
http://www.onderwijsinspectie.be/doorlichten/extra-informatie-overdoorlichten/talenbeleid-in-de-doorlichtingen-van-het-basis-en-secundaironderwijs
Documenten die door de inspectie worden bekeken
1 Leerlingennotities (de meeste scholen duiden elk jaar 3 leerlingen per klas aan
om deze te bewaren)
2 Evaluaties (toetsen, taken, examens, inclusief Onderzoekscompetentie voor de
MT-richtingen: http://www.onderwijsinspectie.be/controle-van-de-specifiekeeindtermen-onderzoekscompetentie-dsetoc-in-so )
3 Jaarplannen (eventueel op een elektronisch platform)
4 Agenda (van de leerlingen)
Zie verder:
http://www.onderwijsinspectie.be/sites/default/files/atoms/files/Lijst_document
en_so.pdf
Notities
Evaluaties
Jaarplannen
Agenda
Bijlage 1: Richtvragen ter voorbereiding van de vak- of
studierichtingsdoorlichting
De inspectie heeft de volgende categorieën van vragen:
•
•
•
•
•
•
Aandacht voor ondersteuning (1-17)
Aandacht voor effecten (18-25)
Aandacht voor ontwikkeling (26-28)
Aandacht voor verantwoording (29-30)
Aandacht voor interne evaluatie (31-33)
Aandacht voor externe evaluatie (34-35)
Deze vragen kunnen een leidraad vormen voor een vakgroep, los van een eventuele
doorlichting. Daarom werden de vragen geanalyseerd tijdens de vergadering van de Stuurgroep
Engels op 16 mei 2016. Dit resulteerde in een thematische indeling van de vragen:
• Vakgroepwerking en vakdidactiek (1, 2, 4, 6, 7, 11-24, 26-29, 3235)
• Evaluatie en rapportering (6, 9, 10, 19-25, 30, 31)
• Zorg en remediëring (1, 4, 6-8, 31-33)
• Taalbeleid / Talenbeleid (4, 5, 25)
• Differentiatie / VOETen (1, 3, 4, 6, 7,13, 21)
Opmerking: het document dat gebrukt werd tijdens de doorlichtingen van 2014-2015
verschilt slechts in de de eerste vier vragen. De versie van 2015-2016 bevat gewoon 3 vragen
minder.
Doorlichtingsfase so: richtvragen ter voorbereiding
van de vak- of studierichtingsdoorlichting
Tijdens een schooldoorlichting vormt de onderwijsinspectie zich een totaalbeeld van het niveau van een bepaald vak,
een bepaalde studierichting of een bepaald studiegebied. Hieronder vindt u de richtvragen voor de gesprekken.
De onderwijsinspectie stelt deze vragen graag vooraf ter beschikking. Het is niet de bedoeling dat u deze vragen
schriftelijk beantwoordt en aan de inspecteur ter beschikking stelt. De school beslist zelf hoe ze hiermee aan de slag
gaat.
Aandacht voor ondersteuning
Beginsituatie en ondersteuningsbehoeften in kaart brengen
1. Welke initiatieven neemt de vakgroep om beginsituatie en ondersteuningsbehoeften in kaart te
brengen?
Ondersteuning van het leerproces
Curriculum
2.
Op welke manier worden door de betrokken vakgroepen de specifieke eindtermen gerealiseerd?
Deze vraag heeft alleen betrekking op het specifieke gedeelte van het aso.
3. Welke initiatieven werden genomen met het oog op het nastreven van de vakoverschrijdende
eindtermen/ontwikkelingsdoelen in uw vak, specialisatie of studierichting?
Het volstaat om per vakoverstijgend thema (leren leren, sociale vaardigheden, opvoeden tot burgerzin,
gezondheidseducatie, milieueducatie, ICT (eerste graad A- en B-stroom), muzisch-creatieve vorming (vanaf
de tweede graad), technisch-technologische vorming (aso)) de initiatieven met kernwoorden te
verduidelijken.
Begeleiding
4. Welke initiatieven neemt de vakgroep op het vlak van studiebegeleiding?
5. Welke werkvormen hanteert de vakgroep?
6. Op welke manier gaat de vakgroep om met verschillen tussen leerlingen?
Daaronder worden onder andere inschatting van de beginsituatie en detectie van leer- en
taalachterstand verstaan.
7. Op welke manier draagt de vakgroep bij tot de oplossing van gedrags- en leerproblemen of
leerstoornissen?
8. Geef eventueel andere relevante aspecten of elementen in verband met de
leerlingenbegeleiding.
Evaluatie
9. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om te zorgen voor een redelijke verhouding tussen de
instructietijd en de evaluatietijd?
10. Welke initiatieven neemt de vakgroep rond (formatieve) evaluatie?
Organisatorische ondersteuning
11. Welke afspraken gelden binnen de vakgroep met het oog op verticale samenhang in de
leerplanrealisatie?
Verticale samenhang wordt gerealiseerd door systematisch relaties en verbanden te leggen tussen de leerinhouden
en vaardigheden van de opeenvolgende leerjaren of opeenvolgende modules. Vermeld bijvoorbeeld de opbouw van
leerlijnen binnen de graad en graadoverstijgend.
12. Welke afspraken gelden binnen de vakgroep met het oog op horizontale samenhang in de
leerplanrealisatie?
Horizontale samenhang wordt gerealiseerd door systematisch relaties en verbanden te leggen tussen
leerinhouden en vaardigheden van verschillende onderdelen binnen een vakgebied en tussen onderdelen
uit verschillende vakgebieden. Vermeld bijvoorbeeld of er gewerkt wordt met parallelle lesgroepen en hoe
de technische en praktische vakken op elkaar afgestemd worden.
13. Welke aanvullende concrete initiatieven werden genomen om de grenzen tussen uw vak en
andere vakken te doorbreken?
Het volstaat om de initiatieven met kernwoorden te kunnen duiden en de betrokken vakken op te sommen.
14. Hoe wordt de stage georganiseerd in het huidige schooljaar?
Deze vraag heeft betrekking op de stages, vermeld in omzendbrief SO/2002/09 van 16 september 2002.
Deze vraag is alleen van toepassing als leerlingenstages werden georganiseerd in het schooljaar dat
voorafgaat aan de doorlichting. Als de planning niet klaar is, geeft u de organisatie van het vorige
schooljaar.
15. Welke lessen zijn tengevolge van een relatief langere blokstage weggevallen?
Vermeld dan wanneer die lessen werden gerecupereerd conform omzendbrief SO/2002/09, om alle
leerplandoelstellingen te realiseren.
16. Welke aanvullende organisatorische factoren of initiatieven bevorderen/belemmeren de
leerplanrealisatie?
Oorganisatorische maatregelen of initiatieven (roostering of bedrijfsbezoeken), andere leermiddelen.
Materiële en financiële ondersteuning
17. In welke mate voldoen de beschikbare infrastructuur en de beschikbare leermiddelen aan de
minimale leerplanvereisten?
Vermeld bijvoorbeeld de afspraken en initiatieven van de vakgroep met betrekking tot aspecten zoals het gebruik van
(vak)lokalen, werkplaatsen, ICT-lokalen en ICT-middelen, de mediatheek, de videotheek enzovoort, het gebruik van
leermiddelen, de navolging van veiligheids- en hygiënevoorschriften.
Aandacht voor effecten
Normstelling
18. Welke afspraken gelden binnen de vakgroep met het oog op de realisatie/het nastreven van de
vakgebonden leerplandoelstellingen, eindtermen/ontwikkelingsdoelen?
Monitoring en meting van effecten
(Summatieve) evaluatie
19. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om de evaluatie af te stemmen op het leerplanconcept?
20. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om te zorgen voor een geproportioneerde
puntenverdeling?
21. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om de evaluatie af te stemmen op het leerlingenprofiel?
22. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om de evaluatie van parallelklassen met een
verschillende leerkracht te laten overeenstemmen?
23. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om leerlingen vooraf te informeren over de
beoordelingscriteria bij de correctie?
24. Wat zijn de afspraken in de vakgroep om te rapporteren over verworven kennis, vaardigheden
en attituden?
25. Beschikt de school over een overzicht van de leerlingenresultaten met klasgemiddelden voor
uw vak of vakken?
Aandacht voor ontwikkeling
26. Hoe verloopt de vakgroepwerking?
Dit kunt u doen door




-
de behandelde thema’s in trefwoorden weer te geven
de vergaderfrequentie op te geven
aan de inspecteur de vakverslagen ter beschikking te stellen
afspraken voor de opvang en begeleiding van beginnende leerkrachten en interimarissen te
vermelden

- de sterke en zwakke punten van de werking te formuleren
27. Welke initiatieven neemt de vakgroep om het eigen en vakgroepgebonden onderwijskundig
handelen bij te sturen?
28. Welke initiatieven heeft de vakgroep genomen met het oog op kwaliteitsverhoging van het
onderwijsproces naar aanleiding van professionalisering of begeleiding?
Aandacht voor verantwoording
29. Kan de vakgroep haar acties verantwoorden vanuit een visie en gemaakte afspraken?
30. Legt de vakgroep op een verifieerbare wijze verantwoording af aan schoolbeleid, leerlingen,
ouders?
Aandacht voor interne evaluatie
31. Welke knelpunten stelt de vakgroep vast in de leerlingenresultaten?
Mogelijke knelpunten zijn lage gemiddelden, aantal niet-geslaagden, discrepantie december/juni. Geef
als het kan ook een verklaring voor die knelpunten.
32. Welk verband legt de vakgroep tussen de schoolresultaten en de resultaten in het
vervolgonderwijs of de tewerkstelling?
33. Op welke manier heeft de vakgroep zijn onderwijs bijgestuurd naar aanleiding van zijn studie en
interpretatie van de leerlingenresultaten en de resultaten in het vervolgonderwijs of de
tewerkstelling?
Aandacht voor externe evaluatie
34. Welke initiatieven heeft de vakgroep genomen met het oog op kwaliteitsverhoging op grond van
aanbevelingen voor het vak, de studierichting of het studiegebied in het vorige
doorlichtingsverslag, of op grond van algemene aanbevelingen in het vorige doorlichtingsverslag?
35. Welke initiatieven heeft de vakgroep genomen met het oog op kwaliteitsverhoging naar
aanleiding van andere vormen van externe evaluatie?
Bijvoorbeeld peilingproeven, ...
Bijlage 2
SWOT-analyse
Strengths
Weaknesses
SWOT
Opportunities
Threats
Bijlage 3
Wat?
1
2
3
Actieplan
Door wie?
Wanneer?