12 juni, Amsterdam: bijeenkomst over slavernij in Nederlands

Doorbraak.eu
Logo.
Nog steeds leeft de mythe voort dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) zich niet
of nauwelijks schuldig zou hebben gemaakt aan slavernij en slavenhandel, in tegenstelling
tot de West-Indische Compagnie (WIC). Met die volkomen verkeerde voorstelling van zaken
rekenen de auteurs Reggie Baay en Matthias van Rossum af in hun boeken “Daar werd wat
gruwelijks verricht” en “Kleurrijke tragiek”. Beiden geven een lezing tijdens een door
Doorbraak en Grenzeloos georganiseerde bijeenkomst op 12 juni, met aansluitend
discussie. Hun onafhankelijk van elkaar uitgevoerd onderzoek heeft grote gevolgen voor de
verwerking van het koloniale verleden van Nederland.
Bijeenkomst
Vrijdag 12 juni
Vanaf 20:00 uur (inloop: vanaf 19:30 uur)
IIRE
Lombokstraat 40, Amsterdam
Facebook
Wie weet dat er in Nederlands-Indië door de eeuwen heen, vanaf het begin van de zeventiende
eeuw, minstens zeshonderdduizend mensen tot slaaf werden gemaakt? Wie weet dat velen van hen
werden ingezet om de VOC-forten en -vestigingen te verdedigen tegen koloniale concurrenten uit
Europa en tegen de lokale bevolking? Wie weet dat de slavernij in Nederlands-Indië op papier werd
afgeschaft op 1 januari 1860, maar feitelijk voortduurde tot in de twintigste eeuw, zeker tot in de
jaren dertig? “De onbekendheid met het Nederlandse slavernijverleden in de Oost hebben wij
gemeen met de Indonesiërs”, schrijft Baay in zijn boek “Daar werd wat gruwelijks verricht”. “Weinig
mensen in ons land zullen immers weet hebben van de honderdduizenden Aziatische slaven die daar
destijds door de Compagnie zijn verhandeld en gebruikt. Maar er bestónd slavernij in het voormalige
Nederlands-Indië. En niet alleen ten tijde van het VOC-bewind, maar ook daarna.” Baay heeft
meerdere boeken over de rol van het Nederlandse kolonialisme op zijn naam staan, waaronder “De
njai” en “Gebleekte ziel”.
In de inleiding van zijn boek “Kleurrijke tragiek” schrijft Van Rossum: “Tot ver in de achttiende eeuw
was de slavernij en slavenhandel in Nederlandse gebieden in Azië omvangrijker dan het
Nederlandse aandeel in de slavenhandel en het slavenbezit in het Atlantische gebied. Rond 1750
http://www.doorbraak.eu/12-juni-amsterdam-bijeenkomst-over-slavernij-in-nederlands-indie/
1/2
Doorbraak.eu
waren in Nederlandse Oost-Indische vestigingen 75.500 slaven – tegen 64.000 in West-Indië. Het
slavernijverleden onder de VOC reikt ook verder terug: direct na de vestiging van haar rijk in Azië
vond onder de VOC grootschalig slavenbezit en slavenhandel plaats. Dit was eerder dan in de West.
Toch wordt het Nederlandse slavernijverleden overwegend vanuit Atlantisch perspectief bekeken.
Het contrast is uitgesproken. In 2013 werd met een landelijk herdenkingsjaar stilgestaan bij de
afschaffing van slavernij die 150 jaar geleden in 1863 werd bewerkstelligd voor de West-Indische
koloniën. Rond de afschaffing van slavernij in de Nederlandse Oost-Indische koloniën in 1860 bleef
het afgelopen jaren vrijwel stil.”
Grauwe Eeuw
De verheerlijking van de zogenaamde Gouden Eeuw (lees: Grauwe Eeuw) heeft zo’n hoge vlucht
kunnen nemen doordat de VOC in de koloniale beeldvorming tot op de dag van vandaag is neergezet
als een fatsoenlijk handelsbedrijf. Dat positieve imago kan aan diggelen worden geslagen door te
wijzen op de kolossale betrokkenheid van de VOC in het algemeen en van VOC-personeel in het
bijzonder bij slavernij en slavenhandel. Door het koloniale paradepaardje VOC in de publieke opinie
te ontmaskeren als een misdadige bende van slavenhalers en slavenhouders kunnen nazaten van tot
slaaf gemaakten en andere anti-koloniale activisten een bres slaan in het nog steeds bestaande witte
nationalistische eenheidsfront dat de Gouden Eeuw zoveel mogelijk wil bejubelen. Tijdens de
bijeenkomst op 12 juni kan erover worden gedebatteerd wat de kennis over de VOC-slavernij, zoals
aangedragen door Baay en Van Rossum, betekent voor de huidige anti-koloniale strijd.
Harry Westerink
http://www.doorbraak.eu/12-juni-amsterdam-bijeenkomst-over-slavernij-in-nederlands-indie/
2/2