OPEENVOLGENDE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten ARBEIDSOVEREENKOMSTEN MET TIJDSBEPALING Om gebruik te maken van opeenvolgende arbeidsovereenkomsten moet men werken met arbeidsovereenkomsten met tijdsbepaling. Hierin onderscheiden we 3 soorten: · arbeidsovereenkomsten bepaalde duur · arbeidsovereenkomsten duidelijk omschreven werk · vervangingsovereenkomst ARBEIDSOVEREENKOMSTEN BEPAALDE DUUR Dit zijn overeenkomsten met aanduiding van een bepaalde termijn of gebeurtenis die het einde van de overeenkomst met zich meebrengt. Hierbij kennen partijen ook vanaf het begin de exacte einddatum. Ook de proefperiode moet in verhouding zijn met de duur van het contract. En indien men niet voldoet aan de vereisten, volgt er een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. ARBEIDSOVEREENKOMSTEN DUIDELIJK OMSCHREVEN WERK Hiervan bestaat geen wettelijke definitie. Maar het wordt aanzien als een duidelijke omschrijving met de nodige helderheid, nauwkeurigheid en zekerheid van het werk. Hierbij moet de proefperiode eveneens in verhouding zijn met de duur van het contract. En wanneer men ook hier niet voldoet aan de vereisten, volgt er eveneens een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. VERVANGINGSOVEREENKOMSTEN Dit zijn gewone arbeidsovereenkomsten die tot doel hebben om te voorzien in de vervanging van een werknemer die tijdelijk afwezig is. De overeenkomst mag gesloten worden in alle gevallen waarin de uitvoering door een werknemer geschorst wordt, behalve indien de schorsing het gevolg is van: · gebrek aan werk wegens economische redenen · slecht weer · staking · lock-out Deze overeenkomst moet schriftelijk worden opgemaakt en moet 3 afzonderlijke vermeldingen bevatten, nl.: · de reden voor vervanging (bv. wegens ziekte van een permanente werknemer) · de identiteit van de vervangen werknemer · de voorwaarden van de aanwerving (duur overeenkomst en mogelijkheid om af te wijken van de gewone regels betreffende de opzeggingstermijnen) De vervangende werknemer moet niet noodzakelijk dezelfde functie uitvoeren of volgens hetzelfde arbeidsregime werken. Duur De vervangingsovereenkomst mag niet langer dan 2 jaar duren. Hierbij tellen de periodes van schorsing (bv. ziekte, jaarlijkse vakantie, ...) mee om de duur van 2 jaar te berekenen. Wanneer de 2-jarige periode overschreden wordt, dan zal de overeenkomst onderworpen worden aan dezelfde voorwaarden als diegene die gelden voor overeenkomsten voor onbepaalde tijd. Maar er is een uitzondering op het principe van de maximale 2-jarige periode. Deze maximumgrens geldt niet voor overeenkomsten die gesloten worden om een werknemer in de privésector te vervangen die verlof genomen heeft volgens het stelsel tijdskrediet. In dit geval wordt geen maximumduur opgelegd en kan het zelfs gaan tot 5 jaar. OPEENVOLGENDE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN VOOR BEPAALDE TIJD OF VOOR DUIDELIJK OMSCHREVEN WERK De wetgever verbiedt in principe de opeenvolging van overeenkomsten voor bepaalde tijd of voor een duidelijk omschreven werk tussen dezelfde partijen. Wanneer de partijen verschillende opeenvolgende arbeidsovereenkomsten hebben gesloten, wordt er immers vermoed dat er een overeenkomst voor onbepaalde tijd ontstaan is. Dit wettelijk vermoeden is enkel in te roepen door de werknemer, maar de werkgever mag het tegenbewijs leveren. Maar niettegenstaande het principieel verbod, zijn opeenvolgende arbeidsovereenkomsten bepaalde duur / duidelijk omschreven werk WEL toegestaan in een aantal gevallen. Noot: Wanneer men kijkt naar de -1- aaneensluiting van de contracten, is 1 dag tussen verschillende contracten onvoldoende. In de praktijk raadt men meestal aan om 1 maand tussen te laten, maar hier is eveneens onenigheid over in de rechtspraak. Uitzondering 1: · Indien er een onderbreking te wijten is aan de werknemer (vrijwillig of onvrijwillig) bv. ontslag, verlof om persoonlijke reden, ... · Indien de opeenvolging gerechtvaardigd wordt door de aard van het werk of door een andere wettige reden (o.a. belang van werknemer, economische gunstige situatie, gebruik in bepaalde sector, ...). bv. kans geven aan werknemer om een andere betrekking te vinden, opeenvolgende overeenkomsten gesloten met vereffenaar van gerechtelijk akkoord, opeenvolgende overeenkomsten in textiel -of confectieondernemingen, ... Uitzondering 2: LET OP! Dit is ENKEL voor opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde duur. · Er kunnen maximum 4 overeenkomsten voor bepaalde duur afgesloten worden waarvan de duur telkens minstens 3 maanden moet bedragen zonder dat de totale duur van deze opeenvolgende overeenkomsten 2 jaar mag overschrijden. · Er kunnen opeenvolgende overeenkomsten voor bepaalde duur afgesloten worden waarvan de duur telkens minstens 6 maanden moet bedragen, zonder dat de totale duur van deze opeenvolgende overeenkomsten 3 jaar mag overschrijden. ð Hiervoor is de voorafgaande toestemming van de Sociale Inspectie vereist! Deze 2 opties kunnen gecumuleerd worden op voorwaarde dat er een voorafgaande goedkeuring plaatsvond door de Sociale Inspectie. OPEENVOLGENDE VERVANGINGSOVEREENKOMSTEN De wet laat toe om zonder enige beperking opeenvolgende vervangingsovereenkomsten te sluiten. De maximale duur hierbij bedraagt 2 jaar, tenzij: · Onderbreking toe te schrijven is aan de werknemer, dan gaat de teller terug op nul. bv. ontslag, verlof om persoonlijke reden, ... ð Onderbrekingsperiodes worden geneutraliseerd en tellen niet mee ð Periodes van schorsing (bv. ziekte, jaarlijkse vakantie, ...) tellen wel mee Uitzondering: Vervangingsovereenkomsten in het kader van tijdskrediet zijn zoals eerder al vermeld niet onderworpen aan de maximumgrens van 2 jaar. Zij worden niet geneutraliseerd en tellen dus mee. Vervangingsovereenkomst + arbeidsovereenkomst bepaalde duur? VERVANGING + BEPAALDE DUUR? Toegestaan op voorwaarde dat de overeenkomst niet tot gevolg heeft de maximale duur van 2 jaar voor de vervangingsovereenkomst te omzeilen. BEPAALDE DUUR + VERVANGING? Toegestaan op voorwaarde dat de vervangingsovereenkomst niet tot doel heeft, het contract voor onbepaalde duur te ontwijken. Overlappingen Dit geldt enkel bij vervangingsovereenkomsten. Het doel is de continuïteit te verzekeren door overdracht van taken tussen vervanger en vervangen werknemer. OVERLAPPING MOGELIJK BIJ EINDE VERVANGINGSOVEREENKOMST? · Standpunt 1 Korte overlappingperiode is mogelijk voorwaarde redelijke termijn - sanctie arbeidsovereenkomst onbepaalde duur. · Standpunt 2 Gelijktijdige aanwezigheid uitgesloten - sanctie arbeidsovereenkomst onbepaalde duur Opmerking: Concrete bewoording in vervangingsovereenkomst kan overlapping al uitsluiten. bv. "bij terugkeer van", "wanneer", "op het ogenblik dat de arbeid hervat wordt", ... . Oplossing: Werkgever kan risico uitsluiten door vervanging te laten eindigen op de dag vÓÓr terugkeer en vervolgens arbeidsovereenkomst bepaalde duur sluiten voor duur overlappingsperiode. OVERLAPPING MOGELIJK BIJ BEGIN VERVANGINGSOVEREENKOMST? Hierover is er geen standpunt in de rechtspraak. Als men de wetsbepaling letterlijk interpreteert, is overlapping bij begin onmogelijk. Oplossing: Werkgever sluit beter eerst een arbeidsovereenkomst bepaalde duur voor duur overlapping en vervolgens een vervangingsovereenkomst vanaf het moment van de schorsing. ALGEMEEN BESLUIT Na bespreking van deze problematiek kunnen we besluiten dat indien we aan bepaalde voorwaarden voldoen, opeenvolgende arbeidsovereenkomsten mogelijk zijn zonder beschouwd te worden als arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur. De wetgeving hierrond is beperkt, maar er is veel casuïstiek. De feitenrechter heeft het laatste woord en zal meestal het belang van de werknemer centraal plaatsen. -2- disclaimer De verstrekte informatie wordt u op vrijwillige basis verleend. We proberen steeds de juridische actualiteit met de grootste aandacht en zorgvuldigheid te behandelen. Gelet op onze middelenverbintenis als sociaal secretariaat, wijzen we elke aansprakelijkheid af voor schade van welke vorm dan ook die voortvloeit uit het gebruik van de aangeboden informatie. De aangeboden informatie is uitsluitend bestemd voor informatievergaring. Openbaarmaking, vermenigvuldiging, verspreiding en/of verstrekking van de op deze website verstrekte informatie aan derden buiten onze wil om, is niet toegestaan. -3-