Daglicht en gezond verstand
advertisement
Daglicht en gezond verstand in theorie Rien van Overveld 1 Werkgroep gelijkwaardigheid Samenstelling BNA COB Publicatie van: IWB gelijkwaardige oplossingen (32) LNB pragmatische oplossingen (2) ONRI niet-gelijkwaardige oplossingen (5) SBR VBWTN Verkrijgbaar: www.vrom.nl (gratis) VNG www.bwtinfo.nl (gratis) VROM www.briswarenhuis.nl VSN SDU-standaardregelingen in de bouw 2 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Waarover Gelijkwaardigheid daglicht Waarop is prestatie-eis gebaseerd Niet gelijkwaardige oplossing Redenering bij: • perceelsgrens • krijtstreepmethode • grenzen aan verblijfsgebied Nieuwe inzichten Vraagpunten 3 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Gelijkwaardigheid daglicht 1. Het beoogde doel bereiken • kennis van de achtergrond • kennis van nieuwe inzichten • gebruik van gezond verstand 2. Andere wijze van bepalen grenswaarde • kennis van uitgangspunten bepalingsmethode • gebruik van gezond verstand 4 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Achtergrond pijler vooraf bekend veiligheid gezondheid bruikbaarheid vallen invloed kunstlicht effectiever relatie was onbekend onvoldoende in ziekenhuizen genazen mensen sneller dag- en nachtritme visuele taken productiviteit effectiever energiezuinigheid daglichtsector (NEN 2916) elektriciteit milieu in ontwikkeling levenscyclus 5 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Belevingsonderzoek woningen Onderzoek uitgevoerd omstreeks 1980: hoge correlatie tussen verhouding raamoppervlak en vloeroppervlak, onafhankelijk van: • • • • gebouworiëntatie vorm van vertrek en interieurafwerking plaats en vorm ramen beglazing, bezonning en uitzicht bij aanwezigheid belemmeringen een groter raamoppervlak nodig lagere correlatie met daglichtfactor van V1068 ‘Dagverlichting van woningen’ 6 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Uitgangspunt Uitgangspunt bij daglicht: eisen stellen voor zover minimaal voor gezondheid nodig verder overlaten aan markt In 1988 op basis van literatuur: geen antwoord op vraag welke raamafmetingen uit oogpunt van gezondheid nodig zijn raam in woning van belang geacht voor: • psychische beleving • bezonning • contact met buiten 7 ook als psychisch beleven als aspect van gezondheid beschouwd is vraag onbeantwoord Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Prestatie-eis Bepalingsmethode: Equivalente daglichtoppervlakte: • verlichtingssterkte in vlak van raam • oppervlakte groter naarmate meer belemmering • onafhankelijk van hellingshoek raam (lichtkoepel) Grenswaarde afgeleid van indertijd gangbare bouwwijze, bijvoorbeeld: • woonfunctie 10% vloeropp. VG; in VR ≥ 0,5 m² • kantoorfunctie 5% vloeropp. VG; in VR ≥ 0,5 m² • celfunctie 3% vloeropp. VG; in VR ≥ 0,15 m² 8 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Zonwerend glas LTA zonwerend glas ⅓ van gewoon glas: → 3 x zo groot oppervlak aan Ad nodig → feitelijk verbod toepassen zonwerend glas Bij zon op raam geldt: • gewoon glas wordt afgeschermd → weinig licht • zonwerend glas → relatief veel licht Afweging: • toepassing duurder • afhankelijk van oriëntatie en feitelijk gebruik ruimte • kan relatief makkelijk worden vervangen ⇓ overgelaten aan markt (art. 4.3+4.17 RBB2003) dus: aan gebruik van gezond verstand 9 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Niet-gelijkwaardig Oplossing is niet-gelijkwaardig als: wordt gemeten op een horizontaal werkvlak rekening wordt gehouden met interne reflectie als vergelijking wordt gekozen voor zonwerend glas Zie casus 4.1 van Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Perceelsgrens Beginsel: Gelijke monniken gelijke kappen, daarom geen rekening houden met bebouwing op ander perceel (bepalend is bestemmingsplan) hiervoor in de plaats: • tegenovergelegen belemmering α ≥ 25° • afstand tot perceelsgrens (midden openbare weg of openbaar groen) ≥ 2 m 25° 25° uitgangspunt: 20 m 11 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 onbenoemd Krijtstreepmethode VG VG = verblijfsgebied VR = verblijfsruimte Ae = equivalente daglichtoppervlakte Ag = gebruiksoppervlakte woning Beoogd: elke woning heeft voldoende daglicht plaats ramen in VG’s is verantwoordelijkheid markt Ae = 55% x 10% x Ag = 5,5% Ag Stelling: een verblijfsobject als: • Σ Ae in VR’s ≥ 5,5% Ag; en • in elke VR geldt Ae ≥ 0,5 m² 12 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Grenzen aan VG fictieve doorlaat < 1,8 m 25° 2,6 m Bouwbesluit 2003 eist dat VG een Ae ≥ 10% van de vloeroppervlakte van die VG heeft Hieraan kan alleen worden voldaan als de doorlaat grenst aan het VG (anders is het de Ae van een andere ruimte!) 13 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Gelijkwaardige Ae NEN 2057 gemiddelde α en één β gelijkwaardig α en β per segment Rekening houden met: hoek van inval (½ sin (n) – sin (n-1)) reflectie en absorptie onbelemmerd zelfde Ae Zie casus 2.28 14 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Nieuw inzicht fotoreceptor kegeltjes (details + kleuren) staafjes (donkere contouren) derde soort in 2002 ontdekt (niet-visuele effecten) 15 hersenen van belang voor visuele cortex bruikbaarheid suprachiasmatios gezondheid che kern (SCN) SCN regelt: lichaamstemperatuur alertheid hormonen cortisol en melatonine } Van belang voor: goed slapen beperking depressie cognitief functioneren Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Daglicht voor gezondheid Gebruiksfunctie Sub slapen zitten woonfunctie koken bijeenkomstkinderopv. spelactiv. functie 16 Nodig ja bij ziekte ja (slecht ter been) nee (geen eis best. bouw) ? celfunctie slapen ja (tenzij zieke mensen niet op cel blijven) gezondheidszorgfunctie slapen ja kantoorfunctie ? ? logiesfunctie onderwijsfunctie ? ? ? ? Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008 Vraagpunten wat moet minimale oppervlakte raam zijn voor voldoende effect op SCN? vanuit welke positie moet daglicht worden beschouwd, nabij een raam of in bed? moet de onderste 0,6 m terecht buiten beschouwing blijven? is het buiten kunnen zitten niet belangrijker dan de belemmering dat een balkon geeft? Gezond verstand: Onder welke voorwaarden is sprake van een gelijkwaardige oplossing? 17 Werkgroep Gelijkwaardigheid 10 april 2008
