Kent u het getal 1618 nog uit de lessen biologie?

Fiscaalcorrect
opiniestuk n°25
Michel Maus – 15 /08/ 2015
Kent u het getal 1,618 nog uit
de lessen biologie?
Esthetische fiscaliteit
Dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen, lijkt een basisaxioma van onze
fiscaliteit te zijn, maar het wordt verre van consequent toegepast. Dat zegt Michel Maus,
advocaat en hoogleraar fiscaal recht
Het enige domein dat die heilige verhouding nog moet ontdekken, is de fiscaliteit. Ons
fiscale systeem is door de jaren verworden tot een gedrocht. Het is dan ook niet
verwonderlijk dat de Belgen er massaal van proberen weg te lopen. Zou dat ook nog
gebeuren als we ons fiscale systeem opbouwen volgens de gulden snede?
Fiscaal correct opiniestuk 25
Kent u het getal 1,618 nog uit de lessen biologie? Dat getal is de veruitwendiging van de
gulden snede of de “divina proportia” - een verhouding die veelvuldig voorkomt in de
natuur. Het DNA, de verhouding van de botjes in een vinger, het hartslagpatroon, de
bloemblaadjes van de zonnebloem en de pitten van de dennenappel, het functioneert
allemaal volgens de gulden snede. Het is dan ook niet verwonderlijk dat die goddelijke
proportie vaak is overgenomen in de fotografie, de architectuur en de kunst. Van de
piramides van de oude Egyptenaren, over de Mona Lisa, de gebouwen van Le Corbusier tot
het design van de Aston Martin DB9, allemaal zijn ze opgebouwd volgens de gulden snede.
1
Alle fiscale filosofen - van Nicolò Macchiavelli en Adam Smith tot Peter Sloterdijk en Thomas
Piketty - hebben gewezen op het belang van de fiscaliteit als instrument van
inkomensherverdeling. Het is nu eenmaal een feit dat de politieke stabiliteit en de veiligheid
onder druk staan naarmate de materiële ongelijkheid toeneemt. Het is ook een feit dat de
regulering van die ongelijkheid via de belastingheffing die druk grotendeels kan wegnemen,
als die omzichtig wordt uitgewerkt met respect voor de fiscale gelijkheid. En daar knelt het
schoentje.
Dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen, lijkt een basisaxioma van
onze fiscaliteit te zijn, maar het wordt verre van consequent toegepast. Ons fiscale systeem
bevat zo veel fiscale onzuiverheden en uitzonderingen dat heel wat particulieren en
ondernemingen aan dat principe kunnen ontsnappen. Denk maar aan de notioneleintrestaftrek, de aftrek voor octrooi-inkomsten en de excess profit rulings voor
vennootschappen. Andere voorbeelden zijn de vrijstelling van belasting op de meerwaarde
van aandelen en de vrijstelling van schenkingsrechten voor familiebedrijven. De verhouding
tussen de fiscale haves en de fiscale havenots is vaak enorm.
Nochtans kan het anders. De werkgroep Fiscaal Correct
deed vorig jaar onderzoek naar de belastingdruk. 84
procent van de ondervraagden vond dat een belastingdruk
van 40 procent de grens is die maximaal aanvaardbaar is
in de personenbelasting. Laat dat nu vrijwel exact
overeenkomen met de divina proportia. Wie 100.000 euro
bruto verdient, zal daar op basis van de gulden snede
exact 61.804 euro netto aan overhouden. Dat is een
belasting van 38,20 procent.
Fiscaal correct opiniestuk 25
Maar het is evengoed verkeerd zulke hoge belastingen op te leggen dat mensen worden
ontmoedigd om een onderneming op te zetten, te werken, vermogen te verwerven of te
consumeren. Ook daar is ons land kampioen in. De combinatie van de
vennootschapsbelasting en de dividendbelasting doet de belastingdruk op
vennootschapswinsten tot boven 50 procent uitstijgen. De belastingdruk op arbeid
bedraagt in ons land volgens de OESO 55,3 procent en de successiebelasting kan tot 80
procent oplopen. Het is volkomen begrijpelijk dat de fiscale moraal in België onder het
vriespunt zit. De fiscale frustratie is de belangrijkste oorzaak van onze torenhoge zwarte
economie. Onze fiscaliteit is niet mooi en dat stoot af.
2
Als zo'n belastingdruk maatschappelijk wordt aanvaard, is het dan niet raadzaam voor alle
belastingen een progressief tariefsysteem in te voeren op basis van de gulden snede?
Daarbij kunnen de schijven en de tarieven telkens met een factor 1,618 stijgen, tot 40
procent. In de personenbelasting, de vennootschapsbelasting en de successierechten
zouden we dan progressieve tarieven van 10, 15, 25 en 40 procent hebben. We kunnen ook
de schijven van inkomens en vermogens volgens die verhouding opbouwen.
Lijkt u dat onrealistisch? De Vlaamse regering lijkt die boodschap al voor een stuk te hebben
begrepen bij de hervorming van de schenkbelasting op onroerend goed. Daar werd een
progressief systeem ingevoerd, waarvan de schijven elkaar opvolgen in een verhouding die
de gulden snede sterk benadert. Het gevolg is een sterke stijging van het aantal schenkingen.
Nu nog de andere beleidsmakers overtuigen.
Fiscaalcorrect – Kuilenstraat 16 – 3600 Genk - www.fiscaalcorrect.be
Verantwoordelijke Eddy Claesen – 089 32.91.10
Fiscaal correct opiniestuk 25
Leden van Fiscaal correct zijn:

Prof. Dr. Michel Maus, docent VUB, UGent en UA

Prof. Luc Maes, Voorzitter Fiscale Hogeschool, docent HUB-EHSAL en UA

Prof. Patrick Wille, docent VUB, UGent, Fiscale Hogeschool en Groep T

Prof. Dr. Herman Matthys, hoogleraar VUB

Prof. Dr. Mark Delanote, docent VUB, ESSF

Prof. Dr. Miquel De Jonckheere, Hoogleraar VUB, Bijzonder hoogleraar Erasmusuniversiteit
Rotterdam

Prof. Dr. Paul Beghin, Gewoon Hoogleraar UGent

Mr. Victor Dauginet, advocaat

Prof. José Haustraete, bedrijfsrevisor, docent UGent

Dhr. Eddy Claesen, familiebedrijfsadviseur, accountant en belastingconsulent
3