Plan van Aanpak uitwerking scenario 3 “een bibliotheek als ontmoetingscentrum, geïntegreerd met andere welzijnsinstellingen” Aanleiding Wat voor soort bibliotheek is (inhoudelijk en qua huisvesting) passend voor de gemeente Heemstede? Deze vraag is de afgelopen periode diverse keren besproken in de commissie Samenleving en de commissie Ruimte. De commissie Samenleving heeft in juni 2013 het college verzocht drie scenario’s nader uit te werken. Het betreft de volgende scenario’s: 1. Een bibliotheek gericht op fysieke en digitale uitleen 2. Een bibliotheek voor specifieke doelgroepen aangevuld met digitale ontwikkelingen 3. Een bibliotheek als ontmoetingscentrum, geïntegreerd met andere welzijnsinstellingen (bijvoorbeeld Stichting CASCA) Op 10 september jl. heeft de commissie Samenleving haar zienswijze over voornoemde scenario’s gegeven. Geconcludeerd kan worden dat de meerderheid van de commissie akkoord gaat met het nader uitwerken van scenario 3. De uitgeschreven tekst van scenario 3 is als bijlage aan dit PvA toegevoegd. Toegezegd is in januari 2014 met een tussentijdse rapportage de commissie te informeren, en voor de concreet uit te werken visie de uiterste realisatiedatum van 1 januari 2015 te hanteren. Met deze planning wordt aangesloten bij de nieuwe bibliotheekwet (Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen, Wsob) die per 1 januari 2015 in werking zal treden. Doel project Het door de raad vaststellen van een concrete visie voor de Heemsteedse bibliotheek anno 2015, met als basis het beschreven scenario 3. De visie moet ingaan op functies, juridische grondslag, locatie(s) en geld. Uitdrukkelijk wordt de samenwerking met externe partijen gezocht. Betrokken actoren uitvoering plan van aanpak gemeente Heemstede wethouder welzijn directeur Ruimte en Welzijn, projecttrekker werkgroep bibliotheek (projecttrekker, vertegenwoordigers afdelingen Ruimtelijk Beleid, Welzijnszaken en Financiën) externe begeleiding Bibliotheek Zuid-Kennemerland Welzijnsinstellingen, waaronder Stichting CASCA, stiching Welzijn Ouderen Heemstede, stichting Podiumprogrammering etc. Parrners op het gebied van dagbesteding en arbeidsparticipatie (lokale) commerciële partijen Samenloop met de Regionale Sociale Agenda In het kader van de zogenoemde Regionaal Sociale Agenda 2013 is door de regio ZuidKennemerland - na overleg met de provincie - bij de provincie subsidie aangevraagd voor het project De Verbeelding, een project gericht op het onderzoeken of één lokale accommodatie kan worden ingericht/gerealiseerd waar burgers terecht kunnen voor een integraal aanbod aan voorzieningen en activiteiten op het vlak van het sociale domein (zorg, welzijn en cultuur), waarbij onder andere kan worden gedacht aan een combinatie van: AWBZ/WMO begeleidingactiviteiten, (arbeidsmatige) dagbesteding, cultuur en ontmoeting. Het project is mede gericht op het versterken van de samenwerking tussen onder andere (zorg) aanbieders, verenigingen en scholen, het plaatsen van ondersteuning midden in de buurt, het ondersteunen van vrijwilligers en - samengevat - het versterken van de civil society. En op het goed benutten van vastgoed. Het voorstel is gericht op Zandvoort én Heemstede (met uitrolmogelijkheden voor de regio). Voor dit project is een subsidie toegekend tot maximaal € 194.400,-. Deze subsidie mag, conform de ingediende begroting, benut worden voor het voeren van verkenningsgesprekken met beoogde partners, het opstellen van een business case, begroting en beheersplan, en het opstellen van een implementatieplan. Dit alles met inzet van externe begeleiding. Het uitwerken van scenario 3 past zeker bij de invulling van dit project. Accordering Dit plan van aanpak wordt voorbereid onder verantwoordelijkheid van de wethouder welzijn, vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders en vervolgens ter informatie toegezonden aan de raadscommissie Samenleving. Planning Activiteit Actie Wanneer 1 Vaststellen plan van aanpak in B&W (C-stuk) B&W 5 nov 2013 2 Keuze externe bijstand (i.o.m. gemeente Zandvoort vanwege samenwerking in het kader van de Regionale Sociale Agenda 2013 R&W half okt – half nov 2013 3 1. Gesprekken met betrokken partijen: Bibliotheek Zuid-Kennemerland Andere deskundigen Commerciële partijen - Karmac - horeca - overig Partners op het gebied van dagbesteding en arbeidsparticipatie Welzijnsinstellingen, waaronder - Casca - Stichting Welzijn Ouderen Heemstede - Stichting Podiumprogrammering 2. Opstellen groslijst mogelijkheden, wensen, randvoorwaarden en eisen n.a.v. gesprekken betrokken partijen 3. Groslijst waarderen en mogelijkheden/onmogelijkheden aangeven 4. Voorlopig programma van mogelijkheden en eisen opstellen 5. Voorlopig programma van mogelijkheden en eisen vertalen naar m2 6. Voorlopig programma van mogelijkheden en eisen vertalen naar €€ 7. Aansluitend aan 1 t/m 6 bepalen welke locaties geschikt zijn (ligging, m2, €€, beschikbaarheid, etc.) R&W 5 nov – half dec 2013 4 Opstellen tussentijdse rapportage R&W 5 Bespreken tussentijdse rapportage door B&W en innemen voorlopig standpunt ten aanzien hiervan (B-stuk) B&W 24 dec 2013 6 Presentatie en bespreken besluit B&W (5) in raadscommissie Samenleving. Cie Sam. 16 jan 2014 7 Besluit B&W ten aanzien van verdere voortgang met inachtneming zienswijze cie Samenleving (C-stuk) B&W 4 feb 2014 8 Nader te specificeren vervolgstappen om te komen tot concrete visie Kosten voorbereiding en onderzoeken Aan de werkzaamheden tot januari 2014 zijn, naast ambtelijke uren, kosten verbonden voor externe inhuur. Deze inhuur wordt vormgegeven in overleg met de gemeente Zandvoort (zie hiervoor bij “Samenloop met Regionale Sociale Agenda”) en worden gedekt uit het door de provincie beschikbaar gestelde subsidie. Heemstede, 5 november 2013 Bijlage 1 Gedeelte uit de notitie “scenario’s bibliotheek Heemstede”, behorend bij besluit college d.d. 27 augustus 2013 en behandeld in de commissie Samenleving d.d. 10 september 2013 1.3 Scenario 3: een bibliotheek als ontmoetingscentrum, geïntegreerd met andere welzijnsinstellingen (bijvoorbeeld met Stichting Casca) 1 In het onderstaande geven we enkele mogelijkheden waarop dit scenario vorm kan worden gegeven. Evenals bij de vorige scenario’s betrekken we hierbij vormen en voorbeelden die door de raadsfracties in hun reacties aan de portefeuillehouder Cultuur zijn genoemd. Als de huidige bibliotheek Heemstede volgens dit scenario wordt vorm gegeven, betekent dit het volgende. a Huidige bibliotheek Heemstede aangepast aan scenario 3 De bibliotheek richt zich op alle Heemsteedse inwoners. Sprake is van een inspirerende inrichting (onder andere via het retail-concept). Het uitlenen/aanvragen van boeken is mogelijk via zelfservice, mobiele apps of via het rotunda-systeem. Boeken worden fysiek uitgeleend of kunnen worden afgehaald op afhaalpunten. Tegen betaling is bezorging thuis mogelijk. Ook in dit scenario zullen nieuwe ontwikkelingen op de voet gevolgd en lokaal geïmplementeerd worden. Ingezet zal worden op extra digitale diensten, bijvoorbeeld een multitouchtafel en iPads; dit draagt tevens bij aan een aantrekkelijke, moderne uitstraling. Per 2015 is aansluiting aanwezig op de digitale infrastructuur (Bibliotheek.nl). Het educatieve aanbod minimaal gehandhaafd op het huidige niveau. Dit aanbod is volgens de huidige certificeringnormen een vereiste. Ook in de Bibliotheekwet van 2015 omvat een openbare bibliotheekvoorziening in ieder geval de functie ontwikkeling en educatie. De fysieke bibliotheek wordt in dit scenario gezien als belangrijke voorziening voor sociale binding en wordt gebruikt als sfeervolle, inspirerende ontmoetingsplek (huiskamer, tweede werkplek, studieruimte) met gratis internet en wifi. De ontmoetingsruimte wordt aangevuld met catering (via samenwerking met bijvoorbeeld de Stichting Casca, een commerciële partij of via een dagbestedingsproject). In dit scenario speelt de keuze van de locatie en de vorm van samenwerking een belangrijke rol; wellicht is hierdoor verruiming van de openingstijden een mogelijkheid. Ook de activiteiten van de bibliotheek worden in dit scenario aangeboden in samenwerking met andere partijen (workshops, lezingen, voorleessessies, masterclasses en exposities). Verwachting is bijvoorbeeld dat in samenwerking met onder andere boekhandels en de Stichting Casca boeiende lezingen kunnen worden georganiseerd. De bibliotheek ontwikkelt zich in dit scenario verder van stand-alone naar netwerkorganisatie. Voor zover de digitalisering de komende jaren verder vorm krijgt - en zal leiden tot een vermindering van de aanwezigheid van fysieke boeken - kan de in dat kader beschikbaar komende ruimte mogelijk dienen voor verhuur aan/exploitatie door andere (commerciële) partijen. Ruimte kan bijvoorbeeld dienst doen als cursus- of vergaderruimte. Bibliotheekvormen die binnen dit scenario worden onderzocht zijn onder andere: de Huiskamerbibliotheek en de Triplus Bibliotheek (beide vormen worden in het kader van 1 In aanvulling op de tekst van dit scenario zoals geformuleerd door de Commissie Samenleving, betrekken we hierbij tevens de mogelijke samenwerking met commerciele partijen. scenario’s voor het toekomstige bibliotheekwerk in Zeewolde onderzocht). De Triplus bibliotheek is een bibliotheek met een brede maatschappelijke functie, waarin interactie, kennisdelen en verbinden centraal staan. Het fungeert als een kenniswerkplaats. Hiervoor zal de bibliotheek gebruik gaan maken van nieuwe technologieën. Zo staat er een media-bar, een interactieve mediatafel en een 3D printer. Het is een werkplaats die opgezet is om (lokale) kennis te ontwikkelen en te ontsluiten. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met lokale ondernemers, het basis- en voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs. De Triplus bibliotheek kan ook worden gezien als maatschappelijk werkplaats. De bibliotheek verschaft tevens ruimte voor lokale burgerinitiatieven. Daarnaast biedt de Triplus bibliotheek uiteraard nog ruimte voor collectie, leestafel en activiteiten zoals dichtwedstrijden. Er is een breed bereik van doelgroepen, er wordt ingespeeld op digitale ontwikkelingen, op elkaar ontmoeten en sociale cohesie en op partnership met ander lokale organisaties. Aanvullende opmerking bij dit scenario In het kader van de zogenoemde Regionaal Sociale Agenda 2013 is door de regio ZuidKennemerland - na overleg met de provincie - bij de provincie subsidie aangevraagd voor een project gericht op het onderzoeken of één lokale accommodatie kan worden ingericht/gerealiseerd waar burgers terecht kunnen voor een integraal aanbod aan voorzieningen en activiteiten op het vlak van het sociale domein (zorg, welzijn en cultuur), waarbij onder andere kan worden gedacht aan een combinatie van: AWBZ/WMO begeleidingactiviteiten, (arbeidsmatige) dagbesteding, cultuur en ontmoeting. Het project is mede gericht op het versterken van de samenwerking tussen onder andere (zorg) aanbieders, verenigingen en scholen, het plaatsen van ondersteuning midden in de buurt, het ondersteunen van vrijwilligers en - samengevat - het versterken van de civil society. En op het goed benutten van vastgoed. Het voorstel is gericht op Zandvoort én Heemstede (met uitrolmogelijkheden voor de regio) en betreft een aangevraagd bedrag van € 200.000. Onderdelen van scenario 3 kunnen mogelijk betrokken worden bij de invulling van dit project. ---------------------------------------------------------------------