Mozes en Aäron - Immanuël, Gemeente

Mozes en Aäron
De wekelijkse parasha
40. Mozes en Aäron
Uit de Tora: Exodus 6:1-7:13 (Mozes en Aäron)
Uit de Profeten: Ezechiël 28:25-29:21 (Val van Egypte)
Uit het Goede Nieuws: 1 Thessalonicenzen 2 (Herder naar Gods hart)
Deze Aäron (fakkeldrager) en Mozes (uittrekker) zijn de mannen tegen wie JHWH zegt: “Haal de
heerscharen van Mijn volk Israël uit Egypte.” Mozes en Aäron zijn het ook die farao, de koning van Egypte,
gelasten: "Laat Mijn volk gaan!” Ja, de dag is aangebroken dat JHWH spreekt met Mozes in het land Egypte
(nauwe plaats of plaats van benauwdheid).
JHWH zegt tot Mozes: “Ik ben JHWH, en zal Mij openbaren. Zeg alles wat ik jou zeg tegen farao, de
koning van Egypte.” Maar Mozes reageert met vertwijfeling, hij zegt tegen JHWH: “Mijn lippen zijn niet
geschikt gemaakt om Uw Woord te dragen. Waarom zou farao naar mij luisteren?” Dan spreekt JHWH tot
Mozes: “Kijk Ik maak jou als God voor farao, en je broer Aäron is de
profeet door wie jij spreken zult. Jij zult alles wat Ik je gebied
doorgeven aan Aäron, hij zal dan spreken met de farao zodat farao het
nageslacht van Israël uit zijn land zal laten gaan. Maar Ik zal het hart
van de farao verharden zodat hij Israël nog niet zal laten gaan, dan
zullen Mijn tekenen en wonderen steeds groter en meer worden. Zelfs
dan zal hij nog niet doen wat jij van hem vraagt en Ik zal genoodzaakt
zijn om Mijn hand op zijn volk en het land van benauwdheid te leggen.
Want Ik zal Mijn heerscharen, Míjn volk, de zonen van Israël daaruit
halen. Daarbij zal ik Mijn oordelen over Egypte voltrekken, machtige
oordelen! Dan zullen de inwoners van Egypte weten dat Ik JHWH ben,
die Zijn hand uitstrekt tegen Egypte, zodat Mijn zoon, het nageslacht
van Israël vanuit hun midden zal kunnen vertrekken. Mozes en Aäron
deden inderdaad wat JHWH aan hen geboden had. Nu is Mozes 80 jaar
oud en Aäron 83 als zij spreken tot de farao. 1
De ontmoeting
Mozes en Aäron ontmoeten elkaar bij de berg van God, de Horeb 2. Ook Aäron heeft een duidelijke stem gehoord
die hem opriep het land van slavernij te verlaten om naar de berg van God te komen. Als de broers elkaar
ontmoeten, vindt er een hereniging plaats die doet denken aan de hereniging van Jozef met zijn broers. Net zoals
Jozef voordat hij als slaaf verkocht werd een bevoorrechte positie had ten opzichte van zijn broers, was ook
Mozes een prins aan het hof die boven al zijn broers uit torende. Toen verdween Mozes voor 40 jaar uit het zicht,
zoals ook Jozef lange tijd uit het zicht verdween. Beiden moesten hun werk dienend doen om trouw en nederigheid
tot karakter te laten groeien. Zowel Jozef als Mozes laten zien dat zij niets méér zijn dan hun broers, als zij
herenigd worden met hen.
We kunnen ons voorstellen hoe Aäron en Mozes op de berg de 40 jaar dat ze elkaar niet gezien hadden aan elkaar
uitwisselen. Hoe ze vertellen van de rol die JHWH in hun leven als balling had en hoe Hij ingreep door hen te
roepen voor een bijzondere opdracht: het uitleiden van Gods volk uit Egypte. Twee oude grijze mannen die de hoop
1
2
Exodus 6:25-7:7
Zie Exodus 4:27
misschien wel hadden laten varen dat God ooit nog zou omzien naar hun lot, want de 400 jaar van voorspelde
ballingschap waren al 30 jaar verstreken en er was weinig dat erop wees dat El Sjaddai naar hen omzag. Totdat Hij
begon te spreken en hen opriep om naar Zijn berg te gaan.
Messiaanse voorafschaduwing
De link met Jozef laat al zien dat Mozes' rol in de Tora een uitnemende rol is, zoals dat ook met Jozef het geval
was. Maar zijn uitnemendheid gaat nog ver boven die van Jozef uit! Want waar Jozef voornamelijk een beeld was
van de dienende en lijdende Messias, zal Mozes vooral een beeld zijn van de heersende Messias die Gods volk zal
onderwijzen en leiden in de wegen van God om Israël deelachtig te maken aan de gestalte van JHWH. Ook Aäron
reflecteert een aspect van de Messias als Hij voorbereid wordt op zijn rol als hogepriester. Hij is één geweest met
Gods volk in ballingschap, verzocht zoals zij. Hij spreekt dan ook ten behoeve van hen en neemt de rol van
plaatsvervanger op zich als hij als hogepriester eenmaal per jaar zondeloos is in Gods ogen, wanneer hij voor
JHWH's troon verschijnt op grote verzoendag.
Voorbeeld voor profeten
Wat een grote profetische rol spelen deze broers in de Tora! Maar ook: hoe nederig zijn ze en hoe eerlijk worden
zij neergezet als mensen met fouten, mensen die onderwezen moeten worden zoals ieder ander. Zonen van
Abraham, Izak en Jakob, zoekend en zichzelf dwingend om te reizen achter God aan, waar Hij ook leidt.
In Mozes en Aäron zal de rol van de profeet in Gods heilsplan duidelijk worden. Zij zijn het eerste en meest
duidelijke voorbeeld van een profeet. Elke latere profeet kan zich spiegelen aan hen. De onderwijzende boodschap
van JHWH is nooit zo compleet aan een profeet gegeven als aan hen. Daarom is hun levenswerk het fundament van
heel Gods Woord voor Israël. In hen kunnen we ook een voorafschaduwing zien van de twee profeten uit
Openbaring die de strijd aanbinden met de wetteloosheid en de zoon van het verderf.
De boodschap aan Israël
Mozes en Aäron worden met een prachtige boodschap van herstel naar Israël gezonden:
“El Sjaddai, de God van jullie vaders, heeft een naam! En Hij wil Zijn naam kenbaar maken. Hij wil dat jullie inzicht
krijgen in wie Hij is! Er zijn twee redenen waarom Hij Zijn boodschap aan jullie richt. Ten eerste liggen er beloften
die onder ede gemaakt zijn aan de vaders. Een verbond waarin afspraken gemaakt zijn die jullie betreffen.
Daarnaast hebben jullie je niet stil gehouden. Jullie waren niet tevreden met de toestand van overleven in deze
benauwde plaats. Al zijn er voldoende voorzieningen om er in leven te blijven, de slavernij in Egypte brengt geen
enkele verzadiging van het leven. Er is geen ruimte voor het leven wat JHWH voor jullie bedoelde en daarom riepen
jullie het uit naar Hem.”
Vier stappen van redding
In vier stappen zal JHWH Israël uit Egypte halen 3. Deze stappen worden op sederavond herdacht bij het drinken
van vier bekers wijn. Deze stappen openbaren het plan van JHWH met Zijn volk Israël.
Ik zal jullie uitleiden (jatsa) zodat de werklasten (sivlot, zie parasja 37) wegvallen en sjabbat jullie leven vervult.
Ik zal jullie uit de slavernij trekken ( natsal), zodat jullie niet meer het eigendom van de koning van benauwdheid
zijn, zodat jullie kunnen wandelen in ruimte en vrijheid.
Ik zal jullie verlossen (ga'al), dat wil zeggen: Rechtmatig terugbrengen in jullie oorspronkelijke leefomgeving, de
Tuin van Eden, die volledig gestalte zal krijgen in het beloofde land.
Ik zal jullie aannemen (lakach) tot Mijn volk, zodat de sjabbat, de ruimte, de vrijheid en de verrukkelijke tuin jullie
deel zullen blijven en zodat jullie dit alles plaatsvervangend voor Mij kunnen uitdelen in de wereld.
De boodschap van de profeet
In deze boodschap van Mozes en Aäron zien we een aantal typerende kenmerken van alle latere profetische
boodschappen. Steeds weer zijn de bijbelse profetieën er op gericht om de slaaf tot vrije te maken. Maar meer
nog dan vrij zijn, wil een profeet verdrukten laten delen in de oorspronkelijke scheppingsdoelen van JHWH. Een
profeet laat het volk zien dat ze gevangen zitten, maar ook hoe het bevrijdde en herstelde leven er voor hen uit
kan zien. Zodat het volk zal hongeren naar het herstel, zoals Abraham, Izak en Jakob dat innige verlangen hadden.
Zo wordt het volk door een profeet opgeroepen om net als hun vaders met heel hun handel en wandel God te volgen
en te leven ten dienste van het komende herstelde koninkrijk van JHWH.
3
Zie Exodus 6:5 en 6.
Verdieping
Dit blok geeft enkele onafgemaakte denklijnen en vragen voor diepere studie. Zo kunnen we een steeds beter beeld
krijgen van het onderwijs dat JHWH ons geeft door Zijn Tora. Als basis voor diepere studie is het goed om het
boekje “Hebreeuws denken” door te nemen. Dit kunt u vinden op mijn website onder 'Tora studeren'.
 Als Mozes zijn lippen 'onbesneden' noemt, is dat niet het eerste dat onbesneden is in de tekst. Ook zijn





zonen waren onbesneden volgens Ex. 4:25 en 26. Had Mozes er moeite mee om zichzelf onder Abrahams
nakomelingen te scharen? Of is er een andere reden voor Mozes' aarzeling in beide situaties?
Er zijn maar twee generaties tussen Levi en Mozes (uitgaande van Ex. 6:15, 17 en 19). Daarom is het
moeilijk voor te stellen dat er al vierhonderd jaar verstreken zijn, sinds Jakob aankwam in Egypte. Zeker
omdat Kehat toen al geboren was (Gen. 46:11). Daarom tellen sommigen 210 jaar sinds de aankomst, in
tegenspraak met Ex. 12:40 en 41. Hoe zit dat? Welke gegevens uit de tekst vertellen ons hier meer over?
Waarom is dat relevant?
Hoe kan JHWH door Zijn volk Israël geheiligd worden bij de nog te verwachten exodus (Ez. 28:25)?
Welke overeenkomsten zijn er tussen het zeemonster in Ezechiël, de farao en de draak in Openbaring?
Wie of wat is de hoorn met de geopende mond uit Ezechiël 29:21?
Welke overeenkomsten zijn er tussen Mozes en Aäron enerzijds en Paulus, Silvanus en Timotheüs
anderzijds? Hoe blijkt dat Paulus en zijn helpers profetisch staan te midden van de wereld?
Volgende week lezen we:
Exodus 7:14-8:19 (Bloed, kikkers en muggen), Ezechiël 31 (Egypte gewaarschuwd),
Openbaring 6 (Toenemende oordelen)
© 2012 Kees Bloed, illustraties door Tobias Lengkeek
www.sjemajah.nl
Immanuël, Gemeente van het Levende Woord
Tel 078 6990097, Fax 078 6990098, Mob 0629 065138
Email: [email protected]
Web: http://www.immanuel-gemeente.nl
De wekelijkse parasha
Wees van harte welkom op iedere Sabbatmorgen en ervaar dat de vreugde van JHWH onze kracht is.
Plaats van samenkomst: “De Havenkerk”, Ieplaan 9, 2951 CB Alblasserdam, om 10.30 uur