Artikel Gewrichten en zuurbase effectief behandelen www.naturafoundation.nl Gewrichten en zuurbase effectief behandelen André Frankhuizen Het symposium ‘Gewrichten en zuurbase’ dat Bonusan en Holland Pharma op 30 november 2013 in Doorn organiseerden was een groot succes. De klanten van Holland Pharma luisterden geboeid naar onze ervaren therapeut Margo Peinemann, die het publiek graag bij haar presentatie betrok. Naast het zuur-base-evenwicht ging ze op verzoek dieper in op de therapeutische kracht van oervoeding en de gevolgen van onze hedendaagse leefstijl op onze gezondheid. In de pauze en na afloop was het enthousiasme duidelijk voelbaar bij de stands van Bonusan en Holland Pharma, waar men onder andere basisch water kon proberen en zich kon inschrijven voor één van onze opleidingen. Veel tegenstrijdige berichten Het zuur-base-evenwicht is een heet hangijzer. En zoals dat wel vaker gaat, stuit men daardoor in de media al snel op misvattingen. Zo zou men bijvoorbeeld verzuring van het lichaam tegen kunnen gaan door minder eiwitten te eten. Op zich is deze gedachte niet zo vreemd; eiwitten bestaan uit aminozuren en aminozuren hebben een verzurend effect. Maar eiwitten zijn ook erg belangrijk voor de spieropbouw, en spieren vormen op hun beurt samen met bicarbonaat en hemoglobine een belangrijke buffer voor het zuur-base-evenwicht. Bovendien zijn spieren belangrijk voor de opslag van glycogeen en spelen daarmee een belangrijke rol in de bloedsuikerregulatie. Een eiwitarm dieet is dus niet zonder meer de oplossing. vormer is. Goed en slecht bestaan niet Juist méér eiwitten Men moet juist andersom denken, volgens Margo: niet minderen met eiwitten, maar juist meer groente, fruit en andere basenvormers eten. De hoeveelheid eiwitten kan daarbij zelfs omhoog, om de belangrijke lichaamsbuffers te versterken. Maar pas daarbij op voor soja-eiwitten. Daarover bestaat namelijk ook een misvatting: ze zouden basisch zijn, maar zijn in werkelijkheid zeer rijk aan purine en zwavelhoudende eiwitten. Purine in soja wordt omgezet in urinezuur, waardoor soja een sterke zuur- Wat zou het handig zijn als we alle voedingsmiddelen eenvoudig konden indelen in ‘goed’ en ‘slecht’ voor het lichaam, waarbij basisch goed is en zuur slecht. Dat zou het allemaal zoveel makkelijker en overzichtelijker maken voor uw cliënt. Toch is dat voor handhaving en herstel van het zuur-base-evenwicht onnodig en zelfs onwenselijk. Het is beter om te denken over de verhouding H+- en OH--ionen en te zorgen voor een optimale balans tussen die twee. Het ideale middel om hier inzicht in te krijgen is een PRAL-waardetabel. Potential Renal Acid Load PRAL staat voor Potential Renal Acid Load. Dit is de geschatte potentiële zuurbelasting op het lichaam per 100 gram voedingsmiddel. De waarde geeft aan hoeveel extra H+-ionen de nieren in de urine per voedingsmiddel moeten uitscheiden om het zuur-base-evenwicht binnen de gewenste bandbreedte te houden (bloedwaarden tussen de pH 7,37 en 7,45). De extra uitscheiding van H+-ionen is meetbaar in de urine met pH-strips. Hoe meer H+ er wordt uitgescheiden in de urine, hoe groter het H+-overschot dat met de voeding is ingenomen en hoe belangrijker het is om deze disbalans op korte termijn te herstellen met extra OH-. Citroensap goed voor zuur-base-evenwicht Maar waarom is de indeling in goed en slecht dan zo onwenselijk? Omdat men daarbij op zijn minst tegen twee problemen aanloopt: ten eerste zijn niet alle zure levensmiddelen ‘slecht’. Aminozuren hebben we gewoon nodig, zuur of niet. Hetzelfde geldt voor meervoudig onverzadigde vetzuren. Ten tweede bestaan er diverse zure levensmiddelen die geen verzurend effect in het lichaam hebben. Suiker is daarvan een voorbeeld, dat rond de pH 4 zit en dus zuur is, maar een alkaliserende PRAL-waarde van -0,1 heeft. Een extremer voorbeeld is citroensap, dat een pH-waarde heeft van 2, maar een PRAL-waarde van -2,5. Daarmee is het zelfs goed voor het zuur-base-evenwicht. De zuurgraad van een voedingsmiddel hoeft dus niets te zeggen over het effect in het lichaam. Het is een slechte indicator en vormt daarom een slechte basis voor een interventie. gehele systeem. Ook het verdelingspatroon van elektrolyten raakt verstoord, waardoor de stroomvoorziening naar bijvoorbeeld het hart niet optimaal kan functioneren. Tot slot belemmert het een goede permeabiliteit van de celmembranen, waardoor celtransport- en communicatie moeizamer plaatsvinden. Al deze verstoringen kunnen op de kortere of langere termijn tot (ernstig) gezondheidsverlies leiden. Slecht voor de gewrichten Een teveel aan H+ dat niet kan worden opgevangen door de lichaamsbuffers wordt afgevoerd naar weefsels zoals spieren, pezen, onderhuids bindweefsel, de huid en gewrichten. Ook verslechtert de lichaamseigen antioxidantenfunctie. Hierdoor stagneert de bloed- en lymfecirculatie, waardoor ook de zuurstofvoorziening afneemt. De eerste klachten die u bij uw cliënt zult herkennen zijn spierpijn, gewrichtspijn, moeheid, huidklachten, schimmelinfecties en ontstekingen. Indien uw cliënt daarvoor aanleg heeft, kunnen deze klachten zich langzaam ontwikkelen tot chronische stofwisselingsziekten, waaronder artrose, jicht, artritis en osteoporose. Boven het veertigste levensjaar komt het cumulatieve effect van een verzurende levensstijl vaak ineens tot uiting. Het is dus ontzettend belangrijk om vroeg te beginnen met preventie of eventueel herstel van een disbalans. voeding, te weinig basenvormers en weinig beweging. Wanneer er te veel H+-ionen in de bloedbaan komen, worden de osteoclasten in de botten geactiveerd. De botten worden vervolgens afgebroken, zodat er OH--ionen naar de bloedbaan kunnen om de balans te herstellen. Tot op zekere hoogte is dit proces omkeerbaar door meer OH--ionen in het dieet op te nemen en het aantal H+-ionen te verminderen. Naast alkaliserende voeding is het hier belangrijk extra magnesium en calcium toe te dienen. Zo kunnen de osteoclasten snel weer ruimte geven aan de osteoblasten en kan de botmatrix zich weer herstellen. Beweging nog belangrijker De belangrijkste interventie bij osteoporose is echter lichaamsbeweging. Margo gaf daarbij het voorbeeld van André Kuipers, die meer dan een half jaar in ruimtestation ISS verbleef. Als er zo lang geen krachten op spieren en botten staan, raken ze in onbruik en treedt onder ander osteoporose op. Na de landing kreeg de Nederlandse astronaut een uitgebreid krachttrainingsschema dat hij enkele maanden moest volgen, om zijn botten en spieren weer aan te sterken. Inmiddels maakt hij zich in goede gezondheid op voor zijn volgende ruimtereis. Beweging is dus essentieel voor (het herstel van) goed functionerende botten, spieren en gewrichten. Osteoporose Waarom niet méér ernstige klachten? Ook bij het ontstaan van osteoporose speelt het zuur-base-evenwicht een belangrijke rol. De belangrijkste oorzaken van osteoporose zijn namelijk verzurende Nu zou je kunnen denken dat het eigenlijk een wonder is dat we niet meer ernstige gezondheidsklachten zien in de praktijk. Gelukkig beschikt het lichaam over buf- Het belang van een neutrale pH PRAL-waardetabel Wat maakt een nagenoeg neutrale pH-waarde in het lichaam dan zo belangrijk? Het is gebleken dat enzymatische processen in het lichaam niet goed meer kunnen functioneren bij een te lage pH. Bij een waarde van 6 stoppen enzymatische processen ermee die verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld de structuur en functie van eiwitten. Eiwitten vervullen ontelbare verschillende functies in het lichaam en problemen met de pH zorgen dus voor problemen in het Een PRAL-waardetabel is wetenschappelijk onderbouwd en kan als betrouwbare indicator dienen bij de behandeling van uw cliënt die last heeft van (de gevolgen van) een verstoord zuur-base-evenwicht. De tabel kan goed fungeren als voedingswijzer voor uw cliënt. Ook kunt u hem gebruiken om een alkaliserend dieet samen te stellen, dat bij de persoonlijke situatie van uw cliënt past. Daarnaast kan uw cliënt hem gebruiken om zijn of haar eigen dieet bij te houden, waardoor meer inzicht in de effecten van de eigen voedingsgewoonte ontstaat. Artikel - Gewrichten en zuurbase effectief behandelen fercapaciteit om deze verstoorde situatie enigszins op te vangen. De belangrijkste buffer is het bicarbonaat uit de ductcellen van de exocriene pancreas. Natriumbicarbonaat neutraliseert de zure voedselbrij in de twaalfvingerige darm. Wanneer er te weinig bicarbonaat wordt geproduceerd, komt het zuur in de darm terecht, waar het de darmflora beschadigt. Het is daarmee één van de grootste oorzaken van een verstoorde darmflora, met alle gevolgen van dien. Een goede manier om dit te voorkomen is het toevoegen van natrium- en kaliumbicarbonaat aan de voeding, bijvoorbeeld in de vorm van basisch water met een PRAL-waarde van -18,4. Dit neutraliseert de H+-ionen en zorgt voor een betere buffercapaciteit, waardoor verzuring nog minder kans krijgt in het lichaam. Pas daarna kan begonnen worden met het herstellen van de darmflora met L-glutamine en pre- en probiotica. Voedingsinterventie Gedurende het gehele behandeltraject van een verstoord zuur-base-evenwicht is het van belang dat er voeding wordt gegeten die zo veel mogelijk natuurlijk is, aansluit bij onze evolutionaire herkomst en voorna- melijk uit groente en fruit bestaat. Ook vis, zeevruchten en vlees zijn belangrijk. Koolhydraten uit bijvoorbeeld pasta, rijst en aardappelen kunnen beter zo veel mogelijk vermeden worden, onder andere omdat ze de spierbuffers afbreken. Het belang van oervoeding ‘Natuurlijke voeding’ betekent dat groente en fruit gewoon in de zon en niet in kassen is geteeld en dat fruit niet onrijp is geplukt, wat wel het geval is met het meeste fruit dat in onze winkels ligt. Ook de bodemgesteldheid moet goed zijn om zo een behoorlijke dosis mineralen te kunnen waarborgen in het plantmateriaal. De bodemgesteldheid is in het westen de afgelopen jaren door intensieve landbouw ernstig achteruitgegaan. Vlees en vis moet bewogen hebben, omdat wij onze aminozuren uit spierweefsel halen en spierweefsel nauwelijks aangroeit wanneer een dier in gevangenschap gefokt of gekweekt wordt. Om gezond te blijven, zouden we dus eigenlijk voeding zo uit de natuur moeten eten, net zoals onze voorouders dat deden. Dit is de zogenaamde oervoeding, die gelukkig langzaam maar zeker ook bij het grotere publiek aan bekendheid wint. Stevig fundament Al deze vereisten maken het lastig om met de beschikbare voeding tot een volwaardig voedingspatroon te komen. Daarbij heeft men als therapeut te maken met cliënten die over het algemeen al veel te weinig groente en fruit eten, en als ze dat al doen de schijf van vijf volgen waarin enorm veel verzurende voeding en koolhydraten zitten. Een allereerste stap is dan de cliënt ervan te overtuigen dat zijn voeding niet klopt en bewustwording te kweken, wat soms lastig kan zijn. Zeker totdat de eerste resultaten echt merkbaar zijn, kan een PRAL-waardetabel helpen inzicht te geven in de eigen situatie. Met de voeding volgt suppletie van vitaminen, maar vooral van mineralen, eiwitten en bicarbonaat. Samen met krachttraining legt u zo een stevig fundament voor een succesvolle preventie en behandeling van artrose, jicht, artritis, fibromyalgie en osteoporose. Wilt u ook helemaal op de hoogte blijven van de laatste natuurlijke behandelmethoden voor uw therapeutische praktijk? Kom dan ook één van de cursussen of opleidingen volgen bij de Natura Foundation! HET EUROPESE KENNISCENTRUM In 1999 is door Bonusan het opleidingsinstituut Natura Foundation tot hèt kenniscentrum binnen dit vakgebied met een enorme da- opgericht om de aanwezige kennis op het vakgebied van orthomo- tabank aan kennis en een uitgebreid netwerk van professionals. leculaire therapie, fytotherapie en klinische psycho-neuro-immuno- Natura is actief en vooruitstrevend in het verspreiden van prakti- logie (kPNI) te delen met (para)medici werkzaam in de complemen- sche vakinformatie met als doel u volledig op de hoogte te houden taire geneeskunde. In de afgelopen jaren is Natura uitgegroeid van de laatste wetenschappelijke inzichten binnen dit vakgebied. www.naturafoundation.nl | [email protected] | (0186) 577 177