Naam: Datum: Noteer je antwoorden op de vragen hieronder. Doe het wel netjes. Gebruik de pijltjestoetsen om naar de volgende regel te gaan. Opdracht 1 Onze aarde is uit verschillende lagen opgebouwd. Welke 4 ‘lagen’ worden in het filmpje genoemd? De 4 lagen zijn: De Kern van de aarde. Kern laag. Mantel. Aard korst. Waaruit bestaat de mantel van de aarde? De mantel bestaat de mantel is een slobberige massa van wel 3000km breed. Hoe ziet de aardkorst eruit? De aardkorst bestaat de aardkorst is niet zo dik. De aardkorst bestaat uit stukken die aan elkaar zitten als een puzzel. Er zijn 2 verschillende soorten platen. Welke? Vertel erbij wat dat inhoudt. platen. Deze liggen Continentale platen liggen onder alles wat land is het zijn dikke lagen aardkorst vol lichte mineralen, zoals graniet. platen. Deze liggen Oceanische platen Dat zijn de stukken aardkorst die onder de oceanen liggen. De Oceanische korst is veel dunner dan de continentale. Welke dingen ontstaan er doordat die platen bewegen? Er ontstaan aardbevingen en vulkaan uitbarstingen Opdracht 2 Doordat 2 platen van de aardkorst wel eens uit elkaar drijven of onder elkaar door schuiven, komt het vloeibaar gesteente van diep uit de aarde omhoog. Hoe wordt dat gesteente genoemd? Dat noemen we ? Het vloeibare gesteente wordt de berg (vulkaan) ingeduwd. Aan de bovenkant (krater) stolt het gesteente weer. Het wordt weer hard. Maar er ontstaat een grote prop. Soms ontploft die prop. Wat gebeurt er dan verder? Als de vulkaan tot uitbarsting komt dan komt er magma en vuur uit de vulkaan Vulkaanuitbarstingen kunnen grote rampen veroorzaken. Noem eens een bekende vulkaan die in 1883 voor veel slachtoffers zorgde. Deze vulkaan heet krakatua Waar ligt die vulkaan? (Geef de juiste letter.) Die vulkaan ligt op het kaartje bij letter c Opdracht 3 Er is niet één soort vulkaan, maar er zijn er verschillende. Ga naar de Taptoe spreekbeurt en klik op “naar de spreekbeurt” (zie plaatje) Welke soorten worden genoemd? Soorten: Koepelvulkanen Spleetvulkanen Calderavulkanen In de spreekbeurt wordt ook de beroemdste uitbarsting aller tijden genoemd. Welke vulkaan was dat? In welk land? Wanneer was die uitbarsting? Welke steden werden door deze uitbarsting bedolven? Vulkaan : Vesuvius Land Jaar Steden Opdracht 4 : Italië : in het jaar 79 : Pompeji en Herculaneum De aardkorst is niet één geheel maar bestaat uit verschillende stukken die als een legpuzzel in elkaar passen. Die stukken noemen we "platen", en die platen bewegen ten opzichte van elkaar. Waardoor ontstaan er dan eigenlijk de aardbevingen? Dat komt doordat: platen botsen Hoe wordt de plek recht boven de plaats van een aardbeving genoemd? Deze plek noemen we epicentrum Waarom heeft San Francisco zo’n last van aardbevingen? Dat komt doordat dat die vlak bij de grens van 2 platen licht Wat is daar de continentale plaat? Continentale plaat: de grens van de platen. Wat is de oceanische plaat? Oceanische plaat: ze zuid kust Opdracht 5 De kracht van aardbevingen wordt uitgedrukt op een schaal. Deze schaal is genoemd naar een Amerikaanse seismoloog. Hoe heette die seismoloog (en zijn schaal) ? Die seismoloog heette de schaal van richter In welk jaar is de schaal opgesteld? In 1935 Hierboven zie je welke sterkte de aardbeving kan hebben. Hoe vaak komt een zware aardbeving (6 tot 6.9) ongeveer voor per jaar? (In het schema van link 5 staat krachtig) Ongeveer 120… per jaar. Dat is dus ongeveer 1 zware aardbeving per 3… (vul Opdracht 6 aantal in) dagen. Een cycloon is een grote verwoestende storm. Maar hoe ontstaat een cycloon eigenlijk? Vul de woorden die hieronder staan in op de goede plek in de tekst. lage luchtdruk - orkanen - het oog van de storm windkracht 12 - luchtstromen - aarde - zee hurricanes - 100 den – tyfoons. Cyclonen ontstaan altijd boven __orkanen_____ en nemen vaak dezelfde routes. Het warme zeewater verdampt en stijgt snel op. Als de lucht dan weer afkoelt, komt er veel warmte vrij en ontstaan er sterke ____luchtstromen___. Doordat de ___aarde______ draait, gaan de luchtstromen óók draaien. Het gaat heel snel in de rondte. Precies in het midden van die draaiing ontstaat een hele ___lage luchtdruk_________ , waardoor de draaiwind snel omhoog cirkelt. Zo'n draaiwind, de cycloon, kan wel een doorsnee hebben van _100 den______ kilometers! Aan de rand waait het er ongelofelijk hard - met meer dan ____windkracht 12____ maar precies in het midden is het bijna windstil. Het is _het oog van de storm__________ . Cyclonen komen bijna op ieder continent voor, al heten ze overal anders. Soms heten ze ___orkanen______ soms ___syfoons______ en soms ____hurricanes____ . Opdracht 7 Een cycloon (orkaan) en een tornado zijn niet hetzelfde. Waar ontstaat een cycloon (vraag 6)? Een cycloon ontstaat zee water verdamt en stijgt op. Doordat de aarde draait draait de lucht ook. Waar ontstaat (meestal) een tornado? Een tornado ontstaat lucht in een tornado wordt door winden in het bovenste deel van de wolk rondgedraaid tot er een draaikolk ontstaat. Hij heet dan orkaan Kan een tornado ook boven water ontstaan? Hoe heet hij dan? Welke vorm heeft een tornado? Een tornado heeft de vorm een rondje De breedte van een orkaan kan soms wel een paar honderd kilometer zijn. Hoe breed is de onderkant van een tornado? 3 meter Van 3… (vul aantal in) meter tot …100 (vul aantal in) meter. Wat is er hetzelfde bij orkanen en tornado’s? Zowel bij een orkaan als een tornado ze hebben een ronde bovenkant Opdracht 8 Vul de woorden die hieronder staan in op de goede plek in de tekst. 800 kilometer - metershoog - zeebeving - golven - tsunami - aan land - platen – aardbeving - platen - gigantische kracht De __tsunami______ is ontstaan door een aardbeving in zee, een _zeebeving_______ dus. De aarde bestaat uit verschillende _platen________. Deze zijn altijd een klein beetje in beweging, maar daar merk je eigenlijk nooit iets van. Het gebeurt wel eens dat twee ___platen_______ te hard tegen elkaar schuiven. Dan heb je een _____aardbeving____ . Door de beving ontstaan _____golven___ . Eerst zijn ze nog heel klein, maar de golven gaan steeds sneller. Wel _____800 km_____ per uur. Dat is net zo hard als een vliegtuig. De golven gaan net zo lang door tot ze __aan land______ komen. Omdat ze al die tijd zo hard zijn gegaan, wordt de golf met een _____gigantische kracht________ op het land gegooid. Zo kan een tsunami ______metershoog_____ worden. Opdracht 9 Het grootste deel van de aarde is bedekt met water. Welk deel ongeveer? Ongeveer 2 derde deel Een groot deel van al het water zit in het ijs op de Noord- en Zuidpool. Het ijs is op de Zuidpool wel 4 km. dik. Dat ijs smelt langzaam af, omdat de atmosfeer warmer wordt. Dat is de schuld van de mensen. Stel je voor dat al dat water smelt. Hoeveel zullen de zeeën en oceanen dan stijgen? Dan zullen zeeën en oceanen veel 10talle meters stijgen In Nederland hebben we ook een erge overstroming gehad. In welk jaar was dat? Dat was in 1953 Hoe heette het plan om Nederland beter te beschermen tegen het water? Het plan heette deltaplan