Jaarverslag 2011 Inhoud Voorwoord 3 1 Caleidoz 4 1.1 1.2 4 4 2 3 Beleid, inspanningen en prestaties 5 2.1 2.2 2.3 2.4 5 6 6 7 5 6 7 8 Kwaliteitsbeleid en HKZ Kwaliteit Samenleving en belanghebbenden Financiële positie Ouderen 3.1 3.2 3.3 4 Missie Caleidoz Visie Caleidoz Ouderenadvisering Activiteiten Ouderen Dagbesteding en Welzijn Thuis 8 8 13 16 Jeugd en jongeren 20 4.1 4.2 20 22 Kinderen Tieners en jongeren Nieuwkomers 26 5.1 5.2 5.3 26 27 29 Project Taalcoach Sociaal-juridisch spreekuur Adresbegeleiding Meerdere doelgroepen 31 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 31 31 32 33 35 36 37 Bezoekdienst weduwen en weduwnaars Bezoek- en opvangservice Maaltijdvoorziening Mantelzorgondersteuning gemeente Zevenaar Formulierenbrigade Hulpdienst De Helpende Hand Samen Uit Vrijwilligerscentrale 39 7.1 7.2 7.3 39 40 42 Vacaturebank Maatschappelijke stages (MAS) Overige activiteiten Algemene identificatiegegevens 43 2 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag over het jaar 2011 van Caleidoz Welzijn Zevenaar. In dit jaar hebben wij op veel van onze werkterreinen dezelfde resultaten geboekt als de jaren daarvoor. En hier en daar zelfs meer! Daarnaast zijn we in 2011 bezig geweest om een visiedocument voor de jaren 20122015 op te stellen. Hierin beschrijven we welke koers Caleidoz de komende jaren wil gaan varen. Bezinning op die koers was noodzakelijk geworden, omdat het landschap waarin Caleidoz opereert de komende jaren flink gaat veranderen. Niet alleen bezuinigingen spelen een rol, maar ook drie aanstaande grote decentralisaties naar een meer lokaal/gemeentelijk niveau: Werk naar Inkomen, AWBZ/WMO en Jeugd. Bij deze transities draait het allemaal om het creëren van een netwerk dichtbij de burger en het aanspreken van vrijwillige inzet en eigen kracht van die burger. Terreinen waarop Caleidoz bij uitstek expertise heeft om dit samen met ketenpartners vorm te geven. We hebben deze werkwijze goed uitgewerkt en voorbereid in 2011. Ook hebben we voorbereidingen getroffen om externe financieringsbronnen aan te spreken om innovatieve projecten op te zetten, die aansluiten bij deze uitgangspunten. Maar dit is alvast een kijkje naar 2012. Bekijkt u hier eerst de resultaten over 2011. Er is ook een beknopte versie van het jaarverslag 2011. Die is te vinden op www.caleidoz.nl, onder Publicaties. Ir Marlie Vennegoor Directeur/bestuurder Caleidoz juli 2012 3 1 Caleidoz Caleidoz is een brede welzijnsorganisatie. We zetten ons in voor uiteenlopende groepen. Voor kinderen, jongeren, volwassenen en voor ouderen, van Nederlandstalig tot (van oorsprong) anderstalig. Dit doen we vanuit 4 locaties met 35 beroepskrachten en 400 vrijwilligers. Samen willen we zoveel mogelijk mensen stimuleren een actieve rol te spelen in hun eigen wijk. 1.1 Missie Caleidoz Caleidoz wil het welzijn van mensen bevorderen, met bijzondere aandacht voor die mensen die in een kwetsbare positie zitten of daarin dreigen terecht te komen. Wij willen stimuleren dat burgers de regie en grip op hun eigen leven houden, dat zij meetellen en erbij blijven horen, en hun bijdrage leveren aan de samenleving. 1.2 Visie Caleidoz De visie van Caleidoz laat zich samenvatten in de volgende punten. • Caleidoz biedt vraaggerichte laagdrempelige ondersteuning aan mensen in een kwetsbare positie en spoort hen actief op. • Caleidoz benut en versterkt de eigen kracht van burgers. • Caleidoz stelt met haar diensten het beroep op zorg uit. • Caleidoz stimuleert en ondersteunt dat mensen zich voor elkaar inzetten. • Caleidoz levert kwaliteit, zowel door medewerkers als vrijwilligers. • • Caleidoz is hét Zevenaarse kennis- en ondersteuningscentrum voor vrijwilligers en mantelzorgers. Caleidoz is bij welzijnsvraagstukken een vanzelfsprekende partner in de keten. Caleidoz organiseert en geeft uitvoering aan maatschappelijke ondersteuning in brede zin. Caleidoz zet zich vakbekwaam, vernieuwend en ondersteunend in voor het welbevinden van alle inwoners van de gemeente Zevenaar. Bijzondere aandacht gaat uit naar kwetsbare burgers. Het ministerie van VWS, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Maatschappelijke Ondernemersgroep (MO-groep) zijn begin 2011 gezamenlijk gestart met Welzijn Nieuwe Stijl (WNS). WNS geeft richting aan, en biedt ondersteuning bij het breed uitvoeren van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) door gemeenten en maatschappelijke en welzijnsorganisaties. Caleidoz heeft samen met de gemeente Zevenaar een ondersteuningstraject van MOVISIE gevolgd om WNS in volle omvang te kunnen implementeren. De gezamenlijke beheersing en uitvoering van welzijnsactiviteiten leidt tot een professioneel en effectief aanbod van welzijnsdiensten. De samenwerking tussen gemeente en Caleidoz staat hierbij centraal. 4 2 Beleid, inspanningen en prestaties Zoals onder de kop Visie al genoemd is per 2011 een ontwikkeling in gang gezet door VWS, MO-groep en VNG om Welzijn Nieuwe Stijl te implementeren. Caleidoz werkt samen met de gemeente aan een ondersteuningstraject om de goede samenwerking te optimaliseren en toekomstbestendig te kunnen continueren. Dit betekent dat er in 2011 gewerkt is aan het verbeteren en vernieuwen van het welzijnswerk en aan de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Het programma Welzijn Nieuwe Stijl biedt de gemeente en Caleidoz handvatten en concrete ondersteuning bij de zogenoemde verbreding van welzijn en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en bij het bepalen van de maatschappelijke opgave waarvoor betrokken partijen staan. Caleidoz heeft in samenhang met het gemeentelijke WMO- en welzijnsbeleid haar eigen welzijnsbeleid opgesteld. Eind december is de laatste hand gelegd aan het strategisch plan 2012-2015 en aan het jaarplan 2012 waarin kwalitatief en kwantitatief de plannen en voornemens van Caleidoz staan beschreven. Het geheel voldoet aan de vraag van de gemeente. Caleidoz wil vraaggericht werken door een beroep te doen op eigen initiatieven van de burgers. Caleidoz wil meer aansluiten bij de vraag en de behoefte van de burger, waarbij de participatie van vrijwilligers bij de uitvoering van de activiteiten geïntensiveerd zal worden. De gemeente heeft naar aanleiding van het traject Welzijn Nieuwe Stijl geformuleerd hoe de prestatieafspraken van haar subsidierelaties eruit moeten gaan zien. Caleidoz heeft voor 2012 haar resultaten vooralsnog intern benoemd. De gemeente gaat dit voor het jaar 2013 voor Caleidoz oppakken. 2.1 Kwaliteitsbeleid en HKZ In 2011 zijn een interne en externe audit op die onderdelen uitgevoerd die al van oudsher HKZ gecertificeerd werden. Caleidoz heeft wederom haar HKZ-certificaat ontvangen. Medio 2011 is een planning gemaakt om ook de niet-HKZ-gecertificeerde producten te gaan beschrijven. Dit zijn de organisatie-onderdelen: vrijwilligerscentrale, maatschappelijke stage, jeugd en jongeren, nieuwkomers, samen uit en vacaturebank. Er is een scholingstraject ingezet voor betrokken medewerkers. Medio 2012 zal Caleidoz voor alle producten conform de richtlijnen HKZ werken. 5 2.2 Kwaliteit 2.2.1 Klanten Het HKZ-systeem bevat standaard klantevaluaties. De evaluatie-uitkomsten komen terug in het kwartaaloverleg en worden zo nodig meegenomen in een plan van aanpak. Er zijn in 2011 geen tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd, al hadden volgens de jaarplanning ouderenadvies en -activiteiten onderzocht moet worden. In 2010 zijn tevredenheidsonderzoeken gedaan bij de dagbesteding en maaltijdvoorziening. Beide onderdelen scoorden toen goed. Elk onderdeel komt een keer in de twee jaar aan de beurt. Klachten en complimenten Er zijn 25 meldingen gedaan. Alle meldigern zijn naar tevredenheid afgehandeld. Cliëntenraad Binnen Caleidoz functioneert een kleine cliëntenraad voor de dagbesteding AWBZ. Op verzoek van de cliëntenraad zelf worden zij alleen bij operationele situaties betrokken. De cliëntenraad bestaat uit drie personen. 2.2.2 Medewerkers Caleidoz heeft een duidelijke sociaal-maatschappelijke functie. Er zijn 400 vrijwilligers verbonden aan Caleidoz, die met hun inzet klanten ondersteunen en begeleiden. In 2011 is op verzoek van Caleidoz de subsidie voor 1 loonkostenplaats voor het kalenderjaar 2012 verlengd. Eind 2011 is er een risico-inventarisatie en een tevredenheidsonderzoek onder medewerkers gedaan. Ondernemingsraad De ondernemingsraad vergadert om de zes weken en heeft zes keer per jaar een overlegvergadering met de bestuurder. Daarnaast is de ondernemingsraad per 2011 gestart met structurele bijeenkomsten voor de achterban, de zogenoemde ronde tafel. Deze vindt vier keer per jaar plaats. De ondernemingsraad heeft in 2011 voornamelijk advies uitgebracht over beleidsstukken die te maken hadden met de harmonisatie van beleid. 2.3 Samenleving en belanghebbenden Caleidoz is een Zevenaarse instelling die goed ingebed is in de lokale samenleving. De Stichting Vrienden van Caleidoz is in oprichting. Het doel van deze stichting is om klanten van Caleidoz financieel te kunnen ondersteunen die geen beroep kunnen doen op financiering uit het reguliere budget. De bestuurder is lid van de plaatselijke MKB-ondernemersvereniging en vertegenwoordigt Caleidoz in dit lokale netwerk. 6 Caleidoz zal haar focus op de samenleving verstevigen en de samenleving betrekken bij de uitvoering van de plannen en activiteiten. Kwetsbare burgers, in hun diversiteit, zullen actief benaderd worden; te denken valt aan GGZ-cliënten, RSD-klanten en anderen. Caleidoz heeft in 2011 maatregelen moeten nemen als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen. Vier onderdelen stonden op de lijst van bezuinigingen: maatschappelijke stage, buitenspeeldag, welzijnsprogramma en de jongerensite. Caleidoz heeft gefocust op behoud van de maatschappelijke stage en dit is, samen met het welzijnsprogramma, gehonoreerd. Caleidoz vindt dat wanneer iedereen moet inleveren, dit ook voor Caleidoz geldt. De jongerenwebsite en de buitenspeeldag worden in 2012 niet meer of in beperktere vorm uitgevoerd. 2.4 Financiële positie Het jaar 2011 is afgesloten met een positief resultaat van € 10.067,-- . In 2010 was dit nog een negatief saldo van € 30.800,--. 7 3 Ouderen 3.1 Ouderenadvisering Een ouderenadviseur is een onafhankelijke, professionele adviseur, bij wie ouderen vanaf 55 jaar en hun mantelzorgers terecht kunnen met alle mogelijke vragen. Deze vragen kunnen te maken hebben met onderwerpen als wonen, welzijn, financiën, zorg en vervoer. Concreet gesproken kan het dan gaan om zaken als activiteiten, tijdsbesteding, hulpmiddelen, eenzaamheid, verhuizing, enz. De ouderenadviseur informeert, adviseert, ondersteunt, begeleidt en bemiddelt. Samen met de oudere wordt de hulpvraag in kaart gebracht en gekeken welke ondersteuning nodig is. De cliënt staat hierbij centraal; de wensen en belangen van de cliënt zijn het uitgangspunt en het doel is om de zelfredzaamheid van de oudere zoveel mogelijk in stand te houden en zo mogelijk te vergroten. De hulpvragen variëren van eenvoudige, eenmalige vragen tot meervoudige complexe problematiek. De ouderenadviseur coördineert de situatie rondom de hulpvraag en werkt hierbij nauw samen met de oudere zelf, maar ook met mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. De adviseur fungeert als een spin in het web en is goed op de hoogte van de sociale kaart. De ouderenadviseurs hebben iedere dag van 8.30 uur tot 9.30 uur spreekuur in Dienstencentrum De Hooge Bongert. De ouderenadviseur kan ook op huisbezoek komen. Cliëntgegevens ouderenadvies Uit onderstaande tabel Cliëntgegevens valt te lezen dat er 221 cliënten zijn geweest in 2011. De meerderheid van de hulpvragers is vrouw (73%) en/of alleenstaand (78%) en/of ouder dan 75 jaar (89%). Er is een daling te zien in het aantal cliënten tot 75 jaar, en een stijging in het aantal cliënten boven de 75. Met andere woorden, cliënten zijn gemiddeld ouder. Cliëntgegevens Totaal aantal cliënten Man Vrouw Woonsituatie Alleenstaand Echtpaar Alleen met kind(eren) Leeftijd <75 jaar >75 jaar 2009 2010 2011 235 226 221 28% 72% 31% 69% 25% 73% 75% 25% 5% 70% 26% 4% 78% 19% 3% 22% 78% 20% 80% 11% 89% 8 Aard contacten ouderadvies Een kwart van de contacten bestaat uit huisbezoeken. Gezondheids- of mobiliteitsproblemen van een cliënt kunnen maken dat een cliënt niet zelf naar het dienstencentrum kan komen. Een andere belangrijke reden voor huisbezoek kan zijn om een compleet beeld te krijgen van de situatie. In onderstaande tabel staat op welke manier er contact heeft plaatsgevonden. Door een toename van het aantal contacten met professionele organisaties nam ook het aantal schriftelijke contacten toe. Overleg over individuele cliënten vindt vaak via e-mail plaats. Aard van contacten Advies op kantoor Huisbezoek Schriftelijk contact Telefonisch contact 2009 9% 31% 16% 44% 2010 9% 24% 22% 44% 2011 7% 25% 29% 39% Frequentie contacten ouderenadvies 61% van de cliëntsituaties varieert tussen de 1 en 15 contacten (telefonisch, huisbezoek e.d.). Bij 39% zijn er 15 of meer contacten nodig om het doel te behalen. Dit is vergelijkbaar met eerdere jaren. Cliënten met 1 tot 2 contacten hebben vaak enkelvoudige vragen zoals een informatieverzoek over zorgvoorzieningen. Bij meer dan 20 contacten gaat het vaak om cliënten die geen tot weinig sociale contacten hebben of zorgmijdend zijn. De ouderenadviseur houdt hier een vinger aan de pols zodat cliënten hulp van de ouderenadviseur kunnen inroepen, als dat nodig is. Ook hebben deze mensen vaak hulp nodig bij het doen van hun administratie. Vanwege de complexiteit van het geheel kan een vrijwilliger dit niet altijd alleen doen. Frequentie contacten 1 tot 2 contacten 2 tot 5 contacten 5 tot 15 contacten 15 of meer contacten 2009 14% 23% 23% 40% 2010 15% 21% 24% 40% 2011 17% 33% 11% 39% Doelgroepencontact Het overgrote deel van de contacten bestaat uit cliëntcontacten (65%); voor het overige hebben de ouderenadviseurs contacten met mantelzorgers van de cliënt, vrijwilligers en professionele organisaties. In 2011 is het aantal cliëntcontacten procentueel iets afgenomen. Dit komt hoofdzakelijk doordat het contact met professionele organisaties procentueel is toegenomen. Doelgroepencontact Cliënt Mantelzorg Vrijwilligers Professionele organisaties 2009 69% 4% 6% 21% 2010 77% 3% 4% 16% 2011 65% 5% 7% 23% 9 Aard hulpvragen De hulpvragen zijn divers en spelen zich af op de gebieden wonen, zorg, welzijn, financien en vervoer. Afgelopen jaar is het aantal vragen op het gebied van zorg en welzijn iets gestegen. Ook blijft het aantal vragen over financiën groeien. Aard hulpvragen 2009 2010 2011 Wonen Zorg Welzijn Financiën Vervoer 20% 23% 29% 20% 8% 16% 18% 24% 23% 19% 9% 22% 28% 25% 14% Door het project Thuisadministratie is het mogelijk geworden om mensen te kunnen helpen met administratieve problemen. Vooral vrouwen die op latere leeftijd alleen komen te staan, hebben moeite met de administratie. Dit was immers vaak een taak van hun partner. Vaak hebben cliënten meerdere hulpvragen op verschillende terreinen. Een aantal van deze hulpvragen kunnen direct afgehandeld worden, bijvoorbeeld na 1 of 2 telefonische contacten. In andere gevallen wordt een traject gestart. Het gaat om de volgende trajecten: • Informatie/advies Over bijvoorbeeld woonvormen voor ouderen. • Begeleiding/ondersteuning Bijvoorbeeld het regelen van personenalarmering of thuiszorg. • Psychosociale hulpverlening Bijvoorbeeld rouwverwerking of omgaan met ouder worden. • Steun- en leuncontacten Bijvoorbeeld af en toe langsgaan om een vinger aan de pols te houden, een luisterend oor te bieden of hulpvragen tijdig te signaleren. • Vriendschappelijk contact Het regelen van een vrijwilliger om koffie mee te drinken, te kaarten of te wandelen. • Thuisadministratie Post ordenen en opbergen. De trajecten Vriendschappelijk Contact en Thuisadministratie lopen over het algemeen totdat mensen opgenomen worden in een verzorgings-/verpleeghuis of komen te overlijden. Bij deze twee trajecten wordt er ook vaak een vrijwilliger ingezet. Als het nodig is, kan de vrijwilliger op de ouderenadviseur terugvallen. In beide trajecten is de signalerende rol belangrijk. Bij problemen wordt er naar de ouderenadviseur teruggekoppeld. Voor elk traject wordt er gewerkt aan de hand van vooraf gestelde doelen samen met cliënt en/of mantelzorger aan een oplossing van de hulpvragen. Als de doelen gehaald zijn, wordt het traject afgesloten met een evaluatie. Als blijkt dat er toch nog een hulpvraag ligt, kan hierop een nieuw traject gestart worden. 10 Trajecten ouderenadvies Totaal aantal trajecten Informatie en Advies enkelvoudig Informatie en Advies meervoudig Begeleiding en ondersteuning cliënt Begeleiding en ondersteuning mantelzorg Psychosociale hulpverlening Steun en Leun contact Vriendschappelijk Contact Thuisadministratie Aanmelding/intake* Aantal afgesloten trajecten 2010 112 8% 3% 31% 7% 4% 5% 7% 36% 2011 127 6% 2% 26% 3% 4% 3% 27% 20% 9% 29 38 * In oktober 2011 is het traject aanmelding/intake toegevoegd. De trajecten Thuisadministratie en Vriendschappelijk Contact scoren hoog (20% en 27%). Er komen steeds meer aanvragen voor vriendschappelijk contact binnen. Dit komt ook doordat in 2011 alle vrijwilligers in het registratieprogramma zijn gezet en gekoppeld zijn aan de cliënt die zij bezoeken. Hierdoor is de score van dit traject beduidend gestegen en dat heeft invloed op de andere percentages. Uitgedrukt in percentages lijkt het dan bijvoorbeeld of de ouderenadviseurs minder begeleiding en ondersteuning hebben geboden, of dat er minder Thuisadministratie is gedaan, maar schijn bedriegt. De ouderenadviseurs doen het meest aan begeleiding en ondersteuning van cliënten (26%). Dat betekent dat er bij de cliënt na de informatie en de verstrekte adviezen (6%) veelal behoefte bestaat aan verdere begeleiding en/of ondersteuning van de ouderenadviseur. 3.1.1 Projecten van de Ouderenadviseurs Naast het ouderenadvieswerk wordt aan ouderen ook nog aangeboden: Huisbezoek 75+, Aangenaam, Vriendschappelijk Contact, het Alzheimer-café en Thuisadministratie. Huisbezoek 75+ Een onderdeel van de informatievoorziening aan ouderen is het Huisbezoek 75+. Jaarlijks worden in een aantal wijken huisbezoeken aan ouderen van 75 jaar en ouder afgelegd. Zij worden aangeschreven en, als zij dit willen, bezocht door een seniorenvoorlichter. Dit bezoek heeft een signalerende en ondersteunende functie. De vrijwillige seniorenvoorlichter geeft de ouderen informatie over verschillende leefgebieden, zoals wonen, welzijn en zorg. Er is een nauwe samenwerking met de ouderenadviseur. In 2011 zijn er 2 wijken bezocht: Het centrum en Lentemorgen 1. Beide wijken waren te groot om in 1 keer te bezoeken. Een deel van Lentemorgen 1 wordt nu begin 2012 bezocht. Verrassend genoeg gaven veel mensen in het centrum aan geen behoefte te hebben aan een bezoek van de seniorenvoorlichter. Mogelijk komt dit doordat de meeste van deze mensen op het Masiusplein wonen waar de zorg dichtbij zit en voorheen ook het gemeentehuis. Zij zijn hierdoor meer bekend met zorg- en of gemeentelijke voorzieningen. 11 In onderstaande tabel staat hoeveel mensen zijn uitgenodigd voor een bezoek en hoeveel van hen bezocht zijn. Huisbezoeken 75+ Uitgenodigd Bezocht Doorverwezen naar ouderenadviseur 2009 277 51 9 2010 292 67 12 2011 388 74 13 In oktober is er samen met Mikado, de welzijnsinstelling uit Duiven, een scholing geweest voor de seniorenvoorlichters over onderwerpen als grenzen, vragen stellen, normen en waarden. Deze scholing werd gegeven door het ROC. Ook konden de voorlichters daarbij ervaringen uitwisselen. Aangenaam Mensen die een flinke drempel ervaren om deel te nemen aan, of te starten met een activiteit, kunnen kortdurend deelnemen aan het project Aangenaam. Met als doel om de drempel te verlagen. Voor de verschillende activiteiten zijn er contactpersonen, die nieuwe mensen over die drempel heen willen helpen. Als in een intakegesprek met de ouderenadviseur duidelijk wordt dat iemand de drempel te hoog vindt, dan kan een contactpersoon eerst eens kennis gaan maken. Daarna kan de contactpersoon de cliënt begeleiden naar de activiteit van zijn keuze. Vaak is dat een activiteit waar de contactpersoon zelf ook aan deelneemt. De contactpersoon begeleidt de cliënt altijd maar tijdelijk. Na de eerste deelname aan de activiteit moet de cliënt zelfstandig verder kunnen. In 2011 zijn er na intake van de ouderenadviseur 3 aanmeldingen geweest, 2 cliënten zijn op deze manier naar activiteiten bemiddeld. 1 cliënt heeft zich teruggetrokken, deze vond de drempel tot deelname toch te groot. Vriendschappelijk contact Het project Vriendschappelijk Contact is bedoeld voor eenzame mensen met, mede door hun beperkingen, een klein sociaal netwerk. In 2011 waren er voor dit project 17 vrijwilligers actief; samen bezochten zij 19 cliënten gemiddeld 1 keer per week. In 2011 zijn er 7 nieuwe cliënten aan een vrijwilliger gekoppeld en 4 contacten tot stand gekomen. In een enkel geval wordt een contact afgesloten omdat het niet klikt tussen vrijwilliger en cliënt. Gelukkig komt dat zelden voor. Dan wordt er gekeken of een andere vrijwilliger ingezet kan worden. Meestal kent de afsluiting een natuurlijk einde als een cliënt komt te overlijden. De vraag naar vrijwilligers voor dit project neemt toe. Naar aanleiding van een wervingsactie konden er in 2011 5 nieuwe vrijwilligers starten. Alzheimer-café Het Alzheimer-café is een trefpunt voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Ook andere belangstellenden als bijvoorbeeld professionals zijn van harte welkom. Op de avonden van het Alzheimer-café behandelen gastsprekers bepaalde thema’s rondom dementie. Ook kunnen bezoekers met elkaar praten over de dingen die ze meemaken, over dementie en over de mogelijkheden voor hulp- en dienstverlening. De avond wordt begeleid door een gespreksleider, samen met vrijwilligers. 12 Het Alzheimer-café is een samenwerkingsverband van Caleidoz, Diafaan, Stichting Thuiszorg Midden Gelderland, Liemerije en Alzheimer Nederland. In 2011 zijn er 10 bijeenkomsten geweest. Het gemiddelde aantal bezoekers per bijeenkomst lag tussen de 20 en 30, net als in 2010. Ook afgelopen jaar zijn er weer leuke, afwisselende onderwerpen besproken met interessante gastsprekers. Uit vragen aan de bezoekers blijkt het Alzheimer-café een waardevolle plek te zijn waar vooral mantelzorgers informatie kunnen halen en ervaringen kunnen delen met lotgenoten. Er zijn 8 vrijwilligers actief voor het Alzheimer-Café. Deze worden aangevuld met 2 gespreksleiders. Alzheimer-café Bezoekers gemiddeld Bijeenkomsten Vrijwilligers 2010 20-30 9 8 2011 20-30 10 8 Thuisadministratie In 2011 is het project Thuisadministratie tijdelijk ondergebracht bij de ouderenadviseur vanwege ziekte van de projectcoördinator. De ouderenadviseur heeft een bijeenkomst met alle vrijwilligers gehouden en de wachtlijst weggewerkt. Enkele vrijwilligers zijn afgevallen; er heeft zich ook een nieuwe vrijwilliger aangemeld. Op dit moment is er geen wachtlijst. Nieuwe cliënten kunnen direct aan een vrijwilliger worden gekoppeld. In 2011 werden 17 cliënten door een vrijwilliger ondersteund met hun administratie. 2 cliënten konden na kortstondige hulp van de vrijwilliger hun administratie zelf weer doen. Voor 1 cliënt heeft de vrijwilliger iemand in de directe omgeving bereid gevonden de client te ondersteunen. 1 cliënt is overleden. In totaal waren 11 vrijwilligers actief in 2011. 3.2 Activiteiten Ouderen 3.2.1 Open Tafel Ouderen die het prettig vinden om gezamenlijk te eten met leeftijdsgenoten kunnen deelnemen aan de activiteit Open Tafel. Doel is het vergroten van het sociale netwerk en het voorkomen van isolement. Bezoekers kunnen elke woensdag en zaterdag genieten van een goed verzorgde warme maaltijd in De Hooge Bongert en op donderdagen in het cultureel centrum De Maatjes. De vrijwilligers van de Open Tafel zorgen voor een mooi gedekte tafel en een fijne sfeer. Eén keer in de 14 dagen wordt er op de dinsdag ook in Angerlo, in het Dorpshuis De Meent, een Open Tafel georganiseerd. Het bezoekersaantal is gemiddeld 16. Het enthousiaste team van vrijwilligers en de medewerking van dorpshuis De Meent zorgen voor een hartelijk welkom voor de gasten aan de Open Tafel. 13 Bezoekers open tafel Dorpshuis De Meent (di) De Hooge Bongert (wo) De Maatjes (do) De Hooge Bongert (za) 2010 14-21 20-25 10-14 18-20 2011 14-18 20-25 10-16 10-14 3.2.2 Ontmoeting en recreatie Het dienstencentrum De Hooge Bongert is voor veel ouderen een belangrijke ontmoetingsplek. Er worden veel activiteiten en diensten aangeboden, zoals bridge, klaverjassen, biljart, Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO), misviering, koersbal, koorzang, welfare, computersoos, Engelse les, sjoelen, fietsen, scootmobiel-toer, schaken, Open Tafel en diverse andere activiteiten. Daarnaast maakt Caleidoz gebruik van cultureel centrum De Maatjes en Ons Huis. De Hooge Bongert stelt ook ruimte beschikbaar voor diensten als een pedicure, kapster, de trombosedienst en het geheugenspreekuur van GGZ. De ouderenbonden houden er hun vergaderingen en ledenbijeenkomsten. Het wijkteam van Zonegge, het Hooge Bongert-koor en de toneelvereniging UDI gebruiken in de avonduren De Hooge Bongert als vergader- en oefenruimte. Op de zaterdagavond wordt de grote zaal omgebouwd tot muziekcafé De Lantaern. Het gebouw wordt optimaal gebruikt met een gemiddelde van 100 bezoekers per dag. Het aantal bezoekers is in 2011 wel enigszins teruggelopen. Dat komt omdat de roomskatholieke kerk vanwege bezuinigingen de locatie niet meer gebruikt. Dit is geen activiteit van Caleidoz, maar bezoekers werden wel geregistreerd om het gebruik van het dienstencentrum vast te stellen. Wel bezochten meer bezoekers het muziekcafé de Lantaern. Bezoekers Hooge Bongert Bezoekers totaal Bezoekers gemiddeld per dag 2009 33.898 100 2010 34.948 100 2011 34.350 100 3.2.3 Reguliere activiteiten Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO) Een gezond lichaam is een belangrijke voorwaarde om lang zelfstandig te blijven. Caleidoz ondersteunt dit door het geven van yoga, zwemmen, gymnastiek, en sinds kort: Tai Chi. Maar ook het sociale contact tijdens het koffie of thee drinken na afloop is heel belangrijk voor de deelnemers. De lessen worden gegeven op diverse locaties. In mei 2011 is Caleidoz gestart met een Tai Chi op de locatie 4All. Er is gestart met 4 deelnemers, maar wegens de grote belangstelling zijn er nu al 2 groepen Tai Chi. 14 Deelnemers MBvO Yoga Gymnastiek Zwemmen Tai chi 2009 48 132 60 2010 46 145 62 2011 45 146 68 20 Computersoos De Senioren Computersoos Zevenaar bestaat ruim 10 jaar. Er is nog steeds vraag naar begeleiding bij het gebruik van de computer. Denk aan internetten, e-mailen, tekstverwerking, fotobewerking, sociale media en technische ondersteuning. Het aantal bezoekers blijft groeien. Er zijn 34 vrijwilligers beschikbaar om bezoekers te helpen of te ondersteunen. Steeds meer bezoekers brengen de eigen laptop mee. Dit verklaart voor het grootste deel de stijging van het aantal bezoekers. Begeleiding krijgen op een eigen laptop spreekt de mensen enorm aan. De bezoeker bepaalt het tempo van de ondersteuning. Deze methode van individuele hulp wordt zeer gewaardeerd. Computersoos Aantal bezoekers 2009 1590 2010 1824 2011 1904 3.2.4 De Huiskamer Selamat Datang In 2011 zijn er voorbereidingen getroffen om een huiskamer te openen voor Indische en Molukse ouderen die ouder zijn dan 70 jaar en nog zelfstandig wonen. Het is bedoeld voor ouderen die merken dat alles niet meer zo vanzelfsprekend gaat. Voor wie de dagelijkse handelingen de nodige energie kosten en het ontmoeten van leeftijdsgenoten steeds moeilijker wordt. De huiskamer gaat in 2012 van start. 3.2.5 Bijzondere bijeenkomsten Zomerschool De zomerschool wordt samen met de Volksuniversiteit georganiseerd. Het zijn laagdrempelige activiteiten speciaal voor ouderen die in de zomermaanden actief willen blijven en/of de rustige zomerperiode willen overbruggen. In 2011 zijn er verschillende activiteiten aangeboden, onder andere: English Summer Fun (om het Engels op te frissen), workshop beeldhouwen kind/ouder. De activiteit Happen en Stappen in Zevenaar blijft mensen boeien, gezien het grote aantal deelnemers. De activiteiten vonden plaats in De Hooge Bongert en bij de Volksuniversiteit. Dag van de ouderen Samen met het Platform Senioren Zevenaar wordt jaarlijks de Dag van de Ouderen georganiseerd. Net als vorig jaar stond in 2011 de dag in het teken van nostalgie, terug in de tijd. Ditmaal met een optreden van Theatergroep Mooi Weer met de voorstelling Aan de keukentafel. Pruttelende koffie en een koude borrel waren het decor om gezellig bij te praten over de goede oude tijd. 15 Muziek, grappige nieuwsfeiten, bekende gezelschapspellen en oude reclames werden besproken op deze ochtend. De opkomst was groot en de zaal was volledig bezet. Het was een succesvolle en gezellige ochtend. 3.3 Dagbesteding en Welzijn Thuis Ondersteuning bij eventuele (ouderdoms)problemen, dat is wat activiteitenbegeleiders aan cliënten bieden bij de Dagbesteding en Welzijn Thuis. Dagbesteding wordt geboden op de locaties Hunneveld en De Maatjes. Er wordt gewerkt volgens de HKZ-kwaliteitsnormen, dus volgens een vooraf vastgestelde procedure die begint met oriëntatie en intake. Samen met de cliënt worden de wensen en voorkeuren besproken en vastgelegd. Hetzelfde geldt voor de uitvoering en voorwaarden waaronder dit gebeurt. Dit wordt op vooraf vastgestelde tijden geëvalueerd. Bij Welzijn Thuis heeft de trend van 2010 zich in 2011 voortgezet: het aantal cliënturen loopt terug. Er worden nauwelijks nog indicaties verstrekt. Dit past bij de ontwikkeling van de verscherpte AWBZ-regelgeving sinds eind 2009. Ondersteunende begeleiding in groepen wordt eerder toegekend dan individuele ondersteuning. In 2011 is het contact tussen Dagbesteding, Welzijn Thuis, de ouderenadviseurs en de trajectbegeleider dementie van Liemerije geïntensiveerd. Er vinden regelmatig cliëntbesprekingen plaats om zo de afstemming, signalering en doorverwijzing te verbeteren. Die laatste twee punten zijn van belang, omdat het aantal cliënturen Dagbesteding Hunneveld sinds enige tijd daalt. Desondanks heeft Dagbesteding Hunneveld volledig de zorgafspraken met de verzekeraar na kunnen komen. In 2011 is de dagbesteding op verschillende manieren onder de aandacht gebracht bij potentiële cliënten en zorgprofessionals. In 2012 wordt daar nog meer op ingezet. De inzet van vrijwilligers op de dagbesteding is onontbeerlijk. In 2011 zijn een aantal vrijwilligers door tal van redenen gestopt (ziekte, ouderdom, moeite met invulling taken). Gelukkig zijn er inmiddels weer een aantal nieuwe vrijwilligers gevonden. Het zoeken naar passende vrijwilligers maakt dat er opnieuw gekeken is naar welke kwaliteiten nodig zijn. Het voornemen is om in 2012 meer energie in het scholen en begeleiden van de vrijwilligers door periodieke evaluatiegesprekken te steken. 3.3.1 Dagbesteding Hunneveld De dagbesteding verzorgt een dagbestedingsprogramma voor zelfstandig wonende ouderen. Deelnemende ouderen hebben lichamelijke, geestelijke en/of sociale beperkingen. Zij kunnen hierdoor minder goed deelnemen aan de reguliere voorzieningen. Wanneer de eerste symptomen van lichamelijke en geestelijke beperkingen door ouderdom, eenzaamheid en/of sociaal isolement optreden, kan dagbesteding een snelle achteruitgang verminderen. Cliënten kunnen op de dagbesteding sociale contacten aangaan en deelnemen aan ontspannings- en activerende activiteiten. Zo worden zij ondersteund in hun zelfredzaamheid, waardoor zij zoveel mogelijk de regie over hun eigen leven blijven behouden. Dagbesteding wil zo veel mogelijk intensieve zorg of een opname uitstellen of opschorten. 16 Indicatiestelling voor dagbesteding loopt via het CIZ. Een cliënt krijgt een indicatie toegekend in dagdelen, waarbij 2 dagdelen 1 dag is en het maximum 9 dagdelen per cliënt. De AWBZ-criteria voor deze dagbesteding zijn de afgelopen jaren aangescherpt. Het gevolg daarvan is dat er nu meer cliënten zijn met complexere hulpvragen en een grotere behoefte aan hulp. De dagbesteding is 6 dagen per week geopend. Van maandag tot en met vrijdag is er dagbesteding voor maximaal 13 deelnemers en op zaterdag voor maximaal 10. In voorgaande jaren was de groepsgrootte gemiddeld 14 deelnemers. Omdat in de loop der jaren het aantal deelnemers met complexere problematiek is toegenomen, is in 2010 de maximale groepsgrootte teruggebracht naar 13. Ook het werk van de activiteitenbegeleiders en vrijwilligers is navenant zwaarder geworden. Door de herindicering van de AWBZ in 2010 is er een flinke afname zichtbaar in geleverde diensten. Dagbesteding Hunneveld Afspraak met Zorgkantoor (dagdelen) Geleverde diensten door Caleidoz (dagdelen) % geleverd door Caleidoz 2010 6865 6712 98% 2011 6498 6502 100% Geleverde diensten door Dagbesteding Hunneveld 650 Aantal dagdelen 600 550 2012 2011 500 2010 2009 450 400 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Periode (van 4 weken) In 2011 zijn in totaal 18 cliënten gestart, en 16 indicaties uitgebreid. De uitbreidingen kunnen lopen tot maximaal 4,5 dag per week. In totaal konden 34 cliënten starten of het aantal dagdelen uitbreiden. 17 2011 Totaal aantal cliënten Start met 1 dag Uitbreiding >1 dg 5 10 12 7 34 3 4 6 5 18 2 6 6 2 16 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Totaal Er zijn in 2011 22 deelnemers gestopt. Beduidend meer dan in 2010; toen waren het er 10. Redenen om te stoppen staan in onderstaande tabel. Met name in het laatste kwartaal was het verloop groot: 9 deelnemers stopten. Redenen om te stoppen Overgang naar zorg met verblijf Overgang naar dagbehandeling Overgang naar hospice Overlijden Cliënt ervaart dagbesteding als te intensief Anders Totaal Aantal 4 6 2 5 3 2 22 3.3.2 Dagbesteding De Maatjes Vanwege veranderde regelgeving kon een aantal ouderen niet meer terecht bij de AWBZdagbesteding. Wij zijn in 2010 snel ingesprongen op deze nieuwe ontwikkeling en hebben in De Maatjes dagbesteding opgezet op basis van de WMO. In februari 2010 zijn we gestart met 5 deelnemers. Door nauwe samenwerking met onze ketenpartners was eind 2010 het maximum aantal deelnemers is bereikt. In 2011 waren er 11 deelnemers. Dagbesteding in De Maatjes wordt op vrijdag aangeboden. Het is voor oudere mensen met psychosociale beperking, die zonder deze dagbesteding dreigen te vereenzamen. Ze kunnen vaak niet meer zelfstandig naar activiteiten buitenshuis of ze vinden niet de aansluiting, die ze zoeken en /of nodig hebben. Er worden hun diverse activiteiten aangeboden: gymoefeningen en bewegingsvaardigheden op de stoel; voor wie dat wil, is er een huiswerkprogramma: Spelen met Taal en Train je brein. En er is een vaste uitwisseling met Peuterspeelzaal Zonnemaat (bij basisschool De Carrousel). Eén keer in de zes weken gaan 3 ouderen voorlezen bij de peuters. En één keer in de zes weken komen de peuters bij de Maatjes meedoen met de gymactiviteiten. Begin 2011 is het Taalmaatjesproject gestart. Dit houdt in dat deelnemers van de dagbesteding, samen met twee vrijwilligers, twee anderstaligen gaan helpen bij het leren van de Nederlandse taal. 3.3.3 Welzijn Thuis Welzijn Thuis is vergelijkbaar met dagbesteding, maar dan in een één-op-één-relatie bij de cliënt thuis. Daar kan meer ondersteuning op maat gegeven worden. De activiteitenbegeleider van Welzijn Thuis ondersteunt de cliënt bij zelfredzaamheid, en met inhoud en structuur geven van het dagelijkse leven. 18 De productie van Welzijn thuis is sterk afhankelijk van het aantal CIZ-indicaties en verwijzing van overige instanties. Het geeft daarom een wisselend beeld te zien. Welzijn Thuis Cliënturen AWBZ Cliënturen WMO Totaal 2009 602* 2010 412 108 520 2011 366 45 411 *In 2009 was er nog geen WMO-financiering. Op 1 januari 2011 waren er 7 cliënten en 8 begeleidingsmomenten van 1,5 uur per week. In 2011 zijn 7 cliënten gestopt en 4 cliënten gestart. Op 31 december 2011 waren er 4 cliënten en 5 begeleidingsmomenten per week. Bezinning op de toekomst is nodig. Het beleid vanuit Caleidoz is gericht op inzet van vrijwilligers waar mogelijk en begeleiding door professionals waar nodig. Hoe en in welke vorm Welzijn Thuis wordt voorgezet, wordt nader bepaald in 2012. 19 4 Jeugd en jongeren 4.1 Kinderen Caleidoz organiseert allerlei activiteiten voor kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar: Kidzmiddag, kookclub, weerbaarheidstraining, disco voor groep 7 en 8 op de locatie van het jongerencentrum 4All, Doedorp en de buitenspeeldag op de diverse buitenlocaties. Met een nieuwsbrief van Caleidoz die op de basisscholen wordt verspreid, worden deze activiteiten bekendgemaakt. Kidz-middag Elke woensdagmiddag, met uitzondering van de schoolvakanties, is het jongerencentrum 4All alleen geopend voor kinderen in de leeftijd van 6-12 jaar. Zij kunnen deelnemen aan allerlei activiteiten, zoals: • Op bezoek bij de kinderboerderij • Samen een spellencircuit doorlopen • Gezellig samen film kijken • Lekker hapjes maken • Uit je dak gaan met carnaval • Prachtige creatieve dingen maken • Paaseieren zoeken (jaarlijks; voor 50-70 kinderen) Na de zomervakantie 2011 is een andere manier van werken ingezet. Een team van jongeren (vrijwilligers en stagiaires) is nu verantwoordelijk voor deze middag. Zij maken een programma, leggen docenten vast, zorgen voor de nieuwsbrief, verspreiden deze op alle basisscholen van de gemeente Zevenaar en draaien de activiteit. Ze worden aangestuurd door de jongerenwerker. Dit is de nieuwe manier van werken: voor en door jongeren. En in het geval van activiteiten voor kinderen is het: door jongeren voor kinderen. Het kinderwerk heeft ook als doel om een natuurlijke overgang te creëren naar tiener- en jongerenwerk. De kidz-middag wordt nog steeds zeer enthousiast ontvangen. Elke woensdagmiddag doen zo'n 15 tot 30 kinderen mee. Kookclub De kookclub wordt geleid door een zeer enthousiaste chef-kok die, samen met een andere geweldige vrijwilliger, elke week heerlijke recepten maakt met de kinderen. De kookclub is elke vrijdagmiddag van 16.00 uur tot 18.00 uur. Een groep bestaat uit 8 kinderen die in totaal 5 weken de kookclub volgen. Tijdens de kookclub leren de kinderen het eten voor te bereiden en te koken. Er wordt gezamenlijk gegeten en opgeruimd. De kinderen krijgen een kookboekje met daarin alle gemaakte recepten. Naast het leren koken heeft de kookclub ook belangrijke doelen als: leren samenwerken en leren omgaan met elkaar. Ook in 2011 waren er weer veel aanmeldingen voor de wekelijkse kookclub. De kookclub wordt gegeven aan kinderen van 8-12 jaar. De kookclub is tot aan de zomervakantie 2 maal gehouden. 20 Weerbaarheidstraining In 2011 is de zeer succesvolle weerbaarheidstraining voor kinderen voortgezet. Deze weerbaarheidstraining is er voor kinderen van 8-12 jaar. Deze training wordt gegeven door een professionele docente en is gericht op het aanleren van fysieke en mentale weerbaarheidstechnieken. Kinderen leren zichzelf verdedigen, ze leren beter over zichzelf denken, onzekerheden worden minder en het zelfvertrouwen wordt groter. De training bestaat uit een reeks van 10 lessen en is tweemaal aangeboden. Disco voor groep 7 en 8 De disco voor groep 7 en 8 is een leuke en drukbezochte activiteit en wordt minimaal één keer per twee maanden gehouden, op de vrijdagavond van 19.30 uur tot 21.30 uur. De muziek wordt verzorgd door twee DJ’s; zo’n zes vrijwilligers zorgen voor extra ondersteuning. In 2011 is er ook een disco voor de brugklassers aangeboden. In 2011 vonden weer veel kinderen de weg naar de disco voor groep 7 en 8. Gemiddeld zijn er elke disco zo’n 80 kinderen die samen veel plezier hebben. Doedorp Doedorp is niet meer weg te denken uit het activiteitenaanbod van Caleidoz. Gezinnen stemmen hun vakantieplanning erop af. In 2011 had Doedorp als thema Tijdreisdorp. Het wordt volledig georganiseerd en begeleid door een groep van 100 vrijwilligers, onder begeleiding van een beroepskracht. Kinderen maken kennis met het kinder- en jongerenwerk, ontwikkelen sport- en spelvaardigheden, en leren samenwerken. Doedorp biedt een zinvolle vakantiebesteding aan die kinderen die door (financiële) omstandigheden niet op vakantie kunnen gaan. Doedorp had ook in 2011 per dag 300-400 deelnemers. Doedorp Deelnemers (per dag) Vrijwilligers 2010 300-400 100 2011 300-400 100 De buitenspeeldag De buitenspeeldag wordt geleid door vrijwilligers en maatschappelijke stagiaires, onder begeleiding van een beroepskracht. Caleidoz heeft hierin een coördinerende rol als spil tussen alle deelnemende wijken. De jaarlijkse buitenspeeldag is in 2011 gehouden op woensdag 1 juni. 13 wijken en 1500 tot 2000 kinderen deden mee aan de buitenspeeldag. Het geld ervoor kwam uit het budget van het wijkbeheer van de gemeente Zevenaar. Caleidoz was tijdens de buitenspeeldag zelf te vinden op het Raadhuisplein in Zevenaar en daarmee niet gebonden aan een bepaalde wijk. Alle kinderen die zin hadden, konden daar komen spelen. Op het Raadhuisplein waren 50-80 kinderen te vinden. Buitenspeeldag Aantal kinderen Raadhuisplein Totaal 13 wijken 2010 50-80 1000-1500 2011 50-80 1500-2000 21 4.2 Tieners en jongeren Het jongerenwerk in Zevenaar schept voorwaarden voor alle jongeren van 12 tot 23 jaar om activiteiten te ondernemen. Activiteiten waarmee zij zich sociaal, creatief, recreatief, fysiek en geestelijk kunnen ontplooien, op weg naar een stevige volwassenheid. Jongeren geïntegreerd in de volwassen maatschappij in een zelfstandige maatschappelijke positie – dat is het doel van jongerenwerk. Het jongerenwerk is hierbij stimulerend, initiërend en ook uitdagend aanwezig, maar stelt zeker ook grenzen en confronteert de jongeren met hun eigen gedrag, wanneer dat nodig is. Alle jongeren en tieners van 12-23 jaar kunnen (extra) hulp gebruiken. Op die leeftijd komen alle jongeren in de pubertijd en krijgen te maken met veranderingen van lichaam en geest. Dit maakt ze bij voorbaat al kwetsbaar. Alle jongeren hebben dus een steuntje in de rug nodig op weg naar volwassenheid. Dat maakt ze tot doelgroep van jongerenwerk. Natuurlijk is er een groep jongeren die van het jongerenwerk extra steun mag verwachten, een groep die meer risico loopt. Dit zijn jongeren die door hun gedrag en/of sociale achtergrond een verhoogd risico lopen op problemen op het gebied van school/werk, vrije-tijdsbesteding en mogelijk ook eerder in aanraking komen met politie en justitie. Ze hebben weliswaar beginnende problemen, maar deze problemen zijn nog niet geëscaleerd. Het gaat dus, voor alle duidelijkheid, niet om criminele jongeren. 4.2.1 Aanbod Alle activiteiten van het jongerenwerk in Zevenaar voldoen aan het volgende principe: met jongeren, voor jongeren en door jongeren en/of buurtbewoners/ouders. Jongeren in Zevenaar worden medeverantwoordelijk gemaakt voor de activiteiten en het Jongerencentrum 4All. Zij bepalen mede wat er gaat gebeuren. Zij bedenken de activiteiten én organiseren deze met alles wat hierbij komt kijken, zoals het maken van PR, het bedienen van de bar, het heffen van de entree, enz. Per activiteit is een werkgroep verantwoordelijk voor die bepaalde activiteit. De jongerenwerkers ondersteunen uiteraard wanneer nodig. Met deze manier van werken stimuleert het jongerenwerk de zelfstandigheid van Zevenaarse jongeren. Zo worden zij zelf verantwoordelijk voor wat er gebeurt in het jongerencentrum en worden er informele leersituaties gecreëerd. Activiteiten kunnen mislukken, maar dat mag ook! Het leren van en door een groep jongeren is net zo belangrijk als het slagen van de activiteit. In 2011 is een groep van 20 jonge vrijwilligers in de leeftijd van 16-22 jaar actief in jongerencentrum 4All. Overzicht activiteiten Maandagavond vrijwilligersavond: vergadering en voorbereiding Dinsdagavond opleidings- en klusavond voor vrijwilligers Woensdagmiddag kidz-middag (6-12 jaar) Woensdagavond Inloop (16-23 jaar) Donderdagmiddag Tee(n)-Time (12 t/m 15 jaar) Vrijdagavond Verschillende activiteiten voor verschillende doelgroepen 22 4.2.2 Ambulant jongerenwerk In 2011 heeft Caleidoz een omslag gemaakt door de komst van een ambulant jongerenwerker. Deze heeft als taak om de straat op te gaan en daar contact te leggen met jongeren, om ze daar een steun in de rug te geven en contacten met buurtbewoners en andere betrokkenen te leggen. Er op af en naar buiten, om het kort samen te vatten. Echter, al snel werd duidelijk dat dit een onnatuurlijke scheiding was. Het is niet zo dat jongeren óf in het jongerencentrum komen óf op straat zijn. Dit loopt door elkaar. Daarom is afgesproken dat ook de andere twee jongerenwerkers meer ambulant gaan werken en de ambulante werker meer in het jongerencentrum actief is. Zo is in 2011 veel meer een natuurlijke mix ontstaan van accomodatiegebonden en ambulant jongerenwerk, uitgevoerd door alle jongerenwerkers. Het gaat om werken met, maar ook om contact met jongeren. Wáár dat precies gebeurt, is in essentie niet belangrijk. Een centrum als 4All blijft uiteraard wel noodzakelijk om jongeren een inloop te kunnen bieden en om een vaste locatie te hebben voor activiteiten. In • • • • • • • • • • • • • 2011 is op de volgende plekken ambulant jongerenwerk uitgevoerd. Muldershof Zonegge Cruijfcourt De Breuly Skate-plein in Zevenaar Freulebos Achter de tennisvelden/Basisschool De Schilderspoort Speeltuintje achter het Musiater Station Zevenaar Fergusonbrug, Oud Zevenaar Babberich, trapveldje Dorpsstraat Babberich, Landkamp Angerlo Daarnaast is het ambulant jongerenwerk op veel meer plekken actief geweest. Ook deze plekken zijn bezocht door het jongerenwerk. De plekken hierboven kregen speciale aandacht in verband met overlast of omdat dit aangewezen jongerenplekken zijn. 4.2.3 Alcohol en drugs Het jongerenwerk in Zevenaar heeft in november 2011 activiteiten georganiseerd in het kader van het alcohol- en drugsproject. November was gekozen tot drugsmaand. De volgende activiteiten zijn er voor dit thema georganiseerd: Zero, voorlichting, filmavond, drugsshow discogroep. Zero Zero vond plaats in het centrum van Zevenaar. Dit feest stond in het teken van alcohol, drugs en veilige seks. Op een voor jongeren leuke manier hebben wij hen geïnformeerd over bovenstaande thema’s. Er was een informatiekraam waar jongeren allerlei folders en flyers konden meenemen over alcohol, drugs en/of veilige seks. Dazzling Cocktails was uitgenodigd om alcoholvrije cocktails te maken voor de aanwezige jongeren. De jongeren konden meedoen aan een wedstrijd condoom-rollen en kregen daarbij natuurlijk 23 ook informatie over veilige seks. Daarnaast werden er condooms uitgedeeld en een DJ zorgde voor lekkere muziek. Ook deze activiteit werd geheel georganiseerd volgens het principe voor en door jongeren. Voorlichting Caleidoz heeft een voorlichting georganiseerd in jongerencentrum 4All tijdens Thee(n)Time op de donderdagmiddag. De voorlichting werd gegeven door het Drugs Expertise Centrum. Ook de jongere vrijwilligers van Caleidoz waren voor deze voorlichting uitgenodigd, zodat zij meer leren over drugs en dit weten te gebruiken/herkennen in het vrijwilligerswerk dat zij in het jongerencentrum doen. De aanwezige vrijwilligers waren zeer positief over de voorlichting. Filmavond Op een woensdagavond is bij wijze van voorlichting een film getoond met als thema drugs. Jongeren waren vrij om deze film te bekijken. Drugsshow discogroep 7/8 Tijdens de maandelijkse disco voor groep 7 en 8 in jongerencentrum 4All was er een kleine drugsshow, specifiek gericht op de relatief jonge bezoeker. Dit hield in dat het aandeel alcohol/drugs bewust niet te groot was gemaakt. Aan de hand van een aantal stellingen konden bezoekers kiezen of deze stelling waar of niet waar was. De presentator van de show gaf daarna uitleg bij het antwoord. Het was een geslaagde avond. 4.2.4 Individuele dienstverlening Het jongerenwerk heeft ook de belangrijke taak om actief door te verwijzen. Het is op die manier een steun in de rug voor jongeren. Jongerenwerkers staan dicht bij de jongeren en zullen hierdoor eerder signalen opvangen. Zij worden als betrouwbaar ervaren: jongeren weten dat zij bij hen terecht kunnen voor advies of een gesprek, waarbij niets moet en alles ter sprake mag en kan komen, zonder oordeel. Wanneer dit nodig is, kunnen jongeren doorverwezen worden naar instanties om daar hulp te krijgen. De jongerenwerker kan hem/haar hierin begeleiden, bijvoorbeeld door mee te gaan naar het eerste gesprek. In 2011 kwam er weer een groot aantal hulpvragen binnen bij het tiener- en jongerenwerk. De hulpvragen gaan over seks, alcohol, drugs en zijn vaak heel divers. In de individuele dienstverlening past ook het begeleiden van jongeren naar een baan, stage of school of het helpen bij het maken van huiswerk. 4.2.5 Website De jongerensite www.jongerensitezevenaar.nl. is voor alle kinderen en jongeren van 10 tot 23 jaar. In 2011 hebben ruim 7000 (unieke) bezoekers de site bezocht. In 2010 waren dit nog 5000 bezoekers! Voor een lokale website zijn dit veel bezoekers. 24 4.2.6 Samenwerking en netwerk Werken met jongeren betekent ook dat er een goed netwerk in Zevenaar en omgeving onderhouden moet worden, waarin contacten met instellingen en organisaties én contacten met ouders, omwonenden, scholen een plaats hebben. Het jongerenwerk heeft in 2011 deelgenomen aan de volgende netwerk-overleggen. • Netwerkoverleg 10+ / Netwerk Jeugd Het Netwerkoverleg 10+ heeft een tijd bestaan, maar is in 2011 vervangen door een praktisch overleg met politie en gemeente, waarbij de jeugd onder andere met behulp van de shortlist-methode wordt besproken. • Zat (Zorg Advies Team) voorgezet onderwijs Het jongerenwerk neemt deel aan het ZAT op alle locaties van het voortgezet onderwijs in Zevenaar (Zonegge, Vestersbos en Heerenmäten). Het jongerenwerk krijgt hierdoor een nog beter overzicht van de instanties die zich met jongeren bezighouden, de lijnen met de scholen blijven kort en de signalen die het jongerenwerk ontvangt kunnen ook ingebracht worden in het ZAT. • Integraal Veiligheidsbeleidoverleg Hierbij is het jongerenwerk aanwezig om duidelijkheid te geven over het beleid van het jongerenwerk. Het is een vast agendapunt van dit overleg. 25 5 Nieuwkomers 5.1 Project Taalcoach Om inburgeraars beter de Nederlandse taal te leren, zijn er in het kader van het Deltaplan Inburgering landelijk Projecten Taalcoach tot stand gekomen. Dit is een aanvulling op de inburgeringscursus. Voor een jaar wordt aan een inburgeraar een Nederlandse vrijwilliger gekoppeld om op die manier beter Nederlands te leren en kennis te maken met de Nederlandse cultuur. De vrijwilliger wordt ook wel taalmaatje genoemd. Inburgeraars leren weliswaar op school de Nederlandse taal, maar in de praktijk en in hun thuissituatie spreken ze vaak weinig Nederlands. Daarom is het goed om de taal ook in het dagelijkse leven te blijven oefenen. Met een taalmaatje kunnen zij op individuele basis het Nederlands oefenen en kan het taalmaatje ingaan op de specifieke taalbehoefte van de anderstalige. Zo worden anderstaligen ondersteund met het verder oefenen en automatiseren van de Nederlandse taal. Het vergroot hun zelfvertrouwen en zelfredzaamheid, en bij de taalmaatjes opent het werelden van andere gewoonten en rituelen. Daarbij, inburgeraar en taalmaatje ondernemen ook samen activiteiten: samen naar de bibliotheek gaan, een portfolio maken en komt er een uitwisseling van, en kennismaking met elkaars culturen op gang. Deelnemers De doelgroep bestaat uit inburgeraars die de inburgeringscursus volgen. Met een voorlichting aan de taalgroepen op Het Rijn IJssel College zijn ze geïnformeerd over deze mogelijkheid. Ook de pers heeft veel aandacht besteed aan het project. Zo heeft Caleidoz een radioprogramma bezocht om het project in het nieuws te brengen. Deelnemers kunnen vanuit de gemeente, het Rijn IJssel College en het eigen netwerk van Caleidoz aangemeld worden. De gemeente beslist bij de aanmelding van de anderstaligen wie er prioriteit heeft. Aan de hand van de deelnemerslijsten van het Rijn IJssel College en de gemeente Zevenaar worden koppels gevormd. Hieronder staan de cijfers over 2011. 2011 Aangemeld Gestopt Niet gekoppeld Afgerond na jaar Totaal aantal koppels Taalcoaches 31 7 24 Anderstaligen 46 14 8 7 24 In 2011 zijn 24 koppelingen tot stand gekomen, waar de afspraak met de opdrachtgever 20 was. Duidelijk is dat het aantal anderstaligen dat deel wil nemen, het aanbod overstijgt. Het is in 2011 gelukt om voldoende vrijwilligers te werven. Het taalcoachproject blijkt aantrekkelijk voor een brede groep vrijwilligers door het duidelijke en afgebakende karakter van het vrijwilligerswerk. Ook de beperkte tijdsinvestering en de flexibele werkindeling maakt het voor veel vrijwilligers aantrekkelijk om dit te doen. 26 Uit de dorpen Giesbeek, Angerlo en Lathum zijn geen aanmeldingen gekomen om taalmaatje te worden, terwijl er wel anderstaligen wonen. De samenwerking met de opdrachtgever en betrokken organisaties is ook in 2011 goed verlopen. Door samenwerking met andere organisaties kon hun expertise gebruikt worden en is er zicht verkregen op de achterban van deze organisaties. Het project Taalmaatje zou zich in de toekomst meer kunnen richten op vrijwilligerswerk door anderstaligen, op toeleiding naar arbeid en op (verdergaande) participatie in de Nederlandse samenleving. Het vrijwillige taalmaatje zou dan meer een coachende rol op zich kunnen nemen. Dit vergt wel een goede ondersteuning en begeleiding door een beroepskracht en een goede scholing van vrijwilligers. Landelijk zijn er een aantal voorbeelden voor handen van Taalcoachprojecten die meer insteken op toeleiding naar vrijwilligerswerk en arbeidsmarkt. Met aanpassing aan de lokale situatie kan dit ook in de gemeente Zevenaar geïmplementeerd worden. Bij een vervolg is het zaak om nog meer te streven naar een duidelijke samenwerking tussen onderdelen van Caleidoz onderling, de gemeente en andere partners. Zoals hiervoor al gezegd: de wederzijdse expertise en kennis over de achterban kunnen dan goed gebruikt worden. 5.2 Sociaal-juridisch spreekuur Om cliënten bij te staan op sociaal-juridisch gebied is er twee keer per week een spreekuur op maandag- en woensdagochtend van 10.00 tot 12.00 uur. De afgelopen jaren kwamen er gemiddeld 15-20 cliënten per week op het spreekuur/op afspraak op kantoor. Cliënten kwamen met vragen op onder andere de volgende terreinen: schulden en/of betalingsachterstanden (in een aantal gevallen doorgeleid naar de schuldhulpverlening); het ontbreken van enig inkomen en de problematische weg om een uitkering te verkrijgen; echtscheiding; andere huisvesting (bijvoorbeeld vanwege een scheiding.); het ontbreken en niet kunnen verkrijgen van de juiste documenten voor een naturalisatieaanvraag. In 2011 zijn in totaal 1692 hulpvragen gesteld. Dit is een stijging van ruim 200 hulpvragen, vooral op het gebied van financiën en rechten/plichten. Aantal hulpvragen SJS Gezondheidszorg Wonen/omgeving Onderwijs/arbeid Mobiliteit Ontspanning Financiën Rechten/plichten Totaal 2009 94 224 59 18 0 274 97 766 2010 177 390 164 40 5 520 187 1483 2011 160 319 173 33 9 660 338 1692 Er kwamen ook een aantal personen met een enkele of eenmalige hulpvraag. Deze worden niet als cliënt in ons systeem opgenomen. 27 Daarnaast wordt het spreekuur ook bezocht door personen zonder vaste woon- of verblijfplaats op het spreekuur. Deze personen van buiten de gemeente Zevenaar worden uiteraard te woord gestaan en daarna doorverwezen naar andere instanties (in de eigen woonplaats). Caritas Van de mensen die vanwege schuldproblemen van het spreekuur gebruik maken, dreigt een deel weg te zakken in een financieel moeras. Voor hen is er het afgelopen jaar een aantal maal een beroep gedaan op Caritas voor financiële hulp. Voor een deel van deze mensen is er een (verlengings)aanvraag gedaan bij de voedselbank. Doorverwijzingen Een van de taken van het sociaal-juridisch spreekuur is mensen adequaat door te verwijzen. Dat gaat om uiteenlopende maatschappelijke diensten en/of organisaties: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Stichting Thuiszorg Midden Gelderland (voor onder andere sociaal raadsliedenwerk, maatschappelijk werk, kraam- en thuiszorg) Het Juridisch Loket Arbeidsbeurs de Liemers (waaronder het CWI, UWV en de Regionale Sociale Dienst) Uitzendbureaus Gemeente Zevenaar (onder andere het loket WMO, de afdeling schuldhulpverlening en afdeling burgerzaken) Verzekeringsmaatschappijen (onder andere ziektekostenverzekeraars) Zorgadministratiekantoor Scholen (onder andere Rijn IJssel College, basisscholen en voorgezet onderwijs) Advocaat Huisarts GG-Net Politie en Slachtofferhulp Woningstichting Bank Diverse ambassades in binnen- en buitenland Immigratie- en naturalisatiedienst Autorijschool en de Rijksdienst voor Wegverkeer Stichting Leergeld Sociale verzekeringsbank Belastingdienst, eigen accountant of boekhouder Kamer van Koophandel Dienst Uitvoering Onderwijs Kinderopvangorganisaties Sociaal Cultureel Centrum De Maatjes Intern is doorverwezen naar de volgende diensten van Caleidoz: • Ouderenadviseur • Taalmaatjesproject • Vrijwillige hulpdienst 28 Werkdruk De werkdruk en afhandelingstijd om alle hulpvragen naar behoren te beantwoorden zijn de afgelopen jaren gestegen. Dit heeft verschillende oorzaken. Cliënten die al langer bekend zijn bij onze organisatie kunnen een aantal zaken zelfstandig afhandelen. Maar vervolgens komen zij nu juist vaker met complexere hulpvragen op het spreekuur. Daarnaast weten steeds meer mensen zelf onze organisatie te vinden, bijvoorbeeld door mond-tot-mondreclame. Door de gevolgen van de regelgeving in Nederland kost het veel tijd en moeite om problemen opgelost te krijgen. Ook de vele callcenters die in opdracht van organisaties werken leveren extra werk op: het is vaak niet meer mogelijk om telefonisch problemen op te lossen. Zelfs niet, zoals zo vaak geëist wordt, als de cliënt bij het telefoongesprek aanwezig is en toestemming heeft gegeven. De praktijk leert dat heel veel problemen alleen schriftelijk kunnen worden afgehandeld. 5.3 Adresbegeleiding De zogenoemde adresbegeleiding richt zich op personen die in Zevenaar komen wonen en die op grond van de taakstelling en de Wet Inburgering door de gemeente worden doorverwezen. Daarnaast kunnen ook andere mensen die maatschappelijke begeleiding nodig hebben, een beroep op ons doen. Het is een intensieve vorm van begeleiding. Hoe de adresbegeleiding er precies uit komt te zien, wordt in onderling overleg vastgesteld. Doel is de zelfredzaamheid en het zelfstandig functioneren in onze maatschappij te bevorderen. Standaard wordt een intensief traject voor een jaar aangeboden. Als dat nodig is, wordt deze periode verlengd. Op 31 december 2010 zaten er in totaal 127 volwassen personen in ons bestand op 103 adressen. In 2011 hebben zich in totaal 3 mensen aangemeld en zijn bij ons als cliënt ingeschreven. 3 personen zijn verhuisd en/of uitgeschreven. Op 31 december 2011 stonden 127 volwassen personen in ons bestand verdeeld over 103 adressen/wooneenheden. Adresbegeleiding Ingeschreven personen 2009 128 2010 127 2011 127 Landen van herkomst Turkije, Soedan, Tanzania, Afghanistan, Filippijnen, Somalië, Rwanda, Bosnië, Colombia, Kosovo, Libanon, China, Iran, Roemenië, Azerbeidzjan, Angola, Thailand, Nigeria, Irak, Brazilië, Joegoslavië, Oezbekistan, Litouwen, Indonesië, Marokko, Cuba, Guinee, Vietnam, Syrië, Ethiopië, Peru, Polen, Armenië, Sovjet Unie, Hong Kong, Sri Lanka. Soedanese vluchtelingen De extra aandacht en ondersteuning van deze groep uitgenodigde vluchtelingen, die zich in oktober 2006 in de gemeente heeft gevestigd, is per 1 januari 2011 beëindigd vanwege het stopzetten van de subsidie en het beëindigen van de werkzaamheden van de maatschappelijk werker voor deze groep. Zij konden vanaf dat moment uiteraard gebruik maken van de reguliere ondersteuning. Een aantal gezinnen functioneren grotendeels zelfstandig en komt incidenteel met vragen 29 op het spreekuur. Een aantal gezinnen krijgen nog steeds persoonlijke ondersteuning via thuisbegeleiding. Eén gezin wordt nu door de medewerker culturele minderheden begeleid vanwege de multi-problemen die zich in dat gezin voordoen. Dit betekent overigens een extra belasting voor de beschikbare uren van de beroepskracht. 30 6 Meerdere doelgroepen 6.1 Bezoekdienst weduwen en weduwnaars De bezoekdienst wil weduwen en weduwnaars ondersteunen in de rouwfase. Deze ondersteuning wordt geboden door een vrijwilliger die 1-2 keer in de maand de cliënten bezoekt en met hen praat over hun verlies en wat zij daardoor ervaren en doormaken. Clienten worden ongeveer 10 keer bezocht. Naast rouwverwerking spelen vaak andere problemen een rol. De vrijwilliger probeert de persoon dan door te verwijzen naar andere onderdelen van Caleidoz. Of er wordt gewezen op de mogelijkheden om deel te nemen aan projecten van Caleidoz. De coördinatie van de Bezoekdienst weduwen en weduwnaars was tot begin 2011 in handen van een vaste vrijwillige medewerker. Dit is in de loop van 2011 volledig overgegaan naar een vaste medewerker. Daarnaast zijn er 2 vrijwilligers actief voor de bezoeken aan huis. Voor de vrijwilligers zijn dit geen makkelijke gesprekken. Behandeling hulpvragen Standaard krijgen alle mensen die een half jaar weduwe of weduwnaar zijn een brief met antwoordkaart van de gemeente. Zij kunnen dan aangeven of ze prijs stellen op contact met de bezoekdienst van Caleidoz. In 2011 is aan 40-45 mensen een dergelijke brief gestuurd. Hierop kwamen meerdere reacties. Het merendeel had geen behoefte aan de bezoekdienst. In 2011 hebben 3 cliënten een volledig traject van zo’n 10 gesprekken doorlopen. Eind 2011 was er 1 cliënt die zich in het eindstadium van een traject bevond en was er 1 client die passief wachtend op de lijst stond. Dit wil zeggen dat de cliënt heeft aangegeven: ‘Nu niet, benader me nog eens over enkele maanden’. In totaal hebben 2011 we 4 cliënten bediend met behulp van 2 vrijwilligers. Deskundigheidsbevordering De vrijwilligers is een cursus communicatie aangeboden. Hier hebben de vrijwilligers geen gebruik van gemaakt. 6.2 Bezoek- en opvangservice De bezoek- en opvangservice (BOS) bestaat uit een groep vrijwilligers die mantelzorgers in hun thuissituatie ondersteunt. De vrijwilligers maken zogenoemde respijtzorg mogelijk: de mantelzorger kan er even uit, rustig boodschappen doen, een familielid of een club bezoeken. Zo kunnen zij even de accu opladen. Doel is om dreigende uitputting en isolement van mantelzorgers te voorkomen. De vrijwilligers zijn bekend met cliënten met een lichte vorm van dementie. Activiteiten De coördinatie van de bezoek- en opvangservice was tot begin 2011 in handen van een vaste vrijwillige medewerker. Dit is in de loop van 2011 volledig overgegaan naar een vaste medewerker. 31 Bezoek- en opvangservice Totaal cliënten Totaal aantal bezoekuren Lopende bezoektrajecten 2010 >2011 Lopende openstaande hulpvragen 2010 >2011 Nieuwe hulpvragen in 2011 Hulpvraag beantwoord, bezoektraject gestart/loopt Openstaande hulpvragen op 31-12-11 Traject beëindigd Hulpvraag niet meer actueel/niet kunnen beantwoorden Traject beëindigd (overlijden of opname met verblijf) Traject beëindigd (BOS niet meer nodig door wijziging omstandigheden) 2011 18 514 4 5 9 7 3 4 2 2 In 2011 zijn er 3 nieuwe vrijwilligers bijgekomen en is er 1 gestopt. Op 31 december waren 7 vrijwilligers actief. De vrijwilligers hebben 514 bezoekuren gedaan. Publiciteit Het BOS-team was met ingang van de zomer 2011 regelmatig aanwezig op bijeenkomsten van Alzheimer-café in Zevenaar en Mantelzorgsalons in Giesbeek en Zevenaar om informatie te geven over het BOS-project. Andere publiciteit is gezocht via de mailing van de mantelzorgsalons en via de Caleidoz-pagina in de lokale krant. 6.3 Maaltijdvoorziening De maaltijdvoorziening is voor mensen die door lichamelijke en/of geestelijke beperking zelf geen maaltijd meer kunnen maken. Ook jongeren die begeleid wonen, komen in aanmerking voor maaltijdvoorziening. Er is geen indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) voor nodig. Wie een minimuminkomen heeft, kan met de factuur van de maaltijden bij het WMO-loket in het gemeentehuis een tegemoetkoming in de onkosten aanvragen. Mensen kunnen kiezen uit vriesvers- en koelvers-maaltijden. De maaltijdvoorziening is gecertificeerd volgens de HKZ-normen. Werving en publiciteit Cliënten komen bij de maaltijdservice terecht, onder andere door de integrale samenwerking: diverse instanties verwijzen ernaar. Bij onder andere huisartsen, Thuiszorg Midden Gelderland en het WMO-loket ligt een informatiefolder. Verder staat de service vermeld in de gemeentegids, gouden gids/telefoonboek, op een huis-aan-huis verspreide calamiteitenkaart en op de website van Caleidoz. Maar ook de mond-tot-mondreclame maakt dat mensen de weg weten te vinden. Werkwijze Vrijwilligers brengen de maaltijden rond. Op die manier komen zij regelmatig bij cliënten aan de deur. Daardoor kunnen zij meteen andere zaken constateren die misschien nadere zorg nodig hebben. De coördinator maaltijdvoorziening brengt dit in bij de ouderenadviseurs van Caleidoz of bij de trajectbegeleider dementie van Liemerije. 32 Aantal leveringen en maaltijden Zo’n 165 cliënten maken gebruik van de maaltijdvoorziening. In 2011 is er een toename van het aantal leveringen van vriesvers-bestellingen te zien, tegenover een bescheiden afname van het aantal levering van koelvers-bestellingen. Het aantal vriesvers-maaltijden ligt hoger dan koelvers. Dit komt doordat mensen vaak voor enkele weken vriesmaaltijden bestellen en de minimumbestelling 5 is, terwijl koelvers wekelijks wordt besteld en de minimumbestelling 2 is. Uit het klanttevredenheidsonderzoek onder de deelnemers van de maaltijdvoorziening blijkt dat de meerderheid tevreden is over de kwaliteit, de variëteit aan maaltijden en de door Caleidoz geboden service. Totaal aantal cliënten Leveringen Aantal Koelvers 2009 2010 2489 2701 2011 2627 Koelvers 2010 13.100 2011 12.380 Maaltijden Aantal 165 2009 11.700 Vriesvers 2009 2010 2035 1844 2011 2062 Vriesvers 2010 14.810 2011 14.620 2009 15.500 6.4 Mantelzorgondersteuning gemeente Zevenaar 6.4.1 Mantelzorgsalons De mantelzorgsalons ondersteunen mantelzorgers. Doelstelling van de salons is om informatie te kunnen geven aan de mantelzorgers en lotgenotencontact te bieden (soms met ondersteuning van een professional). Maar ook ontspanning is een belangrijk onderdeel van de salon. Alle activiteiten voor mantelzorgers worden in de praktijk ondersteund door een enthousiaste groep van 7 vrijwilligers. Zij zorgen ervoor dat alle hand- en spandiensten worden gedaan. Daarmee zijn ze onmisbaar voor de mantelzorgactiviteiten in de gemeente Zevenaar. Om mantelzorgers te bereiken worden 2 keer per jaar een folder en een uitnodiging naar alle bekende mantelzorgers gestuurd, een adressenbestand van 750 adressen. De folders worden rondgebracht door 15 vrijwillige postbodes. In 2011 zijn er 5 mantelzorgsalons georganiseerd, waarvan 3 in Zevenaar (De Hooge Bongert) en 2 in Giesbeek (Het hof van Giesbeek). In de 5 salons hebben we aandacht gegeven aan het thema Mantelzorg en jongeren, maar ook aan thema’s als Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH), Mindfullness en Zorgverzekeraar Menzis. Voor deze thema’s werken we samen met andere organisaties. Daarnaast hebben mantelzorgers in de salons tips en adviezen gedeeld over allerlei onderwerpen die hun aangaan. Van de mantelzorgers kwam 75% uit Zevenaar en 25% uit de omliggende dorpen Lathum, Angerlo en Giesbeek. Er zijn 2 salons in Giesbeek, omdat dan makkelijker con- 33 tact kan worden gemaakt met andere mantelzorgers uit de eigen leefomgeving. Zo kan lotgenotencontact ontstaan voor onderlinge ondersteuning. De gemiddelde bezoekersleeftijd was 50+. De gemiddelde waardering van bezoekers was een 7,5. Mantelzorgers Salons Aantal Zevenaar Giesbeek Totaal 4 2 6 2009 Bezoekers 145 30 175 Salons 2010 Bezoekers 4 2 6 135 30 165 waarvan nieuw 25 6 31 Salons 2011 Bezoekers 3 2 5 120 31 151 6.4.2 Overige activiteiten De actie Maak een lapje In 2010 is begonnen met het maken van een mantel bekleed met lapjes, die door mantelzorgers zijn gemaakt. De lapjes geven hun ervaringen weer als mantelzorger. In 2011 is de mantel uitgeleend aan andere organisaties. De mantel geeft de ervaringen weer van de Zevenaarse mantelzorger. In november 2011, tijdens de Dag van de Mantelzorg, is de mantel aan de wethouder aangeboden en terechtgekomen op het gemeentehuis. Tentoonstelling foto’s en gedichten In 2009 is een tentoonstelling samengesteld, bestaande uit foto’s van mantelzorgers en een aantal gedichten/haiku’s die zijn gemaakt in een workshop over mantelzorgen. De reizende tentoonstelling die eind 2009 opende in De Hooge Bongert, heeft in 2011 een aantal plekken in de gemeente Zevenaar en het Binnenrijk in Giesbeek aangedaan. Dag van de mantelzorg Het doel van de dag van de mantelzorg is om de mantelzorger te waarderen en op te sporen. Via een PR-campagne zijn inwoners van de gemeente Zevenaar gevraagd om aan hen bekende mantelzorgers aan te melden bij Caleidoz, opdat zij op de dag van de mantelzorg een bloemetje kregen als blijk van waardering. De dag van de Mantelzorg is voor de vierde keer in de vorm van een bloemenactie georganiseerd. Het landelijke thema dit jaar was: Mantelzorg? Dat doe je samen! Bloemenactie Bezorgde bloemen vrijwilligers 2009 510 65 2010 560 50 2011 720 54 Er is een flinke groei te zien in het aantal adressen van mantelzorgers voor het bezorgen van een bloemetje. Dat betekent dat de bezorgers dit jaar bijna 30% meer bloemetjes hebben bezorgd. Ketensamenwerking De werkgroep mantelzorgondersteuning geeft vanaf 2008 de mantelzorgondersteuning een gezicht. Deze doe- en denktank bestaat uit vertegenwoordigers van 8 organisaties: Caleidoz, Verpleeghuis Zevenaar, Diafaan, Zozijn, Thuiszorg Midden Gelderland, GG-Net, 34 waarvan nieuw 25 5 30 seniorenraad Angerlo en Mezzo. Voor de gehele gemeente Zevenaar is aldus een ketensamenwerking voor mantelzorg ontstaan. Deze wordt gecoördineerd door Caleidoz. Het werken in een keten maakt een integrale aanpak van welzijn en zorg mogelijk. Er is één gezamenlijke werkgroep met centrale uitvoering. Het biedt een doelgroepoverstijgende benadering en één aanspreekpunt voor de klant en subsidiegever. De ketenpartners hebben in de werkgroep en de salons een belangrijke inbreng gehad, met hun achterban en expertise. 6.5 Formulierenbrigade In oktober 2010 is de tweede pilot van de Formulierenbrigade gestart. Deze tweede pilot heeft gelopen tot en met juni 2011. Doelstelling Het algemene doel van het project Formulierenbrigade is het signaleren en waar mogelijk terugbrengen van het niet-gebruik van regelingen en voorzieningen. Tijdens de eerste pilot van de Formulierenbrigade zijn huishoudens benaderd waarvan bij voorbaat al bekend was dat zij binnen de inkomensnorm van 110% vielen. Van een grote groep huishoudens is dit echter niet bekend. Daarom is de tweede pilot gestart om deze groep huishoudens in beeld te krijgen. Doelgroep De doelgroep voor dit project bestaat uit autochtone ouderen (75+) en allochtone ouderen (55+). Vrijwilligers In totaal hebben zich 14 personen aangemeld als vrijwilliger voor de tweede pilot van de Formulierenbrigade. Door persoonlijke omstandigheden zijn 4 vrijwilligers gestopt. 10 vrijwilligers zijn actief aan de slag gegaan met het bellen en afleggen van huisbezoeken. Adresbenadering In de periode december 2010 t/m juni 2011 zijn in totaal 402 adressen benaderd. Daarvan zijn 400 adressen aangeleverd door de gemeente en 2 adressen zijn aangemeld via Stichting Dewan Maluku. Verdeling adressen Autochtoon 75+ Allochtoon 55+ Totaal Aantal adressen 322 80 402 Uitkomsten In totaal zijn 216 adressen actief benaderd door de vrijwilligers. Dat waren die adressen waarvan het telefoonnummer getraceerd was en de adressen waarvan het telefoonnummer onbekend was, maar waarvan de bewoner(s) naar aanleiding van de informatieve brief met antwoordstrook, hadden aangegeven een huisbezoek te willen en daarbij ook hun telefoonnummer hadden vermeld. 35 Resultaat telefonische benadering Onbereikbaar 37 Komt niet in aanmerking 89 Geen interesse 39 Huisbezoek 52 Totaal 216 17% 41% 18% 24% 100% Van de 52 afgelegde huisbezoeken was het resultaat als volgt. Komt in aanmerking voor aanvragen voorzieningen Komt in aanmerking voor 6 12% aanvragen voorzieningen Komt niet in aanmerking voor 33 63% aanvragen voorzieningen Onbekend 13 25% Totaal 52 100% Bij huisbezoek bleken 33 adressen niet in aanmerking te komen voor een extra voorzieningen. Dat had de volgende redenen. Waarom niet in aanmerking? Te hoog inkomen Te hoog banksaldo Voortijdig afhaken cliënt Anders Totaal 20 5 1 7 33 61% 15% 3% 21% 100% Voor meer uitleg bij bovengenoemde cijfers en percentages, zie het evaluatierapport Formulierenbrigade 2011 (aan te vragen via [email protected]). 6.6 Hulpdienst De Helpende Hand De Hulpdienst verleent eenmalige of kortdurende diensten aan personen die door ziekte, handicap of leeftijd hulp nodig hebben. Iedereen in de gemeente Zevenaar kan in principe gebruik maken van de hulpdienst. Oud of jong, alleenstaand of gezin. In de praktijk zijn het echter vaak alleenstaande en/of zelfstandig wonende ouderen die geen of moeilijk een beroep kunnen doen op kinderen of kennissen. Zij kunnen vragen om hulp voor vervoer, bij boodschappen en kleine klusjes. Daardoor draagt Caleidoz bij aan het langer zelfstandig blijven wonen van oudere inwoners. Hulpaanvragen De bekendheid van de Hulpdienst neemt toe, niet alleen bij particulieren, maar ook bij organisaties. Via zorginstellingen komen meer aanvragen binnen. Het grootste deel van de vragen gaat om vervoer van huis naar een bestemming, al dan niet met begeleiding. Het gaat dan bijvoorbeeld om een bezoek aan een ziekenhuis: de chauffeur brengt de 36 cliënt desgewenst bij de juiste polikliniek en haalt hem/haar daar ook weer op om naar huis te brengen. De Hulpdienst kan gebruik maken van 43 vrijwilligers die zich beschikbaar hebben gesteld als chauffeur/begeleider of die bereid zijn kleine klussen te doen. Hulp en hulpvragen In 2011 werd de hulpdienst 4600 maal gevraagd. Al deze aanvragen konden voldaan worden. Het overgrote deel van de aanvragen waren hulpvragen met bestemming binnen Zevenaar. Voor vervoersvragen ging het voor een deel om vervoer buiten Zevenaar. Tuinenproject Zevenaar Vanaf 2003 draait er bij de vrijwillige hulpdienst een tuinenproject om te kunnen voldoen aan de toenemende vraag voor hulp bij het tuinonderhoud van met name hulpbehoevende ouderen. Het tuinwerk wordt gedaan van april tot en met oktober. Het gaat voornamelijk om de flat en huisjes van De Hooge Bongert. In 2011 zijn hier ongeveer 20 tuintjes wekelijks onderhouden en daarnaast ook nog enkele op andere locaties. 6.7 Samen Uit Samen Uit is een samenwerkingsverband tussen Caleidoz en het Rode Kruis (afdeling Zevenaar/Didam). Doelstelling van Samen Uit is om mensen een uitje te bezorgen die om fysieke, sociale of psychische redenen aan huis gebonden zijn. De coördinatie van deze activiteit is in handen van Caleidoz, en wordt volledig gedragen door vrijwilligers. Samen Uit maakt gebruik van vrijwillige chauffeurs van de hulpdienst. Elke derde donderdagmiddag van de maand staan de vrijwilligers van het Samen Uitproject voor de deelnemers klaar. De eigen bijdrage van de deelnemers bedraagt 4 euro inclusief koffie/thee. Nieuw in 2011 was de inzet van leerlingen van het Liemers Collega in het kader van hun maatsschappelijke stage. 37 Samen uit 2011 Bestemming 20-01 Spelletjesmiddag Tafeltenniskantine Liemers Museum en koffie bij Revolutie Lezing koninklijk huis Tafeltenniskantine Winkelen Presikhaaf Melkveebedrijf De Genders Giesbeek Kasteel Doornenburg Openluchtmuseum Arnhem Europakade Tolkamer Bioboerderij Lobith Horsterpark Duiven Spelletjesmiddag Tafeltenniskantine Intratuin Duiven 17-02 18-03 21-04 19-05 16-06 12-07 18-08 15-09 20-10 17-11 15-12 Deelnemers Vrijwilligers 24 8 19 9 20 10 24 19 13 9 19 13 11 10 23 23 23 20 11 11 10 5 13 6 Leerlingen Maatschappelijke Stage 4 3 38 7 Vrijwilligerscentrale 7.1 Vacaturebank De Vacaturebank bemiddelt tussen degene die vrijwilligerswerk zoekt en de organisatie of instelling die dit werk aanbiedt. De medewerkers van de Vacaturebank adviseren en begeleiden de aspirant-vrijwilliger bij het vinden van een passende werkplek. Door het bezoeken van de organisaties houden zij hun kennis over deze verenigingen en instellingen actueel. Vrijwilligers kunnen op drie manieren de beschikbare vacatures bekijken: 1. Alle vacatures worden gepubliceerd op www.vrijwilligerscentralezevenaar.nl. Deze website is onderdeel van www.vrijwilligerswerkregionaal.nl, een samenwerkingsverband van 17 Gelderse vrijwilligerscentrales. 2. Vacatures worden tweewekelijks in de lokale pers en op de regionale radio vermeld. 3. Door een afspraak te maken of door inloop tijdens de kantooruren. Organisaties Er stonden in 2011 ongeveer 175 organisaties bij de vacaturebank ingeschreven, 20 meer dan in 2010. Vacatures Begin 2011 had de Vacaturebank ongeveer 200 vacatures. In de loop van het jaar hebben we 100 nieuwe vacatures aangemeld gekregen, en 70 vacatures ingevuld. Het aantal vacatures stond daarmee eind 2011 op 230. Bemiddelingen In 2011 hebben 242 personen gereageerd of laten weten interesse te hebben in vrijwilligerswerk. Van hen hebben er 85 vrijwilligerswerk gevonden. Van alle mensen die interesse getoond hebben in vrijwilligerswerk, zijn er 124 weer uitgeschreven. Of omdat ze betaald werk gevonden hebben, of omdat ze moeilijk te bemiddelen zijn of omdat ze bij nader inzien toch afzagen van vrijwilligerswerk. Er zijn nog 33 intakes in behandeling. Deze 242 personen hebben de weg naar de Vrijwilligerscentrale weten te vinden via de advertenties in de plaatselijke media, via de radio. Ook werden zij doorverwezen door de Arbeidsbeurs, RSD, Liemers Talent of instellingen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg (zoals GG-Net). Vacaturebank Vrijwilligers Geïnteresseerden Inschrijvingen Aantal uitschrijvingen Organisaties Inschrijvingen Vacatures Vervulde vacatures 2010 2011 286 192 242 118 124 155 215 100 175 230 85 39 Samenwerking Liemers Talent gebruikt sinds enkele jaren onze vacaturegegevens voor hun bemiddelingen. Met Arbeidsbeurs De Liemers (CWI, UWV) is er overleg geweest. 7.2 Maatschappelijke stages (MAS) Het doel van de maatschappelijke stages is om jongeren kennis te laten maken met vrijwilligerswerk en hun te leren om als vrijwilliger een maatschappelijke verantwoordelijkheid te dragen. Tijdens deze stage ontdekken de jongeren overeenkomsten en verschillen in eigen en andermans leefwijze, in cultuur en levensbeschouwing. De maatschappelijke stages worden samen met het Liemers College vorm en inhoud gegeven. Caleidoz heeft hierin 3 taken: • Versterken van vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passend aanbod aan de leerling • Ondersteunen organisaties bij het plaatsen van stagiaires en vrijwilligers • Bevorderen dat de stagiaire van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt Daartoe houdt Caleidoz geregeld presentaties over maatschappelijke stage voor leerlingen en vrijwilligersorganisaties. Werkwijze Op twee locaties van het Liemers College is er een wekelijks spreekuur voor de maatschappelijke stageleerlingen. Ook docenten/mentoren kunnen daar terecht voor vragen over de maatschappelijke stage. Een website over maatschappelijke stage biedt meteen een vacaturebank waarop leerlingen kunnen inschrijven (www.mas-xpress.nl). Ook geven zij aan of ze al vrijwilligerswerk doen en/of ze een eigen idee hebben waar zij hun stage kunnen lopen. Op basis van deze gegevens wordt de koppeling gemaakt tussen organisatie en leerling. In 2011 zijn er 450 leerlingen van de derde klas in het schooljaar 2011-2012 op stage gaan. Het aantal stage-uren is verhoogd van 20 uur per leerling naar 24 uur per leerling. Stageplaatsen Hieronder een overzicht van stage-sectoren met voorbeelden van organisaties/verenigingen in de gemeente Zevenaar die in 2011 een maatschappelijke stageplaats hebben aangeboden. Dit is geen complete lijst: in totaal hebben ongeveer 120 vrijwilligersorganisaties meegewerkt aan de maatschappelijke stage. Goede doelen • Astmafonds de Liemers • Stichting Milan Bindu • Rode Kruis 40 ICT en media • Favoriet FM • computerles aan senioren Kunst en cultuur • Liemers Museum • Seniorenorkest de Liemers Natuur en milieu • NME • kinderboerderij Rosorum • Leefklimaat • Kringloopcentrum Onderwijs en educatie • Liemers Bibliotheek • Basisscholen Openbaar bestuur en politiek • Gemeente Zevenaar (Brandweer) Recreatie • Caleidoz (Doedorp) Religie en levensbeschouwing • Werkgroep Thomasviering • Kerk van Nu Sport en beweging • sv DCS • sv OBW • sv Babberich • HVZ • Basketiers • Labyellov Verenigingsleven • Dansgarde De Toetenburgers Zorg en welzijn • Zonnebloem • Liemerije • Home-Start Liemers • Caleidoz (Samen Uit) 41 7.3 Overige activiteiten 7.3.1 NL doet Op 19 maart 2011 heeft de Vrijwilligerscentrale bemiddeld voor NL doet. De Marechaussee heeft op het Landgoed Sevenaer 1800 meidoornplantjes gepoot; gemeenteambtenaren hebben een bingo/liedjesochtend verzorgd bij Diafaan; het College van B&W heeft plantjes bezorgd bij bewoners van de Pelgromhof; vrijwilligers hebben bij 4All de wanden geschilderd; PvdA-leden hebben tuinmeubelen opgeknapt bij Liemerije en docenten en leerlingen van het Liemers college hebben gefolderd voor Nandri. Er zijn 68 vrijwilligers in touw geweest die dag. Vrijwilligersverzekering Van de vrijwilligersverzekering is diverse malen gebruik gemaakt. Voor meer informatie zie www.vrijwilligerswerkgelderland.nl/zevenaar/Verzekering. Vrijwilligersmarkt In het kader van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk (EJV) is op 3 november de jaarlijkse vrijwilligersmarkt georganiseerd in het Musiater. Een sandwichman maakte de bewoners van Zevenaar hierop attent. Naast Caleidoz presenteerden zich 15 organisaties. Vrijwilligersfeest Ook in het kader van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk heeft de gemeente Zevenaar in het Musiater op 6 december een feestavond voor alle Zevenaarse vrijwilligers georganiseerd. Er waren optredens van diverse verenigingen. De Vrijwilligerscentrale bood ondersteuning. Deskundigheidsbevordering Aan vrijwilligersorganisaties zijn de cursussen Vinden en binden van vrijwilligers en Communiceren kunt u leren aangeboden. 42 8 Algemene identificatiegegevens Stichting Caleidoz Steenhuizen 6 6901 JL Zevenaar 0316 – 243 204 [email protected] www.caleidoz.nl Identificatienummer kvk: 50306839 Structuur van het concern Caleidoz is een stichting met een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur. Dit besturingsmodel is volgens de Governancecode van de koepel MO-groep. Caleidoz heeft een eenhoofdige Raad van bestuur (RvB). De Raad van Toezicht (RvT) wordt gevormd door vijf leden met ieder een specifieke portefeuille. De portefeuilles zijn: voorzitterschap, vicevoorzitterschap, financiën, juridisch en inhoudelijk. De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de RvT en RvB zijn vastgelegd in de statuten. Caleidoz heeft een AWBZ-erkenning voor de dagbesteding en Welzijn Thuis. Caleidoz werkt voor de gemeente Zevenaar, de gemeente telt 32.000 inwoners. Organogram Caleidoz 43 Samenwerking • Caleidoz neemt deel aan ketensamenwerking voor dementie. • Caleidoz coördineert en is de stuwende kracht in de samenwerking voor mantelzorgondersteuning in de gemeente Zevenaar. • Caleidoz participeert in diverse lokale samenwerkingsverbanden, met partners als het verpleeghuis Liemerije, GG-Net, STMG en Diafaan. Colofon Dit is een uitgave van Caleidoz Welzijn Zevenaar Eindredactie en opmaak Anzion Tekst en schrijfadvies (www.tekstenschrijfadvies.nl) 44