Verantwoording Best 2015 1 Hoofdkantoor Eindhoven Kronehoefstraat 21-29 5612HK Eindhoven T:040-2118328 E: [email protected] Inloop Bestwijzer Nazarethstraat 173 5683AK Best T:0499-770100 E: [email protected] Dependance Helmond Molenstraat 74A 5701KH Helmond T:0492-476260 E: [email protected] Website: www.zelfhulpnetwerk.nl Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 Inhoud 1. VOORWOORD .................................................................................................................................. 3 2. INLEIDING ........................................................................................................................................ 4 3. Voor 2015 hadden wij drie doelen: ................................................................................................ 6 Een Inloop ZHNW voortzetten, die bemand wordt door vrijwilligers, met eventuele uitbreiding naast (of in plaats van) de inloop in Bestwijzer een laagdrempelige inloop op een andere locatie. . 6 Voorlichting aan verwijzers ................................................................................................................. 6 De mogelijkheden onderzoeken voor de randvoorwaarden waaronder zelfhulp en het ZHNW in Best (nog) beter geïmplementeerd kan worden. ................................................................................ 6 De burger ......................................................................................................................................... 6 Wat hebben wij bereikt? ................................................................................................................. 7 4. Nawoord .......................................................................................................................................... 8 2 Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 1. VOORWOORD U begint zo met het lezen van de verantwoording van de activiteiten van Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant in Best. Maar voordat u daaraan begint wil ik u namens de zelfhulpgroepen, de vrijwilligers, de trainers, de ondersteuners, het personeel en het bestuur iets laten weten. Zelfhulp is zo vanzelfsprekend, zo eenvoudig, dat het zich moeilijk laat verantwoorden. Wat doen die zelfhulpgroepen? Hoe belangrijk zijn ze voor de deelnemers? In welke mate doen ze een beroep op onze organisatie? En wat betekent dit voor de toekomst? Als nieuwe voorzitter van de stichting heb ik me dit ook hardop afgevraagd. Want het is wel zo dat we een beroep doen op geldschieters, zoals de Gemeente Best, om te kunnen blijven bestaan en te kunnen blijven ontwikkelen. En dan hoort daarbij dat je je verantwoordt. 3 Het was daarom een voorrecht om een keer te mogen aanschuiven bij een zelfhulpgroep. Dat is een wonderlijke mooie ervaring geweest. Op een zondagmorgen trof ik ruim 50 mensen aan die deel uitmaken van de betreffende zelfhulpgroep. Anoniem, en misschien zijn er de week daarna 30 mensen geweest, of 60. Er werd gepraat over hun gezamenlijke problematiek, nergens anders over. Er was volledige openheid naar elkaar, er werd nooit door elkaar heen gepraat, er was respect voor elkaar, er was geen verschil in rangen en standen, er was bereidheid om elkaar te helpen. Er waren feestelijke momenten en hele verdrietige momenten. En na afloop nam iedereen persoonlijk afscheid van elkaar. Eigenlijk is het allemaal heel vanzelfsprekend, heel eenvoudig, maar het gebeurt helaas maar weinig dat je anderhalf uur bij een bijeenkomst bent met dezelfde kenmerken van openheid, respect, en ruimte voor emotie. Als we dat allemaal een beetje meer deden zag de wereld er heel wat mooier uit. Dat is ook wat zelfhulp doet. Dat is wat wij als organisatie ondersteunen en faciliteren. Waar we deskundigheid op verzoek aandragen, waar we materiaal voor maken om mensen te wijzen op het bestaan van zelfhulpgroepen van allerlei aard, waar we onderdak voor organiseren. Voor ruim 100 groepen in deze regio, en sinds vorig jaar dus ook in Best. Mijn medebestuurders en ik zijn trots op de Gemeente Best dat ze hier ook aan bijdragen en hopen dat de vragen die na het lezen van de verantwoording nog overblijven, gesteld worden. Frits Jonkers, voorzitter Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 2. INLEIDING Het ZHNW presenteert zich in Bestwijzer en gemeente Best door onder andere de inloopochtend te continueren. Dit heeft ons de mogelijkheid gegeven om het ZHNW nog meer te profileren, door de aanwezigheid in Bestwijzer, de flyers en nieuwe posters en het kunnen benoemen van de inloopochtend op de vernieuwde website en het opstarten van groepen nog meer te promoten door dit op de website kunnen vermelden en in de lokale media. Bestwijzer is en blijft een mooi uitgangspunt om Zelfhulp meer bekend te maken onder de burgers van Best. 4 De ondersteuning is vooral vanuit Eindhoven gegeven, middels telefonisch en mail contact met de coördinator en ondersteuner. De coördinator is bij de netwerklunch en het gesprek met de wethouder aangesloten. De vrijwilligers rapporteren wekelijks wat hun activiteiten zijn geweest in Bestwijzer en er is nauwe samenwerking tussen en hen en het kantoor in Eindhoven. Ook is 2015 een mooi feestjaar geweest voor het Zelfhulp Netwerk, aangezien wij in september 25 jaar bestonden. Dit hebben we gevierd met een symposium en een feestelijke dag voor de vrijwilligers. Het symposium was er vooral op gericht om de banden nog sterker aan te trekken met de samenwerkende organisaties en gemeentes, het tweede feest was vooral belangrijk voor het Zelfhulp Netwerk zelf, omdat het Netwerk nergens zou zijn (geweest) zonder haar enthousiaste vrijwilligers. In Best zijn er twee vrijwilligers erg hard bezig met nog meer bekendheid te geven aan de aanwezigheid van het Netwerk binnen Bestwijzer, te netwerken en lijnen te leggen met organisaties die banden hebben met burgers binnen Best waarvoor (wij denken dat) het Netwerk een goede aanvulling is. De meeste van deze organisaties, zoals Lumens in de buurt, GGz en Novadic Kentron zijn aanwezig binnen Bestwijzer, wat een goede mogelijkheid geeft om efficiënt en makkelijk te netwerken. Naar een tweede locatie is uitgekeken die meer voldoet aan de voorwaardes van het Netwerk, zoals anonimiteit. Nu wij wat meer financiële ruimte hebben gekregen voor 2016, wordt dat wat makkelijker om ook daar beter onderzoek naar te doen. Onze inloop in Bestwijzer wordt bemand door twee zeer enthousiaste vrijwilligers. In 2015 is het voor hen nog niet mogelijk om meer dan twee maal per maand aanwezig te zijn in Bestwijzer. Door de mobiele telefoon door te schakelen en de mail ook in te kunnen zien op het hoofdkantoor in Eindhoven, is continuïteit gewaarborgd en worden vragen die uitstaan binnen twee werkdagen opgepakt. Er is regelmatig contact geweest met Welzijn Best Oirschot om te kijken of er binnen hun vacaturebank vrijwilligers zijn die het Zelfhulp Netwerk kunnen komen versterken. Er is een vacature uitgezet, maar helaas (nog) zonder resultaat. Om de professionaliteit en continuïteit waarvoor het Netwerk staat te waarborgen is er in de maanden juni tot december 2015 vanuit de hoofdlocatie van het Zelfhulp Netwerk meer aandacht Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 geschonken aan de ondersteuning van de vrijwilligers. Dit omdat wij in die tijd een tweede ondersteuner in dienst hadden, wat meer vrijheid en mogelijkheden op dat punt gaf. De vrijwilliger die in eerste instantie bij de inloop in Bestwijzer aanwezig was, heeft dit overgedragen aan twee nieuwe vrijwilligers. Aangezien deze twee nieuwe vrijwilligers minder ervaring op dit gebied hadden, kregen zij meer ondersteuning vanuit het hoofdkantoor om goed op te kunnen starten, in de vorm van evaluatiegesprekken en feedback. In 2015 werd ook een aantal brainstormochtenden georganiseerd waarbij voorlichters, de Raad van Zelfhulp en het bestuur vier maal bij elkaar heeft gezeten. Door samen te overleggen en zich te verdiepen in de richting die volgens hen het Zelfhulp Netwerk uit zou kunnen gaan, is er een visiedocument opgesteld. In dit visiedocument wordt de nieuwe koers uiteen gezet die het Zelfhulp Netwerk de volgende jaren wil gaan varen. Hierbij wordt meegenomen waar Zelfhulp kan bijdragen aan de uitwerking van de participatiewet en eigen regie voor de burger. Op dit moment wordt er door middel van het definiëren van speerpunten gekeken wat vanuit de groepen en de Raad van Zelfhulp de koers wordt voor het Zelfhulp Netwerk. U vindt het visiedocument in de bijlage. Dit zal in 2016 de leidraad zijn voor speerpunten en de nieuw op te stellen beleidsvisie door het bestuur vanaf 2017. Zo wordt van binnen uit, bottom-up gekeken en input geleverd waar het Zelfhulp Netwerk voor staat en voor gaat de komende jaren. 5 Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 3. Voor 2015 hadden wij drie doelen: Een Inloop ZHNW voortzetten, die bemand wordt door vrijwilligers, met eventuele uitbreiding naast (of in plaats van) de inloop in Bestwijzer een laagdrempelige inloop op een andere locatie. Bestwijzer is in 2015 twee maal per maand voor een dagdeel bemand door twee vrijwilligers op de woensdagmorgen. De receptie is ten aller tijde op de hoogte geweest van onze nieuwe groepen en heeft de updates van onze info-kaart gekregen. Ook hangen er nieuwe folders en posters, conform onze nieuwe huisstijl, die wij in verband met ons jubileum hebben gelanceerd. Ook zijn de receptie en de telefonistes van Bestwijzer op de hoogte gesteld van onze nieuwe website en de mogelijkheden ervan. Via de website kan een ieder anoniem een bericht achterlaten met een vraag over het Zelfhulp Netwerk of een groep. Wij reageren binnen twee werkdagen. Het Netwerk kiest ervoor om voornamelijk haar tijd en aandacht te vestigen op de inloop en het opbouwen van een netwerk binnen Best. Het uitkijken naar een andere locatie wordt in 2016 opgepakt. 6 Voorlichting aan verwijzers De vrijwilligers hebben een lijst opgesteld van alle huisartsenpartijken en andere zorg en welzijnsorganisaties en deze folders en informatiekaarten met onze groepen erop gestuurd. In totaal zijn er meer dan 30 brieven verstuurd. Daar wordt achteraan gebeld om de behoefte te peilen voor een voorlichting. Ook is er regelmatig contact geweest met een ervaringsdeskundige van Novadic Kentron, die meer en meer mensen adviseert het Zelfhulp Netwerk te bellen om deel te nemen in de groepen. Ook is er contact gelegd met medewerkers van de GGZ die bij Bestwijzer aanwezig zijn. Dit mede naar aanleiding van onze deal met GGz Leemkuilen om de vrouwengroepen (meer) bekend te maken met Zelfhulp op de Beursvloer. Ook in 2016 zullen wij weer aanwezig zijn op de Beursvloer van 7 april 2016. Doordat de vrijwilligers in Bestwijzer aanwezig zijn, is het makkelijk om elkaar te vinden en werkt het prettig samen met andere organisaties binnen Bestwijzer. De mogelijkheden onderzoeken voor de randvoorwaarden waaronder zelfhulp en het ZHNW in Best (nog) beter geïmplementeerd kan worden. De burger Het Zelfhulp Netwerk heeft in Best vooral gewerkt aan de bekendheid binnen Best en Bestwijzer. Er zijn mogelijkheden om de komende jaren het netwerk uit te breiden en meer burgers te bereiken. De sociale markt, vrijwilligersacademie en lokale kranten zijn daarvoor Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 middelen die zeker in de toekomst meer benut gaan worden. Voor de vrijwilligersacademie hadden wij onze medewerking toegezegd, maar uiteindelijk waren er te weinig geïnteresseerden om mee te doen aan de onderdelen waar wij voor gevraagd waren. Zelfhulp sluit naadloos aan bij de zelfredzaamheid van de inwoners van Best. Omdat dit hun kracht versterkt en hen hun eigen regie (terug) geeft als zij daar aan toe zijn. De inzet van professionele hulp kan daardoor verminderd worden, omdat zelfhulp aanvullend is aan formele zorg en het bewezen is dat er minder mensen terugvallen doordat zij deelnemen aan zelfhulpgrepen. Wat hebben wij bereikt? Wij timmeren steeds harder in best aan de weg. Huisartsen en andere welzijnsorganisaties krijgen folders van ons en worden gevraagd of zij behoefte hebben aan voorlichting. Wij blijven onderzoeken onder welke condities zelfhulp en het Netwerk beter geïmplementeerd kan worden in Best. 7 Alle ingrediënten om zelfhulpgroepen te gaan starten in Best zijn er; de locatie is er, de ondersteuning is er, nu de deelnemers nog meer ervan bewust maken dat er ook een mogelijkheid is om groepen in Best te starten! Of en hoeveel burgers uit Best er in de groepen deelnemen in Eindhoven of Helmond is voor ons niet inzichtelijk, omdat de deelname in de groepen anoniem is. Gezien de visie van ZHNW wordt er geen onderzoek gedaan naar waar de deelnemers van de groepen vandaan komen. Wel zien wij een constante groei van deelname aan de groepen en toename aan diversiteit van onderwerpen. Zo is er begin 2016 ook een groep gestart voor seksueel misbruik. Deze groep is alleen toegankelijk voor vrouwen. Ook de cultuureigen groepen (Marokkaanse vrouwen, Somalische vrouwen en nu ook Somalische mannen) breiden zich uit binnen het Netwerk en zijn ook toegankelijk voor burgers uit Best. Binnen Bestwijzer zijn onze vrijwilligers graag en regelmatig geziene medewerkers. Zij waren samen met de coördinator aanwezig bij netwerklunches en het overleg waar nieuwe organisaties die hun intrek hebben genomen binnen Bestwijzer zich gepresenteerd hebben. Wij merken dat Bestwijzer gebruikt wordt om snel en goede contacten te leggen. Dit biedt mooie initiatieven en mogelijkheden voor de toekomst. Momenteel wordt er gezocht naar uitbreiding van de vrijwilligers binnen Best , om tegemoet te komen aan de wens van de gemeente om in 2016 te laten zien waar wij in Best voor kunnen staan. Een mooie en grote uitdaging die het zelfhulp Netwerk graag aangaat. Wij danken de samenwerkingspartners voor hun bereidwilligheid om met ons mee te zoeken naar mogelijkheden voor zelfhulp en blijven kijken naar de mogelijkheden voor Zelfhulp verder uit te breiden binnen de gemeente. Tot slot kunnen wij concluderen dat wij er, mede dankzij onze vrijwilligers en medewerkers, er in geslaagd zijn onze doelen in 2015 verder hebben kunnen realiseren en verankeren. Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015 4. Nawoord Een belangrijk aandachtspunt blijft de professionele ondersteuning. Het Zelfhulp Netwerk werkt hoofdzakelijk met vrijwilligers. Ten behoeve van continuïteit, bereikbaarheid en anonimiteit en het op peil houden van de kwaliteit van zelfhulp, is aansturing van de vrijwilligers en professionele ondersteuning en coördinatie nodig. Het Zelfhulp Netwerk is dan ook erg blij met de mogelijkheid die de gemeente Best in 2016 aan het Zelfhulp Netwerk biedt om verder uit te breiden en haar positie te versterken. Het aantal vrijwilligers zal worden uitgebreid om de continuïteit te waarborgen binnen Bestwijzer en eventueel een tweede locatie te bemannen, al zal de aansturing van de vrijwilligers en de organisatorische randvoorwaarden zijnde professionele ondersteuning en coördinatie nodig blijven. 8 Verantwoording Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost Brabant Inloop Best 2015