Divisie Zorg & Resocialisatie Problematiek in de palliatieve / terminale zorg binnen de GGz Terminale zorg: Zinloos of ook voor zinnelozen? Divisie Zorg & Resocialisatie Er was eens……. Psychiatrisch ziekenhuis Reinier van Arkel De zes zinnelozen van Reinier van Arkel palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 2 Divisie Zorg & Resocialisatie Casus Casus mevr. M A. van Egmond, Huisarts Reinier van Arkelgroep palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 3 Divisie Zorg & Resocialisatie Context Reinier van Arkel Groep • RvAgroep is oudste GGz van NL, ontstaan in 1442 • In 1998 na fusie bestaande uit: – RIAGG – RIBW – Psychiatrisch ZH Reinier van Arkel palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 4 Divisie Zorg & Resocialisatie Reinier van Arkel groep • Divisie Kortdurende Behandeling + Divisie Intensieve Behandeling Divisie Behandeling Volwassenen • Divisie Zorg & Resocialisatie • Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (Herlaarhof) palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 5 Divisie Zorg & Resocialisatie Organisatie somatische zorg onder kantoortijd Intramuraal somatische zorg: – 1.4 FTE huisarts – 1.3 FTE praktijkassistenten / lab afname – 2.2 FTE FT – 0.5 FTE diëtiste – Ergotherapie op afroep Extramuraal: eerste lijn palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 6 Divisie Zorg & Resocialisatie Organisatie somatische zorg buiten kantoortijd Voorwacht door arts-assistenten – Psychiatrie – Klinische geriatrie Achterwacht somatiek via extern bureau, zien ptn niet zelf palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 7 Divisie Zorg & Resocialisatie Terminale zorg haalbaar? Is dat door de vele locaties verspreid op het terrein en in de regio te realiseren gedurende 24 uur per dag met voldoende continuïteit en kwaliteit? palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 8 Divisie Zorg & Resocialisatie Terminale zorg in de GGz: Inventarisatie Trimbosch Instituut • Onderzoek Trimbos instituut 2010: – Complexe problemen door somatiek & psychiatrie – “Thuis” & “Familie” – Niet welkom in reguliere zorg – Onvermogen aan te geven wat ze willen (laatste wensen boekje) – Wilsbekwaamheid palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 9 Divisie Zorg & Resocialisatie Trimbos Onderzoek 2010 • Palliatieve terminale zorg: – per organisatie en binnen organisaties zeer divers geregeld – individuele acties – loslaten visie Cure naar Care – onduidelijkheid rond de financiering – gemis aan protocollen voor palliatieve/terminale zorg – geen gebruik van bestaande kennis/zorg palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 10 Divisie Zorg & Resocialisatie Agora – Handreiking Ontwikkeling & implementatie van een handboek ‘Palliatieve zorg in de GGZ’ – Groeiboek palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 11 Divisie Zorg & Resocialisatie Geconstateerde problemen • Ontbreken kennis en vaardigheden • Ontbreken continuïteit van de zorg • Kwaliteit van de zorg • Logistieke problemen • Sterk verschil in kennis en vaardigheden • Beperkte mogelijkheden voor familie • Herkennen van problemen rond het sterven palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 12 Divisie Zorg & Resocialisatie De schouders eronder • Start vanuit somatiek en behandelaren EO • Overleg management en later RvB • Start werkgroep • Het wiel uitvinden voor een zorgmodule? palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 13 Divisie Zorg & Resocialisatie Regio • Netwerk palliatief – terminale zorg regio Den Bosch – Zaltbommel • Verpleeghuizen • Hospice 's-Hertogenbosch – Rosmalen • Palliatieve thuiszorg • PAT palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 14 Divisie Zorg & Resocialisatie Vragenrondje • Verpleeghuizen in de regio • Hospices Eindhoven – Waalwijk – Den Bosch / Rosmalen palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 15 Divisie Zorg & Resocialisatie www.oncoline.nl www.pallialine.nl • Oncologie • Meest recente richtlijn zwakzinnigenzorg • Psychiatrie: – Somber – aanpassingsstoornis – depressie incl. DSM – Dementie met gedragsstoornissen – Delier palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 16 Divisie Zorg & Resocialisatie Best practice • Aanwezige kennis zit vooral in de Symforagroep, de GGzE en De Gelderse Roos • Palliatieve bedden in de GGz • Laatste wensen boekje • Een tweetal visiedocumenten • Het groeiboek van Agora palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 17 Divisie Zorg & Resocialisatie Visiedocument = Zorgmodule? • Algemene zorgaspecten: – – – – • Pt regie Zorginstelling: wie, wat, waar, hoe, grenzen Communicatie Bejegening Specifieke zorgaspecten: – – – – Somatische dimenie Psychische dimensie Sociale dimensie Spirituele / existentiële en geestelijke dimensie palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 18 Divisie Zorg & Resocialisatie Werkwijze palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 19 Divisie Zorg & Resocialisatie Voor terminale fase palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 20 Divisie Zorg & Resocialisatie Start terminale zorg palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 21 Divisie Zorg & Resocialisatie Communicatie / afstemmen palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 22 Divisie Zorg & Resocialisatie Gesprek pt / vertegenwoordiger palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 23 Divisie Zorg & Resocialisatie Afstemmen waar zorg plaatsvindt palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 24 Divisie Zorg & Resocialisatie Start terminale zorg palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 25 Divisie Zorg & Resocialisatie Aard problemen terminale zorg in de GGz • Medisch - Somatisch • Organisatorisch • Ethisch palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 26 Divisie Zorg & Resocialisatie Casus • Welke problemen / dilemma’s spelen bij de casus van mevr. M? palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 27 Divisie Zorg & Resocialisatie Medisch Richtlijnen Deskundigheid Continuïteit zorg Voorspelbaarheid effect medicatie + palliatieve sedatie palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 28 Divisie Zorg & Resocialisatie Organisatorisch Financieel Mantelzorgers / systeem rond pt Logistiek palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 29 Divisie Zorg & Resocialisatie Ethische dilemma’s Suïcides Euthanasie en psychiatrie Wilsbekwaamheid Regie / aangeven wensen pt Staken psychiatrische medicatie palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 30 Divisie Zorg & Resocialisatie Discussie in groepen, gevolgd door terugkoppeling palliatieve zorg & psychiatrie 29-05-2013 31