Inhoud De perfecte isolatiekamer: een kraakpand voor micro-organismen - Isolatie vormen - Microbiologie en virologie - Bacteriën binnen en buiten het ziekenhuis - Besmettingscyclus - Techniek en menselijk handelen - Eigenschappen en tools micro-organismen - Reiniging / desinfectie Lia de Graaf-Miltenburg Deskundige infectiepreventie VCCN Den Bosch mei 2015 Voorstellen Deskundige infectiepreventie Afdeling Ziekenhuishygiëne en Infectiepreventie - Infectieproblematiek in ziekenhuis Universitair Medisch Centrum Utrecht - Voorkomen dat patiënten besmetting en infectie oplopen - Scholing en voorlichting - Opstellen infectiepreventiebeleid - Handenhygiëne - Outbreak management - Isolatie van patiënten Aandacht blijft toenemen Isolatie - Bron isolatie - Beschermende isolatie - Universele isolatie Bron isolatie - Patiënt is besmettelijk (bron) Bescherming van de omgeving - - Beschermende isolatie - Patiënt is bevattelijk / lage afweer - ‘gevaar’ vanuit omgeving - Stam cel transplantatie - Brandwonden - Leukemie patiënten - Neonatologie - Medewerkers, andere patiënten, bezoek medewerkers en andere patiënten, bezoek Waterpokken, diarree, Ebola, resistente bacteriën Microbiologie Universele isolatie - Patiënt is bevattelijk / lage afweer (beschermend) - Patiënt is besmettelijk (bron) - Bescherming vanuit en van omgeving én Micro-organismen • Bacteriën • Virussen • Schimmels en gisten - Medewerkers, andere patiënten, bezoek Bacteriën zijn overal; zee, rotsen, geisers en brood • Klein en onzichtbaar • Aanwezig op en in mens en omgeving Virussen en schimmels Virus • Koortslip • Waterpokken • Griep / Influenza Schimmel Gisten • Huidinfecties, luchtweginfectie Bacteriën in verschillende verschijningsvormen Bolvormig • Stafylokokken • Streptokokken Bacterie; vriend of vijand? • • • • • Win - win situatie Miljarden bacteriën in darm en huid Mens is woonomgeving voor de bacterie Bacterie belangrijk in de voedsel vertering Bacterie helpt in de natuurlijke afweer tegen gevaarlijke bacteriën • Evenwicht tussen mens en bacterie is uiterst belangrijk Staafvormig • E. coli • Salmonella Bad guys… …and the good guys! Dagelijks praktijk - ziekenhuis omgeving Overdracht van micro-organismen - Direct contact - Indirect contact met besmette voorwerpen - Druppels niezen, hoesten, korte afstand - Lucht / aerogeen, grote afstand en langere periode Kansen voor de bacteriën in het ziekenhuis Gunstige omstandigheden voor bacteriën ongunstig voor patiënt • Apparatuur • Beademing • Infuuslijnen Ziekenhuisbacteriën Ziekenhuisbacteriën verspreiden zich makkelijk • Anders dan soortgenoten buiten ziekenhuis • Meer aanvalskracht • Mogelijk meer ziekmakend • Minder gevoelig voor antibiotica Gevoelig Ongevoelig Besmettingscyclus Bron Hoe kunnen we besmettingscyclus doorbreken? • Algemene hygiëne • Handhygiëne • Patiënt • Specifieke hygiëne bij procedures • Medewerkers • Isolatie patiënten • Omgeving Besmettingscyclus Porte de sortie Neus, mond, longen, darmen • Vervuild stromend water • Luchtkanalen, airco Besmettingscyclus Porte d’entree • • • • • • Besmettingscyclus verspreiding Doorbreken van besmettingscyclus door isolatie vroeger en hedendaags oraal slijmvliezen wonden insteekopeningen huidafwijking luchtwegen/ beademing Isolatiekamer techniek Isolatiekamer (beschermend) WIP richtlijn WIP installatie technisch • HEPA filters • Lucht in en uitlaat • Luchtafvoeren moeten reinigbaar zijn • Ventilatievoud • Aan en afvoer roosters • Afleesbare drukverschil meters • Zichtbaar of het een isolatiekamer betreft Technisch perfect……… WIP validatie en monitoring Validatie • Vóór ingebruikname Variatie • Mens • Na verbouwingen of storingen • Handelingen verpleegkundig en medisch • Op reguliere basis / afspraken • Bacterie en virussen Mens medewerker, patiënt en bezoek • Drager van micro-organismen • Handen, huid, haren, kleding • Afgifte deeltjes • 1/ 200 deeltjes bacterie-dragend ?? Waar zitten ze dan? Trukendoos van bacteriën Zeer snelle vermenigvuldigen in gunstige omstandigheden 1 20 min 2 40 min 4 1 uur 8 2 uur 64 3 uur 512 4 uur 4.096 5 uur 32.800 6 uur 264.000 7 uur 2.048.000 8 uur 16.000.000 9 uur 128.000.000 10 uur 1.024.000.000 (1 miljard!) 11 uur 8.096.000.000 - Voldoende voeding - 12 uur 64.000.000.000 (109) De trukendoos van bacteriën Overdracht van eigenschappen onderling Selectie van antibiotica resistentie Gevoelig Antibiotica druk Resistent De trukendoos van bacteriën Sporenvorming • Clostridium • Overleving • Jaren De trukendoos van bacteriën / virussen Verandering van buitenkant • Influenza / griep • Mutatie • Nieuwe generatie Kolonies De trukendoos van bacteriën • • De trukendoos van bacteriën / virussen Resistent / bestand tegen: • Uitdroging • Reinigingsmiddelen • Desinfectie-middelen • Overleven lange tijd zonder voeding in Bewegen / verplaatsen Flagellen – Omgeving, stof, ventilatiekanalen, water etc Bacteriën verschillen in celwanden Nieuwe bedsite apparatuur in ziekenhuis hoe te reinigen en desinfecteren - Isolatiekamer ook besmettingskans To the rescue...! In de aanval i-Pad Telefoons Röntgen apparatuur Hoe bestrijden we deze...? Reiniging, desinfectie - Reiniging • - Factoren van invloed op desinfectie het verwijderen van (on)zichtbaar organisch materiaal van objecten Desinfectie • inactivering van micro-organismen Probleem bacteriën Eigenschappen goed desinfectans - Bactericide, fungicide, virucide, tuberculocide, sporocide Niet vluchtig Neutrale geur Lage toxiciteit Biologisch afbreekbaar Economisch in gebruik Bacterieel Clostridium difficile Acinetobacter spp. VRE MRSA Probleem virussen Verschillende desinfectantia Viraal Omkapseld Herpes HIV Pokken Niet omkapseld Rota virus Adeno virus Noro virus Parvo virus Noro - Alcohol 70 %, werkt zeer snel, ontvlambaar - Chloor, breedspectrum, goedkoop - Waterstof peroxide H2O2 - Quaternaire ammonium verbindingen Take home message - Patiënten kunnen zowel een bron van besmetting voor omgeving zijn Patiënten kunnen door omgeving besmet raken Isolatie verpleging noodzakelijk Technisch installatie geregeld Menselijk aspect mbt handelingen en besmettingen variabel Micro-organismen hebben tools om te overleven Alertheid is geboden op - techniek - isolatiemaatregelen - verpleegkundige en medische handelingen - reiniging en desinfectie van omgeving en materialen Duidelijk? …. Vragen