Betreft: uitnodiging deelname evaluatieonderzoek ziektelastmeter COPD Geachte meneer/mevrouw, In het kader van de Zorgstandaard COPD wordt gewerkt aan de ontwikkeling van de ziektelastmeter COPD. Voor het ontwikkelen van dit instrument gaat een wetenschappelijk onderzoek plaatsvinden in huisartspraktijken en longafdelingen van ziekenhuizen. Deze brief nodigt u en uw praktijkcollega’s uit om deel te nemen aan een gerandomiseerd onderzoek om deze ziektelastmeter COPD in de praktijk te testen. In bijlage 1 vindt u een korte uitleg over de achtergrond en het doel van de ziektelastmeter COPD. Voor het uitvoeren van dit onderzoek nodigen wij huisartspraktijken en longafdelingen van ziekenhuizen uit om deel te nemen. Wanneer u besluit om deel te nemen wordt u willekeurig ingedeeld in de interventie groep of in de controle groep. Wat vragen wij van u: - Dat u patiënten uit uw patiëntenbestand die voldoen aan de in- en exclusiecriteria, een brief met patiëntinformatie en een toestemmingsformulier stuurt. - Dat u vragen van potentiële deelnemers met ze bespreekt. - Dat uit uw praktijk in totaal 5/6 patiënten worden geïncludeerd. Controlegroep: Wanneer u in de controlegroep zit, dan vragen wij van u dat u de deelnemende patiënten registreert in ons registratie systeem. U geeft verder COPD-zorg zoals u die altijd geeft. Interventiegroep: Wanneer u in de interventiegroep zit, dan vragen wij u de patiënt voor aanvang van het onderzoek eenmaal te zien (voor de toestemmingsverklaring en het bespreken van eventuele vragen) en daarna minimaal 1 keer per half jaar. Tijdens deze consulten zult u gebruik maken van de ziektelastmeter COPD. Dit is een vragenlijst die deels wordt ingevuld door u als zorgverlener en deels door de patiënt. De gegevens kunnen (door de arts, POH, of assistente) worden ingevoerd (voor of tijdens het consult)in een speciaal ontwikkeld computerprogramma. De resultaten zullen ook via dit programma getoond worden met als gevolg dat u (huisarts of POH) samen met de patiënt een behandelplan kunt bespreken. Het is de bedoeling dat een consult net zo lang duurt als een regulier consult met de huisarts of praktijkondersteuner. Wanneer u wordt ingedeeld in de interventiegroep zult u uiteraard een map met duidelijke instructies en uitleg krijgen. Voor uw deelname aan de studie ontvangt u een vergoeding. Steeds meer komt de nadruk te liggen op de ziektebeleving van patiënten en zoals beschreven in de Zorgstandaard COPD wordt de ziektelast van COPD bepaald door meer dan alleen het fysiologische aspect. Deelname aan dit onderzoek biedt u de mogelijkheid om bij te dragen aan een bruikbaar instrument dat de Ziektelast van COPD patiënten meet en een goede structuur biedt voor de behandeling. De directie van ZIO steunt dit evaluatieonderzoek van harte en heeft het mogelijk gemaakt dat het Ziektelastmeter-programma is gekoppeld aan Medix. Hierdoor is het gebruikersgemak van de ziektelastmeter optimaal. Startdatum: We willen zo spoedig mogelijk starten. Contact Wanneer u mee wilt doen aan dit onderzoek, of als u meer informatie wilt, dan kunt u contact opnemen met de onderzoekster op dit project: Drs. Annerika Slok email: [email protected] telefoon: 043 388 2997 Hoogachtend, Prof. Dr. Onno van Schayck Voorzitter werkgroep Ziektelastmeter COPD/ Hoogleraar Preventieve Geneeskunde Drs. Annerika Slok, Promovenda Lid Werkgroep Ziektelastmeter COPD Bijlage 1 Achtergrond en doel Achtergrond In juni 2010 is de Zorgstandaard COPD uitgebracht door de Long Alliantie Nederland. De Zorgstandaard COPD vormt de “norm” voor goede preventie en zorg bij COPD en is van belang voor patiënten, zorgverleners en zorginkopers. De Zorgstandaard COPD biedt vernieuwing op het gebied van COPD, doordat inhoud en organisatie van de zorg aan elkaar zijn gekoppeld. Het voornaamste doel van de zorgstandaard is het bevorderen van goede zorg bij COPD patiënten. In de zorgstandaard COPD wordt een nieuwe indeling gehanteerd voor het bepalen van de ziektelast van de patiënt. De traditionele GOLD indeling berust op de longfunctiemeting, maar de longfunctie alleen zegt onvoldoende over de ziektelast van de patiënt en de prognose van de ziekte. Ziektelast (in lichte, matige en ernstig vorm) wordt bepaald aan de hand van de integrale gezondheidstoestand, waarbij wordt gekeken naar de stoornis, klachten, beperkingen en kwaliteit van leven van de patiënt. De zorgstandaard COPD geeft een aanzet voor de operationalisatie van het begrip ziektelast, maar dit is nog onvoldoende uitgewerkt en de indeling naar ziektelast is nog niet in de praktijk getoetst. Doel Ziektelastmeter COPD Het doel van het gebruik van de ziektelastmeter is het structureren en richting geven van de COPD zorg en het actief betrekken van de patiënt in de zorg. Patiënt en zorgverlener bepalen samen het behandelplan. Om te komen tot een bruikbare ziektelastmeter COPD die van toegevoegde waarde is, is op initiatief van Picasso voor COPD en onder auspiciën van de Long Alliantie Nederland (LAN) het ziektelastmeter COPD project gestart. Voor dit project is een expert werkgroep ingesteld onder voorzitterschap van prof. dr. Onno van Schayck (Universiteit Maastricht) en dr. Hans in ’t Veen, longarts (Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam). Voorts is een brede steungroep ingesteld met vertegenwoordigers vanuit alle lidorganisaties van de LAN. In het afgelopen jaar is een nieuw instrument ontwikkeld om de ervaren ziektelast van COPD patiënten te kunnen bepalen. Naar aanleiding van een literatuurstudie en een klankbordronde (interviews met COPD patiënten en zorgverleners) is ervoor gekozen om de nieuwe ziektelastmeter te baseren op een bestaande vragenlijst, namelijk de Clinical COPD Questionnaire (CCQ). Aanvullend op de CCQ zullen nog vragen worden toegevoegd die betrekking hebben op emoties en ervaren vermoeidheid. Naast de ziektelastmeter is er een computer programma ontwikkeld waar de ziektelastmeter en een algoritme in zijn gebouwd. Dit programma biedt door middel van het algoritme een overzicht van behandeladviezen aan. Het onderzoek Om te testen of deze ziektelastmeter daadwerkelijk doet wat wij verwachten en om de beoogde meerwaarde bij de behandeling van COPD patiënten aan te tonen, gaat een gerandomiseerd onderzoek plaatsvinden met een duur van 18 maanden, waarin twee behandelingsgroepen met elkaar worden vergelijken. Te weten één groep patiënten die zorg krijgt op basis van het gebruik van de ziektelastmeter (interventie groep) en één groep patiënten die zorg krijg zoals gewoonlijk (controle groep). In totaal zullen 360 patiënten, afkomstig uit huisartspraktijken en longafdelingen van ziekenhuizen, worden opgenomen in het onderzoek.