De Vietnam-oorlog De Vietnam-oorlog De Vietnam

De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
•Koude Oorlog
•Amerikaanse buitenlandse politiek
•communisme
•rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China
•nationalistische bewegingen
•dekolonisatie
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Twee grote processen
• Koude oorlog
• Nationalisme en dekolonisatie
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Nationalisme eerst
• Ho Chi Minh en ‘Liberté, Égalité, Fraternité’
• 1919 Versailles
1
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Grote thema’s:
Nationalisme eerst
• Ho Chi Minh en ‘Liberté, Égalité, Fraternité’
• 1919 Versailles
• Na 1919 Ho communistisch
• 1925 scholing in Moskou
• jaren ’30 en ’40 voor Komintern werkzaam
in Zuid- en Indochina
• de samenhang tussen nationalisme, communisme
en de landkwestie in Vietnam
• dekolonisatie en Amerikaans imperialisme
• de rol van China en de Sovjet-Unie
• Amerikaanse en Zuidvietnamese kant van
oorlogvoering
• betekenis oorlog
De Vietnam-oorlog
Nationalisme en Communisme
• Belang Tweede Wereldoorlog
• landkwestie
• verbindt nationalisme met socialisme
• Japanners laten Franse bestuur zitten, maar
stellen wel steeds hoger eisen aan Vietnamese
economie
• verslechterende positie van boeren benadrukt
noodzaak van landhervorming
• ontstaan machtsbasis voor Vietminh op
platteland
De Vietnam-oorlog
1954 Geneve
• Vietnam in tweeën gedeeld
• VS verklaren zich niet gebonden aan akkoord
• Clientenregime van Ngo Dinh Diem
De Vietnam-oorlog
Dekolonisatie en Amerikaans imperialisme
• Frankrijk 1945 verzwakt
• 1947 Truman-doctrine
• Dekolonisering versterkt idee dat de VS in de
hele wereld belangen hebben
• Kern blijft Europa
• containment eind jaren 1940 aangevuld met
dominotheorie
• afschrikking verhoogt belang
geloofwaardigheid
De Vietnam-oorlog
Clientenregimes in Vietnam
•Dergelijke regimes contraproductief door de
weerstanden die ze oproepen
• Onberedeneerd optimisme bij Amerikanen over
verbetermogelijkheden
2
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Clientenregimes in Vietnam
•Dergelijke regimes contraproductief door de
weerstanden die ze oproepen
• Onberedeneerd optimisme bij Amerikanen over
verbetermogelijkheden
• Landhervormingen mislukken en leger legt steeds
groter beslag op bevolking
• Leger demoraliseert en wekt haat bij bevolking
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Twintigste-eeuwse oorlogen
• Tendens te vertrouwen op technologie
• In Vietnam ook ontbladeringsmiddelen
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Rusland, China, Noord-Vietnam
• 1954 Noord-Vietnamezen gedwongen in te stemmen:
blijvend wantrouwen
• Na 1958 mogelijkheid Moskou tegen Peking uit te
spelen
• Aanvankelijk steunen op Peking, na 1965 voorzichtig
meer steunen op Moskou wegens Russische contacten
met Washington
• Moskou levert moderner wapens
• Belangrijk blijft steun van platteland:
landhervormingen, minder belasting voor bevolking
3
De Vietnam-oorlog
Tet-offensief, begin 1968
• scharnierpunt in de oorlog
• confrontatie met realiteit
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin
driehoeksdiplomatie
• begin onderhandelingen
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin
driehoeksdiplomatie
• Opbouw van Zuid-Vietnamese leger en
poging tot Vietnamisering
4
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Groter rol diplomatie onder Nixon. Begin
driehoeksdiplomatie
• Opbouw van Zuid-Vietnamese leger en
poging tot Vietnamisering
• Door kosten oorlog Amerikaanse economie
en begroting defensie onder druk
• Gevolg: spanningen met Europese
bondgenoten en onvrede in het leger
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Rol pers belangrijk, maar misschien niet zo
belangrijk als kritiek van ondernemers en het
leger.
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
Gevolgen terugtrekking Amerikaans leger uit
Vietnam:
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Corruptie en hardvochtig optreden maken het
regime Van Thieu niet geliefd
• Manoeuvreerruimte voor Amerikanen kleiner
• Vietnamoorlog meer een burgeroorlog
• Machtsuitbreiding Van Thieu bindt het Zuidvietnamese
leger geografisch
• Modern oorlogstuig te moeilijk voor dat leger
• en te duur voor de Zuid-Vietnamese economie
5
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Corruptie en hardvochtig optreden maken het
regime Van Thieu niet geliefd
• Economie Zuid-Vietnam verslechtert
• betaling soldaten nog slechter
• demoralisering leger leidt tot wandaden
• in steden toenemende zelfuitbuiting en drugsgebruik
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Moeizaam naar het einde
• Onderhandelingen moeizaam door
• streven zo goed mogelijk uit de oorlog te komen
• Amerikaanse geloofwaardigheid redden
De Vietnam-oorlog
De Vietnam-oorlog
Betekenis
Betekenis
Vietnam levert nog steeds scenario:
Vietnam levert niet het hele scenario:
• inval met steun deel van de bevolking
• vertrouwen op conventionele methoden van oorlog
• pogen de oorlog te Afghaniseren
• schade aan land en bevolking enorm
• westerse democratie invoeren
• daarbij steunen op corrupt clientenregime
• oorlog tot over de grenzen uitbreiden
• in Afghanistan tegenstelling Pakistan-India,
beide kernmachten
• NAVO aanwezig op zoek naar functie sinds einde
Koude Oorlog
• Afghanistan toont bepaalde constantes in
Westerse geopolitiek, die de Koude Oorlog in
Vietnam enigszins aan het gezicht onttrok
6