lelies doet publiek verstommen

LELIES DOET PUBLIEK VERSTOMMEN
10 februari 2015 · door msclvlaanderen ·
in reviews. ·
De reacties na de wereldpremière van ‘Lelies’ op 20 november 2011 waren unaniem lovend. Ruim drie jaar later
brengt Judas Theaterproducties hun succesproductie opnieuw naar het theater. Alles een beetje volwassener en met
hier en daar een kleine verandering, maar het uiteindelijke resultaat is hetzelfde: een rake voorstelling waarbij
het publiek verstomt.
Door Robin Peeters | Foto’s: Luk Monsaert
Nerveus
Er heerste een bepaalde spanning zondagavond in de buurt van de Rode Zaal van het AntwerpseFakkelteater. Misschien lag
dat aan de brandweerwagen die met zwaailichten voor het theater in de Hoogstraat stond om de kat van de buurvrouw te
redden (écht waar), maar iets in ons zegt toch dat het eerder te maken had met een simpele nervositeit in het genre ‘is-hetnog-wel-zo-goed-als-we-het-ons-herinneren?’. Driewerf oef na afloop van de reprisepremière van ‘Lelies’. Ja! Ja, het is nog
steeds steengoed!
Universele emoties
De kracht van ‘Lelies‘ zit hem grotendeels in het ijzersterke verhaal van Michel Marc Bouchard en de prachtige bewerking
door Allard Blom waarbij actuele thema’s zoals het taboe rond homoseksualiteit, vrije meningsuiting en gelijke kansen voor
iedereen aan bod komen. De productie van Judas Theaterproducties is ook doorspekt met universele emoties zoals liefde,
bedrog, haat, wraak en jaloezie die centraal staan in de unieke setting van de musical.
Het verhaal speelt zich namelijk af in een Canadese mannengevangenis in de jaren ‘50. Een groep gevangenen onder leiding
van de oude Simon Doucet (Hans Peter Janssens) voert een toneelstuk op ter ere van Bisschop Jean Bilodeau (Door Van
Boeckel). Wat eerst een schuldbekentenis lijkt voor vroegere misdaden draait al snel uit op een val voor de bisschop zelf. Het
stuk brengt immers aan het licht dat hij onrechtmatig nog op vrije voeten loopt en dat Doucet door hem jarenlang onschuldig
achter de tralies zat voor de gewelddadige moord op de jonge graaf Vallier de Tilly (Matthew Michel).
Pure enscenering
‘Lelies’ is een stevig verhaal om op de planken te brengen, maar regisseur Martin Michel doet dat met verve. Zijn regie
brengt het stuk op zijn zeer kwetsbare manier. Integer, puur, met hier en daar de nodige symboliek zonder die op te dringen
aan het publiek en zonder te vervallen in te veel comic relief, een opmerking die de oerproductie wel eens kreeg. Hij geeft de
personages in de eerste akte veel ruimte om te groeien om daarna in de tweede akte tot een sterke emotionele climax te
komen. Wat ons betreft mag dat teasen in het eerste deel nog wat verder ingekort worden om de voorstelling in één deel van
pakweg 100 minuten te spelen om de emotionele impact verder te versterken. Waarschijnlijk een moeilijke zaak voor de cast
die nu al constant op de scène aanwezig is.
De voorstelling tackelt sterke emoties, maar Michel gaat met ‘Lelies’ nooit de sentimentele toer op. De voorstelling is
eigenlijk zelfs hard, rechtuit en zonder verbloemingen. Die lijn volgt ook decor -en kostuumontwerper Arno Bremers. Het
kostuumontwerp voor de vrouwelijke personages blinkt uit in eenvoud en inventiviteit zoals ook zijn decorontwerp dat doet.
Componist Sam Verhoeven leverde op zijn beurt een onvergetelijke toppartituur. Nummers als ‘Uit de mist’, ‘Heb me lief’,
‘De leegte in mij’, ‘Waarom bidden?’ en ‘Als ik ga’, behoren nu al tot dé Vlaamse musicalklassiekers wat ons betreft. Of hoe
in 2012 de Vlaamse Musicalprijs meer dan terecht naar Verhoeven ging.
Maturiteit
Het spijt ons dat we nu helemaal in clichés gaan vervallen, maar een creatief team kan niet zonder een topcast en dat heeft
producent Judas Theaterproducties maar al te goed begrepen. De cast van 2011 is nagenoeg hetzelfde gebleven wat vooral
voelbaar is aan de jongere castleden die op drie jaar tijd wat aan maturiteit hebben gewonnen. De ene vindt dan dat het de
breekbaarheid van de voorstelling wat vermindert, terwijl de andere dan weer de sterkere interpretaties van de rollen kan
waarderen. De waarheid ligt ergens in het midden, maar hun prestaties zijn alleszins weer fenomenaal te noemen.
De meeste ervaring in de cast komt van Hans Peter Janssens (Simon Doucet) en Door Van Boeckel (Jean Bilodeau). Beiden
spelen de sterren van de hemel zonder de aandacht naar zich toe trekken. Janssens (hoewel niet altijd even verstaanbaar in de
zangpartijen) en Van Boeckel ondersteunen de voorstelling op een ongeziene manier. Elke beweging, elke blik in de
achtergrond is raak terwijl hun jonge tegenspelers kunnen uitblinken.
Die jongere tegenspelers, Timo Descamps (Simon Doucet) en Matthew Michel (Vallier de Tilly), tonen ook in deze productie
weer dat ze bij de grootste talenten van Vlaanderen behoren dankzij hun onvergetelijke vertolkingen. Al is het
vooral Leendert De Vis die als jonge Jean Bilodeau helemaal fe-no-me-naal is. Zijn solo ‘Waarom bidden?’ is het hoogtepunt
van de voorstelling. Als De Vis bij de Vlaamse Musicalprijzen in 2012 naast de award voor zijn vertolking in ‘Lelies’ had
gegrepen, hadden we er ter plaatse zelf één in elkaar geknutseld om dat Grote Onrecht stante pede ongedaan te maken.
Nederlandse inbreng is er van Ara Halici en Ivo Chundro. Ook in de rol van Gravin Marie Laure de Tilly toont Halici dat hij
een echte klasbak is die met elke rol overweg kan. Het lukt hem om de rol van gravin te laten evolueren van compleet
gestoord naar ontzettend breekbaar. Nieuwkomer Chundro geeft zijn visitekaartje dan weer af als Lydie-Anne de Rozier. De
Nederlander beweegt fantastisch, maar vooral zijn vertolking van de eerst zelf bedriegende naar bedrogen en misleide vrouw
is ijzersterk.
Gepast chauvinisme
Na afloop van de receptie overspoelde ons weer dat chauvinistische gevoel van trots. Een fierheid omdat zo’n bloedmooie
productie toch maar weer mooi ontwikkeld is door een Vlaamse producent die sowieso alleen maar topvoorstellingen op zijn
palmares heeft staan. Hoe jammer is het dan ook niet dat Vlaamse en Nederlandse cultuurhuizen niet springen om zo’n
prachtige productie te programmeren? Een groot onrecht wat ons betreft want ‘Lelies’ verdient uitverkochte zalen van
Oostduinkerke tot Maaseik en van Lier tot Leeuwarden.
Valt er dan niets aan te merken aan ‘Lelies’? Jawel, maar dat is minimaal. Naar ons gevoel is er misschien een reprise van ‘Ik
heb je lief’/’Heb me lief’ te veel en zou de voorstelling misschien 10 à 15 minuten korter kunnen om vooral in het eerste deel
wat extra vaart te krijgen. Maar dat neemt niet weg dat ‘Lelies’ een voorstelling is met een ongeziene schoonheid ondanks de
heftige thema’s en emoties.
‘Lelies’ is nu al dé voorstelling van 2015. Of er moeten nog héél straffe dingen uit de bus komen.
www.judastheaterproducties.be