Beyond the Horizon Bierenbroodspot`s favoriete

1
2
Bierenbroodspot’s favorieten
Route door het Rijksmuseum van
Oudheden Ter gelegenheid van de
tentoonstelling: Beyond the Horizon
3
1 de Taffeh tempel
afdeling egyptenaren
Tempel van Taffeh
Temple of Taffeh
“Is mij dierbaar omdat ik hem ken
van mijn eerste tentoonstelling
in het RMO in 1981. Op het
zandsteen van de buitenmuren,
als je goed kijkt, zie je prachtige
ingekraste figuren: beesten, mensen
en taal – de zogenaamde Saffitic
inscriptions en die heeft niemand
nog getekend of in kaart gebracht.”
Bierenbroodspot 2008.
Deze tempel werd gebouwd rond
het begin van onze jaartelling in het
plaatsje Taphis (later Taffeh genoemd)
in Egyptisch Nubië. De tempel was
vermoedelijk gewijd aan de godin Isis.
Vanwege de aanleg van de hoge dam
bij Aswan in 1960 moest de tempel
worden afgebroken. In 1969 is hij ten
geschenke gegeven aan Nederland, dat
een groot aandeel had geleverd aan de
Nubische reddingsactie. In 1979 werd
de tempel van Taffeh geopend op zijn
nieuwe plaats binnen de muren van
het RMO.
Zandsteen; vindplaats Taffeh; eind
1e eeuw v. Chr. - begin 1e eeuw na Chr.
2 Vitrine 105, palet
Afgietsel van palet van koning
Narmer Cast of palette of King
Narmer
Narmers naam staat in het recht­
hoekige ‘paleis’-teken aan de boven­
rand. Hij wijdt dit palet aan de god
Horus in de tempel van Hiërakonpolis,
de hoofdstad van Zuid-Egypte. De
afbeeldingen hebben betrekking op
zijn overwinningen op Noord-Egypte.
Zo werd Egypte een eenheid.
Gips (origineel in Kaïro); vindplaats
Hiërakonpolis; ca. 3000 v. Chr.
(begin 1e dynastie); inventarisnummer:
EG-ZM 2686
3 vitrine 118, schijndeur
Schijndeur van de vrouw
Anchseni False door of the
woman Ankhseni
“Een zogenaamde False door
of schijndeur, waardoor slechts
de gestorvene kon gaan.”
Bierenbroodspot 2008.
De ruwe afwerking wijst op een
late datering.
4
5 Kalksteen; vindplaats Sakkara;
ca. 2200-2050 v. Chr. (6e dynastie of
Eerste Tussenperiode): inventarisnummer:
EG-ZM2686
4 Vitrine 130, nr. 4, reliëf
Portret van Mentoehotep II
Portrait of Mentuhotep II
“Prachtig roodgekleurd reliëf van
een Pharaokop: geheimzinnig en
waardig.” Bierenbroodspot, 2008.
Kalksteen; vindplaats Thebe, dodentempel
van Mentoehotep II; 2061-2010
v. Chr. (11e dynastie); inventarisnummer:
F1956/8.1
5sokkel 139, Beeld,
Hatsjepsoet
Tempelbeeld Hatsjepsoet Temple
statue of Queen Hatshepsut
“Een afgietsel in namaak Aswan
graniet, van Hatsjepsoet: de grote
vrouw- Pharao wiens tempel
de vallei der koningen in Thebe
domineert.” Bierenbroodspot 2008.
Hatsjepsoet is één van de zeldzame
regerende vorstinnen van het Oude
Egypte. Dit beeld toont haar met de
koninklijke hoofddoek (nemes). Het
stond met ongeveer tweehonderd
6 andere in Hatsjepsoets dodentempel
in Thebe. Alle beelden zijn daaruit
verwijderd en kapotgeslagen door
Hatsjepsoets stiefzoon Thoetmosis III,
die in haar plaats op de troon hoorde
te zitten. De romp kwam terecht in
het RMO, de kop en onderhelft in
het Metropolitan Museum of Art in
New York. Pas in 1998 zijn de delen
samengevoegd, 3500 jaar nadat ze van
elkaar gescheiden raakten.
Graniet; vindplaats Thebe (Deir el-Bahari);
473-1458 v. Chr. (18e dynastie)
Kop en onderdeel: Bruikleen van
het Metropolitan Museum of Art,
Rogers Fund, 1929 (Acc. No. 29.3.3).
inventarisnummer: ML 15084
6Vitrine 150, nr. 8,
portret Farao
Portret van Toetanchamon
Portrait of Tutankhamun
“Nog een mooi reliëf, een mooie
glimlach ook.” Bierenbroodspot
2008.
Zandsteen; vindplaats Nubië (?);
1333-1323 v. Chr. (18e dynastie);
inventarisnummer: F1935/3.17.
7
7Vitrine 179, nr. 16,
nr. 19, canopen
Canopen van Horwedja
Canopic jars of Horwedja
“Ik kan altijd houden van die
wonderlijke, meestal albasten
vazen met de organen van de
overleden Pharao erin, en als deksel
hoofden van veelal diergoden, zoals
de valk, de aap, de anubis enz.”
Bierenbroodspot 2008.
Albast; vindplaats onbekend; 664-525
v. Chr. (26e dynastie); inventarisnummers:
AAL 2a t/m d
afdeling nabije
oosten
8 Assyrische reliëfs
Assyrische reliëfs
Assyrian reliefs
“Unieke reliëfs uit Sumerië,
het begin van onze westerse
beschaving.” Bierenbroodspot 2008.
De Assyrische koningen laten hun
bezigheden tot in detail vastleggen op
vele stenen, bevestigd aan de wanden
in de paleiszalen. De reliëfs tonen de
macht en grootheid van de koning.
8
Oorspronkelijk waren de reliëfs bont
beschilderd. Assyrisch reliëf met de
afbeelding van koning Tiglath-Pileser
III zittend op zijn troon met de
emblemen van zijn waardigheid in zijn
handen.
Mosul-marmer; vindplaats Nimrud
(Noord-Irak); ca. 735 v. Chr.;
inventarisnummer: A 1934/6.1
De macht van Assyrië
The power of Assyria
Twee Assyrische soldaten doden een
gevallen tegenstander. De Assyriërs zijn
groter en gespierder weergegeven dan
de vijand. De Assyrische superioriteit
en militaire kracht wordt op deze
wijze uitgebeeld.
Mosul-marmer; vindplaats Nimrud
(Noord-Irak); ca. 735 v. Chr.;
inventarisnummers: A 1952/12.1
9sokkel 331, Palmyra
rafsteen van moeder en
G
dochter Tombstone for mother
and daughter
“Prachtig stenen portret van
een notabele dame uit Palmyra.”
Bierenbroodspot 2008.
De karakteristieke grafbeelden
stammen uit onderaardse grafkamers
9
in de stad Palmyra in Syrië. De beelden
dienden als afdekking van grafnissen
in de wand van de tombe. Elk beeld
portretteert een gestorven persoon,
vaak met name genoemd in Aramese
inscripties. De mannen dragen meestal
Romeinse kleding, de vrouwen
daarentegen dragen lokale, oosterse
gewaden. Het Aramese opschrift op de
grafsteen van moeder met dochter luidt:
‘Aqimat, helaas! De dochter van Wahib’.
De inscriptie links: ‘Helaas, de dochter
van Jeshiba, Shalmat’.
Kalksteen; vindplaats Palmyra in Syrië;
ca. 200 - 225 na Chr.; inventarisnummer:
B 1933/6.1
10 afgebeeld.Vaak zijn het bloederige of
dreigende gebeurtenissen, passend bij
de dood. De keuze van de onderwerpen
is tekenend voor de latere periode van
cultureel en politiek verval.
Het is de vraag of de Etrusken de
werkelijke betekenis van sommige
van de mythologische scènes hebben
begrepen. Zo heeft de cycloop op de
grote askist duidelijk twee ogen in plaats
van één.
tufsteen, albast en stuc, 300 v. Chr. 50 na Chr.
11
Het is de vraag of dergelijke maskers
ook in de strijd gedragen werden.
De openingen voor ogen, neus en
mond zijn klein, zodat het zicht
beperkt is en de ademhaling op
den duur belemmerd wordt.
viziermasker; verzilverd brons;
vindplaats Nijmegen; 1e eeuw na Chr.,
inventarisnummer: e 1931/2.18b
afdeling romeinen
in nederland
afdeling etrusken
10sokkel 172, Etruskische
grafkisten
Etruskische grafkisten met
bloederige taferelen
“Wat is die Etruskische dodencultus
toch typisch. De doden afgebeeld
als aanliggend aan een rijk banket
in het hiernamaals.”
Bierenbroodspot 2008.
Op de voorkant van deze askisten
zijn scènes uit de Griekse mythologie
11Vitrine 502,
cavaleriemasker
Nijmegen
Viziermasker Face mask
Officieren van de Romeinse cavalerie
droegen bij speciale gelegenheden
prachtig versierde helmen met
viziermaskers. De ruiters zagen er met
deze uitrusting uit als goden te paard.
Dit exemplaar is gemaakt van verzilverd
brons. Met een scharnier was het
masker bevestigd aan de voorzijde
van de helm.
Tentoonstelling Bierenbroodspot: Beyond the Horizon
Tijdelijke tentoonstellingzaal op de eerste verdieping (ingang op de
afdeling Grieken) Te zien van 16 december 2008 t/m 22 februari 2009