LESBRIEF VOOR DE DOCENT Voorbespreking voorstelling Wat is dans? Dans is een spiegel van mensen. Aan de manier waarop iemand danst kun je zien hoe die zich voelt. De uitstraling, sfeer en het ritme geven aan welke culturele invloeden in de dans samensmelten. Dans heeft vele verschijningsvormen. Dans vindt plaats op feesten en vieringen als onderdeel van tradities. Dans heeft binnen veel culturen een rituele functie. Dans is ook een kunstvorm. Binnen de danskunst bestaan grote verschillen tussen bijvoorbeeld klassiek ballet, jazzdans, streetdance, tapdans, moderne dans, volksdans en bewegingstheater. Bij de meeste soorten dans hoort een eigen muziekstijl en soms ook speciale kleding. De overeenkomst tussen al die soorten dans is dat de beweging centraal staat. Wat is dans? Hoe wordt een dansvoorstelling gemaakt ? De dansers Doel Leerlingen voorbereiden op het project Codarts op school met de voorstelling “ Simply the best” door aandacht in de klas te besteden aan het vak dans en wat daar allemaal bij komt kijken. Voorbespreking voorstelling Als voorbereiding op de voorstelling kunt u aan de hand van de volgende vragen een groepsgesprek of discussie beginnen met uw leerlingen. Vragen over dans kunnen bijvoorbeeld zijn: Wie is wel eens naar een dansvoorstelling geweest? Wat is het verschil tussen een dans- en een toneelvoorstelling? Wat is er nodig voor een voorstelling in een theater? Hoe maak je een dans? Hoe word je danser? Wat moeten dansers allemaal kunnen denk je? Hoe wordt ervoor gezorgd dat iedereen weet wanneer en waar hij moet dansen? Als jezelf een voorstelling zou mogen maken waar zou die dan overgaan? Wie kent de dansacademie? Zou je van dansen je beroep willen maken? Bewegingstaal Beweging wordt gebruikt als ‘taal’, als middel om het publiek iets te vertellen. Met beweging roept een danser een sfeer of een emotie op. Het lichaam is daarbij zijn instrument. Strakke abrupte bewegingen roepen een andere sfeer op dan vloeiende bewegingen. We herkennen beweging omdat we in het dagelijkse leven ook vaak ‘praten’ met bewegingen en houdingen. Iemand die vrolijk is, springt van blijdschap in de lucht en iemand die bang is duikt in elkaar. We noemen dit lichaamstaal. Voor iedereen anders Een dansvoorstelling is geen toneelvoorstelling zonder woorden. Wie een dansvoorstelling bekijkt, kijkt naar beweging en ervaart de sfeer die wordt opgeroepen. De associaties kunnen voor iedereen verschillend zijn. Het gaat dus niet, of niet in de eerste plaats, om het verhaal. Theaterdans Bij theaterdans dans je altijd voor een publiek. Het vindt meestal plaats in een theater maar ook wel eens op bijzondere locaties; een oude fabriekshal of het strand. Een dansvoorstelling is geen toneelvoorstelling zonder woorden. Wie een dansvoorstelling bekijkt, kijkt naar beweging en ervaart de sfeer die wordt opgeroepen. De associaties kunnen voor iedereen verschillend zijn. Het gaat dus niet, of niet in de eerste plaats, om het verhaal. De dansers zijn altijd getraind in een bepaalde danstechniek. Door de danstechniek zijn de dansers lichamelijk in staat bijzondere bewegingen te maken. Denk bijvoorbeeld aan de sprongen in een ballet voorstelling. Hoe wordt een dansvoorstelling gemaakt? De voorstelling Als alles helemaal in orde, dan volgen de première en de voorstellingen. De dansers Beginnen jong Danser is een beroep. Een toneeldanser is vaak al op jonge leeftijd begonnen met dansen. Als iemand op zijn tiende al weet dat hij danser wil worden, kan hij naar een vooropleiding, bijvoorbeeld het havo/vwo voor muziek en dans. Daar krijgen de leerlingen, naast alle normale schoolvakken, een uitgebreide danstraining. Na de middelbare school doen toekomstige dansers auditie bij een dansacademie. Die opleiding duurt vier jaar. Het idee Trainen en repeteren Een dansvoorstelling begint altijd met een idee. Dit kan een verhaal zijn, een muziekstuk, een decor of een bewegingsgegeven(bijvoorbeeld evenwicht). Niemand weet dan nog hoe de voorstelling eruit zal zien, ook de choreograaf, de maker van de voorstelling, niet. Een beroepsdanser begint elke dag met een danstraining om te zorgen dat hij in conditie blijft en om zijn techniek op peil te houden. ‘s Middags repeteert hij de choreografieën en ‘s avonds danst hij vaak een voorstelling. Werken samen Zoeken naar vorm De rol van de choreograaf is vergelijkbaar met die van een regisseur bij een toneelvoorstelling of film. Als het thema eenmaal is vastgesteld, gaat de choreograaf materiaal verzamelen. Dat materiaal kan bestaan uit gegevens uit een verhaal, gedachten en gevoelens rond het thema of dansopdrachten. Dansen is net als sporten een lichamelijk beroep. Je doet het meestal niet alleen, maar in een groep. Dansers vinden het normaal om elkaar aan te raken. Ze moeten vaak heel intensief met elkaar samenwerken in de voorstelling. Ze moeten elkaar optillen, wegslepen, omduwen of aan elkaar hangen. Het is maar net wat de choreograaf van ze vraagt. Een goede voorbereiding is het halve werk! Vastleggen en aankleden Vervolgens bedenkt de choreograaf hoe de dans er ongeveer uit moet zien. Soms doet hij dat helemaal zelf, soms in samenwerking met de dansers. De choreograaf onderzoekt ook of er al geschikte muziek voor het stuk bestaat of dat iemand die speciaal moet maken. Verder zoekt hij mensen die de decors, attributen, kostuums en het lichtontwerp moeten maken en bepaalt hij welke dansers het beste aan de voorstelling mee kunnen doen. Repeteren en proefdraaien Na flink wat repetities, waarin veel wordt geëxperimenteerd, legt de choreograaf de bewegingen vast die hij wil gebruiken. Alle stukjes dans worden aan elkaar gesmeed en in een vaste volgorde gezet. Daarna wordt de voorstelling op proef gedanst (try-out). Op dat moment ziet de choreograaf de voorstelling voor het eerst in zijn geheel, dus compleet met dans, muziek, decor, kostuums en belichting. Als hij niet Copyright Codarts Rotterdam Sanja Maier-Hasagic helemaal tevreden is, kan hij nog dingen veranderen. Januari 2014