triage op spoed
advertisement
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 11/10/2016 INHOUD triage op spoed méér dan een kleur kiezen Problemen en valkuilen bij kinderen Bestaande triage systemen Hoe doen wij dat ? Hoe doen jullie dat ? Dr. Gerlant van Berlaer Kinder- en Spoedarts Toename 4% spoedgevallen per jaar Toename vooral pediatrie/geriatrie 70000 60000 50000 40000 Totaal Volwassenen Pediatrie 30000 20000 10000 0 1985 1990 2000 2008 2013 Niet allemaal even dringend... Opnames 1600 1400 PROBLEMEN EN VALKUILEN 1200 1000 U1 800 U2 U3 Bij het triëren van kinderen U4 600 U5 400 200 Paola herfstsymposium oktober 2016 0h_6h 22h_0h 20h_22h 18h_20h 16h_18h 14h_16h 12h_14h 10h_12h 8h_10h 6h_8h 0 1 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage Problemen ! 11/10/2016 Vitale parameters bij kinderen zijn… anders Kinderen: Boezemen angst in Onbekend is onbemind Emotionele betrokkenheid Werken niet altijd mee Parameters nemen is tijdrovend Soms onmogelijk Interpretatie is anders leeftijd <1j. 1-2j. 2-5j. 5-12j. >12j. leeftijd <1j. 1-2j. 2-5j. 5-12j. >12j. Hebben ouders/begeleiders mee Die ongerust zijn Niet kunnen wachten Valkuilen! Tijd Tijd Tijd pols (/min) 110-160 100-150 90-100 80-120 60-100 leeftijd <1j. 1-2j. 2-5j. 5-12j. >12j. ademhaling (/min) 30-40 25-35 25-30 20-25 15-20 bloeddruk (mmHg) 70-90 80-95 80-100 90-110 100-120 Problemen ! Triagesystemen en Kinderen: Apart systeem is veel gevraagd Bestaande systemen niet aangepast Uitkleden en aankleden Hetero-anamnese ouders Lichamelijk spartelend onderzoek Saturatiemeting: + 2 minuten Boston Schaal = ESI (Emergency Severity Index) BESTAANDE TRIAGE SYSTEMEN Paola herfstsymposium oktober 2016 2 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 11/10/2016 Canadian Triage and Acuity Scale South African Triage Score Manchester Triage Systeem MTS in Europa Manchester Triage systeem Manchester Triage systeem Identificeren van het probleem Discriminatoren Algemene Levensgevaar, Pijn, Bloeding, Bewustzijn, Temperatuur, Acuutheid specifieke op basis van de categorie Automatisch toekennen kleur Paola herfstsymposium oktober 2016 Identificeren van het probleem 52 categorieën 7 specifiek voor kind (13%) 4 niet geschikt (8%) Allergie Kortademigheid bij kinderen Astma Kortademigheid bij volwassenen Automutulatie Mankend kind Bezorgde ouder(s) Maxillo-faciale problemen Bijtwonden, beten en steken Mishandeling Bloeding per vaginam Nekpijn Braken en diarree Onwel geworden kind Brandwonden Onwel geworden volwassene Buikpijn bij kinderen Oogproblemen Buikpijn bij volwassenen Oorproblemen Chemische verbranding Overdosis en intoxicatie Collaps volwassene (flauwvallen) Palpitaties Corpus alienum Pijn op de borst Diabetes mellitus Prikkelbaar kind Dronken (mogelijk) Psychisch probleem Extremiteitenprobleem Rompletsel Geslachtsziekten, SOA Rugpijn GI (maag-, darm-) bloeding Tandproblemen Hoofdletsel / trauma capitis Testispijn Hoofdpijn Trauma groot Huiduitslag Urinewegproblemen Huilend kind Valincident Infectie en abcedering, lokaal Vreemd gedrag Insult / trekkingen Wonden Keelpijn Zwangerschap 3 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 11/10/2016 Waar komen kinderen mee ? Koorts Hoesten Diarree Buikpijn Braken Val Wonde Eet niet Over- en ondertriage Allergie Kortademigheid bij kinderen Astma Kortademigheid bij volwassenen Automutulatie Mankend kind Bezorgde ouder(s) Maxillo-faciale problemen Bijtwonden, beten en steken Mishandeling Bloeding per vaginam Nekpijn Braken en diarree Onwel geworden kind Brandwonden Onwel geworden volwassene Buikpijn bij kinderen Oogproblemen Buikpijn bij volwassenen Oorproblemen Chemische verbranding Overdosis en intoxicatie Collaps volwassene (flauwvallen) Palpitaties Corpus alienum Pijn op de borst Diabetes mellitus Prikkelbaar kind Dronken (mogelijk) Psychisch probleem Extremiteitenprobleem Rompletsel Geslachtsziekten, SOA Rugpijn GI (maag-, darm-) bloeding Tandproblemen Hoofdletsel / trauma capitis Testispijn Hoofdpijn Trauma groot Huiduitslag Urinewegproblemen Huilend kind Valincident Infectie en abcedering, lokaal Vreemd gedrag Insult / trekkingen Wonden Keelpijn Zwangerschap V X 34 66 4 96 35 65 48 52 38 62 34 66 Van Veen, Steyerberg et al. MTS in ped emergency care BMJ 2008 Bestaande vormen Meest gebruikte wereldwijd Medico - legaal Eerste opvang en oriëntatie Spoedartsen (honorarium voorzien) Enkel verpleegkundigen BBT spoed & IZ Nurse triage Getrainde verpleegkundige Trieert volgens algoritmen Kan behandelen (pijn, koorts) vlg standing orders KB 21 april 2007 (wijziging KB 18/06/1990) B1 handeling onthaal, evaluatie, triage en oriëntatie ptn Stilaan ook Medical advanced triage Urgentiearts + triage nurse Trieert op ervaring, volgens algoritmen Kan bijkomend onderzoek inzetten, behandelen, ontslaan Gebruik van bestaand systeem Liefst gevalideerd (alleen MTS) UZ Brussel spoedgevallendienst HOE DOEN WIJ DAT ? Paola herfstsymposium oktober 2016 67000 patiënten/jaar 18000 kinderen Triage team: arts + verpleegkundige 24/7 Manchester Triage Systeem Gedigitaliseerd binnen eigen KWS 3 aangepaste triage ruimten 4 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 11/10/2016 onthaal triage DOEL TRIAGE: kanaliseren overaanbod toekennen urgentiegraad (kleur) behandelen pijn informatie inzetten bijkomende onderzoeken TRIAGE CONCEPT & TAKEN Paola herfstsymposium oktober 2016 Identificatie Voorstelling team en setting Probleem identificatie Categoriseren naar dringendheid Verwijzen naar beste plek Bijkomend onderzoek Pijnstilling Uitleg over volgende stappen 5 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 4 standaard startzinnen Goeiendagbonjour Wat kunnen wij voor u doen? Hoe lang is dat al bezig? Wat zegt de huisarts/pediater daarvan? 11/10/2016 toekennen urgentiegraad (kleur) op basis van doorverwijzing triage score (kan semi automatisch) beperkte anamnese & lichamelijk onderzoek Is niet-agressieve vraag Maakt duidelijk hoe ons zorgsysteem werkt Geeft aan welke stappen al ondernomen werden Zich richten tot het kind !! vitale parameters pijnschaal urgentiegraad tijd levensbedreigend 0 zeer dringend niet levensbedreigend 10 dringend niet levensbedreigend 60 weinig dringend 120 niet dringend 240 Extra aandacht voor Angst Pijn Koorts Vitale tekenen Primaire behoeften Typisch pediatrische valkuilen Geduld & zachte benadering HOE KINDEREN TRIËREN Dehydratatie Meningitis … Rekening houden met bijzondere groepen: Zuigelingen < 4 maand Verwezen patiënten Kinderen van collega’s recidivisten, … besmettelijke aandoeningen risicopatiënten (muco, onco, immuno,…) kindermishandeling begeleiders Paola herfstsymposium oktober 2016 Niet te missen bij het kind ! Airway Breathing Circulation Disability Environment Forgot something? Glucose maybe? → → → → → geluiden tirage, satu shock pupils / AVPU temp, skin → one touch! 6 dr Gerlant van Berlaer ‐ triage 11/10/2016 AVPU behandelen van pijn (en koorts) Eenvoudiger in triage Staat voor Alert Voice Pain Unresponsive (GCS (GCS (GCS (GCS Pijnschaal (VAS >8/10 = +1) 14 - 15) 10 - 13) 6 - 10 = intubatie ?) 3 - 5) Koorts MEDICAL ADVANCED TRIAGE inzetten bijkomend onderzoek kind Behandelen pijn vanaf VAS 3 AC gel, Rapydan, … Behandelen koorts vanaf 38,5°C naargelang wat laatst werd gegeven: - paracetamol 15 mg/kg - ibuprofen 10 mg/kg Geruststelling is hier vaak reeds voldoende INFORMATIE Alléén indien evident nodig RX bij vermoeden breuken Labo bij vermoeden appendicitis Urine bij vermoeden urineweginfectie Beta-HCG bij vermoeden zwangerschap voorbereiden patiënt en begeleiders op te verwachten wachttijd Informatie over vervolg Informatie over triage zelf 4 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 2015 2 Paola herfstsymposium oktober 2016 Kinderen triëren zoals andere patiënten Extra aandacht voor 3,5 1 Ontlasten hele spoed Vermijden conflicten TAKE HOME MESSAGES Doorlooptijd (u) 2007 Perception = reality Onwetende patiënten “geven niet af” Verkorting doorlooptijd met gem 45 min! Werkt dat wel ? ? “eerlijke volgorde telt niet meer” Informatie over wachttijden Geduld Ontkleden Belang parameters (koorts, saturatie, gewicht) Belang pijnschaal ABC approach ook hier Radar kindermishandeling Soms is kind blauw, maar ouders niet 7
