dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
11/10/2016
INHOUD
triage op spoed
méér dan een kleur kiezen
Problemen en valkuilen bij kinderen
Bestaande triage systemen
Hoe doen wij dat ?
Hoe doen jullie dat ?
Dr. Gerlant van Berlaer
Kinder- en Spoedarts
Toename 4% spoedgevallen per jaar
Toename vooral pediatrie/geriatrie
70000
60000
50000
40000
Totaal
Volwassenen
Pediatrie
30000
20000
10000
0
1985
1990
2000
2008
2013
Niet allemaal even dringend...
Opnames
1600
1400
PROBLEMEN EN VALKUILEN
1200
1000
U1
800
U2
U3
Bij het triëren van kinderen
U4
600
U5
400
200
Paola herfstsymposium oktober 2016
0h_6h
22h_0h
20h_22h
18h_20h
16h_18h
14h_16h
12h_14h
10h_12h
8h_10h
6h_8h
0
1
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
Problemen !
11/10/2016
Vitale parameters bij kinderen zijn…
anders
Kinderen:
Boezemen angst in
Onbekend is onbemind
Emotionele betrokkenheid
Werken niet altijd mee
Parameters nemen is tijdrovend
Soms onmogelijk
Interpretatie is anders
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
Hebben ouders/begeleiders mee
Die ongerust zijn
Niet kunnen wachten
Valkuilen!
Tijd
Tijd
Tijd
pols (/min)
110-160
100-150
90-100
80-120
60-100
leeftijd
<1j.
1-2j.
2-5j.
5-12j.
>12j.
ademhaling (/min)
30-40
25-35
25-30
20-25
15-20
bloeddruk (mmHg)
70-90
80-95
80-100
90-110
100-120
Problemen !
Triagesystemen en Kinderen:
Apart systeem is veel gevraagd
Bestaande systemen niet aangepast
Uitkleden en aankleden
Hetero-anamnese ouders
Lichamelijk spartelend onderzoek
Saturatiemeting: + 2 minuten
Boston Schaal = ESI
(Emergency Severity Index)
BESTAANDE TRIAGE SYSTEMEN
Paola herfstsymposium oktober 2016
2
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
11/10/2016
Canadian Triage and Acuity Scale
South African Triage Score
Manchester Triage Systeem
MTS in Europa
Manchester Triage systeem
Manchester Triage systeem
Identificeren van het probleem
Discriminatoren
Algemene
Levensgevaar, Pijn, Bloeding, Bewustzijn,
Temperatuur, Acuutheid
specifieke
op basis van de categorie
Automatisch toekennen kleur
Paola herfstsymposium oktober 2016
Identificeren
van het
probleem
52
categorieën
7 specifiek
voor kind
(13%)
4 niet
geschikt (8%)
Allergie
Kortademigheid bij kinderen
Astma
Kortademigheid bij volwassenen
Automutulatie
Mankend kind
Bezorgde ouder(s)
Maxillo-faciale problemen
Bijtwonden, beten en steken
Mishandeling
Bloeding per vaginam
Nekpijn
Braken en diarree
Onwel geworden kind
Brandwonden
Onwel geworden volwassene
Buikpijn bij kinderen
Oogproblemen
Buikpijn bij volwassenen
Oorproblemen
Chemische verbranding
Overdosis en intoxicatie
Collaps volwassene (flauwvallen)
Palpitaties
Corpus alienum
Pijn op de borst
Diabetes mellitus
Prikkelbaar kind
Dronken (mogelijk)
Psychisch probleem
Extremiteitenprobleem
Rompletsel
Geslachtsziekten, SOA
Rugpijn
GI (maag-, darm-) bloeding
Tandproblemen
Hoofdletsel / trauma capitis
Testispijn
Hoofdpijn
Trauma groot
Huiduitslag
Urinewegproblemen
Huilend kind
Valincident
Infectie en abcedering, lokaal
Vreemd gedrag
Insult / trekkingen
Wonden
Keelpijn
Zwangerschap
3
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
11/10/2016
Waar komen kinderen mee ?
Koorts
Hoesten
Diarree
Buikpijn
Braken
Val
Wonde
Eet niet
Over- en ondertriage
Allergie
Kortademigheid bij kinderen
Astma
Kortademigheid bij volwassenen
Automutulatie
Mankend kind
Bezorgde ouder(s)
Maxillo-faciale problemen
Bijtwonden, beten en steken
Mishandeling
Bloeding per vaginam
Nekpijn
Braken en diarree
Onwel geworden kind
Brandwonden
Onwel geworden volwassene
Buikpijn bij kinderen
Oogproblemen
Buikpijn bij volwassenen
Oorproblemen
Chemische verbranding
Overdosis en intoxicatie
Collaps volwassene (flauwvallen)
Palpitaties
Corpus alienum
Pijn op de borst
Diabetes mellitus
Prikkelbaar kind
Dronken (mogelijk)
Psychisch probleem
Extremiteitenprobleem
Rompletsel
Geslachtsziekten, SOA
Rugpijn
GI (maag-, darm-) bloeding
Tandproblemen
Hoofdletsel / trauma capitis
Testispijn
Hoofdpijn
Trauma groot
Huiduitslag
Urinewegproblemen
Huilend kind
Valincident
Infectie en abcedering, lokaal
Vreemd gedrag
Insult / trekkingen
Wonden
Keelpijn
Zwangerschap
V
X
34
66
4
96
35
65
48
52
38
62
34
66
Van Veen, Steyerberg et al. MTS in ped emergency care BMJ 2008
Bestaande vormen
Meest gebruikte wereldwijd
Medico - legaal
Eerste opvang en oriëntatie
Spoedartsen (honorarium voorzien)
Enkel verpleegkundigen BBT spoed & IZ
Nurse triage
Getrainde verpleegkundige
Trieert volgens algoritmen
Kan behandelen (pijn, koorts) vlg standing orders
KB 21 april 2007 (wijziging KB 18/06/1990)
B1 handeling
onthaal, evaluatie, triage en oriëntatie ptn
Stilaan ook
Medical advanced triage
Urgentiearts + triage nurse
Trieert op ervaring, volgens algoritmen
Kan bijkomend onderzoek inzetten, behandelen, ontslaan
Gebruik van bestaand systeem
Liefst gevalideerd (alleen MTS)
UZ Brussel spoedgevallendienst
HOE DOEN WIJ DAT ?
Paola herfstsymposium oktober 2016
67000 patiënten/jaar
18000 kinderen
Triage team: arts + verpleegkundige
24/7
Manchester Triage Systeem
Gedigitaliseerd binnen eigen KWS
3 aangepaste triage ruimten
4
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
11/10/2016
onthaal
triage
DOEL TRIAGE:
kanaliseren overaanbod
toekennen urgentiegraad (kleur)
behandelen pijn
informatie
inzetten bijkomende onderzoeken
TRIAGE CONCEPT & TAKEN
Paola herfstsymposium oktober 2016
Identificatie
Voorstelling team en setting
Probleem identificatie
Categoriseren naar dringendheid
Verwijzen naar beste plek
Bijkomend onderzoek
Pijnstilling
Uitleg over volgende stappen
5
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
4 standaard startzinnen
Goeiendagbonjour
Wat kunnen wij voor u doen?
Hoe lang is dat al bezig?
Wat zegt de huisarts/pediater daarvan?
11/10/2016
toekennen urgentiegraad (kleur)
op basis van
doorverwijzing
triage score (kan semi automatisch)
beperkte anamnese & lichamelijk onderzoek
Is niet-agressieve vraag
Maakt duidelijk hoe ons zorgsysteem werkt
Geeft aan welke stappen al ondernomen werden
Zich richten tot het kind !!
vitale
parameters
pijnschaal
urgentiegraad
tijd
levensbedreigend
0
zeer dringend niet levensbedreigend
10
dringend niet levensbedreigend
60
weinig dringend
120
niet dringend
240
Extra aandacht voor
Angst
Pijn
Koorts
Vitale tekenen
Primaire behoeften
Typisch pediatrische valkuilen
Geduld & zachte benadering
HOE KINDEREN TRIËREN
Dehydratatie
Meningitis
…
Rekening houden met
bijzondere groepen:
Zuigelingen < 4 maand
Verwezen patiënten
Kinderen van collega’s
recidivisten, …
besmettelijke aandoeningen
risicopatiënten (muco, onco, immuno,…)
kindermishandeling
begeleiders
Paola herfstsymposium oktober 2016
Niet te missen bij het kind !
Airway
Breathing
Circulation
Disability
Environment
Forgot something?
Glucose maybe?
→
→
→
→
→
geluiden
tirage, satu
shock
pupils / AVPU
temp, skin
→ one touch!
6
dr Gerlant van Berlaer ‐ triage
11/10/2016
AVPU
behandelen van pijn (en koorts)
Eenvoudiger in triage
Staat voor
Alert
Voice
Pain
Unresponsive
(GCS
(GCS
(GCS
(GCS
Pijnschaal (VAS >8/10 = +1)
14 - 15)
10 - 13)
6 - 10 = intubatie ?)
3 - 5)
Koorts
MEDICAL ADVANCED TRIAGE
inzetten bijkomend onderzoek kind
Behandelen pijn vanaf VAS 3
AC gel, Rapydan, …
Behandelen koorts vanaf 38,5°C
naargelang wat laatst werd gegeven:
- paracetamol 15 mg/kg
- ibuprofen 10 mg/kg
Geruststelling is hier vaak reeds voldoende
INFORMATIE
Alléén indien evident nodig
RX bij vermoeden breuken
Labo bij vermoeden appendicitis
Urine bij vermoeden urineweginfectie
Beta-HCG bij vermoeden zwangerschap
voorbereiden patiënt en begeleiders
op te verwachten wachttijd
Informatie over vervolg
Informatie over triage zelf
4
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
2015
2
Paola herfstsymposium oktober 2016
Kinderen triëren zoals andere patiënten
Extra aandacht voor
3,5
1
Ontlasten hele spoed
Vermijden conflicten
TAKE HOME MESSAGES
Doorlooptijd (u)
2007
Perception = reality
Onwetende patiënten “geven niet af”
Verkorting doorlooptijd met gem 45 min!
Werkt dat wel ? ?
“eerlijke volgorde telt niet meer”
Informatie over wachttijden
Geduld
Ontkleden
Belang parameters (koorts, saturatie, gewicht)
Belang pijnschaal
ABC approach ook hier
Radar kindermishandeling
Soms is kind blauw, maar ouders niet
7
