Wetenschap en Innovatie 2013 - 2015
advertisement
BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 The important thing is not to stop questioning: curiosity has its own reason for existing. One cannot help but be in awe when contemplating the mysteries of eternity, of life, of the marvelous structure of reality. (Einstein) Begrippenkader Wetenschappelijk onderzoek: hierbij hebben wij het over alle activiteiten die te maken hebben met het ontwikkelen van kennis. Binnen het JBZ gaat het daarbij om onderzoek dat ten dienste staat aan patiëntenzorg. Dit kan zowel klinisch als niet-klinisch van aard kan zijn. Daar waar er in dit document “onderzoek” wordt genoemd, gaat het dus om wetenschappelijk onderzoek. Innovatie: innovatie is “het succesvol toepassen van iets nieuws”, dit kunnen nieuwe producten zijn, nieuwe technologieën, vernieuwing van processen, de zorg op een andere wijze inrichten, etc. Innovatie gaat dus verder dan het creatief bedenken van iets nieuws, het grootste werk bij innovatie is zorgen dat het succesvol in de praktijk komt. Open innovatie betekent dat vernieuwing tot stand komt in open samenwerking met anderen (bijv. productontwikkeling in samenwerking met bedrijven en kennisinstituten). Dit document is geproduceerd door de ad hoc beleidscommissie vanuit de Wetenschapscommissie. Deze ad hoc commissie bestaat uit: a.E. de Vries, wetenschapscoördinator en voorzitter b.R. v. Marum, wetenschapscoördinator en lid DB wetenschapscommissie c. M. Hermans, lid DB wetenschapscommissie d. M. Hilbink, lid DB wetenschapscommissie e.J. v. d. Elshout, lid DB wetenschapscommissie f.I. Veltman, lid DB wetenschapscommissie g.K. Bosscha, wetenschapscoördinator h.E. Hoogeveen, wetenschapscoördinator i. M. Schouten, Manager Jeroen Bosch Academie De commissie is geadviseerd door Marco de Wit, extern adviseur die bij verschillende innovatieprojecten binnen de JBZ betrokken is geweest. 1 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis 2 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Woord vooraf Voor u ligt het nieuwe wetenschap en innovatiebeleid voor de komende drie jaar. Dit beleidsstuk beschrijft welke paden het JBZ gaat bewandelen op het gebied van wetenschap en innovatie. De afgelopen jaren is er gewerkt met 4 onderzoekslijnen, te weten ‘Kanker, afweer en infecties’, ‘Innovatie in techniek’, ‘Leven in balans’ en ‘Hart en Vaten’. Het bleek in praktijk lastig te zijn om al deze lijnen succesvol te coördineren omdat ze te weinig focus en samenhang brachten in het onderzoek. Daarnaast doen ze geen recht aan de structuur van STZ expertisecentra. Er is daarom gekozen om deze onderzoekslijnen los te laten en een nieuwe insteek te zoeken voor het wetenschappelijk beleid. We willen ons beter positioneren in onze (directe) omgeving en wetenschap en innovatie laten aansluiten bij de medische aandachtsgebieden en STZ-expertisecentra van het ziekenhuis . Wetenschappelijk onderzoek en innovatie zitten dicht tegen elkaar aan, echter ze hebben ieder een eigen dynamiek. Ontwikkeling van nieuwe kennis kan leiden tot nieuwe (innovatieve) toepassingen, net als dat innovatieve ideeën een impuls kunnen vormen voor nieuw onderzoek. Om deze reden heeft JBZ onderzoek en innovatie bij elkaar gepositioneerd, zodat er - waar mogelijk en zinvol kruisbestuivingen ontstaan en samen kan worden opgetrokken. Het gebied van wetenschappelijk onderzoek en innovatie krijgt steeds meer aandacht - en terecht, omdat er in rap tempo nieuwe mogelijkheden ontstaan door nieuwe inzichten en nieuwe technieken. Daarnaast is de wereld van zorg aan snelle verandering onderhevig, wat zowel kansen als uitdagingen met zich mee brengt. Het JBZ is als groot STZ ziekenhuis met een aanzienlijke patiëntenpopulatie bij uitstek geschikt om toegepast wetenschappelijk onderzoek succesvol tot uitvoer te brengen. In samenwerking met het bedrijfsleven in de regio vertalen we nieuwe ideeën naar de dagelijkse praktijk en we tonen aan dat het ook werkt. Kwaliteit van leven van onze patiënten staat hierbij voorop. Het JBZ heeft alles in huis om wetenschappelijk onderzoek en innovatie tot een succesverhaal te maken. De komende periode wordt er bewust ingezet op het creëren van een cultuur waarbij iedereen die dat wil kan uitblinken en zich kan ontwikkelen. De diversiteit aan hoogwaardige kennis en kunde in het ziekenhuis is als een veelvoud aan kristallen die onder de oppervlakte liggen, klaar om ontdekt te worden. Ieder met een eigen oorsprong, een eigen kleuring en een eigenheid. Zo zien wij de initiatieven die zich richten op nieuw onderzoek en nieuwe toepassingen. Het is dan ook ons doel om een kleurrijk klimaat te krijgen waarin onderzoek en innovatie gedijt. Dit document is bedoeld om aan te geven welke koers er zal worden gevaren de komende tijd. Het beschrijft een overkoepelende paraplu van strategische keuzes. Aan de basis van deze keuzes ligt de wens om professioneel en transparant om te gaan met wetenschappelijk onderzoek en innovatie. De uitwerking van deze keuzes vindt u nog niet in dit document; er worden doelen gesteld waar we met zijn allen aan gaan werken. De invulling van de keuzes zullen de komende drie jaren gefaseerd volgen, passend in de economische en organisatorische context van de periode waarin zij plaatsvinden. Oktober 2012 3 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis 4 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Dromen over onderzoek en innovatie We spreken 2015 en kijken terug op de afgelopen drie jaren: Inmiddels is het JBZ uitgegroeid tot een broedplaats voor onderzoek en vernieuwing. Als STZ ziekenhuis houden we kennisvalorisatie hoog in het vaandel en hebben we breed ingezet op het realiseren van een creatieve organisatie cultuur, waarbij vernieuwing wordt omarmd. Het vergaren van nieuwe kennis, het verspreiden ervan en het vertalen naar de praktijk wordt door een dynamisch onderzoek- en innovatieloket ondersteund. Iedereen voelt zich betrokken bij de verbetering van de zorg; van arts, verpleegkundige, tot bewaker en schoonmaker. Er is een innovatieve cultuur ontstaan waarin het inbrengen van vernieuwende ideeën wordt gestimuleerd en gewaardeerd. Zo worden ieder kwartaal opmerkelijke projecten en nieuwe vindingen in het zonnetje gezet. We hebben een eigen creatieve werkplaats, het iLab, waar innovatieprojecten worden aangejaagd. Professionaliteit en transparantie staan hoog in het vaandel voor zowel wetenschappelijk onderzoek als innovatie. Specialisten, paramedici en verpleegkundigen die in het JBZ afstuderen zijn niet alleen bekwame professionals op hun vakgebied, maar eveneens de nieuwe jonge onderzoekers die leergierig bijdragen aan de kennisontwikkeling van het ziekenhuis. De STZ-expertisecentra leveren hoogwaardige output op het gebied van wetenschappelijk onderzoek, wat ook blijkt uit de jaarlijkse publicatieoverzichten. Eenieder in ons huis kan en mag van zijn of haar eigen aandachtsterrein een samenhangend onderzoeksthema maken. Dit maakt ons tot een magneet voor nieuwe studenten en onderzoekers. De afgelopen jaren zijn er vanuit onze academie diverse toonaangevende lectoraten gelanceerd en bijzonder hoogleraren aangesteld. We werken samen met bedrijven en instellingen met diverse achtergronden. Zo zijn er steeds meer transmurale samenwerkingsprojecten ontstaan en zijn wij betrokken bij nieuwe initiatieven in onze regio. Binnen de Willemspoort campus, zijn wij ‘leading’ als het gaat om onderzoek en innovatie op het gebied van gezondheid, voeding en lifestyle. Hiermee krijgen we de naam als vooruitstrevende zorginstelling die zich hard maakt voor zorgvernieuwing in de keten en in de praktijk. Kortom, we zijn geworden tot een bruisend ziekenhuis waar vernieuwing in de genen zit en we zijn er trots op! 5 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis JBZ anno 2012: Nieuwe tijd, nieuwe kansen Met haar nieuwe locatie, het nieuwe organisatiemodel ingevoerd en het nieuwe werken geïntroduceerd, is er een nieuwe tijd aangebroken voor het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Een tijd waarin ruimte is voor verdergaande vernieuwing, open samenwerking en meer focus. Onderzoek en innovatie bij JBZ: tijd voor vernieuwing Het zijn turbulente tijden. De rap groeiende zorgvraag, veranderende economische modellen en opkomende innovaties maakt de wereld van zorgverlening tot een uitdagende omgeving. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis kiest er voor om deze vernieuwingsslag te omarmen. Om kansen te verkennen, te onderzoeken en in praktijk te brengen. Als één van de grootste top klinische opleidingsziekenhuizen van Nederland zien wij dat als onze taak. Al jaren zetten wij de patiëntgerichtheid en -veiligheid centraal, zoals ondermeer tot uitdrukking is gekomen in onze nieuwbouw. Zo staan ook onderzoek en innovatie bij JBZ in dit licht: het leveren van een concrete bijdrage aan verbeteringen in de zorgverlening en aan het welzijn van onze patiëntenpopulatie. Als JBZ willen we hierin een drijvende kracht zijn wat betreft zorgvernieuwing in de regio. Onderzoek en innovatie bij JBZ: tijd voor samenwerking De moderne wereld kent een dynamiek met kennisnetwerken, open innovatie samenwerking, living lab omgevingen, etc. Als drijvende kracht in zorgvernieuwing geeft het Jeroen Bosch Ziekenhuis op moderne wijze invulling aan onderzoek en innovatie. Zowel binnen het ziekenhuis wordt samenwerking gestimuleerd als ook extern in relatie tot zorgpartners, kennisinstituten, bedrijfsleven en overheden. De innovatieprogramma’s Fhealinc en 5-Sterrenregio en het Health-to-Business netwerk zijn hier mooie voorbeelden van. Deze zullen verder worden uitgebouwd. Binnen het ziekenhuis zal er de komende beleidsperiode extra aandacht worden gegeven aan een veranderende cultuur van open samenwerking en kruisbestuiving. Onderzoek en innovatie bij JBZ: tijd voor focus Over de gehele breedte van zorgverlening van ons ziekenhuis zijn onze medewerkers voortdurend bezig om excellente zorg te leveren en te kijken waar we het nóg beter kunnen doen. Dat wordt breed gestimuleerd. De medische speerpunten en de programma’s van (potentiële) STZ-expertisecentra geven hier richting aan. Daarnaast wordt er gekozen voor extra focus op een aantal thema’s waar kansen liggen voor het JBZ. Deze focus wordt ingezet om te excelleren en toonaangevend te zijn op deze kansrijke gebieden. Het betreft de volgende thema’s: Voeding & lifestyle, Veiligheid en Ketenzorg. Deze thema’s die geschikt zijn voor multidisciplinair onderzoek, passen bij de sterke kanten van het JBZ en zijn stimulerend voor eenieder die binnen het JBZ geïnteresseerd is in wetenschap en innovatie. Echter, daar waar men buiten deze thema’s onderzoek doet, zal ook ondersteuning worden geboden. Hieronder volgt nadere uitwerking van de focus thema’s. 6 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Focus: Voeding & Lifestyle De regio waarin het JBZ zich bevindt, zet in op het thema ‘voeding en gezondheid’. Dit gebeurt vanuit een krachtenbundeling van grote organisaties die hiermee bezig zijn. Zo is het ziekenhuis strategische partner in de ontwikkeling van de Willemspoort Food & Health Campus, aangevoerd door Fhealinc (Food & Health Innovation Challenge). Kennis, ontwikkeling en markt komen hier samen. Het JBZ met zijn patiëntenpopulatie vormt hierbinnen een belangrijke spil, voor zowel onderzoek als (product) innovatie. Voeding krijgt de afgelopen jaren steeds meer aandacht. In 2010 noemde de cliëntenraad het reeds een speerpunt, er is een JBZ voedingscommissie voor centrale coördinatie en in 2012 komt er een kort manifest over de ambitie van JBZ met eten en drinken. In een toenemend aantal onderzoeken innovatieprojecten krijgt voeding een hoofdrol. Naast de relatie ziektebeeld-voeding (zoals bij het project oncologie & voeding), zijn er meerdere initiatieven gericht op overvoeding (bijvoorbeeld het Obesity Lifestyle Intervention Centre) en ondervoeding (ondermeer ‘Frailty’ project gericht op ouderen). Bij dit soort thema’s wordt de relatie met de lifestyle (levensstijl) van mensen ook duidelijk, daar waar het gaat om meer dan eten alleen (ook beweging, welbevinden, etc.). Samen met partners zoekt het JBZ naar nieuwe oplossingen voor deze “welvaartsziekten”. Verder worden er diverse nieuwe productconcepten uitgetest (bijvoorbeeld mogelijkheden van nichemelk, visolie, eiwitverrijking, etc.). Het samenwerkingsverband Fhealinc opent de relatie met de markt, door directe koppelingen te maken met het MKB (Midden- en Kleinbedrijf). Nieuwe initiatieven op dit themagebied zijn zeer zeker welkom. Focus: Ketenzorg Het JBZ heeft als een van de grootste STZ ziekenhuizen in Nederland met een breed verzorgingsgebied een belangrijke rol in de zorgketen in Noordoost Brabant. Het is een strategische keuze van JBZ om binnen deze keten ook een actieve rol te vervullen om tot zorgverbetering te komen. Hiertoe zullen de samenwerkingsverbanden met zorgpartners in het gebied worden aangesterkt en is er de ambitie om in te zetten op transmurale onderzoek- en innovatieprojecten, wat geheel aansluit bij de keuze die voor de medische speerpuntontwikkeling is gemaakt. De combinatie van grote patiëntenaantallen en breed adherentiegebied maakt dat het JBZ ook een aantrekkelijke partner is om onderzoeksvragen en ketenprojecten onder te brengen. In de ketenaanpak stelt het JBZ de patiënt voorop. Ontwikkelingen die worden ingezet zullen altijd moeten bijdragen aan een verbetering van de patiëntgerichtheid. Dit betekent dat zorg wordt ingericht vanuit het perspectief van de patiënt. Binnen het JBZ zijn we bezig met het inrichten van zorgpaden, passen bij de wensen van de patiënt en de efficiëntie die dit voor de patiënt met zich meebrengt. Echter, de resultaten van dergelijke zorgpaden moeten worden onderzocht op effectiviteit en veiligheid. Dit onderzoeksgebied richt zich dus op de toekomst, we stappen met wetenschappelijk onderzoek meteen in op de ontwikkelingen die nu gaande zijn. Er zal dus ook veel prospectief onderzoek worden gestart, waarbij er met behulp van Research Manager een elektronische database voor toekomstig onderzoek zal worden opgezet. Focus: Veiligheid Het JBZ wil het meest patiëntgerichte en patiëntveilige ziekenhuis van Nederland zijn. Om dit beleid uit te dragen is een stuurgroep ‘Duidelijk Beter’ ingesteld en zijn er talloze projecten op het gebied van veiligheid van start gegaan. Voorbeelden daarvan zijn ‘veilig incidenten melden’, het veiligheid management systeem, delier preventie, Surpass, ondervoeding te lijf, medicatieveiligheid, enzovoort. Er wordt dus hard gewerkt om veiligheid dusdanig in te bedden in het ziekenhuis dat hier voortdurend aandacht aan wordt geschonken. Voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie kan dat ook. Natuurlijk is het van belang dat bij het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en het ontwikkelen van innovatieve toepassingen de veiligheid altijd op eerste plaats komt. Daarnaast is veiligheid echter ook een thema waar veel onderzoek naar gedaan kan worden. Onderzoek naar richtlijnen, bijwerkingen, best practices, hygiëne, zijn allemaal voorbeelden van toegepast onderzoek waar het JBZ breed op wil inzetten. Meer dan een onderzoeksthema gaat het hier dus vooral om een focuspunt waar elke onderzoekslijn aan moet denken bij het opzetten van onderzoeksprojecten en bij innovatieve verbetering van de zorg. 7 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis Strategische keuzes: Focus aanbrengen betekent keuzes maken. In dit beleidsplan worden strategische keuzes gemaakt om de opbrengst van beperkte middelen te vergroten en om onderzoek en innovatie in de periode 2012-2014 gericht vorm en een extra impuls te geven. 1. Wij zijn een aantrekkelijke partner in onderzoek en innovatie Zoals in de visie al is geïntroduceerd is samenwerking met externe partners van enorm belang voor het wetenschappelijk onderzoek en innovatieprojecten van het JBZ. Het is de wens om samen te werken met onderwijsinstellingen, andere ziekenhuizen, midden en klein bedrijf, de industrie en met zelfstandigen uit de regio. Elk samenwerkingsverband kent zijn eigen karakteristieken en voorwaarden, maar voor alle partners is het van belang dat ze kunnen vertrouwen op de kwaliteit en integriteit van ons ziekenhuis. Door een focus op kwaliteit en excellentie te leggen en door meer bijzonder hoogleraren en lectoren aan ons ziekenhuis te verbinden zullen we wetenschappelijke samenwerking naar een hoger niveau tillen en nieuwe partners aantrekken. Hiermee vormen we tevens een basis voor het bedrijfsleven en andere partners in de regio om samen te werken in projecten gericht op onderzoek (kennisontwikkeling) en innovatie (kennistoepassing). Focus op kwaliteit en excellentie Borging van de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek is noodzakelijk; kwaliteit van onderzoek bepaalt niet alleen de output van studies, het is ook in het belang van de patiënten die participeren in het onderzoek. Om het kwaliteit van onderzoek op een hoog niveau te houden moeten de interne procedures worden aangescherpt en moet er worden gecontroleerd op het navolgen van wet- en regelgeving. Binnen de STZ zijn ‘standard operating procedures’ (SOPs) ontwikkeld die door het JBZ zullen worden nageleefd. Daarnaast zullen alle facetten van onderzoek in procedures worden opgenomen die specifiek zijn voor het JBZ. Het wetenschapsbureau zal toezien op de naleving van deze procedures, die zijn ingericht op de keuzes van transparantie en professionaliteit zoals in dit beleidsstuk beschreven. Samenwerking met universiteiten en hogescholen is sterk aanwezig in het JBZ op het gebied van onderwijs. Om deze samenwerkingsverbanden ook in het kader van wetenschap te versterken is het wenselijk om bijzonder hoogleraren en lectoren aan het JBZ te verbinden. Dit zal de wetenschappelijke ontwikkeling van arts-assistenten ten goede komen en de wetenschappelijke output van het ziekenhuis een impuls geven. Aangezien dit echter ook gepaard gaat met strenge normen en de nodige investering zal dit enige tijd kosten voordat dit kan worden gerealiseerd. Omdat interesses voor dergelijke posities vanuit de onderzoekers in huis moet komen is het wel wenselijk dat ook bij het werven van nieuwe specialisten in het JBZ er rekening wordt gehouden met wetenschappelijke ervaring en ambitie. Excellentie vindt ook juist plaats binnen de STZ-expertisecentra, waar onderzoek een onmisbare facet is van de hoogkwalitatieve, state of the art zorg die wordt geleverd. Hoogleraarschap in JBZ Sinds 2011 heeft klinisch chemicus in het JBZ Ron Kusters een aanstelling als bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Twente. In zijn geval is de leerstoel geïnitieerd door zijn wetenschappelijke beroepsvereniging. In de praktijk betekent dit dat hij 1 dag in de week onderzoek doet bij de vakgroep Health Technology and Services Research en daarnaast hoorcolleges geeft en studenten begeleidt. De rest van de tijd werkt hij in het JBZ. Kusters ziet het als zijn missie om samenwerking op wetenschappelijk gebied tussen ziekenhuis en universiteit te stimuleren, waarbij hij als bijzonder hoogleraar de brug tussen theorie en de praktijk kan slaan. 8 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Stimulering van samenwerkingsverbanden Ontwikkeling en innovatie vandaag de dag vindt vooral plaats in samenwerking met anderen. Voor JBZ betekent dit samen werken met UMC’s, kennisinstituten, zorg(keten)partners, overheden en vooral ook het bedrijfsleven met haar innovatiedrive. Met onze deelname in Fhealinc en 5-Sterrenregio en het onderhouden van het Health-to-Business netwerk hebben we hier de afgelopen tijd al goede ervaring in opgedaan en dit willen we de voorliggende periode verder intensiveren. Op het gebied van toegepast wetenschappelijk onderzoek betekent dit meer samenwerking op het gebied van eerstelijns en derdelijns zorg. Dit sluit aan bij de mogelijkheden die er liggen op het gebied van ketenzorg. Daarnaast bestaat er de samenwerking met universitaire instellingen, die ook in de toekomst efficiënt moet worden benut en zelfs kan worden uitgebreid op gebieden waar deze nu nog niet stevig is. Vooral op gebied van voeding, ketenzorg en veiligheid kunnen samenwerkingsverbanden met universiteiten worden gezocht. Vanuit onze kennisvalorisatie ambitie (zie later) en onze aanjaagrol voor innovatieprojecten wordt telkens gekeken naar mogelijkheden om dit samen met partners aan te pakken. Hierbij is het van cruciaal belang dat het JBZ in praktijk laat zien dat het een professionele en ondernemende samenwerkingspartner is die snel en adequaat kan inspelen op nieuwe initiatieven. Zodoende ontstaat er een open kennis- en innovatie-(eco)cultuur rondom het JBZ van waaruit een vernieuwingsimpuls op gebied van zorg in de regio komt. Deze focus op samenwerking is omslag in denken voor veel van onze collega’s en daarom worden deze processen ook ondersteund. Maar goede voorbeelden doet volgen: EVAA (Expertisecentrum voor Voeding, Afweer en Allergie) De relatie tussen onze voeding en ons afweersysteem staat de laatste jaren bijzonder in de belangstelling. In de Westerse samenleving neemt het aantal en de ernst van voedselallergieën snel toe (een verdubbeling in de laatste 25 jaar). Het project EVAA - een Fhealinc initiatief - legt met de realisatie van een expertisecentrum een fundament voor productontwikkeling en wetenschappelijk ondersteunde topklinische patiënten zorg op het grensvlak van voeding, afweer en allergie. Hiermee wordt een brug geslagen tussen ziekenhuis, onderzoeksinstellingen en bedrijfsleven. Bedrijven zijn onvoldoende op de hoogte van mogelijkheden en hebben te weinig kennis om producten te ontwikkelen die deze groeiende patiënten groep. Denk bijvoorbeeld aan materialen voor voedseltests, diagnostiek van afweerstoornissen of voedingsmiddelen waarop minder allergisch wordt gereageerd. Analysetechnieken voor laboratoriumonderzoek en testmaterialen voor DBPCP’s (dubbelblinde placebo gecontroleerde voedselprovocatie testen) zijn op dit moment nog niet geschikt voor grootschalig gebruik, waardoor gebruik beperkt blijft tot universitaire onderzoekscentra. Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen Het JBZ is lid van de stichting Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Er zijn strenge criteria verbonden aan het lidmaatschap van de STZ, waarmee er een kwaliteitniveau wordt gegarandeerd. De visie van de STZ is op het gebied van klinisch onderzoek heel duidelijk: Toegepast wetenschappelijk onderzoek moet worden versterkt en er moeten omgeving en voorzieningen zijn die zinvol bijdragen aan zorgvernieuwing en kwaliteitsverbetering op basis van onderzoeksuitkomsten (positionpaper STZ ). Deze kwaliteitsgarantie is van belang voor partners binnen de farmaceutische industrie, maar zal ook in subsidieaanvragen een rol spelen. Het JBZ wil daarom een actieve rol innemen in de professionalisering van onderzoek en innovatie binnen STZ verband. Doelen: -Ontwikkelen en implementeren van een monitoringsprocedure voor niet gesponsord onderzoek in JBZ. - Alle JBZ-professionals die als hoofdonderzoeker (vanaf 2012) of mede-onderzoeker / uitvoerder (vanaf 2013-2014) zijn betrokken bij een onderzoeksproject, zijn GCP-gecertificeerd. -Overleg voeren met Sociale Zaken en VMS over werving en selectie van specialisten met wetenschappelijke ambities. 9 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis -Ontwikkeling en implementatie van gerichte Key Prestatie Indicatoren voor onderzoek en innovatie zoals deze binnen STZ worden vastgesteld. -Intensiveren van gerichte samenwerkingsverbanden voor onderzoek en innovatie in lijn met ambitie JBZ, te starten bij Fhealinc en 5-Sterrenregio -Realiseren van 3-4 leerstoelen voor bijzonder hoogleraarschap en/of lectoraten -Ondersteuning leveren bij project-initiatiefase bij projecten; belangrijke rol voor makelaarsfunctie in netwerken en projectmanagement tijdens uitwerking. 2. Wij bieden ondersteuning aan onderzoek en innovatie vanuit een klantconcept Er zijn veel enthousiaste onderzoekers in het JBZ, alleen weten zij elkaar en de ondersteuning die beschikbaar is niet altijd te vinden. Daarnaast lopen veel werknemers rond met goede ideeën, niet wetende waar ze moeten beginnen met het realiseren van hun plannen. Om iedereen op een efficiënte manier te kunnen ondersteunen en die aansluit bij de wensen van onderzoekers en innovators, zullen we gaan werken vanuit een klantconcept. Er komt 1 centraal loket, waar men terecht kan met vragen en wensen en elkaar kan ontmoeten op het gebied van wetenschap en innovatie. Centraal loket voor onderzoek en innovatie & adviesbalie voor bedrijfsleven Om professionele ondersteuning te kunnen leveren voor vragen op gebied van onderzoek en innovatie, wordt er een centraal onderzoek & innovatie (O&I) loket ingericht. Bij dit loket kan iedereen die binnen JBZ iets wil doen aan onderzoek of innovatie terecht. Hier wordt vraag en aanbod op elkaar afgestemd en wordt de mogelijkheid geboden om vanuit een serviceconcept tijdelijke ondersteuning te leveren. Het O&I loket is zowel fysiek als ook online te bezoeken en heeft als doelstelling om collega’s snel en adequaat te kunnen helpen. Het O&I loket wordt gevormd door een samenwerking tussen het wetenschapsbureau en een klankbordgroep van mensen die op basis van expertise per innovatieproject kunnen worden betrokken. Er wordt een fysieke locatie ingericht waar mensen terecht kunnen voor projectaanvragen en waar zichtbaar wordt gemaakt welke lopende projecten er zijn. Dit betekent ook een uitbreiding van het takenpakket van het wetenschapsbureau, waarbij financieel advies, projectmanagement en directe onderzoeksondersteuning onderdeel worden van de dienstverlening. Afhankelijk van de uitbreidingsmogelijkheden wordt dit deels direct door het wetenschapsbureau verleent of enkel via hen extern geregeld. Het loket fungeert tevens als adviesbalie voor bedrijfsleven en andere partners van buiten JBZ (zoals kennisinstituten, zorgpartners, overheden) die hier terecht kunnen met gerichte O&I projectvragen. Hierbij ligt eveneens de focus om vanuit een serviceconcept snel en adequaat antwoorden te kunnen geven. Ondersteuning aan partijen van buiten JBZ zal altijd op projectbasis en onder strikte voorwaarden plaatsvinden. 10 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Met wat voor vragen komen mensen bij het O&I loket? Enkele voorbeelden: Onderzoeker: Is het mogelijk dat ik mijn binnengehaalde subsidie ergens binnen de academie kan stallen zodat ik dit apart kan houden van overige geldstromen? SEH arts: Ik heb een idee hoe we pijnreductie kunnen realiseren bij onze patiënten met bepaalde type botbreuken, het is mogelijk een nieuw product. Kunnen jullie mij helpen? Verpleegkundige: Ik zie dat er in praktijk dat bij 24-uurs sondevoeding de norm nooit wordt gehaald doordat er te veel onderbrekingen zijn, kunnen we oplossingen hiervoor vinden? Manager: Wij willen graag voor onze wachtruimte iets speciaals doen met ambiance technieken, zodat het wachten verzacht wordt. Kunnen jullie ons hiermee helpen? Onderzoeker: Voor een fase 1/2 studie moet er per patiënt eenmaal een 12-uurs pkreeks worden gedaan. Ik hoorde dat studie nurses dit kunnen doen, maar hoe krijg ik het geregeld? Bedrijf: wij hebben een groot aantal nieuwe voedingsproducten ontwikkeld op basis van eiwitverrijking. Kunnen wij samen met JBZ een onderzoek uitvoeren naar de effectiviteit van onze nieuwe producten? Hoe pakken we dat aan? Ruimte voor creativiteit en het experiment: iLab Innovatie heeft ruimte nodig, ruimte om tot creatieve ideeën te komen voor vraagstukken, om daarmee te experimenteren en om innovatieve projecten tot een succes te maken. Binnen het JBZ richten we een iLab in (innovatieLab) waar we deze ruimte nemen. Het iLab is een creatieve plek die direct is gekoppeld aan het O&I loket. Daar waar behoefte ontstaat om op creatieve wijze tot nieuwe ideeën/concepten te komen voor onderwerpen of kansrijke ideeën verdere uitwerking nodig hebben, levert het iLab ondersteuning in de vorm van creatieve workshops (ideegeneratie) en het starten/begeleiden van innovatieprojecten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een breed netwerk van creatieve professionals (binnen en buiten JBZ). Ook zal het iLab in samenwerking met het wetenschapsbureau pro-actief binnen JBZ innovatie en onderzoek op de kaart zetten. Zo worden er geregeld netwerkborrels en creatieve bijeenkomsten (thematisch) georganiseerd waar geïnteresseerden welkom zijn. Ook biedt iLab ondersteuning om op afdelingsniveau creatief denken centraal te stellen en te analyseren waar kansrijke mogelijkheden voor vernieuwing liggen. 11 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Ontwikkeling zorgstoel Uit patiëntgericht onderzoek binnen het JBZ is gebleken dat nierpatiënten veel klachten ondervinden bij de huidige generatie dialysestoelen. Dit varieert van het harde liggen (extra kussens nodig), bij warm weer transpiratie, het gebrek aan aanpassings-mogelijkheden tot ondermeer het gebrek aan beweging (krampvorming). Vanuit Fhealinc is er een aanjaagproject gestart om een prototype nieuwe dialysestoel te ontwikkelen gebaseerd op de ergonomische werking van het lichaam en beter passend in de belevingswereld van de patiënt. Tevens is de marktpotentie onderzocht. Als vervolgstap is er een consortium gevormd met een aantal bedrijven die gezamenlijk een multifunctionele zorgstoel willen ontwikkelen, produceren en op de markt willen brengen. Met deze zorgstoel wordt niet alleen gekeken naar dialysepatiënten, maar wordt ook ingespeeld op behoeften bij andere doelgroepen patiënten (ondermeer oncologie, bloedtransfusie, palliatieve zorg, etc.) Snelle toetsing en verwerking van studies Het toetsen van lokale haalbaarheid gebeurt voor alle studies die in het JBZ plaatsvinden. Tot op heden levert dit veel papierwerk op en gaat er veel tijd verloren in het verzamelen van de juiste toestemmingen, het informeren van alle betrokkenen en het traceren van documenten. Het wetenschapsbureau zal daarom een software applicatie ontwikkelen om toetsing en tracking van studies te digitaliseren. Met de invoering van dit systeem zal niet alleen een snelle afwikkeling van toetsing worden bewerkstelligd, maar hebben alle betrokkenen toegang tot actuele status en informatie van de studie en kan voortgang en kwaliteit worden bewaakt. Doelen: • Een ruimte creëren waar men elkaar kan ontmoeten en inspireren • Ontwikkeling en invoering van Research and Information Tracking System (RITS) • Netwerk bouwen waar gebruik van kan worden gemaakt • Veel contact met gebruikers/klanten • Inrichting Onderzoek & Innovatie loket • Inrichting iLab; creatieve ruimte • Onderzoek en innovatie toegankelijk maken op afdelingsniveau 3. Wij zijn transparant en professioneel in financiering van onderzoek en innovatie Wetenschappelijk onderzoek en innovatie brengen soms hoge kosten met zich mee, maar dat hoeft lang niet altijd. Enerzijds worden de technologieën steeds geavanceerder en daarmee duurder. Als een studie aanvullende onderzoeken of behandelingen met zich mee brengt die niet standaard zijn, dan moet dit worden gefinancierd. Anderzijds valt efficiency te behalen door professionalisering van de aanpak en kunnen gesponsorde trials ook financiering van andere activiteiten mogelijk maken doordat er faciliteiten worden vergoedt door een sponsor. Het is de wens van het JBZ om de geldstromen inzichtelijk te maken en te zorgen dat zij verantwoord worden verdeeld over onderzoeksinitiatieven, in plaats van te ‘verdwijnen’ in de grote pot. Daarnaast zal er worden ingezet op het werven van externe gelden om de wetenschapspot te vergroten. Transparantie in geldstromen onderzoek Uit een interne audit is gebleken dat de administratie van geldstromen omtrent wetenschappelijk onderzoek niet altijd accuraat wordt bijgehouden en dat het ondoorzichtig is of (niet-standaard) verrichtingen daadwerkelijk worden vergoed door een sponsor. Daarnaast is het belangrijk in het kader van transparantie en professionaliteit te voorkomen dat verrichtingen zowel door een sponsor als door de verzekeraar worden vergoed. Een belangrijk doel is daarom om op korte termijn de interne administratie van klinische onderzoeken dusdanig te herstructureren dat transparant wordt of alle kosten die het ziekenhuis in het kader van wetenschappelijk onderzoek maakt zijn gedekt. Naast het doel om dit transparant en professioneel te organiseren, zal het de onderzoeker ook veel werk uit handen nemen, doordat er meer ondersteuning op dit gebied komt vanuit het wetenschapsbureau. Onderzoek financiert onderzoek 12 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis Inkomsten die als opslag binnenkomen vanuit gesponsorde trials zullen ten goede komen aan onderzoek. Het is de wens om dit op gestructureerde wijze te organiseren waarbij er een wetenschapsfonds wordt ingesteld voor niet geoormerkte gelden die kunnen worden toegewezen aan eigen geïnitieerd onderzoek. Dit betekent dat onderzoekers die zelf onderzoek willen opzetten, financiering uit dit wetenschapsfonds kunnen aanvragen. Daarnaast kunnen onderzoekers zich wenden tot het RVE management. Wetenschappelijk onderzoek is een taak die we gezamenlijk als topklinisch opleidingsziekenhuis dragen. Het is dus ook een gedeelde verantwoordelijkheid dat wetenschappelijk onderzoek dat van belang is voor de ontwikkeling van kennis en ervaring bij de arts en ten goede komt aan de patiënt in het JBZ wordt gefinancierd. Veelal vindt dit nu plaats doordat er onderlinge afspraken worden gemaakt over verrichtingen die niet worden verrekend. Om tot transparantie te komen zullen ook deze gemaakte kosten op een begroting worden vastgelegd waarbij RVE management akkoord kan gaan met het dragen van de kosten. Subsidies en fondswerving Vaak is het lastig om als niet-academisch ziekenhuis subsidies binnen te halen voor wetenschappelijk onderzoek. Wel zijn we een aantrekkelijke partner voor academische centra bij een subsidieaanvraag omdat we over grote aantallen patiënten beschikken. Daarnaast zijn de aanvraagprocedures vaak complex en tijdrovend. Om in de toekomst toch meer kans te maken op het honorering van subsidieaanvragen zal er via het wetenschapsbureau toegang tot een subsidiedeskundige worden geregeld die zich kan toeleggen op het adviseren van onderzoekers bij subsidieaanvragen. Daarnaast kan deze deskundige actief openstaande subsidies monitoren en onderzoekers en innovators in huis informeren over subsidiemogelijkheden. Samenwerking met academische centra wordt ook gestimuleerd in het kader van subsidiëring, al moet daar wel bij in de gaten worden gehouden dat zowel de inkomsten als de publicatierechten evenredig worden verdeeld over beide partners. Naast het aanvragen van subsidies is het ook mogelijk om op een andere manier gelden te werven voor wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Op het moment wordt er in het JBZ voor wetenschappelijk onderzoek nog niet op actieve en systematische wijze fondsen geworven. In deze beleidsperiode zal er worden ingezet op actieve fondswerving, dat via het wetenschapsbureau zal worden gecoördineerd. Dit zal gebeuren door resultaten van onderzoek ook te publiceren naar een breder publiek, door fondsen actief te benaderen voor bepaalde onderzoeksprogramma’s en door de mogelijkheid van donaties voor onderzoek onder de aandacht te brengen en toegankelijk te maken. Subsidie succes Een recent succesverhaal op het gebied van subsidieaanvragen is de toekenning van een subsidie van ruim 800 000 euro door Commissie OP-Zuid aan de PamBrabant studie. Deze subsidie werd medegefinancierd uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Trudy Lemmers (teamleider fondsenwerving) heeft een verbindende functie gehad in dit proces waarbij ze de juiste personen bij elkaar heeft gebracht. Dat deze subsidie reeds successen heeft opgeleverd blijkt uit de H2B award die in 2011 al is uitgereikt aan de initiators van deze samenwerking tussen PamGene en het JBZ. Ook door de chirurgen worden met enige regelmaat grote subsidies binnengehaald voor multi center onderzoek, zoals de KWF subsidies voor de Enroute studie en de Submit studie. In samenwerking met UMC’s worden grote subsidies gebruikt voor vernieuwende onderzoeksprojecten zoals de subsidie van de nierstichting aan Ellen Hoogeveen die samenwerkt met het LUMC, waarbij het JBZ verantwoordelijk is voor de analyse. Investeren in innovatie De mate van investering in innovatie en valorisatie zal een belangrijke indicator gaan vormen binnen STZ verband. Investering in innovatie is veelal een complex vraagstuk, omdat bij innovatie niet bekend is wat de concrete resultaten zijn van een investering; “het nieuwe” wordt namelijk verkend. Er zijn echter wel parameters te noemen waarmee een (ondernemers)gevoel wordt verkregen van de potentiële “return on investment”. 13 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis Wat zijn typische parameters voor bepaling van investeringen in innovatie? • Wat is de bijdrage aan patiëntgerichtheid e/o veiligheid? • Wat is de inschatting van de business potentie van de innovatie? • Wat is de strategische relevantie van de innovatie voor JBZ? • Wat is de zichtbaarheid van een concrete toepassing (markt)? • Wat is de beschikbaarheid van een project-trekker (naam/capaciteit)? • Wat is een indicatie van het onderbuik(ondernemers)gevoel? Binnen het JBZ zullen we een heldere procedure opstellen voor het investeren in innovatieprojecten, waarbij we transparant zijn in de wijze waarop financiering beschikbaar wordt gesteld . Er zijn hierbij een aantal zaken van belang. Allereerst is het cruciaal om niet alleen projectinitiatieven snel te kunnen “scoren” op verwachte ROI en een inschatting te maken van risico-factoren, maar ook om een goede business case op te zetten voor innovatieprojecten. We zullen een onderscheid aanbrengen tussen aanjaagprojecten (waarbij de potentie van een idee wordt onderzocht en een business case wordt beschreven) en innovatieprojecten (project om van idee tot realisatie te komen). Ten tweede wordt er ten behoeve van innovatieprojecten voortdurend gekeken naar mogelijkheden om initiatieven vanuit externe bronnen te laten financieren. Zo zullen we - in samenwerking met het wetenschapsbureau - intensiever inzetten op fondsenwerving, subsidie-aanvragen en samenwerking met bijvoorbeeld zorgverzekeraars, bedrijven, maar ook bijvoorbeeld patiëntenverenigingen.. Tot slot is het belangrijk dat we innovatie als een vakgebied binnen het ziekenhuis een eigen plaats geven. Niet alleen draagt dit bij tot verdere professionalisering van onze innovatie-aanpak, ook maakt het transparant wat de investeringen in R&D zijn, wie daar bij betrokken zijn en waar welke verantwoordelijkheden liggen. Doelen: •Instelling van Wetenschap- en innovatiefonds. • Actief management van subsidieaanvragen, met wetenschapsbureau als aanspreekpunt •Er wordt transparantie gebracht in de geldstromen rondom onderzoek, herstructurering van de administratie van wetenschappelijk onderzoek, waardoor opslaggelden in het onderzoek kunnen worden teruggebracht •Er zal meer aandacht worden besteed aan het werven van gelden voor onderzoek en innovatie, bijvoorbeeld via donateurs of fondsen. •Opstellen van een heldere procedure voor investeringen in innovatie • De innovatiefunctie organisatorisch verankeren 14 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis 4. Wij zetten de volgende stap met innovatieprojecten en de resultaten van onderzoek Als topklinisch ziekenhuis doen we wetenschappelijk onderzoek en werken we aan continue verbetering van onze dienstverlening om hoogwaardige zorg te kunnen bieden. Goede zorg komt immers voort uit opleiding, nieuwsgierigheid, evidence-based medicine en een drive om steeds “het beste” te kunnen leveren voor onze patiënten. We zetten in op het verspreiden van opgedane kennis uit onderzoeken zodat de medische gemeenschap continue wordt gevoed en getriggerd met nieuwe inzichten. Om echter van wetenschappelijke kennis naar goede zorg te komen is meer nodig. Daarom hebben wij de ambitie om kennisvalorisatie en innovatie als motoren van zorgverbetering te positioneren. Onze ambitie met kennisvalorisatie Kennisvalorisatie betekent binnen het JBZ het creëren van maatschappelijk of economische waarde op basis van wetenschappelijke kennis of vaardigheden, oftewel hoe kunnen we de opgedane kennis tot concrete waardevolle activiteit omzetten. In de afgelopen jaren is er succesvol geëxperimenteerd met het implementeren van kennis met als doel waardecreatie binnen het platform van Fhealinc. Het Fhealinc concept zal ook in de toekomst worden gebruikt voor het aanjagen van projecten. Er kan echter ook aan valorisatie worden gewerkt via andere wegen; het is een taak van het onderzoek en innovatie loket om dit te monitoren en te ondersteunen. Of dit succesvol is zal continu worden gemonitord aan de hand van indicatoren. Een aantal daarvan worden vastgesteld binnen de STZ, daarnaast zullen we ook gebruik maken van de valorisatiekaarten uit het rapport Waardevol om de valorisatie binnen JBZ blijvend te verbeteren. Op deze manier wordt er, ook in samenwerking met de STZ, gezocht naar een ‘best practice’ voor valorisatie. Kennisvalorisatie Op 6 oktober 2010 verkreeg het JBZ een Europees patent op een door het multidisciplinair laboratorium voor moleculaire diagnostiek ontwikkelde test ter detectie van Neisseria gonorrhoeae. De betreffende test werd in 2002 door klinisch moleculair bioloog Mirjam Hermans ontworpen omdat een goede commerciële test niet voorhanden was. De moleculaire test bleek zo specifiek en sensitief dat een octrooiaanvraag in 2005 logisch was. Een exclusieve licentie op het octrooi werd aan een bedrijf verkocht. In samenwerking met dit bedrijf en het VU medisch centrum in Amsterdam is vervolgens een kwalitatief zeer goede kit ter detectie van Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoeae ontwikkeld en op de markt gebracht. In jan. 2012 besloot ook de Japanse octrooiraad patent te Communicatie omtrent lopende en afgeronde projecten Om verschillende redenen is het belangrijk om onze initiatieven en successen te communiceren naar zowel collega’s als de buitenwacht. Immers, kunnen we elkaar enthousiasmeren met vernieuwing en verbetering, maar ook kunnen we elkaar versterken als we weten waar onze collega’s mee bezig zijn. Naar buiten toe draagt communicatie bij aan het gezicht dat we hebben op het gebied van wetenschap en innovatie, waardoor we samenwerkingspartners, externe geldstromen en nieuwe werknemers kunnen aantrekken. Op het moment worden publicaties gebundeld in een publicatieoverzicht. Dit is een mooi overzicht maar onvoldoende om iedereen te informeren over zowel onderzoek- als innovatieprojecten. Daarom zal er meer gebruik worden gemaakt van internet om hierover te communiceren en zal er een tijdschrift komen dat twee keer per jaar uitkomt. Daarnaast zal de wetenschapsmiddag elk jaar worden georganiseerd om onderzoekers minimaal één keer per jaar in huis bij elkaar te krijgen. Onze pro-actieve rol in het aanjagen van onderzoek en innovatie Al eerder is kort aangegeven dat het wetenschapsbureau en het iLab ook pro-actief een rol zullen vervullen om O&I een boost te geven en daarmee de motoren voor zorgverbetering in een hogere versnelling te brengen. Deze pro-actieve rol wordt op verschillende manieren ingevuld, zoals 15 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis het organiseren van open innovatieworkshops gericht op actuele/toekomstige zorgvraagstukken en het invoeren van een maandelijkse O&I borrel voor geïnteresseerden om betrokkenheid en kruisbestuiving te stimuleren. Om een goed beeld te vormen van kansrijke projecten de komende jaren, zal er voorts - in nauwe samenwerking met RVE management - vanuit een “innovatie-dialoog” op afdelingsniveau een analyse worden uitgevoerd naar innovatiekansen binnen JBZ. Iedereen wordt hierbij betrokken en uitgedaagd, zowel de specialist, de verpleegkundige, de manager als ook de bewaker en de schoonmaker. Want als het gaat over zorgverbetering heeft iedereen een ander zicht op mogelijkheden. Kansrijke innovatieprojecten en nieuwe onderzoeken worden op deze wijze gespot en waar mogelijk en opportuun omgezet tot succesvol resultaat. Veel van deze verbeter-/ vernieuwingsprojecten kunnen prima op afdelingsniveau tot uitvoering worden gebracht en/of met ondersteuning door andere onderdelen (zoals bijvoorbeeld procesinnovatie, zorgpadontwikkeling in samenwerking met de afdeling kwaliteit). Projecten waarbij ondersteuning wordt gevraagd door iLab en/of het wetenschapsbureau zullen daar door middel van een snelle toetsingsprocedure bekeken worden. Aanjaagrol Eureka iLab De afgelopen jaren heeft Eureka project (voorloper van iLab) op diverse manieren een aanjaagrol vervuld om tot vernieuwing te komen. Zo zijn er vanuit het Eureka project diverse onderzoeks-films gemaakt op basis van gedragsobservaties van patiënten (ondermeer bij de SEH, de nierdialyse, COPD, en ook in de aanjaagfase van de projecten kinderobesitas en oncologie & voeding). Vanuit inzicht in patiënten situaties - zowel in het ziekenhuis als de thuissituatie - werd gezocht naar oplossingen voor problemen in de praktijk. Deze aanpak heeft tot diverse spin-off projecten geleid en tevens werd het materiaal op afdelingsniveau gebruikt om de zorgverlening te optimaliseren. Op dit moment helpt iLab vooral mensen met ideeën om deze tot realisatie te brengen. Een voorbeeld hiervan is de oprichting van het Integraal Dementie Centrum Brabant, geïnitieerd door klinisch geriater Paul Dautzenberg. Daarnaast zoekt iLab continu naar nieuwe kansrijke mogelijkheden in de omgeving van het ziekenhuis en jaagt vervolgens nieuwe projecten aan om de haalbaarheid ervan in praktijk te toetsen. Een voorbeeld hiervan is een edutainment project om de grote stromen bezoekers van het ziekenhuis op speelse en moderne wijze te bereiken. Het huidige iLab is mede mogelijk gemaakt vanuit Fhealinc. Doelen: -Onderzoekers worden in vroeg stadium van initiatieven gestimuleerd na te denken over valorisatie -Onderzoeksresultaten worden waar mogelijk gepubliceerd -Onderzoek en innovatie-initiatieven worden via de O&I website (loket), via een wetenschapsmagazine en op andere manieren gepubliceerd en gedeeld. -Intranet zal meer worden gebruikt als medium om medewerkers te informeren over de mogelijkheden op het gebied van innovatie en onderzoek. - De O&I website (ondernemers-adviesbalie JBZ) zal worden gebruikt als medium om de buitenwereld te informeren met welke onderzoeken en initiatieven we binnen het JBZ bezig zijn -Organisatie van periodieke open innovatieworkshops gericht op actuele/toekomstige zorgvraagstukken -Organisatie van maandelijkse O&I netwerkborrel voor geïnteresseerden -Uitvoering van een innovatie-dialoog op afdelingsniveau van waaruit een analyse wordt opgesteld naar kansrijke innovatieprojecten en nieuwe onderzoeksprojecten 16 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis 5. Wij hanteren een open organisatie en structuren die passen bij de functionaliteit Er vinden veel veranderingen plaats in de manier waarop onderzoek en innovatie worden uitgevoerd binnen topklinische ziekenhuizen zoals het JBZ. We professionaliseren en pogen de opstartfase van onderzoek en innovatie zo kort mogelijk te houden. Dit betekent dat de organisatie van toetsing, kwaliteitsbewaking en financiering hierop moet aansluiten. Een grote wetenschapscommissie kan niet snel reageren op vragen vanuit de klant of reageren op actuele problemen. Daarom is er gekozen voor een herstructurering van de huidige wetenschapscommissie en bestaat er de ambitie om ten behoeve van innovatieprojecten een dynamische innovatieraad in te stellen. Ook zal JBZ blijvend participeren en een pro-actieve rol innemen in (boven)regionale innovatienetwerken en -programma’s zoals Fhealinc en 5-Sterrenregio. Om O&I sterker te verankeren in de organisatie wordt de structuur helder vastgelegd en de wijze waarop processen worden aangepakt. Dit laat echter onverlet dat bij iedere structuur die je vaststelt, het belangrijk is te erkennen dat O&I vooral mensenwerk is dat gekoesterd mag worden. Wetenschapscommissie en innovatie-klankbordgroep De huidige wetenschapscommissie zal geherstructureerd worden opdat voldaan kan worden aan de kaders en eisen van het beleid voor ziekenhuiscommissies. Concreet betekent dit dat er een dagelijks bestuur komt dat uit vijf personen bestaat. Hierin wordt de wetenschapsdecaan, het hoofd van het wetenschapsbureau en 3 geïnteresseerde onderzoekers vertegenwoordigd. Daarnaast bestaan er klankbordgroepen die op flexibele en daardoor spoedige wijze reageren op actuele ontwikkelingen. Dit kan worden bereikt door een interactief digitaal platform in te richten waarop betrokkenen als stem van de onderzoeksgemeenschap kunnen reageren. Naast de wetenschapscommissie die zich richt op wetenschappelijk onderzoek, wordt er ook een innovatie-klankbordgroep opgericht. Het doel van deze klankbordgroep is om te adviseren inzake nieuwe innovatie-projectinitiatieven en een bijdrage te leveren aan de verdere verankering van innovatie binnen het ziekenhuis. Vooral geen rigide maar een dynamische club met professionals (zowel artsen, paramedici als verpleegkundigen) die affiniteit met innovatie hebben. Het iLab faciliteert de innovatie-klankbordgroep en er wordt een online platform ingericht om snel te kunnen afstemmen. Lokale uitvoerbaarheid De toetsing van lokale uitvoerbaarheid van klinisch onderzoek zal bij het wetenschapsbureau komen te liggen, onder toezicht van de wetenschapscommissie zoals deze hierboven beschreven is. Deze toetsing is beperkt en betreft alleen de financiële haalbaarheid en toezicht op het naleven van wet- en regelgeving in het JBZ. De aansluiting op de thema’s van de aangeleverde studies wordt niet in deze beoordeling meegenomen. In het geval van niet-WMO plichtige onderzoeken zal het wetenschapsbureau de indieningen wel op kwaliteit, methodologie en patiëntbelasting beoordelen; in geval van WMO-plichtig onderzoek is dit een taak van de toetsende METC. Deze constructie is geschikt om binnen de wettelijke kaders lokale haalbaarheidstoetsing binnen twee weken af te ronden. Voorwaarde hiervoor is dat de aangeleverde documenten compleet zijn en dat RVE management van betrokken afdelingen, mogelijk via een aangewezen medewerker, heeft ingestemd met de medewerking aan het voorgenomen onderzoek. De procedures van deze toetsing zonder beoordelaars uit de wetenschapscommissie zal nader worden beschreven in het handboek van het wetenschapsbureau. Een digitale module zal worden gebruikt om de doorlooptijd van toetsing en goedkeuring zo efficiënt en transparant mogelijk te houden. Projectaanvragen voor ondersteuning bij aanjaag/innovatieprojecten zullen door iLab worden voorbereid (scoring van toetsingsparameters met advies voor vervolg) en worden ingebracht bij het innovatieplatform en betreffend RVE management. Hierbij kan het zijn dat er ten behoeve van realisatie van het project aansluiting wordt gezocht met partners buiten JBZ of gekeken wordt naar mogelijkheden binnen innovatieprogramma’s. 17 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2013-2015 jeroen bosch ziekenhuis Onderzoek en innovatie is mensenwerk Binnen een STZ ziekenhuis als het JBZ stoelt veel van het wetenschappelijke onderzoek en het aanjagen en realiseren van innovatieprojecten op het enthousiasme van een aantal gepassioneerde medewerkers. Met hun succes en uithoudingsvermogen motiveren zij collega’s te participeren in wetenschap en innovatie. Deze voorlopers zullen boven komen drijven wanneer zij zich actief bezig houden met samenhangend onderzoek en innovatie binnen een thema. Onderzoeksthema’s zijn zelf gekozen en georganiseerd, maar wel bekend bij de wetenschapsdecaan. Innovatiethema’s spelen in op de praktijk van de zorg en/of op de strategische agenda van het ziekenhuis - zoals de focus op voeding, ketensamenwerking en veiligheid. Maar vooral zie je de meest succesvolle innovaties ontstaan bij mensen die vol passie en vaak ideologie een verbetering voor ogen hebben en dit willen realiseren. Het is belangrijk om dit te herkennen en vervolgens te kunnen ondersteunen met de juiste faciliteiten. Het JBZ wil meer aandacht besteden aan deze “innovatie-kampioenen” en ze de ruimte en erkenning geven voor het werk dat ze verrichten. Doelen: •Nieuwe structuur wetenschapscommissie vastleggen en operationaliseren •Oprichten van innovatie-klankbordgroep ter advisering projectinitiatieven en verankering innovatie •Ontwerp en implementatie nieuwe studiedatabase voor wetenschapsbureau • Wetenschapsbureau is in staat om overzichten te produceren met betrekking op voortgang van studies, financiële situatie en wetenschappelijke output en kan toezicht houden op naleving van de SOPs. • Monitoren welke onderzoeksdomeinen ontstaan en coördinatoren zoeken die zich willen inzetten om deze domeinen tot een succes te brengen 18 | BELEIDSPLAN WETENSCHAP & INNOVATIE 2012-2014 jeroen bosch ziekenhuis
