NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE BIJ SCHIZOFRENIE Gerben Roefs Zuyd Hogeschool – Master of Arts Therapies 19 juni 2015 Opbouw Presentatie • VOLGT PROCES VAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK DOEN • START MET EEN IDEE • LITERATUUR ONDERZOEK - I PERSOONLIJK II NEUS IN DE BOEKEN – SCHIZOFRENIE * NIEUWE INZICHTEN – MUZIEKTHERAPIE EN SCHIZOFRENIE – NEUROLOGISCHE MUZIEKTHERAPIE • ONDERZOEKSOPZET • UITVOERING ONDERZOEK - III DENKWERK IV MENSENWERK Start met een Idee • • • • • • I PERSOONLIJK Groepsmuziektherapie bij schizofrene patiënten Raakte geïnspireerd door training NMT (2011) NMT oefening ‘uitgeprobeerd’ Leek effectief! In het kader van masteropleiding verder in gedoken Literatuuronderzoek II NEUS IN DE BOEKEN – Schizofrenie • Nieuwe inzichten – Muziektherapie en Schizofrenie – Neurologische Muziektherapie Schizofrenie: Nieuwe inzichten MILLAN, FONE, STECKLER EN HORAN (2014, p. 651) Muziektherapie en Schizofrenie • HOLTHAUS, 1970. • MDR 2005, update 2012: – Muziektherapie is voorlopig een behandeloptie bij patiënten met ernstige negatieve symptomen – Aanbeveling: noodzakelijk dat er snel en goed onderzoek wordt gedaan in NL populatie Muziektherapie en Schizofrenie II • • • • • • LU, KAO LO, SUNG, HSIEH, YU EN CHANG, 2013; KWON, GANG EN OH, 2013; TALWAR, CRAWFORD, MARATOS, NUR, MCDERMOTT EN PROCTER, 2006; ULRICH, HOUTMANS EN GOLD, 2007. – Muziektherapie sorteert positieve effecten GOLD, SOLLI, KRÜGER EN LIE, 2009. – Meta-analyse; ‘dose-response’ relatie MÖSSLER, CHEN, HELDAL EN GOLD, 2011. – Systematic Review; veel verschillende methodieken en technieken – ‘Improvisatie’ en ‘verwoorden muzikale interactie’ staan vaak centraal – Mate van structuur door therapeut wisselt Neurologische Muziektherapie • Opkomst jaren ’80 vanuit revalidatie • Computer maakt visueel wat in hersenen gebeurt bij luisteren muziek; later ook bij maken muziek; samen muziek maken: hersenen synchroniseren met elkaar • Muziek maken / luisteren activeert verschillende hersengebieden zeer snel • NMT zet de verkregen kennis op functionele wijze in om de plasticiteit van de hersenen te beïnvloeden Neurologische Muziektherapie II • THAUT, 1999. Neurologische Muziektherapie III • Geluiden komen binnen en worden parallel verwerkt: – ‘Reptielenbrein’ ontvangt signalen – ‘Neocortex’ ontvangt signalen • Met name puls of beat heeft invloed op ‘reptielenbrein’: – Neuronen gaan in dezelfde puls ‘vuren’, dit heet entrainment • 20 evidence based technieken • THAUT, 1999. Musical Attention Control Training (MACT) Onderzoeksopzet - III DENKWERK • Randomized Controlled Trial – 2 X 2 groepen – – – – Controle groep (CG) en Experimentele groep (EG) CG krijgt ‘improvisatie’ mth EG krijgt MACT en daarna ‘improvisatie’ mth Totale therapietijd gelijk • Voormeting – Interventieperiode – Nameting – PANSS – SRZ-P – Neuropsychologische testen Onderzoeksopzet • RCT – 2 groepen – – – – Controle groep (CG) en Experimentele groep (EG) CG krijgt ‘improvisatie’ mth EG krijgt MACT en daarna ‘improvisatie’ mth Totale therapietijd gelijk • Voormeting – PANSS – SRZ-P – Neuropsychologische testen • 12 sessies, één sessie p/w, 60 min. per sessie • Nameting (zelfde testen als voormeting) Onderzoeksopzet II • Interventieperiode: – 10 sessies; – Eén sessie per week; – 60 min. per sessie Schematisch: Hypothesen onderzoek • CG laat vergelijkbare verbetering zien als welke in eerder onderzoek is aangetoond • MACT verbetert, ook bij schizofrene patiënten, de aandacht en concentratie • Nieuw theoretisch model, MILLAN, FONE, STECKLER EN HORAN (2014, p. 651), houdt stand, dus: • CG laat verbeteringen zien op alle domeinen • EG laat eveneens verbeteringen zien op alle domeinen, maar: • Deze verbeteringen zijn aanzienlijk groter Uitvoering Onderzoek IV MENSENWERK Werving Legenda Totaal aantal patiënten in De Kijvelanden n = 156 TBS FPK FPA Aantal patiënten dat voldoet aan inc. criteria / n = 42 Aantal patiënten dat meewerkt aan onderzoek / n = 14 3 4 25 10 22 109 28 3 8 Mensenwerk Randomisatie en Voormeting • 19 vrijwilligers Mensenwerk – Interventie 10X Deelname individu per bijeenkomst 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Patiënt 1 Patiënt 2 Patiënt 3 Patiënt 4 Patiënt 5 Patiënt 6 Patiënt 7 Patiënt 8 Patiënt 9 Patiënt 10 Patiënt 11 Patiënt 12 Patiënt 13 Patiënt 14 10 Mensenwerk – Interventie 10X Aantal minuten per patiënt 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Mensenwerk – Interventie 10X Totaal minuten alle patiënten per bijeenkomst 700 600 500 400 300 200 100 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Mensenwerk – Interventie 10X Gemiddelde therapietijd per groep, per bijeenkomst 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 CG 1 - FPA 5 EG 1 - FPK 6 CG 2 - TBS 7 8 EG 2 - TBS 9 10 Mensenwerk – Nameting • 1 vrijwilliger Mensenwerk – Data analyseren • SRZ-P: Scores op SRZ-P (Gemiddelde voortgang over alle patiënten gemeten, n = 13) 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 4,5 4 1 2 SRZ-P Gemiddelde voortgang Controle groep 1, FPA, (n=3) Gemiddelde voortgang Experimentele groep 1, FPK, (n=3) 9 9 8,5 8,5 8 8 7,5 7,5 7 7 6,5 6,5 6 6 5,5 5,5 5 5 4,5 4,5 4 4 1 1 2 Gemiddelde voortgang Experimentele groep 2, TBS, (n=4) Gemiddelde voortgang Controle groep 2, TBS, (n= 3) 9 9 8,5 8,5 8 8 7,5 7,5 7 7 6,5 6,5 6 6 5,5 5,5 5 5 4,5 4,5 4 4 1 2 2 1 2 Mensenwerk – Data analyseren • Panss: Scores op Panss (Gemiddelde voortgang, n=7) 91 89 87 85 83 81 79 77 75 1 2 Panss Gemiddelde voortgang Controle groep 1, FPA, (n=2) 91 89 87 85 83 81 79 77 75 1 2 Gemiddelde voortgang Controle groep 2, TBS, (n=3) Gemiddelde voortgang Experimentele groep 2, TBS, (n=2) 91 91 89 89 87 87 85 85 83 83 81 81 79 79 77 77 75 75 1 2 1 2 Literatuur Artikelen / boeken: • Gold, C., Solli, H.P., Krüger, V. & Lie, S.A. (2009). Dose-response relationship in music therapy for people with serious mental disorders: Systematic review and meta-analysis. Clinical psychology review, 29(3), 193–207. • Holthaus, C. (1970). Muziektherapie. Amsterdam/Brussel: Agon Elsevier. • Kwon, M., Gang, M. & Oh, K. (2013). Effect of the Group Music Therapy on Brain Wave, Behavior, and Cognitive Function among Patients with Chronic Schizophrenia. Asian Nursing Research, 7, 168–174. • Lu, S.F., Kao Lo, C.H., Sung, H.C., Hsieh, T.C., Yu, S.C. & Chang, S.C. (2013). Effects of group music intervention on psychiatric symptoms and depression in patient with schizophrenia. Complementary Therapies in Medicine, 21, 682–688. • • • • • Millan, M.J., Fone, K., Steckler, T. & Horan, W.P. (2014). Negative symptoms of schizophrenia: Clinical characteristics, pathophysiological substrates, experimental models and prospects for improved treatment. European Neuropsychopharmacology, 24, 645–692. Mössler, K., Chen, X.J., Heldal, T.O. & Gold, C. (2011). Music therapy for people with schizophrenia and schizophrenia-like disorders (Review). Cochrane Database of Systematic Reviews, 12, CD004025. Talwar, N., Crawford, M.J., Maratos, A., Nur, U., McDermott, O. & Procter, S. (2006). Music therapy for in-patients with schizophrenia: Exploratory randomised controlled trial. The British journal of psychiatry, 189, 405–409. Thaut, M. (1999). Training manual for neurologic music therapy. Colorado State University: Center for Biomedical Research in Music. Ulrich, G., Houtmans, T. & Gold, C. (2007). The additional therapeutic effect of group music therapy for schizophrenic patients: A randomized study. Acta psychiatrica Scandinavica, 116(5), 362–370. Vragen ? Bedankt voor uw aandacht ! Gerben Roefs [email protected]