Factsheet Praktijknetwerk beregening: Beregening en kosten

Factsheet Praktijknetwerk beregening:
Beregening en kosten
In de zomermaanden ontstaat vooral op de droogtegevoelige gronden al snel een vochttekort
voor de geteelde gewassen. Beregenen voorkomt dan verlies aan opbrengst en kwaliteit.
Landbouwbedrijven kunnen niet zonder water. Zonder water is akkerbouw en veeteelt vrijwel
onmogelijk. Er wordt in Nederland vooral beregend bij de hoogst salderende, en de meest
droogtegevoelige gewassen, zoals groenten, aardappelen en bieten. De behoefte aan efficiënt
watergebruik van grond- of oppervlaktewater neemt hierbij toe. Door het water dicht bij de
plant te brengen, is er een betere benutting van het water door de plant. Hiermee kan
rekening gehouden worden bij investering in een beregeningssysteem.
Beregeningssystemen
Vaste kosten
Om te kunnen beregenen zijn er verschillende
systemen in de handel. De vochtvoorziening
met grond- of oppervlaktewater kan in de
akker- en tuinbouwgewassen op verschillende
manieren;
De omvang van investeringen in beregening is
afhankelijk van het type beregeningsinstallatie
en de capaciteit. Investeringen in
beregeningsystemen met een grote capaciteit,
zoals een haspelinstallatie,
pivot/beregeningsboom, kunnen oplopen tot
enkele tienduizenden euro’s; tabel 1.

Haspelinstallatie met dieselpomp /
elektrische pomp


Pijpen met tiksproeiers
Beregeningsboom / pivot

Druppelslangen / T-tape
Niet beregeningssystemen
Alternatieve manieren van vochtvoorziening
zijn:



Peilverhoging van (eigen) sloten
(Peilgestuurde) drainage
Teelt uit de grond in containers /
vloeivelden / tafels.
Bij elk systeem blijft het van belang dat er een
goede controle is op de werking van de
apparatuur in het veld. Te veel of te weinig
beregenen kan negatieve effecten hebben op de
gewenste kwaliteit van het gewas.
De vaste kosten van deze systemen, bedragen
circa honderdvijftig tot tweehonderd euro per
hectare per jaar en bestaan uit afschrijving,
rente, verzekering, reparatie en onderhoud.
Deze kosten verschillen niet veel tussen een
haspelinstallatie en een pivot met een
vergelijkbare capaciteit. De vaste kosten
worden altijd gemaakt, ook al wordt de
installatie niet ingezet.
Factsheet Praktijknetwerk beregening:
Beregening en kosten
Variabele kosten
Naast de vaste kosten, zijn er bij gebruik ook
variabele kosten. Deze bestaan uit de kosten
voor energie en arbeid.
Bij een haspelinstallatie zijn een tweetal opties;
beregeningshaspel met een elektrische pomp of
met een in de praktijk meest voorkomende
dieselpomp. In tabel 2, een
De variabele kosten kunnen jaarlijks verschillen.
De totale kostenomvang hangt af van het areaal
en het aantal keer dat beregend wordt. Een
pivot-systeem is energiezuiniger en vergt
nauwelijks arbeid ten opzichte van een
haspelinstallatie. De variabele kosten zijn bij
een pivot-systeem dus lager. De variabele
kosten van een pivot systeem variëren van
ongeveer €15 bij één maal 25 mm tot €70 bij
vijf maal 25 mm. Bij de haspelinstallatie is dit
€40 tot respectievelijk €215.
Rendement beregening
Beregening is rendabel als de kosten van
aanschaf en gebruik van de
beregeningsapparatuur op zijn minst door de
financiële meeropbrengst van de gewassen
wordt gecompenseerd. Dit moet men in
bedrijfsverband beoordelen. De meerwaarde
van beregening hangt af van meer factoren,
waarbij droogtegevoeligheid van de grond
(grondslag), bouwplan (gewas- en
rassenkeuze), (variërende) meteorologische
ontwikkelingen en producteisen allemaal een rol
spelen en bepalend zijn voor de rentabiliteit.
voorbeeldvergelijking van de aanschaf en
bijbehorende variabele energiekosten.
In de vergelijking zien we dat, in aanschaf en
energieverbruik, een haspelinstallatie met
elektrische pomp veel goedkoper is dan een
haspelinstallatie met dieselpompset.