Slide 1

De keerzijde van
verantwoordelijkheid
Laetitia Mulder
Susanne Tauber
Arie Dijkstra
Deborah Rupp
Koert van Ittersum
Rowan Leerentveld
7/24/2017
Wat eet deze meneer?
A. saucijzenbroodje
B. broodje bal
C. broodje rauwkost
D. broodje magere kaas
Oorzaken
Omgeving
› Over-beschikbaarheid van ongezond eten
› Ongezond eten = goedkoper
› Grote porties
› Technologie en transportmiddelen
Eigen keuzes:
› ongezond eten
› weinig bewegen
Biologie:
› Genen
› Andere biologische factoren
7/24/2017
Google op “overgewicht”
7/24/2017
Er komen steeds meer mensen
met overgewicht. Overgewicht
betekent dat je meer weegt voor
je lengte dan goed is voor je
gezondheid. Maak betere keuzes
met wat je eet en voorkom
overgewicht.
7/24/2017
Rien Meijerink (Raad van
Volksgezondheid) in Moraalridders, 5/9/2010:
› “Ongezonde mensen moeten meer zorgpremie
betalen.”
› “Wij mensen met onze levensstijl verantwoordelijk
voor de zorgkosten. 1/3 van de totale ziektelast wordt
veroorzaakt door ongezond gedrag.”
› “Als je dingen jezelf aandoet waardoor je eerder dood
gaat, moet je dat verwerpelijk vinden.”
7/24/2017
Mogelijke invloed van inspelen op eigen
verantwoordelijkheid
› Stigmatisatie en discriminatie
› Eigen gezondheids-gedrag
Onderzoek 1: Gezondheidsprogramma’s
› Verschillen in mate van inspelen op eigen
verantwoordelijkheid
› Effect op overgewicht-stigma?
Methode
› Vier condities:
1. Geen gezondheidsprogramma
2. Gezondheidsprogramma – alleen genoemd
3. Gezondheidsprogramma– gebracht als
verantwoordelijkheid van organization
4. Gezondheidsprogramma– gebracht als
verantwoordelijkheid van medewerkers
Studenten setting: RUG gezondheid statement
Geen
gezondheidsprogramma
Gezondheidsprogramma –
alleen genoemd
Gezondheidsprogramma
– verantwoordelijkheid
organisatie
Gezondheidsprogramma
–
Verantwoordelijkheid
werknemers
De RUG vindt het belangrijk dat haar medewerkers en studenten gezond zijn:
dat ze een goede conditie hebben en geen overgewicht.
Om deze reden is de RUG van plan een aantal maatregelen te nemen om
de gezondheid van onze medewerkers en studenten te bevorderen.
De gebouwen zullen enigszins worden aangepast zodat de trap een wat
meer prominente positie in neemt dan de lift.
Hierdoor wordt de trap
een meer “logische
optie” en zullen mensen
automatisch meer
geneigd zijn de trap te
nemen dan de lift.
Hierdoor worden mensen
gemotiveerd om de trap te
nemen in plaats van de lift.
In kantines waar wordt geluncht zorgen we voor een uitgebreid
aanbod van gezond voedsel.
Dit maakt het
Dit maakt het mogelijk
makkelijker voor
voor studenten en
studenten en
medewerkers om te
medewerkers om te
kiezen voor gezond eten
kiezen voor gezond eten. en hebben ze de keuze de
Studenten en
verleiding te weerstaan
medewerkers zullen
om ongezonde snacks te
daardoor minder in de
eten.
verleiding worden
gebracht om ongezonde
snacks te eten.
Tenslotte komen er meer sportvoorzieningen voor medewerkers
en studenten. Het streven is om in elk gebouw waar
medewerkers of studenten komen tenminste één sportruimte te
hebben waar bijvoorbeeld gefitnessed kan worden.
Dit om het makkelijker te Dit om medewerkers en
maken voor medewerkers studenten te stimuleren
en studenten om
om tussendoor te sporten.
tussendoor te sporten..
Zo neemt de RUG haar
verantwoordelijkheid op
zich de gezondheid van
medewerkers en
studenten te bevorderen.
Zo doet de RUG een
beroep op medewerkers
en studenten om
verantwoordelijkheid te
nemen voor het
bevorderen van hun eigen
gezondheid.
Dependent measure
Stigma –items: Little will-power, attractive (rev
coded), slow, active (rev), enduring (rev), weak, insecure,
much self-control, etc.
Geen Gez-prog:
5.16 a
Gez. Prog. sec:
5.27 ab
Gez Prog verantw RUG: 5.10 a
Gez Prog verantw indiv: 5.56 b
Conclusies
› Gezondheidprogramma die inspelen op eigen
verantwoordelijkheid kunnen overgewicht stigma
veroorzaken
7/24/2017
Studie 2
› HR discriminatie van mensen met overgewicht
› Tekst lezen over oncontroleerbaarheid van
gezondheid: reduceert dat overgewicht stigma?
(plaatjestaak)
7/24/2017
Tekst “What makes us healthy”
Over “beinvloedbare” life-style gezondheidsfactoren: eten,
bewegen, roken, e.d.)
Of:
Over “niet-beinvloedbare” gezondheidsfactoren:
biologisch, omgeving (werkstress, groen, maatschappij,
sociaal-econ status)
Of:
Over het meten van gezondheid op land-niveau. (neutraal)
7/24/2017
Education: College degree
Experience: Has worked in the supermarket for 5 years and in
two functions: as a re-stocker of shelves and in the cheese
department.
Description of the employee: Plans ahead and keeps to the
planning. Comes in late occasionally. Has always had high
grades in maths at school. But it happened more than once that
customers became angry with him/her. At events in the store,
(s)he is great with children. (S) he is generally described as a
careful/cautious person.
Personal life: In spare time, is the treasurer of his/her hobby
club. (S)he has overweight
Score on Job Knowledge test: High
7/24/2017
If it was up to you to decide whether or not to promote
this person to the function of supermarket manager, how
would you decide?
Imagine that this person has been suggested to be
promoted by his/her immediate boss, and you had to
decide whether or not to approve of this promotion, how
would you decide?
1-7
Dependent measure
7/24/2017
7/24/2017
7/24/2017
7/24/2017
Conclusies
› Mensen met overgewicht gediscrimineerd op de
werkvloer
› Tekst over oncontroleerbaarheid gezondheid,
vermindert stigma
› ….maar vermindert discriminatie niet (in deze studie)
7/24/2017
Studies 3+ 4 (Mulder, Rupp, Dijkstra, 2015)
› Effect moralizatie overgewicht op eigen eetgedag
Methode
› Tijdschrift artikel: “Street interview”
- Moralizatie: geinterviewde legt verantworodelijkheid bij
mensen zelf.
- Ontmoralizatie: geinterviewde legt verantwoordelijkheid
bij moderne maatschappij.
- Neutraal: interview over iets anders
› Snack keuze: gezond of ongezond?
7/24/2017
of
7/24/2017
Geen overgewicht
Overgewicht
100
Percentage mensen dat gezonde snack kiest
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Neutraal
Moralisatie
"Ont"moralisatie
7/24/2017
Conclusies Studies 3+4
› Ontmoraliseren en verantwoordelijkheid niet (alleen)
bij individu leggen, kan eigen gezondheids gedrag
positief beinvloeden.
› Als je “ontmoraliseert”  werkt “bevrijdend”
› Gezond eten omdat je dat zelf wil i.p.v. omdat de
maatschappij dat wil
7/24/2017
Studie 5
› Effect verantwoordelijkheid/schuld leggen bij:
- Consument
- Voedselindustrie
7/24/2017
Online onderzoek
› 382 Amerikaanse consumenten
› Lazen artikel over overgewicht waarbij de
verantwoordelijkheid/schuld werd gelegd bij
consumenten of voedselindustrie
› Menukaart keuze
7/24/2017
Article “Obesity reaches epidemic proportions”
We have interviewed the Director-General of the World Health Organization
(WHO), Dr. Margaret Chan (…..) Dr. Margaret Chan is adamant: "Globally,
obesity has now reached epidemic proportions, killing more people than
starvation." (….) more than 1.5 billion adults are overweight and over half a
billion are obese. (…) overweight children are more likely than nonoverweight children to develop diabetes and cardiovascular diseases (….)
Overweight and obesity are the result of “caloric imbalance”: too few calories
expended for the amount of calories consumed. This imbalance is affected by
various genetic, behavioral, and environmental factors. (….)
Consument verantwoordelijk
Voedselindustrie verantw.
(….) "All the information for making
informed decisions about food are
available, and it is up to individuals
to use this information. People thus
have the opportunity to chose what
and how they eat, and therefore they
alone are responsible for these
choices." (…) "One could blame the
times we live in, but gluttony has
been one of the seven deadly sins for
centuries. (…) Every individual has
the moral obligation to override their
short time desires in favor of long
term goals of a happy and healthy
life. (….) According to Dr. Margaret
Chan consumers themselves have the
largest responsibility for the growing
obesity rates.
(…) "The food industry can play a
significant role (…). They should
ensure that healthy and nutritious
choices are available and affordable
(…). In reality, manufacturers leave
the consumer unclear about the
content of food items, by lowering
the fat content and at the same time
boosting sugar content (…) New
discoveries in science prove that
processed, sugar, fat, and salt-laden
food is biologically addictive. (…)
saying 'no' to the subject of your
addiction in near impossible.
Manufacturers know this and
anticipate on this." (…).
Manufacturers of unhealthy food
therefore have the largest
responsibility for the growing obesity
rates
7/24/2017
7/24/2017
Starters
Quesadilla explosion
House salad (no dressing)
7/24/2017
7/24/2017
Dus
› Huidige publiek debat helpt niet voor de mensen waar
het het meeste om gaat.
› Beter om overgewicht te “ont”moraliseren en
verantwoordelijkheid niet (louter) bij mensen zelf te
leggen.
› Wat werkt wel? Inspelen op verantwoordelijkheid
zonder te moraliseren?  meer onderzoek nodig.
7/24/2017