Waarom bloeien planten eigenlijk?

Waarom bloeien planten eigenlijk?
De maand mei heet ook wel en niet en onrechte de bloeimaand. Heel, heel veel planten staan nu in bloei. Dat
is een bijzonder fraai gezicht maar ze bloeien niet voor ons plezier. Een bloem is eigenlijk een groot
reclamebord waarmee de plant insecten naar zich toe wil lokken. Ze hebben die insecten nodig voor hun
voortplanting om het voortbestaan van hun soort te waarborgen. Het voortbestaan van de soort. Dat is voor
alle levende wezens in de natuur de belangrijkste drijfveer voor al hun handelen.
Voor een groot deel van die insecten zien de bloemen er anders en misschien ook wel nog mooier uit dan
voor ons. Zij kunnen namelijk niet alleen kleuren in het zichtbare licht zien zoals wij die allemaal zien maar
ook "kleuren" in het voor ons onzichtbare ultraviolet. Voor hen moet het helemaal een fantastisch gezicht
zijn. Dit temeer omdat elke bloem voor hen een cafetaria is: ze beloven eten in de vorm van nectar en
stuifmeel. Bij het verzamelen van die nectar en dat stuifmeel zorgen de insecten ervoor dat het stuifmeel van
de ene bloem op de stempel of stamper van de andere bloem komt. Het stuifmeel zijn de mannelijke
geslachtscellen en in de stempel zitten de vrouwelijke eicellen. Uit het samenbrengen van die twee ontstaan
de zaden en daar is het de plant dan ook om te doen.
Nadat de insecten hun werk hebben gedaan, komt er voor de plant een tweede probleem dat opgelost moet
worden. Hoe verspreid ik nu mijn zaden zo ver mogelijk want alle nakomelingen op een kluitje, dat werkt
niet. Daar zijn verschillende oplossingen voor. Allereerst kan de plant de zaden gewoon laten vallen, dat
gebeurt door bomen zoals eiken en beuken. Dieren verzamelen die zaden als voedsel voor later en
verstoppen ze in de grond maar een gedeelte wordt vergeten en niet opgegeten. Die kunnen dan, ver van de
oorspronkelijke boom ontkiemen en zorgen voor een nieuwe boom.
Andere planten laten hun zaden niet zomaar vallen maar "gooien" ze ver weg. Een goed voorbeeld daarvan
is de springbalsemien. Als de peulen waarin de zaden zitten rijp zijn geworden, springen ze open en
slingeren ze de zaadjes ver weg. De plant kan zich zo over een groot oppervlak verspreiden, tuinliefhebbers
weten daar alles van. Zaden kunnen ook door de wind worden verspreid met zaden voorzien van een steeltje
met én pluisje zoals de paardebloem dat doet. Die zaden kunnen door de wind heel ver worden verspreid.
Tenslotte kunnen ook vogels worden ingeschakeld. Die eten de vruchten, bijvoorbeeld de bessen van de
lijsterbes. Het vruchtvlees wordt verteerd en de pitjes, de eigenlijke zaden worden ergens anders, ver weg
van de oorspronkelijke boom weer uitgepoept En daar komt dan de nieuwe lijsterbes.
Herman Beuvens