Wageningen Universiteit GeoLynch Nieuwsbrief De GeoLynch studie is een onderzoek naar de invloed van voedingspatronen en leefstijl op het ontstaan van poliepen en kwaadaardige tumoren in de dikke darm bij mensen met Lynch Syndroom. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Wageningen Universiteit in samenwerking met de Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren (StOET) in Leiden, UMC St Radboud in Nijmegen en UMC Groningen, en wordt gefinancierd door KWF Kankerbestrijding en het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF). Met deze nieuwsbrief willen we deelnemers op de hoogte houden van de stand van zaken en ontwikkelingen binnen de studie waar u een belangrijke bijdrage aan levert. In deze nieuwsbrief Beste deelnemer 1 Eerste resultaten 1 Resultaten - vervolg 2 De GeoLynch studie gaat door! 2 Onderzoeksteam 2 Doet u weer mee? 2 Contact 2 Augustus 2012 Nummer 1 Beste deelnemer, Weet u het nog? Het is alweer 5 jaar geleden dat u een uitnodiging kreeg om deel te nemen aan de GeoLynch studie. Er viel een dik pakket op uw deurmat met een informatiebrief, een aantal vragenlijsten, en een container om speeksel op te vangen. Omdat uw familie erfelijk belast is met een bepaalde vorm van darmkanker, ook wel Lynch Syndroom genoemd, wilden we graag meer weten over wat u eet en hoe u leeft. Ongeveer 70% van de mensen die we destijds aangeschreven hebben, wilden aan het onderzoek meewerken. Zij hebben de vragenlijsten ingevuld en teruggestuurd. Op deze manier hebben wij veel informatie verzameld en geanalyseerd. De resultaten daarvan vindt u in deze nieuwsbrief. Maar we willen u graag blijven volgen. Daarom starten wij dit jaar een tweede ronde waarin we navraag gaan doen naar uw huidige voedings– en leefstijlgewoonten. Meer informatie hierover ontvangt u binnenkort wederom via een pakket dat op uw deurmat valt. U heeft ons 5 jaar geleden enorm geholpen, we hopen deze keer weer op u te mogen rekenen! Met vriendelijke groet, Het GeoLynch onderzoeksteam. Eerste resultaten In 2006 is het GeoLynch onderzoek van start gegaan. We hebben bij 500 personen met Lynch Syndroom navraag gedaan naar gewicht, lengte, rookgewoonten en voedingsgewoonten. Van alle mensen is vervolgens nagegaan of er gedurende de jaren daarna poliepen in de dikke darm ontstonden. Dit is gedaan door in de medische dossiers van deze mensen de verslagen van de colonoscopieën te bekijken. Uit de GeoLynch studie bleek dat mannen met overgewicht 8 keer zo vaak dikke darmpoliepen ontwikkelden in de tijd dat wij ze hebben gevolgd dan mannen die geen overgewicht hadden. Bij vrouwen bleek dit verband er niet te zijn. Ook rokers hadden een verhoogde kans op het ontstaan van poliepen vergeleken met mensen die nooit gerookt hadden. Voor rokers was het risico op poliepen 6 keer hoger dan voor niet-rokers. Ook voormalig rokers hadden nog steeds een 3 keer hoger risico ten opzichte van mensen die nog nooit gerookt hadden. Voor alcohol waren de effecten minder duidelijk. Mensen die aangaven regelmatig alcohol te drinken hadden een iets hoger risico op poliepen dan mensen die nau- welijks alcohol dronken, maar dit verschil was niet groot. 1 Resultaten - vervolg Contact: Om te onderzoeken of het uitmaakt wat we eten, waren deelnemers van de GeoLynch studie ingedeeld op basis van wat ze gewend zijn te eten. Er bleken 4 veelvoorkomende patronen te Wageningen Universiteit GeoLynch studie t.n.v. Lisette Kamps Postbus 8129 6700 EV Wageningen onderscheiden: het Snackpatroon, het Vlees-patroon, het Kosmopolitische patroon en het Traditionele patroon. Van de vier voedingspatronen bleek alleen het Snack-patroon samen te 4 voedingspatronen Het Traditionele patroon E-mail: [email protected] Tel: 0317 - 484187 hangen met een iets hoger risico op poliepen. De resultaten voor de overige drie patronen waren niet overtuigend genoeg om een conclusie te kunnen trekken. Het Vlees-patroon Veel groente en fruit, veel volkoren- en Veel varkens-, rund-, en bewerkt vlees, graanproducten, veel groene thee en veel koffie. Weinig graanproducten, kruidenthee. weinig vegetarische producten. Het Snack-patroon Het Kosmopolitische patroon Veel friet en gefrituurde snacks, sauzen, Veel bladgroente, veel tomaten/ snoep en light frisdrank. tomatensaus, veel ui, knoflook, veel pasta’s, vis en veel wijn. STICHTING OPSPORING ERFELIJKE TUMOREN De GeoLynch studie gaat door! Doet u ook weer mee? Binnenkort wordt een tweede meetronde gestart voor de GeoLynch studie. Deelnemers die vijf jaar geleden hebben meegedaan, worden opnieuw gevraagd om vragenlijsten in te vullen en terug te sturen. U ontvangt vanzelf een pakketje met de v ra gen lijs ten en nadere informatie. Wij hopen dat u wederom wilt meewerken aan deze studie! De GeoLynch studie gaat door! Prof dr Ellen Kampman is vanaf het begin betrokken geweest bij het GeoLynch onderzoek. Zij doet dit samen met Prof Hans Vasen van de StOET, Maag Darm Lever -arts Dr Fokko Nagengast van het UMC St Radboud, en Maag Darm Lever-arts Prof dr Jan Kleibeuker van het UMC Groningen. Prof Kampman vertelt: “Door de GeoLynch studie kunnen we concluderen dat leefstijl een heel duidelijk effect heeft op het risico op erfelijke dikke darmkanker. Ondanks een aangeboren risico op deze ziekte, zijn er dus zeer zeker dingen die u zelf kunt doen: zorgen voor een gezond gewicht, niet roken en een gezond eetpatroon. Helaas is het niet zo, dat u hiermee kunt voorkomen dat u kanker krijgt, maar u kunt het risico wel wat verlagen.” De onderzoekers gaan dan ook zeker door met de GeoLynch studie. Ze blijven de deelnemers volgen en willen de onderzoekspopulatie uitbreiden met nog eens 250 mensen. Binnenkort kunt u dus weer een uitnodiging voor deelname aan het onderzoek verwachten. In de toekomst hopen we nog meer te kunnen zeggen over de rol van voeding en leefstijl in relatie tot erfelijke dikke darmkanker. Onderzoeksteam Prof dr Ellen Kampman is professor Voeding en Kanker aan de Wageningen Universiteit en eindverantw o o r d el ij k e vo o r d e GeoLynch studie. Dr Fränzel van Duijnhoven is epidemioloog en projectleider van o.a. de GeoLynch studie. Fränzel coördineert het onderzoek. Ir Renate Heine - Bröring promoveert aan de Wageningen Universiteit. De GeoLynch studie is een onderdeel van haar promotieonderzoek. Ir Lisette Kamps is onderzoeksmedewerker en zorgt voor praktische zaken zoals deelnemeradministratie en het versturen van vragenlijsten. 2