Dopamine, de basale ganglia en ME.

Dopamine, de basale
ganglia en ME.
ME/cvs patiënten vertonen verminderde
activiteit in het beloningscentrum in de
hersenen
Juli 2012.
ME/cvs, een medische aandoening,
gekenmerkt door extreme en aanhoudende
vermoeidheid zonder te diagnosticeren
oorzaak, blijft slecht begrepen ondanks
decennia wetenschappelijke studies.
Hoewel onderzoekers schatten dat meer dan
een miljoen Amerikanen deze aandoening
hebben, is de oorzaak ervan, een definitieve
manier om hem te diagnosticeren en zelfs zijn
bestaan een raadsel.
In een nieuwe studie hebben onderzoekers bij
mensen met deze aandoening een afwijkende
reactie van de hersenen gevonden ten
opzichte van een gezonde controlegroep. Dit
suggereert een verband tussen een
biologische functionele reactie en ME/cvs.
De bevindingen laten zien dat de patiënten in
een hersengebied dat bekend staat als de
basale ganglia* een verminderde activiteit
bij beloning vertonen. Bovendien werd de
mate van deze verminderde activatie
gekoppeld aan het gemeten
vermoeidheidsniveau van patiënten.
De basale ganglia bevinden zich aan de basis
van de hersenen en staan in verband met een
groot aantal functies, waaronder beweging en
motivatie. Ziektes die de basale ganglia
aantasten worden vaak in verband gebracht
met vermoeidheid. De resultaten werpen
meer licht op deze mysterieuze aandoening.
De onderzoekers hopen dat deze informatie
uiteindelijk zal leiden tot een betere
behandeling van chronische vermoeidheid. De
studie werd mede uitgevoerd door Elizabeth
Unger, James F. Jones en Hao Tian van het
CDC.*
Hoe uitgeputter, hoe minder activatie
Dr. Unger zegt dat zij en haar collega’s
nieuwsgierig werden naar de rol van de basale
ganglia nadat eerdere studies aantoonden dat
patiënten die werden behandeld met
interferon-alfa* vaak extreme vermoeidheid
ervoeren.
Verder onderzoek naar dit verschijnsel
toonde aan dat er bij patiënten die deze
immunotherapie volgden, sprake was van een
verminderde activiteit in de basale ganglia.
Omdat de vermoeidheid die ontstaat door
interferon-alfa veel overeenkomsten vertoont
met de vermoeidheid bij ME/cvs, besloten
Unger en haar collega’s te onderzoeken in
hoeverre de basale ganglia ook bij deze ziekte
aangetast zijn.
Zij selecteerden achttien patiënten met
ME/cvs en 41 gezonden bij wie geen ME/cvskenmerken aanwezig waren. Alle deelnemers
aan de studie ondergingen een functionele
MRI -scan om de met doorbloeding
samenhangende hersenactiviteit in
verschillende hersengebieden te bekijken.
Ondertussen speelden ze een eenvoudig
kaartspel om gevoelens van beloning te
stimuleren. De deelnemers was verteld dat ze
een klein geldbedrag konden winnen als ze
van tevoren konden raden of er een rode of
zwarte kaart getrokken zou worden. Na het
maken van hun keuze kregen ze de kaart te
zien, en maten de onderzoekers de
bloedstroom naar de basale ganglia bij winst
en verlies.
Zij toonden aan dat bij winst of verlies
patiënten met ME/cvs beduidend minder
verandering in de bloedstroom naar de basale
ganglia vertoonden dan de gezonde
deelnemers.
Toen de onderzoekers keken naar de score op
de multidimensionele vermoeidheidsscorechecklist, een lijst die vaak geraadpleegd
wordt om vermoeidheid bij ME/cvs en andere
aandoeningen in kaart te brengen, ontdekten
ze ook dat de mate van vermoeidheid nauw
verbonden was met de verandering in
hersenactiviteit bij winst en verlies. Degenen
met de ernstigste vermoeidheid vertoonden
de kleinste veranderingen.
De resultaten suggeren dat inflammaties een
rol spelen
Unger merkt op dat de bevindingen bijdragen
aan ons begrip van de biologische factoren die
een rol kunnen spelen bij ME/cvs. “Veel
patienten met ME/cvs worden geconfronteerd
met ernstige scepsis over hun ziekte”, zegt ze.
“Ze hebben moeite om hun vrienden, collega’s
en zelfs artsen hun ziekte duidelijk te maken.
Deze resultaten zijn wederom een
aanknopingspunt voor de biologische
achtergrond van ME/cvs. De studie geeft ook
een aanzet tot tot verder onderzoek op
bepaalde gebieden waarop wetenschappers in
de toekomst mogelijk behandelingen voor
deze ziekte kunnen ontwikkelen”.
Aangezien de *basale ganglia de chemische
stof dopamine gebruiken als belangrijkste
neurotransmitter, kan het dopaminemetabolisme een belangrijke rol gaan spelen
om de veranderingen en het verloop van deze
ziekte te begrijpen. Ook kan het verschil
tussen ME/cvs-patiënten en gezonde
vrijwilligers in de activering van de basale
ganglia veroorzaakt worden door inflammatie,
een factor die nu als cruciaal wordt gezien bij
diverse aandoeningen, van hartkwalen tot
kanker.
Uit schattingen van de CDC blijkt dat de
jaarlijkse kosten gemoeid met ME/cvs op
totaal veertien miljard dollar neer zullen
komen. De verliezen in productiviteit door
verloren werktijd bedragen tussen negen en
37 miljard dollar op jaarbasis, waarbij de
kosten per huishouden variëren van acht- tot
twintigduizend dollar per jaar.
Science Daily, 24 april 2012
http://www.sciencedaily.com/releases/2012/
04/120424142109.htm
* Basale ganglia: een aantal grijze kernen in
de basis van de grote hersenen.
CDC: Centre for Diseasecontrol, Amerikaanse
instantie, enigszins vergelijkbaar met de
gezond- heidsraad.
Dopamine: een in het centrale zenuwstelsel
werkzame neurotransmitter.
Interferon-alfa: bepaald eiwit dat door
lichaamscellen als afweer wordt geproduceerd
bij virale infecties. Remt ook de celgroei en
werkt daardoor o.a. tumor-remmend.
Chronische hepatitis-C en andere
aandoeningen worden standaard behandeld
met interferon-alfa.