GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! Praktische gids voor de juiste aanpak WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 1 INHOUDSTAFEL INLEIDING 4 BODEMVERONTREINIGING… EN WAT DAN? 5 EERSTE STAPPEN: HET VERKENNEND BODEMONDERZOEK 6 HET VERKENNEND BODEMONDERZOEK IN DE PRAKTIJK 9 BEVESTIGDE VERONTREINIGING: HOE MOET ZE WORDEN BEHEERD? 2 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! 10 VERONTREINIGDE OF VERMOEDELIJK VERONTREINIGDE BODEM: PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK Vandaag is het beheer van verontreinigde bodems een cruciale uitdaging voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: het Gewest heeft ruimte nodig om de toenemende bevolking te huisvesten, om noodzakelijke infrastructuur te bouwen voor de goede werking van de stad (kinderdagverblijven, scholen…) en om economische activiteiten te ontwikkelen. Sommige ongebruikte terreinen zijn echter verontreinigd of vermoedelijk verontreinigd en daarom worden ze ook niet gebruikt. Bepaalde types van verontreiniging vormen immers een risico voor de gezondheid: de uitwasemingen en schadelijke stofdeeltjes van een verontreinigde bodem inademen, groenten eten die erop gekweekt zijn, of water drinken dat erdoorheen werd gevoerd, zijn niet te onderschatten risico’s. Ze brengen ook schade toe aan het leefmilieu, verminderen de waarde van goederen en remmen de economische herontwikkeling. Inwoner of ondernemer actief in ons Gewest: Leefmilieu Brussel heeft een praktische gids opgesteld om u te helpen uw wettelijke verplichtingen te kennen en na te leven. Deze gids is opgesteld om u bij uw stappen te begeleiden om een verontreinigde of vermoedelijk verontreinigde bodem te beheren of te saneren, en geeft u gedetailleerde informatie over de beschikbare financiële steun. De FAO (de Organisatie van de Verenigde Naties voor Voeding en Landbouw) heeft van 2015 het internationale jaar van de bodem gemaakt. Het is dus een mooie gelegenheid om de initiatieven die het Gewest op dit vlak sinds meer dan tien jaar neemt, bekendheid te geven. En op zijn niveau deelt Leefmilieu Brussel de bekommernis van de Verenigde Naties om bodems duurzaam te beheren om de gezondheid, het ecosysteem, maar ook de voedselveiligheid en de ontwikkeling van ons Gewest te beschermen. In de hoedanigheid van minister bevoegd voor Huisvesting, Levenskwaliteit, Leefmilieu en Energie ben ik bijzonder verheugd dat ik u deze brochure ter beschikking kan stellen, die u het leven zal vergemakkelijken. CÉLINE FREMAULT Minister van Leefmilieu en Energie PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 3 INLEIDING Verontreiniging van de bodem is snel gebeurd. Iedereen kan er verantwoordelijk voor zijn, soms zelfs zonder dat we ons ervan bewust zijn: een stookolielek, onhandig omspringen met een chemisch product… Tal van Brusselse gronden zijn op die manier verontreinigd geraakt door vervuilende activiteiten of incidenten. De inventaris van de bodemtoestand brengt de gronden die zijn blootgesteld aan verontreiniging in kaart, ongeacht of deze verontreiniging al is bevestigd of behandeld of gewoon wordt vermoed. Bezit of bezet u een grond die in deze inventaris is opgenomen? Sommige gebeurtenissen verplichten u vooraf een verkennend bodemonderzoek uit te voeren om te bepalen of de grond al dan niet verontreinigd is. Bijvoorbeeld wanneer u de grond verkoopt, wanneer u grondwerken wilt ondernemen of wanneer er zich een incident voordoet. Indien de genomen en geanalyseerde grondmonsters aangeven dat de bodem verontreinigd is, zal u grondigere onderzoeken moeten laten uitvoeren, en mogelijk ook maatregelen voor risicobeheer of sanering moeten treffen. 4 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! BODEMVERONTREINIGING… EN WAT DAN? Een verontreinigde bodem heeft een impact op het leefmilieu en op de waarde van uw vastgoed, maar kan ook gevolgen hebben voor de gezondheid: giftige uitwasemingen, groenteteelt in een verontreinigde moestuin, onzuiver water… Daarom is het van groot belang over een betrouwbare en actuele inventaris van deze verontreinigde of vermoedelijk verontreinigde gronden te beschikken, en die gronden die een onaanvaardbaar risico inhouden, te beheren. DE INVENTARIS VAN DE BODEMTOESTAND IS UW BODEM OPGENOMEN IN DE INVENTARIS? Ongeveer 15.000 percelen staan op dit moment in deze lijst van verontreinigde of vermoedelijk verontreinigde bodems in Brussel. Dit komt u te weten als u een bodemattest aanvraagt of indien u de kaart van de bodemtoestand raadpleegt. De inventaris omvat verschillende categorieën: EIGENAAR? categorie 0: bodemtoestand onbekend, vermoeden van verontreiniging; categorie 1: niet-verontreinigd perceel, zonder risico en geschikt voor alle gebruik; categorie 2: licht verontreinigd perceel, maar zonder risico, moestuin is afgeraden en hergebruik van afgegraven grond op een ander Brussels perceel is verboden; categorie 3: verontreinigde percelen maar zonder risico, beperkt gebruik van het perceel (geen moestuin, geen grondwerken, geen kelder, geen woning, geen waterleidingen: naargelang de conclusies van de risicoanalyse); categorie 4: verontreinigd perceel, onaanvaardbare of nog niet onderzochte risico’s, bodem te behandelen, in behandelings- of monitoringfase. Voor een betere leesbaarheid gebruikt deze brochure de term “eigenaar van het perceel”. In werkelijkheid is de wettelijke tekst ruimer: het gaat niet alleen om de eigenaar, maar om de “houder van een zakelijk recht”. Dit kan dus ook de vruchtgebruiker, de erfpachter, de opstalhouder, de begunstigde van een onroerende leasing, enz. zijn. PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 5 EERSTE STAPPEN: HET VERKENNEND BODEMONDERZOEK (VBO) WANNEER IS DIT VERPLICHT? VOOR ALLE TERREINEN: èèindien u bij de uitvoering van grondwerken ontdekt dat de bodem verontreinigd is of indien een mogelijk vervuilend incident zich voordoet op het terrein (bijvoorbeeld: lek of overlopen van een stookolietank). VOOR MOGELIJK VERONTREINIGDE TERREINEN (CATEGORIE 0): èèindien u het terrein verkoopt of, in het algemeen, indien u afstand doet van uw zakelijk recht op het terrein (overdracht van erfpacht, van recht van opstal…); èè indien u een milieuvergunning of een stedenbouwkundige vergunning aanvraagt (in het geval van een ontgraving of een afdekking van de grond of wanneer het risico toeneemt door een verandering van bestemming); èè indien uw terrein door een onteigenende overheid wordt onteigend voor werken van algemeen belang. VOOR TERREINEN WAAROP EEN RISICOACTIVITEIT WORDT UITGEOEFEND: WANNEER KOMT U IN AANMERKING VOOR EEN VRIJSTELLING? ALS EIGENAAR VAN HET TE ONDERZOEKEN TERREIN kunt u vrijgesteld worden van het verkennend bodemonderzoek in 5 gevallen: Voor alle terreinen indien u mede-eigenaar bent en het vermoeden van verontreiniging niet alleen op uw lot betrekking heeft (bijvoorbeeld, indien u een appartement bezit in een mede-eigendom met een stookolietank van meer dan 10.000 liter om het hele gebouw te verwarmen); indien een VBO onmogelijk is om technische redenen. Voor mogelijk verontreinigde terreinen (categorie 0 van de inventaris) indien er minder dan een jaar geleden een VBO gelijkvormig werd verklaard; indien op het terrein een risicoactiviteit wordt uitgeoefend, maar preventieve maatregelen om verontreiniging te vermijden werden getroffen en regelmatig werden onderhouden en gecontroleerd (na een gelijkvormig VBO). èèindien u een dergelijke activiteit start, uitbreidt, verlengt, overdraagt of stopzet; èèindien uw onderneming failliet gaat; èèop periodieke wijze voor bepaalde risicoactiviteiten. En wat als u dit niet doet? U kunt een boete krijgen (tussen 100 euro en 10 miljoen euro) en een gevangenisstraf (van 1 maand tot 5 jaar). Bovendien kan uw transactie voor de rechtbank nietig verklaard worden! Vergeet ook niet dat, indien ze niet wordt opgespoord en behandeld, de vervuiling zich verder kan verspreiden, wat uw buren schade kan toebrengen en de duur, de omvang en de kosten van uw werken kan doen oplopen… 6 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! Voor verontreinigde percelen indien ze in de inventaris zijn opgenomen in categorie 3 of 4 en de verontreiniging beheerd of in behandeling is. ALS EXPLOITANT VAN EEN RISICOACTIVITEIT kunt u worden vrijgesteld van een VBO in 4 gevallen: èèindien u uw activiteit stopzet of uw milieuvergunning overdraagt en indien het terrein in de inventaris is opgenomen in categorie 0; en indien er minder dan een jaar geleden een VBO gelijkvormig werd verklaard. èèindien u een nieuwe milieuvergunning of een uitbreiding van de milieuvergunning aanvraagt en indien het terrein niet is opgenomen in de inventaris; en indien u aanvaardt dat de bodemtoestand wordt geacht te voldoen aan de saneringsnormen. OF èèindien u een nieuwe milieuvergunning of een uitbreiding van de milieuvergunning aanvraagt en indien het terrein is opgenomen in de inventaris in de categorieën 1 tot 4; en indien u aanvaardt dat de bodemtoestand wordt vastgelegd door Leefmilieu Brussel. èèindien u uw milieuvergunning wilt verlengen en indien het terrein is opgenomen in de inventaris in categorie 0; en indien er minder dan 15 jaar geleden een VBO gelijkvormig werd verklaard; en indien u aanvaardt dat de bodemtoestand wordt vastgelegd door Leefmilieu Brussel. PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 7 In alle gevallen moet u de vrijstelling officieel aanvragen of betekenen, 15 of 30 dagen voor het evenement dat u verplicht om een VBO uit te voeren (afhankelijk van het type van vrijstelling dat wordt aangevraagd). Voor vrijstellingen wegens “technische onmogelijkheid” moet uw bodemverontreinigingsdeskundige de relevantie van een dergelijke aanvraag nagaan en desgevallend de gemotiveerde aanvraag voorleggen aan Leefmilieu Brussel. UW AANVRAAG TOT VRIJSTELLING IN DE PRAKTIJK Voor vrijstellingen wegens “verkoop van appartementen” kan u een vrijstelling worden toegekend in enkele muisklikken indien u langsgaat bij uw notaris die over een snelle en doeltreffende elektronische toepassing beschikt: stellig aanbevolen! De andere vrijstellingen kunnen door de eigenaar of de exploitant zelf worden betekend of aangevraagd: èèHetzij via het elektronisch loket van het Gewest (Irisbox) dat ontvangst door de betrokken diensten garandeert aan de hand van een ontvangstbewijs, en een snellere afhandeling van de aanvraag mogelijk maakt: stellig aanbevolen! Volg hiervoor de volgende stappen: Installeer de eID-software om de eID-lezer te kunnen gebruiken. Deze software is beschikbaar op het volgende adres: http://eid.belgium.be/nl/je_eid_gebruiken/de_eidmiddleware_installeren/. Maak verbinding met IRISBOX met behulp van uw eID en uw kaartlezer. Download het kennisgevingsformulier / de aanvraag tot vrijstelling. Vul dit formulier in en valideer het. èèOfwel door een e-mail te sturen naar het adres bodeminfosol@ leefmilieu.irisnet.be: stellig aanbevolen! èèOfwel door een aangetekend schrijven te sturen, maar deze procedure vereist een termijn van 30 dagen voordat eventueel een vrijstelling kan worden toegekend. Om dit kennisgevingsformulier / deze aanvraag tot vrijstelling te downloaden en de exacte voorwaarden voor vrijstelling te kennen, kunt u terecht op onze website www.leefmilieu.brussels/ bodemvrijstelling 8 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! HET VERKENNEND BODEMONDERZOEK IN DE PRAKTIJK WAAR VINDT U EEN SPECIALIST? Om een bodemonderzoek te laten uitvoeren, moet u beroep doen op een bodemverontreinigingsdeskundige die erkend is door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze wettelijke verplichting beschermt u! U vindt de lijst van de erkende deskundigen op onze website www.leefmilieu.brussels/bodemdeskundige HOEVEEL KOST EEN VERKENNEND BODEMONDERZOEK? De inhoud van het verkennend bodemonderzoek is standaard, want vastgelegd door een besluit van de Regering dat het aantal uit te voeren grondboringen en -analyses vastlegt naargelang de oppervlakte van het terrein, de risicoactiviteiten die er plaatsvinden (of hebben plaatsgevonden) en de diepte van het grondwater. Naast deze elementen kunnen specifieke moeilijkheden met betrekking tot het terrein (toegang tot het perceel, afval in de bodem…) de prijsverschillen tussen percelen verklaren. Op dit moment kost een verkennend bodemonderzoek gemiddeld 5.000 euro. WIE MOET HET BETALEN? De verkoper van een terrein, de aanvrager van een vergunning, de exploitant die een risicoactiviteit verlengt, overdraagt of stopzet, de overheid die een perceel onteigent, de curator van een faillissement, de veroorzaker van een ongeval of de persoon die verontreiniging ontdekt naar aanleiding van grondwerken. Er zijn premies om u te helpen indien u de verontreiniging niet zelf hebt veroorzaakt (zie paragraaf “Een premie verkrijgen”). Het werk van de deskundige en zijn onderzoeksverslag De bodemverontreinigingsdeskundige moet zich verplicht houden aan de door de wet opgelegde methode, en de resultaten kunnen voorleggen die voor dit type van onderzoek vereist zijn. De vereisten die de deskundige moet naleven, zijn die van: • de ordonnantie van 5 maart 2009 en het besluit betreffende de standaardinhoud van de onderzoeken; • de technische nota’s van Leefmilieu Brussel; • de codes van goede praktijk van Leefmilieu Brussel. Al deze documenten zijn beschikbaar op onze website: www.leefmilieu.brussels/bodem DE RESULTATEN LATEN GOEDKEUREN: GELIJKVORMIGHEIDSVERKLARING Vraag uw deskundige om het VBO te bezorgen aan Leefmilieu Brussel met behulp van de hem/haar ter beschikking gestelde elektronische middelen. Binnen de 30 dagen ontvangt u van ons bericht of het gelijkvormig is of dat het moet worden aangevuld of gewijzigd. Indien het VBO gelijkvormig is, sturen wij u een gelijkvormigheidsverklaring die, in het geval van een opgespoorde verontreiniging, het volgende vermeldt: de termijn waarover u beschikt om een gedetailleerd onderzoek uit te voeren; indien mogelijk het vastgestelde type van verontreiniging; eventueel de veiligheidsmaatregelen die moeten worden getroffen in afwachting van de behandeling van de verontreiniging. PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 9 BEVESTIGDE VERONTREINIGING: HOE MOET ZE WORDEN BEHEERD? Indien het verkennend bodemonderzoek verontreiniging aan het licht heeft gebracht, zal u uiteraard moeten handelen. In sommige gevallen zal u de verontreiniging moeten verwijderen en het terrein saneren; in andere gevallen zal u de verontreiniging niet moeten verwijderen, maar zal u maatregelen moeten treffen om de risico’s en de gevolgen die verband houden met deze verontreiniging te vermijden. Grondigere bodemanalyses zijn nodig om te bepalen welk besluit moet worden genomen. Deze nieuwe stappen leggen niet noodzakelijk de verkoop of de transactie die u hebt voorzien stil. Onder bepaalde voorwaarden (zie paragraaf “Verkopen voordat aan de verplichtingen is voldaan”) zult u uw verplichtingen kunnen uitvoeren ná ondertekening van de notariële akte of van de overeenkomst tussen partijen. Indien u niet verantwoordelijk bent voor de vastgestelde verontreiniging, kunt u financiële hulp krijgen voor de uitvoering van de nodige werken (zie paragraaf “Een premie verkrijgen”). NA HET VERKENNEND BODEMONDERZOEK: DE STAPPEN VAN DE PROCEDURE èèHet gedetailleerd onderzoek: om de omvang en het type van verontreiniging (eenmalige, wees- of gemengde verontreiniging) nauwkeuriger vast te stellen; èèHet risico-onderzoek: om de milieu- of gezondheidsrisico’s te beoordelen, en desgevallend de follow-upmaatregelen en/of gebruiksbeperkingen te bepalen die moeten worden opgelegd voor het terrein in kwestie; OF èèHet saneringsvoorstel: om de concrete bodemsaneringswerken die moeten worden uitgevoerd, vast te leggen: hoe kunnen de saneringsnormen worden bereikt?; èèDe eindbeoordeling: om de doeltreffendheid van de getroffen maatregelen of de uitgevoerde werken te controleren en de resultaten ervan mee te delen aan Leefmilieu Brussel; èèDe slotverklaring: om uw dossier af te sluiten en de koper van het terrein of de overnemer van uw activiteiten ervan op de hoogte te stellen dat u hebt voldaan aan uw verplichtingen (u ontvangt dit document van Leefmilieu Brussel). HET GEDETAILLEERD ONDERZOEK U moet een beroep doen op een erkend bodemverontreinigingsdeskundige. Hij zal monsters nemen en grondigere analyses uitvoeren om de verontreiniging verticaal en horizontaal af te bakenen en het type ervan te bepalen (eenmalige, gemengde of weesverontreiniging). èèHet risicobeheervoorstel: om te bepalen welke concrete maatregelen moeten worden getroffen naargelang de vastgestelde risico’s: hoe ze binnen aanvaardbare perken houden?; 10 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 11 HET RISICO BEOORDELEN DE VERONTREINIGING SANEREN De bodemverontreinigingsdeskundige voert een risico-onderzoek uit indien de aan het licht gebrachte verontreiniging een eenmalige verontreiniging is die dateert van voor 1/1/1993, een gemengde verontreiniging (behalve indien deze volledig werd veroorzaakt door bekende personen) of een weesverontreiniging. Hij beoordeelt de risico’s die de aan het licht gebrachte verontreiniging kan inhouden voor de menselijke gezondheid en het leefmilieu, en bepaalt de noodzaak en de dringendheid van een behandeling. De bodemverontreinigingsdeskundige kiest deze optie indien het om een eenmalige verontreiniging gaat die dateert van na 1/1/1993, of om een gemengde verontreiniging (verontreiniging die volledig werd veroorzaakt door bekende personen). HET RISICO BEHEREN De bodemverontreinigingsdeskundige kiest voor deze optie indien het risico-onderzoek aantoont dat het risico onaanvaardbaar is voor de menselijke gezondheid of voor het leefmilieu. In dat geval zult u het terrein niet moeten saneren, maar de verontreiniging onder controle moeten houden. De deskundige doet een risicobeheervoorstel dat de concrete maatregelen omvat die moeten worden getroffen om de risico’s aanvaardbaar te maken. Hij stelt een concreet voorstel op, dat zal worden ingevoerd na de goedkeuring door Leefmilieu Brussel, en dat kan bestaan uit verschillende technieken, zoals: afgraving en behandeling van de verontreinigde grond > afvoer naar een erkend centrum of behandeling ter plaatse; bodemsanering ter plaatse > injectie van neutraliserende producten, extractie van de lucht die vluchtige verontreinigende stoffen bevat, oppompen van vervuild grondwater… Tot welk punt moet er gesaneerd worden? Tot de concentratie van de verontreinigende stof in de grond of in het grondwater lager is dan de saneringsnormen. Verschillende methodes zijn mogelijk: gedeeltelijk verwijderen van de verontreiniging, om het risico aanvaardbaar te maken; blootstelling aan de verontreiniging vermijden, bijvoorbeeld door af te dekken met een betonplaat; het gebruik van het terrein beperken (verbod op moestuinen, kelders…). Het werk van de deskundige en zijn risicobeheervoorstel De bodemverontreinigingsdeskundige moet in zijn voorstel aantonen dat hij de beste methode kiest, in vergelijking met andere mogelijke methodes en met saneringswerken, en rekening houdend met doeltreffendheid, kostprijs, milieueffecten en uitvoeringstermijn. Als zijn methode permanente bovengrondse aanpassingen of ingedeelde inrichtingen inhoudt, moet hij dit duidelijk vermelden in zijn voorstel en op het titelblad. 12 Het werk van de deskundige en het BATNEEC-principe Om de best mogelijke saneringsmethode te kiezen, baseert de bodemverontreinigingsdeskundige zich op verschillende criteria, zoals de bijzondere kenmerken van het terrein en de activiteiten die er worden uitgevoerd, de prijs en de duur van de werken, de afgevoerde vuilvracht en de vooropgestelde normen… De bedoeling is de oplossing met de beste “prijs-kwaliteitsverhouding” te selecteren. Volgens het BATNEEC-beoordelingsprincipe vergelijkt de deskundige verschillende mogelijke methodes, door in het bijzonder te kijken naar: • de verhouding “afgevoerde vuilvracht / kostprijs” (aan de hand van een diagramanalyse); • de specifieke parameters van elke methode (waaronder de hinder). GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! DE WERF AFSLUITEN: DE EINDBEOORDELING In de praktijk Wanneer u risicobeheersmaatregelen hebt getroffen of saneringswerken hebt voltooid, moet u uw deskundige vragen een eindbeoordelingsverslag te bezorgen aan Leefmilieu Brussel. Dit bevat: een beschrijving van de effectief uitgevoerde werken; een beschrijving van de saneringswerf; een verantwoording van eventuele wijzigingen aan het oorspronkelijke voorstel; de resultaten van controleanalyses in de vorm van een samenvattende tabel; de certificaten die bewijzen dat de afgevoerde grond werd aanvaard; de analyseresultaten van de hergebruikte aanvulgrond; een verantwoording van het einde van de werken. De bodemverontreinigingsdeskundige berekent en verantwoordt het bedrag van de nodige financiële garantie. Deze garantie kan worden gesteld in de vorm van een bankgarantie of verzekering, of door het bedrag door de notaris te laten afhouden van de verkoopprijs op het moment van de verkoop (bedrag wordt gestort op de rubriekrekening van de notaris). Stuur uw voorstel van garantiebedrag naar Leefmilieu Brussel, samen met een realistisch voorstel van tijdsschema voor de werken en een gedateerde en ondertekende verbintenis aan de hand van het ad-hocformulier (via uw deskundige die beschikt over een hiervoor geschikte elektronische toepassing of via IRISBOX of door een e-mail te sturen naar het volgende adres: [email protected]). Indien dit alles gelijkvormig is, bezorgt Leefmilieu Brussel u een slotverklaring, die bewijst dat u hebt voldaan aan uw verplichtingen conform de bepalingen van de wet en de voorwaarden vastgelegd in de gelijkvormigheidsverklaring van het risicobeheerof saneringsvoorstel. Indien u opteert voor een bankgarantie of een verzekering, dient u het bewijs hiervan toe te voegen. VERKOPEN VOORDAT AAN DE VERPLICHTINGEN IS VOLDAAN U laat uw verkoopakte opmaken na ontvangst van de goedkeuring van Leefmilieu Brussel. Om de verkoop van uw terrein of de overdracht van uw onderneming niet volledig stil te leggen wanneer de bodem verontreinigd is, voorziet de wet de mogelijkheid om deze transacties voort te zetten indien u voldoet aan de volgende 3 voorwaarden: u hebt een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd, en dit is gelijkvormig verklaard; Wacht op de goedkeuring van Leefmilieu Brussel (binnen de 30 dagen). Indien u ervoor heeft gekozen om het bedrag van de garantie door de notaris te laten afhouden van de verkoopprijs op het moment van de verkoop, moet u het bewijs van de garantie naar Leefmilieu Brussel sturen (kopie van de verkoopakte) via uw notaris, binnen de 60 dagen na de ondertekening van de akte. en u verbindt zich ertoe uw verplichtingen na te komen na de transactie, volgens een realistisch tijdsschema; en u zet een financiële garantie vast ten voordele van Leefmilieu Brussel, om te garanderen dat de werken worden voortgezet indien u uw verplichtingen niet zou nakomen. PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 13 EEN PREMIE VERKRIJGEN Indien u de verontreiniging niet zelf hebt veroorzaakt, kunt u een premie aanvragen voor de onderzoeken en werken die op uw kosten worden uitgevoerd door een erkend bodemverontreinigingsdeskundige en een geregistreerd bodemsaneringsaannemer. Voor bodemonderzoeken kunnen de hier vermelde percentages worden verhoogd met 10% indien het betrokken terrein zich in de RVOHR-zone bevindt (Ruimte voor Versterkte Ontwikkeling van Huisvesting en Renovatie). De premies worden toegekend voor alle onderzoeken die de wet voorziet: verkennend bodemonderzoek, gedetailleerd onderzoek, risicoonderzoek, saneringsvoorstel, beperkt saneringsvoorstel, risicobeheervoorstellen en eindbeoordelingen. Ook voor risicobeheersmaatregelen en saneringswerken worden premies toegekend. Ook hier is een verhoging met 10% mogelijk indien de werken bestaan uit een – eventueel beperkte – sanering. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de bovengrens en het bedrag van de premies voor natuurlijke personen en rechtspersonen: Percentage van uw factuur dat wordt gedekt door de premie Natuurlijke personen Rechtspersonen Onderzoeken 70% 60% Werken 80% 70% Natuurlijke personen Rechtspersonen Verkennende bodemonderzoeken Gedetailleerde onderzoeken Risico-onderzoeken Eindbeoordelingen 3.500 € 3.000 € Risicobeheervoorstellen Saneringsvoorstellen 4.000 € 3.500 € Werken voor behandeling van de verontreiniging 32.000 € 28.000 € Maximumbedrag van uw factuur dat wordt gedekt door de premie 14 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN! PREMIEAANVRAAG IN DE PRAKTIJK De aanvrager van de premie moet de persoon zijn aan wie de factuur is gericht. Het onderzoek moet in overeenstemming met de wet zijn uitgevoerd, gelijkvormig verklaard door Leefmilieu Brussel of gelijkvormig geacht, en gedeeltelijk of volledig betrekking hebben op een weesverontreiniging (een premie wordt eveneens toegekend voor een verkennend bodemonderzoek dat geen verontreiniging aan het licht brengt). De werken voor behandeling van de verontreiniging moeten conform de wet zijn uitgevoerd en het voorwerp zijn van een eindbeoordeling en een slotverklaring. Indien de aanvrager btw-plichtig is, wordt het bedrag van de premie berekend op de gefactureerde kosten excl. btw. Indien de onderzoeken en/of de saneringswerken betrekking hebben op zowel wees-, gemengde als eenmalige verontreinigingen, wordt het premiebedrag berekend in verhouding tot de kosten voor de uitvoering van de onderzoeken en de behandelingen voor de weesverontreinigingen. De premieaanvraag dient te gebeuren na de vaststelling van het type verontreiniging of van afwezigheid van verontreiniging, na de gelijkvormigheidsverklaring van het onderzoek of de slotverklaring voor behandelingswerken en na de betaling van de eindfactuur. De premieaanvraag moet worden ingediend bij Leefmilieu Brussel uiterlijk 3 maanden na het afsluiten van het dossier bij Leefmilieu Brussel. Om te vermijden dat uw premieaanvraag niet-ontvankelijk wordt bevonden, moet ze volgende zaken omvatten: het aanvraagformulier, een kopie van de identiteitskaart (identiteitskaart van de beheerder of van zijn afgevaardigde voor rechtspersonen), een kopie van de gedateerde en door de deskundige of de aannemer ondertekende factuur die is opgesteld op naam van de aanvrager (indien de onderzoeken en werken betrekking hebben op verschillende types verontreiniging, moet de factuur duidelijk vermelden welk deel van de kosten betrekking heeft op de weesverontreiniging) en het gedateerde en door de aanvrager ondertekende bewijs van betaling van de factuur. De premieaanvraag gebeurt als volgt: Hetzij via het elektronisch loket IRISBOX: eenvoudiger en sneller. Stellig aanbevolen! (zie aanvraag tot vrijstelling op pagina 3). Hetzij via e-mail aan het volgende adres: [email protected] Hetzij eventueel via de post. Om het formulier te downloaden en de volledige procedure te lezen, verwijzen wij naar onze website www.leefmilieu.brussels/bodempremies. De beslissing om een premie al dan niet toe te kennen wordt genomen door Leefmilieu Brussel binnen een termijn van 3 maanden na de ontvangst van een volledige aanvraag. Het bedrag van de premie wordt op uw rekening gestort binnen de 3 maanden na kennisgeving van de toekenning ervan. PRAKTISCHE GIDS VOOR DE JUISTE AANPAK 15 INFO 02 775 75 75 · WWW.LEEFMILIEU.BRUSSELS Lay-out: Laurent Defaweux Redactie: Tania Theugels, José Mendes Cardoso, Frédérique Bouras, Grégory Van Roy, Saïd El Fadili Leescomité: Florence Didion, Rik De Laet, Isabelle Degraeve, Saïd El Fadili, Aurélie Dulière, Bernard Lemaire, Nouradine El Baz, Wouter François, Ann Dedeyne, Grégory Van Roy, Jean-Pierre Janssens Coördinatie: Frédérique Bouras Wettelijk depot: D/5762/2015/10 Verantwoordelijke uitgevers: F. Fontaine & R. Peeters – Havenlaan 86 C/3000 - 1000 Brussel Gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier Copyright foto’s (©): Xavier Claes Leefmilieu Brussel is de benaming, naar het publiek toe, van het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM), de administratie voor Leefmilieu en Energie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In alle administratieve en juridische handelingen wordt echter de wettelijke benaming “BIM” gebruikt. © Leefmilieu Brussel - BIM • mei 2015 16 GEEF EEN VERONTREINIGDE BODEM EEN TWEEDE LEVEN!