Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 22 mei 2014 . 1 Agenda 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Opening Notulen van de vergadering van 20 juni 2013 Uitslag enquete Herstelplan Pensioenfonds Thales Financiële gegevens Pensioenpremie 2014 en Indexatie 2014 Governance Pensioen actualiteiten – dhr Veluwenkamp (Towers Watson) Rondvraag Sluiting . 2 Notulen 20 juni 2013 . 3 Uitslag enquete . 4 Uitslag enquete • • • • • 78 deelnemers (82% respons van aanwezigen) Tevreden over communicatie (brief, website) Voorgeschreven format UPO weinig gewaardeerd Gemist: pensioenplanner Vergadering goed maar te lang Volledige uitslag v/d enquete op website . 5 Herstelplan evaluatie . 6 Dekkingsgraad (definitie) Vermogen fonds = dekkingsgraad % Verplichtingen Een dekkingsgraad van 108 % betekent dat het pensioenfonds voor iedere 100 euro die nu en in de toekomst aan pensioen moet worden uitgekeerd, 108 euro aan beleggingen heeft Minimaal vereiste dekkingsgraad is 104,2%, vereist (op 15-jaars termijn) is 117% . 7 Herstelplan evaluatie • Onderdekking sinds eind 2008 (dekkingsgraad < 104,2%) • 3,5% verlaging noodzakelijk op basis van stand 31 december 2012 • Voldoende herstel per 31 december 2013 (104,6%) • Geen extra verlaging noodzakelijk • Lange termijn herstelplan nog van toepassing (eind 2023 dekkingsgraad > 117%) . 8 Ontwikkeling Pensioenfonds Thales 2007-2013 (effecten cumulatief over periode van 7 jaar, afgerond op mln) Kapitaal Pensioenverplichtingen DG (in mln euro) (in mln euro) Start 2007 Premie Uitkeringen Beleggingsresultaat Kosten Stand 31 december 2013 686 +176 -173 +279 -10 959 524 Opbouw +159 Uitkeringen -177 Indexatie +18 Rentetoevoeging +109 Daling marktrente +245 Levensduur +82 Verlaging 3,5% -34 Impact UFR -18 Saldo ov. effecten +9 917 130,8% 104,6% . 9 Actuele dekkingsgraad april 2014 • Vermogen 1.018,4 mln euro • Verplichtingen 952,2 mln euro • Dekkingsgraad 106,9 % . 10 Financiële gegevens . 11 2013 Verandering t.o.v. 2012 +/- Totaal per 31 december 2013 pensioenvermogen +24,1 mln 958,9 mln pensioenverplichtingen -22,8mln 916,7 mln Aantal gepensioneerden +57 1487 Aantal actieven -28 1.833 Aantal Ex-deelnemers +28 1.331 Dekkingsgraad +5,1% 104,6% Indexatie (act + gepens) 0% Rendement * 2,8% (lange) rente + 0,32% 2,7% * Inclusief Swap overlay . 12 Beleggingen 31 december 2013 (in mln euro) 67 35 60 vastgoed aandelen 343 vastrentend marktwaarde swap overlay 454 cash . 13 Rendement 2013 Rendement Fonds 2013 Aandelen Obligaties Onroerendgoed fondsen Totaal Bijdrage - Swap overlay - Valuta afdekking Totaal rendement 2013 Rendement benchmark 2013 17,2% 0,2% 2,7% 15,0% - 0,4% 0,1% 6,5% 5,2% - 4,2% + 0,4% 2,8% . 14 Rendement afgelopen 7 jaar Gemiddeld totaal rendement 5,4%, exclusief swap 3,3% In % 2013 2012 2011 2010 Totaal beleggingsrendement* 2,8% 15,6% 8,3% Totaal beleggingsrendement (unhegded) 6,5% 12,4% Benchmark (unhegded) 5,2% 12,6% 2009 2008 2007 11,6% 12,1% -7,9% -2,8% -0,9% 9,1% 16,9% -15,0% n.a. -0,5% 8,2% 13,9% -15,6% -2,2% * Totaal beleggingsrendement betreft het rendement inclusief het effect van valuta afdekking en swap overlay . 15 Beleggingsstrategie – Startpunt beleggingsstrategie: ALM studie – Acties 2013: • ALM studie uitgevoerd (beleggingsmix die past bij verplichtingen, verschillende scenario’s) • Aantal wijzigingen in mandaat ING IM (vastrentende waarden en aandelen) . 16 Uitvoeringskosten 2013 Pensioenfonds Thales NL • Vermogensbeheer 61,7 basispunten (0,617%) van het gemiddeld belegd vermogen • Pensioenbeheer € 377 per actieve deelnemer en pensioengerechtigde (13 basispunten van gemiddeld belegd vermogen) • Kostenniveau in lijn met vergelijkbare fondsen (CEM benchmark) . 17 Pensioenpremie 2014 . 18 Premie Premie 2012: 28,3% (werkgever 16,98%, werknemer 11,32%) Premie 2013: 33,1%* (werkgever 18 + 3,1%*, werknemer 12%) Premie 2014: 32,5%* (werkgever 18 + 2,5%*, werknemer 12%) Premie bestaat uit de volgende, wettelijk verplichte, elementen: a) Comingservice koopsom voor de in het betreffende jaar nieuw op te bouwen pensioenaanspraken b) Risicokoopsommen voor nabestaandenpensioen en premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid c) Een solvabiliteitsopslag (gerelateerd aan risicoprofiel beleggingen) d) Opslag i.v.m. uitvoeringskosten Premieniveau komt steeds hoger te liggen door daling van de marktrente. De lagere marktrente zorgt voor hogere kosten van nieuw op te bouwen pensioenen (onderdeel a). *De werkgever is bereid om de benodigde premie boven 30% in 2013 en in 2014 op zich te nemen, hier mogen geen rechten aan worden ontleend voor de toekomst. . 19 Indexatie 2014 . 20 Indexatie 2014 en cumulatief gemiste indexatie sinds 2004 Indexatie 2014 0% Cumulatief gemiste indexatie * Actieven (loonindex) Gepensioneerden (prijsindex) 14,3% 11,7% * Exclusief de 3,5% verlaging . 21 Governance . 22 Organisatie en toezicht pensioenfonds Toezicht Accountant (KPMG) Uitvoering Overheid (DNB / AFM) Manager Pensioenfonds Bureau Pensioenzaken Beleggingsadviescommissie Verantwoordings- h orgaan Bestuur Kasbank Administratie Stichting (AonHewitt) VisitatiePensioenfonds commissie Thales Nederland Vermogensbeheer (ING IM en Blackrock) Adviserend actuaris (TowersWatson) Communicatiecommissie Compliance officer Waarmerkend actuaris (TowersWatson) Deelnemers . 23 Wet en Regelgeving • Code Pensioenfondsen (voorheen Principes voor goed Pensioenfonds Bestuur) • Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen (verkiezingen voor Verantwoordingsorgaan en afvaardiging gepensioneerden in bestuur) • Aanbevelingen Pensioenfederatie (Vermogensbeheer kosten) • Fiscaal kader 2014 en 2015 . 24 Verantwoordingsorgaan (VO) • Taak: oordeel geven over handelen van bestuur, het door het bestuur gevoerde beleid in het kalenderjaar en beleidskeuzes die op toekomst betrekking hebben. Bijzondere aandacht voor evenwichte belangenbehartiging • Leden: mevr Gomes, dhr Hamelink, dhr Van der Zeeuw (namens respectievelijk de werkgever, werknemers, pensioengerechtigden) . 25 Verantwoordingsorgaan (VO) (vervolg) Verslag VO over 2013 en bestuursreactie: • VO oordeelt o.b.v. de gevoerde gesprekken en beschikbare documenten positief over het handelen en gevoerde beleid van het bestuur over 2013 • Bestuursreactie: bestuur is VO erkentelijk voor het verslag en kan de inhoud van dit verslag onderschrijven . 26 Overige actualiteiten . 27 Pensioenactualiteiten en nieuwe wet- en regelgeving dhr Gerhard Veluwenkamp (Towers Watson) . 28 Rondvraag . 29