5.4 Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving

5.4 Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur
(wetenschap, literatuur, kunsten, religies)
1ste leerjaar
Vragen die altijd terugkomen
° waarover ik me verwonder
- waar kom ik of de wereld vandaan?
° mythen over de oorsprong van de mens en de wereld
- voorbeelden bespreken
° wetenschap over de oorsprong van de mens en de wereld
Omgaan met belangrijke gebeurtenissen
° rituelen
- geboorte
- volwassenwording
- dood
° zin en onzin van rituelen
- hoe wil ik omgaan met belangrijke gebeurtenissen?
- kan ik zelf rituelen bedenken?
Voorbeelden van zingeving
° filosofen, kunstenaars, wetenschappers en anderen
- citaten
- verhalen
2de leerjaar
Vragen die altijd terugkomen
° waarover ik me verwonder
- wat als ik of de wereld er niet meer zijn?
° mythen over het einde van de wereld en de dood
- voorbeelden bespreken
° wetenschap over de levensduur van ons heelal of de dood
Omgaan met belangrijke gebeurtenissen
° feesten
- kerstmis: de overwinning van het licht
- pasen: de heropleving van de natuur
- feesten in andere culturen
° zin en onzin van feesten
- wat betekenen feesten in onze maatschappij?
- wat zijn voor mij gelegenheden om te feesten?
Voorbeelden van zingeving
° filosofen, kunstenaars, wetenschappers
- citaten
- verhalen
3de leerjaar
Vragen die iedereen stelt
° de ‘grote’ vragen
- waar vandaan?
- waar naar toe ?
° wetenschap en zingeving
- evolutietheorie versus creationisme
- wetenschap geeft geen absolute antwoorden
° levensbeschouwing en zingeving
- bespreking van de godsdiensten op het keuzeformulier
- niet-confessionele levensbeschouwing
° rekening houden met de grote verscheidenheid
onder vrijzinnigen
Leven met twijfel
° niet streven naar zekerheid ten koste van alles
- profeten, zieners en goeroes
- sekten
* voorbeelden
* de behoeften die ze bevredigen
* gevaren?
4de leerjaar
Vragen die iedereen stelt
° de ‘grote’ vragen
- is alles toevallig of is er lotsbestemming?
- is het leven wel eerlijk? (kinderen met kanker)
° wetenschap en zingeving
- geneeskunde versus mirakels
- wetenschap geeft geen absolute zekerheid (een
geneesheer belooft niet het eeuwige leven)
° levensbeschouwing en zingeving
- godsdienst: geeft antwoorden op de grote vragen
- atheïsme: er is geen god en geen leven na de dood
- agnosticisme: wat we niet weten, vullen we niet in
Leven met twijfel
° sceptisch blijven
- klassieke voorbeelden van openbaring
* Abraham, Mozes, Mohammed
- nieuwe voorbeelden van openbaring
* Joseph Smith en de mormonen
* Getuigen van Jehova
5de leerjaar
6de leerjaar
Vragen die iedereen stelt
° wetenschap en zingeving
- filosofen speculeren over de grond van alles
* Thales, Anaximander, Anaximenes
* atomisme van Democritus
- feiten vervangen speculaties
* huidige wetenschap
- wetenschap streeft naar waarschijnlijkheid
* wetenschap evolueert
° religie en zingeving
- sleutelbegrippen
* magie, sjamaan, mystiek, ascese, sacrale
- geschreven en ongeschreven religies
- polytheïsme, monotheïsme
* ene alwetende , almachtige god
- geloof en autoriteit
* dogma’s (concilies)
- wereldgodsdiensten
* hindoeïsme, jodendom, christendom,
islam, zoroastrisme, boeddhisme
Vragen die iedereen stelt
° wetenschap en zingeving
- de grens tussen weten en niet-weten respecteren
- metafysische vragen
* ontologisch godsbewijs van Anselmus en de
kritiek van Kant
* het pragmatisme van William James
* Wittgenstein: waarover we niet kunnen
spreken,
moeten we zwijgen
° religie en zingeving
- pantheïsme (Spinoza)
- panvitalisme (Bruno, Goethe)
- deïsme
* alle godsdiensten spreken over dezelfde god
(Voltaire)
* Xenofanes tegen het antropomorfisme
- agnosticisme (Protagoras)
- scepticisme (Hume)
- atheïsme (Democritus , Nietzsche)
- atheïstische religiositeit
Leven met twijfel
° mensen vinden god uit
Marx, Freud
° bespreking van enkele stichters van godsdiensten
Leven met twijfel
° mensen schrijven heilige boeken
- kritische lectuur van passages uit de bijbel
Oud en Nieuw Testament, vier evangeliën