DOOR HET OORDEEL HEEN BELOOFT DE HEER GENADE

Door het oordeel heen belooft de HEER genade
Preek over Jeremia 16:14,15
lezen: Jeremia 16:1-18
Lelystad, 10 september 2006, Avondmaalsmorgendienst
R.J.Vreugdenhil
DOOR HET OORDEEL HEEN BELOOFT DE HEER GENADE
Gemeente,
God de HEER laat niet met zich spotten.
Als mensen de hele tijd tegen hem in gaan, komt hij met straf.
Hij is heel lang geduldig, maar je kunt zijn geduld verspelen.
Dan komt zijn oordeel, zijn straf. Schrik dan maar voor de heilige God.
Vorige week lazen we hier in de kerk al Jeremia 14 en 15 en vandaag bij hoofdstuk 16 is het
dezelfde toon. Alsof er zware onweerswolken hangen.
De HEER zegt via Jeremia tegen het volk Israël: er gaan doden vallen. Zoveel dat ze niet eens
begraven zullen worden. En alle feesten zullen voorbij zijn.
De HEER gaat het volk Israël wegjagen uit zijn land.
Het is één en al oordeel, onweerswolken.
Maar dan zomaar daar tussendoor vers 14 en 15: de HEER zal zijn volk bevrijden uit de
landen waar hij ze heen gejaagd heeft. Hij brengt ze terug naar hun land.
Zomaar, tussen alle oordelen in, een belofte dat het daarna toch goed komt. Opeens schijnt de
zon dwars door de wolken.
Dat is opvallend.
Zo opvallend, dat veel uitleggers zeggen: dit stukje hoort hier niet. Het is hier verdwaald. Het
komt uit Jeremia 23, daar staat bijna letterlijk hetzelfde. Dit is hier er tussen gezet door
iemand die het anders allemaal wel erg zwaar vond klinken.
Dat is wel de makkelijkste verklaring.
Dan zet je er eigenlijk een streep door: hoort hier niet.
Ik geloof dat het wel hier hoort.
Dat is een stuk respect voor de bijbel als Woord van God: daar moet je niet in schrappen,
maar je moet het nemen zoals de bijbel zichzelf aan ons geeft.
Maar hoe moet je dit dan begrijpen?
Het is inderdaad een belofte van redding. De HEER kijkt ver vooruit en zegt: ik ga toch met
die volk verder.
Maar het is niet alleen een mooie belofte. Er zit tegelijk ook oordeel in.
De HEER zet hier twee dingen naast elkaar.
Eerst iets wat ze kennen. Egypte.
Dat was, denk ik, het eerste wat de jongens en meisjes in Israël leerden: de HEER onze God
heeft zijn volk bevrijd uit Egypte. Dat was het grootste wat God ooit gedaan had.
Daarom was het heel normaal om te zeggen: zo waar de HEER leeft, die het volk van Israël
uit Egypte heeft bevrijd.
317595595
1
Egypte, dat was dus ook het ergste dat Israël ooit had meegemaakt. Ze waren daar een
slavenvolk. Ze werden uitgebuit. Kinderen werden vermoord.
Dat kenden ze heel goed uit hun vaderlandse geschiedenis.
Maar nu moet Jeremia, in opdracht van de HEER, daar iets anders naast zetten.
Iets dat ze nog niet kennen. Zo staat het ook in vers 13: een land dat jullie niet kennen en ook
jullie voorouders niet hebben gekend.
Het land van het Noorden. Babel.
En dat zal nog veel erger zijn dan Egypte.
In de toekomst zal er niet meer over Egypte gepraat worden, maar over het land van het
Noorden. Want daar zal het volk Israël naar toe gejaagd worden. Daar zullen vreselijk veel
slachtoffers bij vallen. Dat zal erger worden dan de slavernij in Egypte.
En dat zal de HEER doen.
De God die bevrijdde uit Egypte is dezelfde die zijn volk nu gaat wegjagen naar het Noorden.
In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
In het verleden gekregen verlossing biedt geen garantie voor de toekomst.
Israël is zo ongehoorzaam, dat de HEER zijn eigen verlossing uit het verleden aan de kant zet
en nu komt met oordeel en straf.
In het verleden gekregen verlossing biedt niet automatisch garantie voor de toekomst.
Daar zit dreiging in.
Maar de HEER zegt het in de vorm van een belofte.
Hij kijkt meteen over het oordeel heen.
Er komt een dag, dat de HEER zijn volk weer terug zal halen uit het Noorden.
Die bevrijding zal groter zijn dan de bevrijding uit Egypte.
Misschien niet in de hoeveelheid mensen of in de bijzondere wonderen.
Maar groter, omdat die bevrijding de genade van God laat zien.
Dat Israël ooit in Egypte was, was geen straf van God.
Dat ze straks in Babel zijn, is wel straf. En toch zal Hij hen ook daar uit bevrijden.
Voortaan zal God daarnaar genoemd worden: de HEER die het volk van Israël uit het land
van het Noorden heeft bevrijd en uit de andere landen waarheen hij het verdreven had.
De HEER die zo genadig is! Die geeft wat je niet verdient.
Als je deze verzen zo leest, is het aan de ene kant oordeel. Er komt een vreselijke straf.
Maar door het oordeel heen belooft de HEER genade.
Hij wil toch verder met zijn volk.
Hij wil verder met dat waar hij ooit mee begon.
Hij wil zijn volk Israël weer terughebben in het land dat hij ooit aan hun voorouders gaf.
Dit laat weer zien hoe de HEER uw God is.
Hij waarschuwt, hij straft. Maar daar doorheen werkt hij verder aan een nieuwe toekomst vol
genade.
Wat kunnen wij daar nu mee?
We weten uit de geschiedenis dat het inderdaad zo gegaan is.
Israël is uit zijn land weggejaagd, maar de HEER is genadig geweest en heeft hen weer terug
laten komen.
De HEER is dus inderdaad rechtvaardig èn barmhartig. Hij straft èn Hij is genadig.
317595595
2
Die twee komen helemaal samen in het kruis van Jezus Christus.
Het kruis van Jezus Christus is erger geweest dan de slavernij in Egypte, het is erger geweest
dan de ballingschap in Babel. Het was de totale straf van God. Al zijn straf barstte daar los.
God is de rechter die eerlijk straft. Hij is rechtvaardig.
En hij is tegelijk barmhartig, genadig. De straf kwam niet op alle mensen, maar op die ene
mens, Jezus Christus. Door dat oordeel heen, is er voor mensen genade, bevrijding.
Jezus Christus werd door God weggejaagd, alleen gelaten.
Als u in Jezus Christus gelooft, mag u juist bij God komen.
Voor u is God dus niet meer de ‘de God die u uit Egypte, uit de slavernij verlost heeft’. Ook
niet ‘de God die zijn volk uit het land van het Noorden heeft bevrijd’.
Voor u is hij: uw Vader, die u door Jezus Christus bevrijd heeft uit de macht van de zonde.
Dat mag u vandaag vieren.
Wees daarbij onder de indruk van Gods straf, zijn oordeel. Wat Jezus moest meemaken aan
het kruis, was de straf die u moest krijgen.
Wees diep dankbaar voor de verlossing: u mag bij God horen. Zijn liefde is voor u.
Kijk zo dankbaar terug. Kijk ook vooruit.
Verlossing uit Egypte.
Verlossing uit Babel.
Verlossing door het kruis van Jezus Christus.
En er komt nog één keer zo’n grote verlossing. Als de Heer terugkomt en God een einde
maakt aan de wereldgeschiedenis.
Ook dan zal het door een oordeel heengaan.
De Heer komt naar de aarde met een oordeel.
Hij zal als rechter komen. Hij zal rechtvaardig oordelen. Hij zal straffen.
Al het onrecht in deze wereld, wat de mensheid in al die eeuwen gedaan heeft met zijn mooie
schepping - God zal met zijn oordeel komen. Dat wordt een vreselijk moment.
Maar door het oordeel heen is er Gods genade.
Wie gelooft in Jezus Christus, wordt niet veroordeeld.
Als u in geloof Jezus Christus vastpakt, draagt hij u op die vreselijke dag dwars door de
wereldbrand heen.
Pak dus in geloof Jezus Christus vast.
Zoals hij zich vandaan uitdeelt. Pak zijn genade, geloof in Hem.
Vertrouw op hem dat hij u door Gods oordeel heen zal dragen naar de toekomst die God
belooft.
AMEN
Liturgie:
Ontmoeting
welkom
belijdenis van afhankelijkheid
zegengroet
openingslied: Lied 1
317595595
3
Onze schuld en Gods genade
lezing van de wet
erkenning van schuld: NG 73: 1,3
verkondiging van genade in Christus n.a.v. Rom.8:1 en antw.60 HC
antwoordlied Gezang 13:4
Lezing en verkondiging
gebed voor de lezing
lezen Jeremia 16: 1-18
verkondiging n.a.v. Jeremia 16:14,15
amenlied Psalm 106: 19, 21, 22
Viering Avondmaal
lezing Formulier II (verkort)
gebed
gedenken
geloofsbelijdenis Gezang 4
viering, Psalm 138, Psalm 145, NG 56: 2,3, evt. NG 40
Dankzegging
Dankzegging uit Psalm 103
dankgebed en voorbeden
collecte
Heenzending
Slotlied Gezang 13:6
zegen
317595595
4