BuiteNLand - Landschap

Erosie
• Erosie is het proces waarbij water, ijs wind en
zwaartekracht delen van gesteenten en de
bodem vervoeren, en daarbij het landschap
verder uitslijten.
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie
•
•
•
•
Door
Door
Door
Door
water
wind
ijs
zwaartekacht
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Rivieren, beekjes, afstroming (runoff)
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Beekjes/riviertjes maken geulen op helling
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Dat wordt daarna een rivierstelsel
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Rivierstelsels met 2 stroomgebieden en
waterscheiding
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Basisafvoer = rivierwater water uit grondwater
• Piekafvoer = afstroming in natte perioden
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Rivieren krijgen niet altijd evenveel water
• Hoeveelheid afvoer van water = debiet
• Verdeling van het debiet over een jaar = regiem
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Daldichtheid = hoeveel rivierelementen in een
stroomgebied
• Daldichtheid = totale lengte : oppervlakte van
het stroomgebied
• Daldichtheid wordt groter bij natte klimaten
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door water
• Bodemerosie door water ontstaat m.n. als:
•
•
•
•
•
1.
2.
3.
4.
5.
er veel neerslag is
er een helling is
er weinig plantengroei is
het bodemmateriaal los ligt
de mens het landschap verkeerd beheert
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door ijs
• Gletsjers
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door wind
Drie vormen > creep, saltatie en suspensie
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Erosie door wind
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Verwering/erosie/sedimentatie
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie
• Sedimentatie = het neerleggen van meegenomen
materiaal door water/wind/ijs/zwaartekracht
• Sedimentatie ontstaat vooral bij daling van de
stroomsnelheid (minder kracht om sedimenten
mee te voeren)
• Sedimentatie > eerst het zwaarste matriaal,
daarna steeds kleiner …
• Dus eerst grind > dan zand > dan klei
(= sortering)
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door water
• Onderaan een berg/heuvel stroomt water
langzamer > puinwaaier
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door water
• Rivier en zee botsen > verzanding > rivier zoekt
nieuwe weg > delta
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door water
Delta:
• Hellende zandlaag = frontlaag
• Horizontale toplaag = zand en klei
• Bodemlaag = klei
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door ijs
• Onderaan een berg/heuvel stopt het ijs
(hogere temperatuur) > morenen
• Onder het ijs = grondmorene
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door ijs
• Bij twee gletsjers > een middenmorene
• Eindmorenen
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
• Branding > erosie/sedimentatie van strandwal
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
• Aangespoeld organisch materiaal > groei
pioniers > verdere ophoging door wind >
helmgras
• Helmgras > houdt zand goed vast > ontstaan
van aaneengesloten duinenrij = zeereep > duin
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
Sedimentatie door wind
• Oude duinen verwaaien/eroderen door
menselijk gebruik/aantasten vegetatie dieren =
secondaire duinvorming
• Tussen oude duinen en jonge duinen >
duinvallei met paraboolduinen
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
• Barchaanduinen > als er veel zand
beschikbaar is en vegetatie door droogte
ontbreekt (woestijnomstandigheden).
• Paraboolduinen > als het vochtgehalte van de
bodem toeneemt en daarmee de vegetatie;
met name langs kusten.
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
A5 Aarde - hoofdstuk 3
Sedimentatie door wind
A5 Aarde - hoofdstuk 3