BRUCELLOSE 2012 1 INHOUD • • • • • • • • Ziekte Historiek Eerste haard 2012 Contactkuddes Toezicht Vrij statuut Financieel aspect Conclusies en prioriteiten 2 I. Ziekte • Zoönosen van de wereldwijde distributie veroorzaakt door Brucella abortus • Sporadische infecties in West-Europa (vooral in de zuidelijk gelegen landen) • Besmettelijke ziekte bij vee • Belangrijkste bronnen van infectie: de foetus, water fœtale, genitale afscheidingen tijdens abortus, nieuwgeborenen 3 4 4 In België • Gereglementeerde ziekte, meldingsplicht • Onderwerp van een officiële bestrijding • Moet ook worden gemeld: – Aan Europa – Aan de Wereldorganisatie voor dierengezondheid 5 Besmetting bij de mens • Brucellose is een zoönose die wordt overgedragen op mensen (undulant koorts of Maltakoorts) • Mensen worden meestal besmet via de huid of het mondslijmvlies, ademhalings-, oog-en spijsvertering, of door de consumptie van verse zuivelproducten, ofwel het manipuleren van de besmette dieren of hun organen 6 II. HISTORIEK • Tot 1987: Verschillende haarden (enkele 100den) • Maart 2000: Laatste haard • 2003: Officieel vrij verklaard dankzij een intensief uitroeiingsprogramma ► Toegang tot internationale markten ► Verhoging van het toezicht • 2009: Monitoringprogramma op basis van risico: - Systematische test bij abortus, - Willekeurige test bij aankoop, - Willekeurige test in de veehouderijen zonder melding van abortus - Herhaalde testen bij runderen uit niet-besmette regio’s 7 • November 2010 : Een geïsoleerde haard - Gemengde landbouw in de provincie Luik - Haccourt (104 runderen) - Detectie door analyse ten gevolge van abortus - Alle runderen geslacht - Reiniging en desinfectie - Epidemiologisch onderzoek: 137 contactbedrijven, allemaal negatief bevonden - Opvolgen van de boerderijen volgende winter + andere willekeurig gekozen bedrijven (810 bedrijven) - Geen secundiare haard - Test tankmelk op nationaal niveau: alles negatief 8 III. EERSTE HAARD 2012 • Werking BBB op hoog genetisch niveau • Franc–Warêt, provincie Namen • 266 runderen geslacht • 23/02/2012: kalven via keizersnede 10 dagen te vroeg (kalf dood) • 06/03/2012 : Serologische analyse van de moeder. Positief resultaat en de bacteriële kweek op het kalf ook. Tweede kalving eveneens positief na analyse • 07/03/2012 : Verklaring van de haard, organisatie van de bilan en slachting + stalen in het slachthuis. Begin van het epidemiologisch onderzoek ► Hetzelfde profiel als de oorspronkelijke haard van Haccourt in 2010 en in de jaren 90 9 Epidemiologisch onderzoek • Vanaf januari 2008 (gegevens ARSIA) : 13 analyses ten gevolge van abortus en negatief getest vee • Laatste serologisch onderzoek in 2009 : negatief • Goed onderhouden boerderij: Hygiëne+ + 10 Keerpunten - 10/02/2011 : Laatste normale kalving van het rund waarvan de kalving op 23/02/2012 positief was - 25/11/2011 : Laatste abortus waarvan het resultaat negatief was - 23/02/2012 : kalving met een positief resultaat 11 IV. Contactkuddes • 3 secundaire haarden ontdekt - 1 door rechtstreeks contact via een dier dat de boerderij verliet op 13/01/2012 . Haard gemeld in Oost-Vlaanderen op 21/03/2012 - 135 runderen en 189 kalveren geslacht - 1 door onrechtstreeks contact: bezoeken. Haard gemeld in Namen op 02/04/2012 - 137 runderen geslacht 12 - 1 door onrechtstreeks contact: bezoeken en prijskampen. Haard gemeld in Namen op 02/04/2012 - 227 runderen geslacht + 1 haard gemeld in Frankrijk: rechtstreeks contact via een vleeskoe die de boerderij verliet op 01/03/2012 13 • Uit onderzoek is gebleken +/- 502 contactkuddes door 4 haarden : – Nabijheid van weiland – Nabijheid van kuddes – Dieren binnengelaten in de besmette kudde – Dieren die de besmette kudde verlieten (zoals export) – Contact via : dierenartsen, prijskampen en andere (bezoeken, materiaal,…) 14 Genomen maatregelen binnen de contactkuddes? • Opschorting van het gezondheidsstatuut en verbod van weidegang • Bij aankoop van een rund van een besmet bedrijf: – Voor 25.11.11: weinig risico: 2 analyses met een interval van 6 à 8 weken op alle aangekochte dieren – Na 25.11.11: verhoogd risico: aangekochte dieren worden geslacht en genomen stalen worden getest. 15 • In ander geval van contact: – 2 bilans met een interval van 6 à 8 weken op de volledige kudde • Indien eerste resultaat OK: kudde blijft geïsoleerd maar mag wel terug op de wei behalve de zwangere dieren • Kalveren kunnen de kudde verlaten om naar een centrum voor vetmesting te gaan 16 V. Toezicht • Algemeen toezicht enz: - Test van alle melkbedrijven (melktank +/-8000) ► wordt vervolgd - Tijdelijke test van alle vrijwillige stalen via het aankoopprotocol van runderen binnen onderzoek van andere ziektes - Aanmoediging van kennisgeving van abortussen (Rappel van de wetgever + belang van het abortusprotocol) 17 VI. Vrije status • 2003: België is officieel brucellosevrij verklaard • Voorwaarden om het vrije statuut te behouden: - Het vermogen van de lidstaat om de situatie te beheersen: snelle detectie van versmetting, de implementatie van adequate maatregelen, beperken van het aantal secundaire uitbraken, identificatie van het verband tussen de verschillende haarden ; - Beoordeling van de situatie door andere lidstaten tijdens de maandelijkse vergaderingen van PCVD (Permanent Comite van de Commissie voor de voedselveiligheid en dierengezondheid) ► 03.04.2012: evaluatie na 4 haarden: behoud van het vrije statuut 18 • Gevolgen bij verlies van het vrije statuut? - Aanzienlijke verhoging van het toezicht op brucellose ► grote financiële impact – Impact op onze export (melk, sperma, vlees en levende dieren) – Achteruitgang algemeen imago ‘sanitaire kwaliteit’ 19 VII. Financiële aspecten • Tegemoetkomingen voor geslachte runderen door het Sanitair Fonds • Het plafond van deze vergoeding voor volwassen runderen: €3000 = Verhoging van 20% van het plafond op 01.01.2011 op voorstel van de federale regering • Analysevergoedingen: - Analyses betaald door het FAVV - 1,8 miljoen euro extra voor het FAVV voorzien door de federale regering op 20.04.2012 20 VIII. CONCLUSIES & PRIORITEITEN CIJFERS • Aantal serologische stalen ARSIA + DGZ: 38.930 • Aantal haarden: 4 • Aantal geslachte dieren: 954 (4 haarden) en +/45 bedrijven onder toezicht geplaatst (positieve bloedstalen) • Aantal kuddes met opgeschort statuut: 502 21 DATA • 23/04/2012: – Meerderheid van de kuddes met een verhoogd risico uitgevoerd tijdens eerste reeks bloedproeven – Begin van de tweede bilans (bloed nemen) – Begin van meerdere eerste bilans (laatste resultaten onderzoek) • Midden juni: – Einde van de laatste tweede bilans: einde van een periode? 22 • Bevindingen – Efficiëntie van het programma van risicoanalyse: identificatie van de eerste haard in een vroeg stadium (aangifteplicht + abortusprotocol) – Efficiëntie van de maatregelen: identificatie contactbedrijven, bewegingsbeperking 23 • Efficiëntie en voortdurende samenwerking: getroffen landbouwers, dierenartsen, FAVV, Labo’s (CERVACODA et DGZ/ARSIA), landbouworganisatie en het kabinet - Debriefing op het kabinet op 18/04/2012 24 Prioriteiten • Epidemiologische onderzoeken en analyses • Vinden van de oorzaak van de haard en het versterken van het toezicht afhankelijk van de herkomst van de initiële haard • Einde van het incident ► actieplan « Wij gaan niet in slaap vallen alsof er niks gebeurd is! » 25 Bedankt voor uw aandacht Vragen / Antwoorden 26