- GGD Kennisnet

SAMEN GEZONDER
GEZONDHEIDSNOTA
UITHOORN 2013-2016
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Inhoudsopgave
VOORWOORD ........................................................................................................................................ 3
1 INLEIDING ........................................................................................................................................... 4
2 LANDELIJK BELEID EN REGIONALE SAMENWERKING ............................................................... 7
2.1 Landelijk beleid .................................................................................................................................. 7
2.2 Regionale samenwerking ................................................................................................................. 7
3 ANALYSE GEZONDHEIDSPROBLEMATIEK .................................................................................... 9
3.1 Kwalitatieve gegevens: Trendsignaleringsoverleg ............................................................................ 9
3.2 Kwantitatieve gegevens: EMOVO, de Gezondheidsmonitor en Sportdeelname onderzoek .......... 10
3.3 Conclusie Analyse Gezondheidsproblematiek ................................................................................ 17
4 UITVOERINGSPROGRAMMA GEZONDHEIDSBELEID ................................................................. 18
4.1 Overgewicht en Diabetes ................................................................................................................ 18
4.2 Psychische gezondheid ................................................................................................................... 23
4.3 Gebruik genotmiddelen: alcohol, roken en drugs ............................................................................ 27
5 SAMENWERKING EERSTELIJNSZORG EN GEMEENTE UITHOORN ......................................... 30
6 OVERZICHT BELEIDSVOORNEMENS EN FINANCIËN ................................................................. 32
BIJLAGE 1: SCHEMATISCH OVERZICHT EVALUATIE UITVOERINGSPROGRAMMA
GEZONDHEIDBELEID 2008-2011 ..................................................................................................... 344
BIJLAGE 2: IN ONTWIKKELING ZIJNDE BELEID MET RAAKVLAKKEN GEZONDHEIDSBELEID
............................................................................................................................................................... 36
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Voorwoord
Samen gezonder
Samen gezonder! Dat is de titel van deze nota, waarin het gemeentelijk
volksgezondheidsbeleid voor 2013- 2016 is vastgelegd.
We willen graag dat alle inwoners gezond zijn. Maar er moet nog veel gebeuren om dit te
bereiken. Kijken we naar de resultaten van de onderzoeken bij de inwoners van Uithoorn,
dan is het goed nieuws dat veruit de meesten van onze inwoners (>80%), jong en oud, hun
gezondheid goed of zelfs uitstekend vinden. Maar er zijn ook aandachtspunten. Zo neemt de
problematiek rond overgewicht toe. Bijna de helft van de volwassenen in Uithoorn heeft te
kampen met overgewicht. 13% daarvan heeft zelfs last van ernstig overgewicht. Bij het
onderzoek onder tweede en vierde klassers van het voortgezet onderwijs kwam naar voren
dat zij meer dan gemiddeld in de regio last hebben van psychosociale problemen,
bijvoorbeeld depressie, angsten of pesten. Bij het gebruik van genotmiddelen is te zien dat
weliswaar overmatig alcoholgebruik en roken is afgenomen, maar dat ook meer dan de helft
van de jongeren alcohol drinkt en rond de 16% rookt.
Natuurlijk is het van belang dat ons gezondheidsbeleid aansluit op de ontwikkelingen en
behoeften bij onze inwoners. We hebben dus de volgende speerpunten bepaald :
•
Overgewicht en diabetici
•
Psychische gezondheid
•
Gebruik genotmiddelen
•
Samenwerking eerstelijnszorg en de gemeente
In de nota kunt u lezen hoe we het gaan aanpakken. Zo willen we bijvoorbeeld:
samenwerken met de buurtstudio ‘Villa Kakelbont’ om een laagdrempelige sportactiviteit te
organiseren; komen tot een voedingsprogramma waaraan scholen en sportverenigingen
meedoen; een goede afstemming organiseren tussen onder andere CJG, (school)
maatschappelijk werk, eerstelijnszorg en scholen zodat problemen, juist onder onze
kwetsbare inwoners, snel gesignaleerd worden; en preventieprogramma’s over alcohol
opstellen voor bijvoorbeeld basisscholieren en inwoners van middelbare leeftijd.
Een geslaagde aanpak vraagt om een goede samenwerking. Met deze nota hebben we die
samenwerking al ingezet. De zorgverleners, onder wie de huisartsen en professionele
zorginstellingen als Vita, Brijder en Jeugdriagg zijn betrokken geweest bij het opstellen van
deze nota. En ook de Wmo-raad heeft meegedacht en meegewerkt. Onze gezondheid is
immers een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Wij als gemeente doen ons deel en geven
een voorzet met het beleid in deze nota. Maar we moeten met elkaar investeren in het
samen gezonder worden. Als zorginstellingen, huisartsen en juist ook inwoners zelf de weg
naar elkaar weten te vinden en investeren in onze gezondheid, heb ik er alle vertrouwen in
dat we hier een succes van maken. Samen gezonder doen we samen!
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
1 Inleiding
1.1 Aanleiding
De Wet Publieke Gezondheid (WPG) regelt sinds 2008 de taken en verantwoordelijkheden
van de gemeente en het Rijk ten aanzien van collectieve preventie op het gebied van de
openbare gezondheidszorg. Artikel 13 verplicht de gemeenteraad elke vier jaar een nota
gemeentelijk gezondheidsbeleid vast te stellen waarin wordt aangegeven hoe burgemeester
en wethouders uitvoering geven aan de in de wet vastgelegde taken. In dit beleid wordt een
Uithoornse vertaling gemaakt van de vastgestelde prioriteiten in het landelijke
gezondheidsbeleid.
Wettelijke taken van gemeenten
Vanuit de Wet Publieke Gezondheid zijn gemeenten primair (bestuurlijk) verantwoordelijk
voor de volgende taken:
 Collectieve preventietaken (artikel 2), onder andere epidemiologie,
gezondheidsbevordering en medische milieukunde
 Jeugdgezondheidszorg tot 19 jaar (artikel 5)
 Ouderengezondheidszorg vanaf 65 jaar (artikel 5a)
 Infectieziektebestrijding (artikel 6)
1.2 Waarom een gezondheidsnota?
Een goede gezondheid levert veel op. Gezonde mensen hebben in het algemeen een betere
kwaliteit van leven, kunnen beter voor zichzelf zorgen en doen minder beroep op de zorg.
Ook kunnen ze langer en beter participeren in de maatschappij, of het nu op de arbeidsmarkt
is of als vrijwilliger. Investeren in gezondheid loont dus op vele fronten.
1.3 Doelgroep van deze nota
De doelgroep van deze nota zijn de inwoners van de gemeente Uithoorn, specifiek gaat het
om de volgende risicogroepen met bijbehorende aandachtspunten:
 Jeugd (tot 19 jaar) – Overgewicht, ongezonde voeding, gebruik genotmiddelen,
psychische gezondheid
 Ouderen (vanaf 65 jaar)– Overgewicht, diabetes en chronisch zieken
 Volwassenen (vanaf 19-65 jaar))– Psychische gezondheid, chronisch zieken en
overmatig alcoholgebruik (50-64 jaar)
 Allochtonen – Overgewicht/te weinig beweging en psychische gezondheid.
Deze risicogroepen zijn benoemd naar aanleiding van de analyse gezondheidsproblematiek
van de gemeente Uithoorn die beschreven wordt in hoofdstuk 3. Dit betreft een kwantitatieve
en kwalitatieve analyse.
1.4 Relatie sociaal domein
Het sociaal domein wordt gezien als kapstok voor alle sociale beleidsterreinen, het
gezondheidsbeleid maakt hier ook onderdeel van uit. De visie, uitgangspunten en ambities
die worden benoemd in het sociaal domein1 zijn ook van toepassing op deze nota en zijn
algemeen van aard (voor alle sociale beleidsterreinen). De visie en uitgangspunten die
hieronder worden benoemd zijn specifiek gericht op het gezondheidsbeleid.
1
Visie op het sociale domein in Uithoorn, wordt in september 2013 vastgesteld.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
1.5 Visie op gezondheidsbeleid
De visie van de gemeente op het gebied van gezondheidsbeleid is als volgt:
De verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid en de keuze voor een gezonde leefstijl ligt in
eerste instantie bij de mensen zelf. De gemeente ondersteunt de risicogroepen bij het maken van
gezonde keuzes.
De doelstelling van deze nota is:
 Het bevorderen van een gezonde leefstijl van de Uithoornse inwoners, gericht op de
risicogroepen.
1.6 De uitgangspunten
De gemeente Uithoorn hanteert de volgende uitgangspunten voor het gezondheidsbeleid:
 Het gaat om zelfredzaamheid: eigen kracht versterken.
 Preventie niet gericht op iedereen, maar op de risicogroepen.
 Gerichte preventie verbinden met curatie2.
 Sport en bewegen als middel inzetten voor gezondheidsbevordering.
 Publiek private samenwerking.
1.7 Thema’s gezondheidsbeleid
Op basis van de visie van de gezondheidsnota, het landelijk beleid3 en de analyse van de
gezondheidsproblematiek van de gemeente Uithoorn4 is gekozen voor de volgende thema’s:
 Overgewicht en diabetici
 Psychische gezondheid
 Gebruik genotmiddelen
 Samenwerking gemeente met eerstelijnszorg en zorgverzekeraar
1.8 Aanpak totstandkoming Gezondheidsnota
Het opstellen van de nota is een interactief proces geweest , waarin zowel interne als
externe betrokkenen zijn meegenomen. Bovendien zijn kwantitatieve gegevens gebruikt uit
de onderzoeken Gezondheidsmonitor 2010, EMOVO onderzoek onder jongeren en
Sportdeelname onderzoek. Deze komen terug in hoofdstuk 3. Hieronder wordt kort de
aanpak beschreven.
Integrale aanpak
Het gezondheidsbeleid heeft raakvlakken en samenhang met vele verschillende
beleidsterreinen. Om afstemming te realiseren heeft intern overleg plaatsgevonden over de
beleidsvelden Wmo, WWZ, jeugd en onderwijs, sport, buurtbeheer, veiligheidsbeleid,
handhavingsbeleid, economische zaken, communicatie en financiën.
Trendsignaleringsoverleggen
In de maand januari en februari 2013 hebben er zowel intern als extern
trendsignaleringsoverleggen plaatsgevonden. Deze overleggen waren bedoeld om input te
krijgen voor de prioritering van de speerpunten voor het gezondheidsbeleid. Intern waren de
volgende beleidsvelden vertegenwoordigd: Wmo, jeugd, WWZ en buurtbeheer.
Tijdens de externe overleggen waren verschillende zorg-, welzijnsenkinderopvanginstellingen en scholen aanwezig. In hoofdstuk 3 worden de uitkomsten
verder uitgewerkt.
2
Zorg gericht op herstel.
Zie hoofdstuk 2
4 Zie hoofdstuk 3
3
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Wmo-raad
De Wmo-raad is vroegtijdig betrokken bij de totstandkoming van de Gezondheidsnota.
Op 31 januari 2013 is een Wmo-raadslid aanwezig geweest tijdens het
trendsignaleringsoverleg gezondheidsbeleid. Tijdens de vergadering van 13 februari 2013
heeft de Wmo-raad plenair gereageerd op het verslag van het trendsignaleringsoverleg.
Het concept is op 9 april 2013 doorgenomen met een werkgroep van de Wmo-raad. Zij
hebben hierbij de gelegenheid gekregen om vragen te stellen en op- of aanmerkingen te
geven. Daarnaast hebben zij formeel advies uitgebracht aan het College van B&W.
Kwantitatieve gegevens
Gemeenten hebben volgens de Wet Publieke Gezondheid (WPG) de taak om de
gezondheid van hun inwoners in kaart te brengen. De GGD voert die taak voor de
gemeenten uit middels een gezondheidsmonitor (volwassenen) en EMOVO-onderzoek
(jongeren). Dit gebeurt eens per vier jaar. Voor de gemeente leveren deze onderzoeken veel
kwantitatieve informatie op over de gezondheid en leefstijl van Uithoornse inwoners. Voor de
uitkomsten van beide onderzoeken wordt u verwezen naar hoofdstuk 3.
Inhoudelijke afbakening
Het Uithoorns gezondheidsbeleid is erop gericht dat mensen langer in goede gezondheid
leven. Hiervoor worden preventiestrategieën geformuleerd in het lokaal gezondheidsbeleid.
Samenwerking met onze maatschappelijke partners zoals de nuldelijnszorg5,
eerstelijnszorg6, zorgverzekeraar, GGD, onderwijs, kinderopvang en sportverenigingen is in
het kader van preventie essentieel. In deze nota gaat het dus om preventief
gezondheidsbeleid en niet om curatieve zorg. Curatieve zorg ligt bij de eerstelijns- en
tweedelijnszorg.
Bovendien gaat het in deze nota om selectieve preventie en niet om brede preventie. De
preventiemaatregelen zijn namelijk gericht op de risicogroepen en niet op alle inwoners van
de gemeente Uithoorn.
De nota kent onderdelen waarvoor al (recent) beleid is vastgesteld, of waarvoor (binnenkort)
beleid wordt vastgesteld. Voor beide categorieën geldt dat beleidsuitwerking daar
plaatsvindt7.
1.9 Leeswijzer
De Gezondheidsnota is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
 Landelijk en regionaal beleid; hoofdstuk 2
 Analyse gezondheidsproblematiek; hoofdstuk 3
 Uitvoeringsprogramma Gezondheidsnota: hoofdstuk 4
 Samenwerking eerstelijnszorg, zorgverzekeraar en de gemeente; hoofdstuk 5
 Overzicht speerpunten en financiën: hoofdstuk 6
 Bijlage 1: Schematisch overzicht evaluatie uitvoeringsprogramma 2008-2011
 Bijlage 2: In ontwikkeling zijnde beleid met raakvlakkengezondheidsbeleid.
5
Te denken valt aan Maatschappelijk Werk VITA en Mantelzorg Steunpunt
Te denken valt aan Huisartsen, Fysiotherapie en Apotheker. In de gemeente Uithoorn is er georganiseerde
eerstelijnszorg in het gezondheidscentrum Waterlinie, namelijk Stichting Eerstelijnszorg Uithoorn (SEZU).
7 Zie bijlage 2 voor een overzicht van vastgesteld beleid en beleid in ontwikkeling.
6
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
2 Landelijk beleid en regionale samenwerking
2.1 Landelijk beleid
Volgens de Wet Publieke Gezondheid wordt in de lokale preventieve gezondheidsnota een
vertaling gemaakt van de vastgestelde prioriteiten in het landelijke gezondheidsbeleid.
‘Gezondheid dichtbij’ is de huidige landelijke nota en is in mei 2011 vastgesteld. Het Rijk
hanteert nog steeds de vijf speerpunten uit de nota van 20078, dit zijn:
 Overgewicht
 Diabetes
 Depressie
 Roken
 Schadelijk alcoholgebruik
In de landelijke nota wordt het accent gelegd op bewegen.
In de landelijke nota gezondheidsbeleid is de kabinetsvisie uitgewerkt in drie thema’s:
- Vertrouwen in gezondheidsbescherming
Mensen kunnen sommige risicofactoren voor de gezondheid niet of moeilijk zelf beïnvloeden.
Op dat gebied kan de Nederlander op de overheid rekenen. Heldere wet- en regelgeving en
toezicht op de naleving hiervan blijven noodzakelijk bijvoorbeeld bij rampen en uitbraak
infectieziekten.
- Zorg en sport dichtbij in de buurt
De gezondheidszorg kan zich nog meer richten op het bevorderen van de gezondheid, naast
het bestrijden van ongezondheid. Herkenbare en toegankelijke zorgvoorzieningen in de buurt
kunnen hieraan bijdragen. Zorg en preventie moeten meer op elkaar zijn afgestemd, en er
moet een sterkere verbinding komen tussen de publieke gezondheid en basiszorg vanuit de
Zorgverzekeringswet (Zvw), AWBZ en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
Het kabinet wil dat iedereen veilig kan sporten, bewegen en spelen in de buurt. Hiervoor zijn
voldoende laagdrempelige voorzieningen nodig. Het kabinet geeft hier samen met
gemeenten, de sportsector en private partijen een positieve impuls aan.
- Zelf beslissen over leefstijl
Als het om leefstijl gaat, schrijft de overheid mensen zo min mogelijk voor wat ze wel of niet
mogen. Mensen maken zelf keuzes. Die keuzes dienen te worden gemaakt in een omgeving
waarin een gezonde keuze makkelijk is. Aan die omgeving dragen diverse maatschappelijke
sectoren bij. De verbondenheid van gezondheidsbeleid met andere beleidsterreinen is hierbij
van belang en geldt zowel op landelijk als op lokaal niveau. Het kabinet besteedt extra
aandacht aan jeugd. Naast het bevorderen van een gezonde leefstijl, vroege signalering van
risico’s en inzet op weerbaarheid om dagelijkse verleidingen te weerstaan, vindt het kabinet
dat het stellen van grenzen en het stimuleren van een gezonde basis bij de jeugd
gerechtvaardigd is.
Het landelijk beleid is in deze nota gebruikt als input voor het formuleren van de visie,
uitgangspunten en thema’s voor het lokale gezondheidsbeleid.
2.2 Regionale samenwerking
Volgens de Wet Publieke Gezondheid zijn gemeenten verplicht om ‘zorg te dragen voor
de instelling en instandhouding van een gemeentelijke gezondheidsdienst’. De gemeente
Uithoorn werkt samen met de gemeenten Ouder-Amstel, Aalsmeer, Amstelveen en Uithoorn
in de Gemeenschappelijke Regeling Openbare Gezondheidszorg Amstelland (GR OGZ
Amstelland). De GR OGZ Amstelland laat de wettelijke taken uit de Wet Publieke
8
Kiezen voor gezond leven, 2007-2010
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Gezondheid binnen de gemeenten uitvoeren door de GGD Amsterdam. Het betreft de
volgende wettelijke taken:
 de jeugdgezondheidszorg, 0 – 19 jarigen
 infectieziektebestrijding; waaronder tuberculosebestrijding en technische hygiënezorg
 medische milieukunde
 openbare geestelijke gezondheidszorg
 epidemiologie, gezondheidsbevordering en preventie, en beleidsadvisering
Nieuwe gemeenschappelijke regeling
Vanaf 1 januari 2012 is artikel 4 van de wet gewijzigd. Dit artikel legt alle gemeenten binnen
een veiligheidsregio gezamenlijk een verplichting op om één regionale GGD in stand te
houden op dat schaalniveau. In de huidige situatie heeft Amsterdam een eigen GGD, is er de
GR OGZ Amstelland en heeft Diemen een contractrelatie met de GGD. De nieuwe wet houdt
in dat deze drie samen een gemeenschappelijke regeling zullen vormen. Deze
gemeenschappelijke regeling zal met terugwerkende kracht met ingang van 1 januari 2013 in
werking treden9 .
9
Wordt in juni 2013 door de gemeenteraad vastgesteld.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
3 Analyse gezondheidsproblematiek
In deze nota wordt een analyse gemaakt van de gezondheidsproblematiek in de gemeente
Uithoorn. Deze is gebaseerd op zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens. Op basis van
deze analyse wordt vervolgens in hoofdstuk 4 het uitvoeringsprogramma geformuleerd.
3.1 Kwalitatieve gegevens: Trendsignaleringsoverleg
Extern
Op 31 januari 2013 heeft de gemeente Uithoorn een trendsignaleringsoverleg georganiseerd
voor externe partners om van gedachten te wisselen over:
1. Wat speelt er in Uithoorn qua gezondheidsproblematiek?
2. Waar liggen de prioriteiten qua behalen gezondheidswinst? Welke partijen
moeten daarbij worden betrokken?
3. Wat is de rol van de partijen?
4. Wat willen we in de periode 2013-2016 hebben behaald?
Op het trendsignaleringsoverleg waren aanwezig: Vita Welzijn en Advies GGD A’dam, lid
Wmo-raad, Brijder verslavingszorg, Jeugdriagg NHZ, Amstelring Thuisbegeleiding, Diëtiek,
jongerenwerk Stichting Cardanus, coordinator CJG gemeente Uithoorn, coördinator
Uithoornse (?) Huisartsen Collectief (UHAC), coördinator Stichting Eerstelijnzorg Uithoorn(
SEZU).
Uit het overleg kwamen onder andere de volgende prioriteiten naar voren qua behalen
gezondheidswinst:
1. Obesitas bij kinderen, eetstoornissen en meer bewegen
2. Psychiatrische problemen, zoals angsten en depressies
3. Kindermishandeling, huiselijk geweld (armoede) en betrokkenheid ouders en
genotmiddelen zoals alcohol en drugs.
Intern
Ook intern binnen de gemeente Uithoorn heeft een trendsignaleringsoverleg
plaatsgevonden. Deze heeft plaatsgevonden op 24 januari 2013. Daarbij waren de volgende
beleidsvelden vertegenwoordigd: Wmo, jeugd, WWZ en buurtbeheer.
Tijden het interne trendsignaleringsoverleg stonden dezelfde vragen centraal als bij het
externe trendsignaleringsoverleg. Uit het overleg kwamen onder andere de volgende
prioriteiten qua behalen gezondheidswinst naar voren:
1. Psychische problematiek in Uithoorn
2. Overgewicht bij de jeugd
3. Gebruik genotmiddelen, met name bij de hangjongeren.
Scholen en kinderopvang
Lokaal Educatieve Agenda (LEA) is een overleg waarbij de gemeente, scholen (zowel
primair als voorgezet onderwijs) en kindervang onderwerpen met betrekking tot het jeugd- en
onderwijsbeleid bespreken en tot gezamenlijke afspraken komen. Hierbij kunnen ook andere
onderwerpen geagendeerd worden die raakvlakken hebben met jeugd, zoals het
gezondheidsbeleid. De bovenstaande vragen werden geagendeerd tijdens het LEA van 14
februari 2013, maar dan toegespitst op de kinderen op school en kinderopvang.
Tijdens dit overleg waren aanwezig:
- Primair onderwijs: bovenschoolse directeuren en directeuren van basisscholen.
- Voorgezet onderwijs: schoolleider van een VO en directeur van een VO
- Kinderopvang: directeuren/managers van kinderopvanginstellingen in Uithoorn.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Hieruit kwamen onder andere de volgende prioriteiten qua behalen gezondheidswinst naar
voren:
1. Onvoldoende bewegen door kinderen
2. Ongezonde voeding/overgewicht
3. Weinig nachtrust
3.2 Kwantitatieve gegevens: Gezondheidsmonitor, EMOVO en Sportdeelname
onderzoek
3.2.1 Gezondheidsmonitor
Gemeenten hebben volgens de Wet Publieke Gezondheid (WPG) de taak om de
gezondheid van hun inwoners in kaart te brengen. De GGD voert die taak voor de
gemeenten uit middels een gezondheidsmonitor.
De gezondheidsmonitor is een vierjaarlijkse gezondheidsenquête onder inwoners van
Uithoorn in de leeftijd van 19 tot 75 jaar om informatie te verzamelen m.b.t. de gezondheid,
het zorggebruik en de zorgbehoefte.
Voor de gemeente Uithoorn is de laatste gezondheidsmonitor uitgevoerd in 2010. Er zijn
twee publicaties verschenen; ‘Zo gezond is Uithoorn!’ (maart 2012) en ‘Zo gezond zijn
ouderen in de regio Amstelland en Diemen!’ (maart 2013). De volgende gezondheidsmonitor
wordt begin 2017 opgeleverd.
Welliswaar wordt de gezondheidsmonitor gehouden onder inwoners tot 75 jaar, inwoners
van 75 jaar en ouder zijn een belangrijke doelgroep binnen het gezondheidsbeleid. Eerste
lijnspartijen en gemeenten werken vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid aan de
gezondheid van deze doelgroep.
Ervaren gezondheid inwoners Uithoorn
De ervaren gezondheid, ook gezondheidsbeleving genoemd, geeft een samenvattend
oordeel over de eigen gezondheid. Mensen met een slechte ervaren gezondheid hebben
een groter risico op ziekten en (vroegtijdige) sterfte. Mensen die ontevreden zijn over de
eigen gezondheid maken meer gebruik van zorg. 87% van de Uithoornse inwoners vindt de
eigen gezondheid uitstekend of (zeer) goed. Eén op de acht inwoners (13%) ervaart zijn
gezondheid als matig of slecht. Uithoorn verschilt hiermee niet van de andere gemeenten in
de regio Amstelland/Diemen (hierna genoemd ‘regio’).
Overgewicht
Bijna de helft van alle volwassenen in Uithoorn (48%) heeft overgewicht. In totaal heeft 13%
ernstig overgewicht (obesitas). Uithoorn wijkt hierin niet af van het regionale cijfer en het
landelijke gemiddelde. Overgewicht komt onder mannen in Uithoorn vaker voor dan onder
vrouwen en is hoger onder inwoners van 35 jaar en ouder. 51% procent van de ouderen (65
jaar en ouder) heeft overgewicht, waarvan 10% ernstige obesitas. Uit de cijfers voor de hele
regio blijkt dat laagopgeleiden vaker overgewicht hebben dan hoogopgeleiden.
De afgelopen jaren is het percentage inwoners met obesitas toegenomen.
Ruim een kwart van de inwoners uit Uithoorn met obesitas wil hulp bij het afvallen.
Diabetes
Het percentage diabetici in Uithoorn neemt sterk toe met de leeftijd. Diabetes komt vooral
voor onder 65-plussers, van hen heeft één op de acht diabetes (13%). In Uithoorn heeft 5%
van alle volwassenen diabetes. Dat is vergelijkbaar met de andere regiogemeenten en
Nederland. Diabetes komt in Uithoorn onder mannen even vaak voor als onder vrouwen en
is ten opzichte van 2006 niet toegenomen. Laagopgeleiden hebben vaker diabetes dan
hoogopgeleiden. Verwacht wordt dat het aantal mensen met diabetes in de toekomst sterk
zal stijgen.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Chronische aandoeningen
Het zorggebruik van mensen met chronische ziekten10 is hoog. Ze bezoeken regelmatig de
huisarts of medisch specialist en gebruiken veel en soms langdurig medicijnen. Daarnaast
maakt deze groep geregeld gebruik van andere vormen van zorg zoals thuiszorg of
hulpmiddelen. De helft van de volwassenen in Uithoorn heeft minstens één chronische
aandoening. Hiermee komen chronische aandoeningen in Uithoorn vaker voor dan in de rest
van de regio. Het percentage inwoners met een chronische aandoening neemt sterk toe met
de leeftijd; in Uithoorn heeft 77% van de ouderen ouder dan 65 jaar minimaal één chronische
aandoening. Vrouwen hebben vaker een chronische aandoening dan mannen. In de regio
vormen laagopgeleiden een risicogroep.
Niet alle mensen met een chronische aandoening of ziekte voelen zich ook ‘ongezond’. Ruim
driekwart (78%) van de inwoners in Uithoorn met een chronische aandoening ervaart toch
een goede gezondheid. De drie meest gerapporteerde chronische ziekten in Uithoorn zijn:
hoge bloeddruk (16%), gewrichtsslijtage (13%) en ernstige aandoeningen aan de rug (8%).
Onvoldoende bewegen
In Uithoorn beweegt 65% van de 19-64-jarigen voldoende volgens de Nederlandse Norm
Gezond Bewegen11. Dat is een even grote groep als elders in de regio. Van de ouderen
(vanaf 65 jaar) beweegt 68% van de ouderen voldoende volgens de Nederlandse Norm
Gezond Bewegen.
Uit de regiocijfers blijkt dat hoogopgeleiden vaker inactief zijn dan midden- en
laagopgeleiden. Van de inwoners in Uithoorn die te weinig bewegen, geeft 14% aan hulp of
ondersteuning te willen om dit te verbeteren.
28% van de inwoners vindt zelf dat hij/zij te weinig beweegt. Gevraagd is wat hen belemmert
om meer te bewegen. Volwassenen tot 65 jaar geven vooral aan geen tijd en zelfdiscipline te
hebben. Naast discipline zijn gezondheidsproblemen of angst voor blessures de
belangrijkste beperkende factoren voor 65-plussers. Voor slechts 7% van deze inwoners sluit
het aanbod van beweegactiviteiten in de buurt niet aan op zijn of haar wensen.
Roken
Goed nieuws: in Uithoorn wordt minder gerookt dan gemiddeld in Nederland (20% versus
27%). Mannen en vrouwen roken ongeveer even vaak. Uit de cijfers voor de hele regio blijkt
dat laagopgeleiden van 19-34 jaar het vaakst roken (35%). In Nederland is in het afgelopen
decennium het percentage rokers gedaald van 33% naar 27%. Ook in Uithoorn zien we een
dalende trend, maar deze is niet significant. Ouderen in Uithoorn roken vaker dan ouderen in
de andere gemeenten in de regio. Ruim één op de drie rokers (35%) in Uithoorn geeft aan
behoefte aan ondersteuning of hulp te hebben bij het stoppen met roken.
Alcoholgebruik
14% van de volwassen inwoners in Uithoorn drinkt te veel alcohol: 8% drinkt overmatig en
11% is (ook) een zware drinker12. Deze cijfers wijken niet af van de rest van de regio. Ook
rijden onder invloed komt in Uithoorn even vaak voor als in de andere gemeenten. Gunstig:
in Uithoorn daalde het overmatig alcoholgebruik in de periode 2006-2010. Mannen zijn vaker
een zware drinker en rijden vaker onder invloed van alcohol dan vrouwen. Volwassenen van
10
Te denken valt aan Diabetes en hart- en vaatziekten.
Nederlandse Norm Gezond Bewegen; Voldoende lichaamsbeweging: minimaal een half uur per dag matig
intensief lichamelijk actief op ten minste vijf dagen van de week.
12 Overmatig alcoholgebruik (= gewoontedrinken): wekelijks meer dan 21 glazen alcohol
(mannen) of meer dan 14 glazen alcohol (vrouwen).
Zwaar alcoholgebruik: minimaal één dag per week zes of meer glazen alcohol (mannen) of vier of meer glazen
alcohol (vrouwen).
11
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
50-64 jaar rekenen we het vaakst tot de overmatige drinkers. De regiocijfers laten zien dat
laagopgeleiden vaker te veel alcohol drinken dan hoogopgeleiden.
Slechts 9% van de inwoners die te veel drinken heeft behoefte aan ondersteuning om hun
alcoholgebruik te minderen.
Drugsgebruik
In Uithoorn verschilt het drugsgebruik niet van de andere regiogemeenten. Cannabis wordt
minder vaak ooit gebruikt dan landelijk. In Uithoorn worden drugs door mannen vaker ooit
gebruikt dan door vrouwen. Recent cannabis gebruik komt onder inwoners van 35 jaar en
ouder nauwelijks voor. De relatie tussen cannabisgebruik en opleidingsniveau is niet
eenduidig: regiocijfers laten zien dat hoogopgeleiden vaker ooit cannabis gebruiken dan
laagopgeleiden, laagopgeleiden zijn vaker recente gebruikers. Van de harddrugs is xtc in
Uithoorn het vaakst ooit gebruikt door 19-64 jarigen (7%). Regiocijfers laten zien dat minder
dan 1% van de 19-64 jarigen recent XTC, cocaïne, amfetamine, LSD, heroïne, GHB of
paddo’s heeft gebruikt. Dit is vergelijkbaar met de landelijke cijfers.
Psychische gezondheid
Een kwart van de inwoners van Uithoorn heeft milde depressie- of angstklachten en 5%
heeft ernstige klachten. Uithoorn verschilt hiermee niet van de andere regiogemeenten. Bijna
40% van de inwoners in Uithoorn met ernstige klachten gebruikt hiervoor medicijnen.
Regiocijfers laten zien dat vrouwen vaker ernstige klachten hebben dan mannen. In Uithoorn
zien we dat ook, maar is het verschil tussen mannen en vrouwen niet significant. Verder
komen ernstige klachten in de regio onder alleenstaanden meer voor dan onder gehuwden
of samenwonenden en hebben werklozen en eenzame inwoners relatief vaak depressie- of
angstklachten. Het opleidingsniveau speelt geen rol.
Eenzaamheid
Eenzaamheid gaat samen met een slechtere (psychische) gezondheid en een lagere
kwaliteit van leven. Eenzaamheid hangt sterk samen met burgerlijke staat. Van de inwoners
van Uithoorn is 6% ernstig eenzaam en 27% matig eenzaam. Eenzaamheid komt in Uithoorn
even vaak voor als in de andere regiogemeenten. Eenzaamheid komt in Uithoorn in 2010
minder vaak voor dan in 2006; ernstige eenzaamheid is echter onveranderd. Regionale
cijfers laten zien dat laagopgeleiden vaker eenzaam zijn dan hoogopgeleiden. Onder
vrouwen van 75 jaar en ouder is de groep ernstig eenzamen het grootst. Verder komt
eenzaamheid vaker voor onder niet-werkenden en onder mensen die gescheiden of
verweduwd zijn.
Behoefte aan ondersteuning
Voor een aantal gezondheidsproblemen is in kaart gebracht of inwoners van Uithoorn
behoefte hebben aan hulp of ondersteuning . Kijken we naar alle volwassenen in Uithoorn
dan geldt dat men het vaakst ondersteuning of hulp wil om meer te bewegen (12%), om af te
vallen (9%), om stress of spanningen te verminderen (7%) en om te stoppen met roken (7%).
In aantal zijn dat ongeveer 1900, 2000, 1500 en 1500 inwoners, respectievelijk. De
hulpbehoefte voor stoppen met roken is in Uithoorn hoger dan gemiddeld in de andere
regiogemeenten.
Trends
Obesitas toegenomen, minder overmatige drinkers
 Gunstig: overmatig alcoholgebruik, roken en eenzaamheid is afgenomen
 Ongunstig: obesitas toegenomen
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Tabel 1: Trends in gezondheid Uithoorn en de regio Amstelland (%)
Uithoorn 19-74 jaar
gezondheid en ziekte
ervaren gezondheid matig/slecht
totaal overgewicht
- matig
- obesitas
diabetes
leefgewoonten
roken
overmatig drinken
rijden onder invloed
psychosociale gezondheid
eenzaamheid
- matig eenzaam
- ernstig eenzaam
huiselijk geweld, afgelopen jaar
mantelzorg geven, afgelopen jaar
zwaar belast door mantelzorg
leefomgeving
ernstige geluidshinder vliegtuigen
regio Amstelland 19-74 jaar
2002
2006
2010
2002
2006
2010
41
33
8
-
12
46
40
6
4
11
48
35
13
5
41
33
8
-
11
46
38
8
5
10
45
35
10
4
25
-
24
15
14
21
8
11
26
-
22
14
14
19
7
11
*
-
40
34
6
x
13
2
32
26
6
x
17
2
-
31
25
6
1
18
3
*
-
40
34
6
1,3
19
2
-
32
34
-
22
20
*
*
*
* significant verschil tussen de onderzoeksjaren; p< 0,05; 1 2002 / 2006: alleen gegevens over 19 t/m 74 jarigen beschikbaar
3.2.2 EMOVO
De GGD Amsterdam voert eens per vier jaar EMOVO (Elektronische Monitor en Voorlichting)
uit onder de tweede- en vierdeklassers in het voortgezet onderwijs (13-16 jaar) in de regio
Amstelland (Aalsmeer, Amstelveen, Ouder-Amstel en Uithoorn). Via internet beantwoorden
de leerlingen vragen over gezondheid en leefstijl. Vervolgens kunnen zij op de website hun
persoonlijke gezondheidsprofiel bekijken met feedback over hun eigen gezondheid en
doorlinken naar website met meer informatie over de onderwerpen in het gezondheidsprofiel.
Voor de gemeente levert EMOVO veel kwantitatieve informatie op over de gezondheid en
leefstijl van de jeugd in Uithoorn. Voor de gemeente Uithoorn is de laatste EMOVO
uitgevoerd in het najaar van 2009. Het betreft de publicatie ‘Zo gezond zijn jongeren in de
regio Amstelland!’, regiorapport E-MOVO 2009-2010 (mei 2011).
Het volgende EMOVO-onderzoek wordt eind 2014 /begin 2015 opgeleverd.
De gezondheid van jongeren in Uithoorn betreffende de onderstaande onderwerpen is vaak
vergelijkbaar met de andere gemeenten in de regio Amstelland. Als jongeren in Uithoorn
afwijken van de andere gemeenten in de regio wordt dat hieronder weergegeven.
Ervaren gezondheid
84% van de jongeren in Uithoorn ervaart de gezondheid als (heel) goed. 15% ervaart het als
‘gaat wel’ en 2% als ‘niet zo best, slecht’.
Voeding
13% van de jongeren ging minstens één dag van de week zonder ontbijt naar school. Dit
waren vaker meisjes, vierdeklassers en leerlingen op het vmbo. De consumptie van groente
en fruit lag ver onder de landelijke aanbevolen norm; 66% van de jongeren at niet dagelijks
groente en 67% van de jongeren at niet elke dag fruit.
Bewegen
Volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen voldeed 16% van de jongeren in Uithoorn
aan de norm om elke dag van de week minimaal één uur lichamelijk actief te zijn. Wanneer
*
*
*
*
*
*
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
alle uren die leerlingen per week sportten of bewogen bij elkaar werden opgeteld, was 53%
van de jongeren gemiddeld minimaal één uur per dag actief (ook wel ‘normactief’ genoemd).
Dit waren vaker jongens, tweedeklassers en leerlingen op het havo/vwo. In vergelijking met
de andere gemeenten in de regio zijn jongeren in Uithoorn het minst vaak normactief.
Psychosociale gezondheid
14% van de jongeren in Uithoorn had een ongunstige score voor psychosociale gezondheid
en dus een verhoogde kans op psychosociale problemen. Onder psychosociale problemen
wordt een breed scala aan problemen verstaan, zoals internaliserend gedrag
(teruggetrokken gedrag, depressie, angst) en externaliserend gedrag (agressie, pesten,
delinquentie). In de regio scoorden klas 2 en vmbo leerlingen vaker ongunstig dan klas 4 en
havo/vwo leerlingen.
Kindermishandeling
In totaal gaf 6% van de leerlingen aan ooit lichamelijk te zijn mishandeld. In totaal zei 18%
ooit geestelijk te zijn mishandeld.
Onveilig vrijen
Van het totaal aantal deelnemers in Uithoorn gaf 6% aan weleens zonder condoom
geslachtsgemeenschap te hebben gehad. Van de leerlingen in de regio die
geslachtgemeenschap hebben gehad, zei 39% hierbij niet altijd een condoom te hebben
gebruikt.
Genotmiddelen: roken, alcohol- en drugsgebruik
Vierdeklassers rookten en gebruikten alcohol en drugs ongeveer drie keer zo vaak als
tweedeklassers. Onder vierdeklassers in Uithoorn rookte 16% minstens één keer per week,
dronk 64% in de afgelopen maand, had 45% in diezelfde periode te veel gedronken (binge
drinking13) en gebruikte 12% in de afgelopen maand cannabis. 2% van alle jongeren heeft
ooit harddrugs gebruikt
In vergelijking met jongeren uit andere gemeenten in de regio scoren jongeren in Uithoorn
gemiddeld gunstig voor genotmiddelengebruik.
Regionaal: Evenveel jongens als meisjes rookten. Jongens hadden in de voorgaande vier
weken wel vaker te veel gedronken. Jongens gebruikten twee keer zo vaak cannabis en drie
keer zo vaak harddrugs als meisjes. Voor alle genotmiddelen gold dat leerlingen op het
vmbo vaker gebruikten dan leerlingen op het havo/vwo.
Er was een sterke ‘clustering’ van genotmiddelengebruik; bijvoorbeeld jongeren die rookten,
gebruikten in de voorgaande vier weken vaker alcohol en cannabis, en hebben vaker ooit
harddrugs gebruikt dan jongeren die niet rookten.
13
Vijf of meer drankjes op één gelegenheid gedronken
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Het genotmiddelengebruik wordt hieronder schematisch weergegeven.
Tabel 2: Genotmiddelengebruik in Uithoorn, resultaten 2009 versus 2005 (%).
2009
2009
2005
roken
tenminste 1 keer per week
dagelijks
alcohol drinken
ooit gedronken
in de afgelopen vier weken gedronken
in de afgelopen vier weken binge gedronkena
cannabis
ooit gebruikt
in de afgelopen vier weken gebruikt
klas 2
N=274
klas 2
N=310
4
2
7
4
30
20
11
57
43
21
5
3
7
4
p
*
*
*
2005
klas 4
N=274
klas 4
N=228
16
11
21
14
76
64
45
84
79
56
*
*
*
23
12
32
11
*
* significant verschil tussen 2009 en 2005, voor klas 2 of 4 ; p< 0,05
a
vijf of meer drankjes op één gelegenheid gedronken
Trends regionaal
Onder jongeren in de regio Amstelland was in de periode 2005 - 2009 het ontbijten (onder
tweedeklassers) en de groenteconsumptie (in beide klassen) toegenomen. De
fruitconsumptie was niet veranderd. Het percentage leerlingen dat voldeed aan de
Nederlandse Norm Gezond Bewegen was afgenomen.
Het alcoholgebruik was onder jongeren in de regio Amstelland in de periode 2005 - 2009
sterk afgenomen. Onder tweedeklassers was in 2009 zowel de groep die recent alcohol had
gebruikt als de groep die overmatig had gebruikt in vergelijking met 2005 ongeveer
gehalveerd. Onder vierdeklassers was het alcoholgebruik met ongeveer een vijfde
afgenomen. Ook voor roken en drugsgebruik was er een dalende trend.
Ook de houding van de ouders is in de periode 2005 - 2009 veranderd. De groep ouders die
het alcoholgebruik van de jongeren goed vond is afgenomen en de groep ouders die het
afraadde is groter geworden.
3.2.3 GGZ-problematiek en Sociaal Domein
Ruim 4 op de 10 Nederlanders krijgen in hun leven te maken met psychische problemen.
Daaronder vallen bijvoorbeeld, depressie, ADHD, angststoornissen, schizofrenie en
dementie. In het Sociaal Domein14 is ook een analyse gemaakt naar de GGZ-problematiek
(geestelijke gezondheidszorg) in de gemeente Uithoorn. Deze analyse is breder dan
depressie en angststoornissen en gaat niet om de beleving van de bewoners, maar om het
gebruik van GGZ-voorzieningen. Uit deze analyse15 blijkt dat het aantal jongeren in de GGZ
hoog is in vergelijking met elders in de regio16. Dat geldt ook voor het aantal volwassenen in
de GGZ. Daarom vormt de GGZ-populatie een aandachtspunt.
14
Visie op het sociale domein in Uithoorn, wordt in september 2013 vastgesteld.
Visie op het sociale domein in Uithoorn, wordt in september 2013 vastgesteld.
16 Regio Amstelland-Meerlanden
15
p
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
3.2.4 Sportdeelname onderzoek
In het ‘Sportdeelname onderzoek’ van januari 2013 is onderzoek verricht naar het sport- en
beweeggedrag van inwoners van de gemeente Uithoorn (in de leeftijd 6 tot en met 70 jaar).
Sportdeelname en beweegnorm
In vergelijking met de landelijke situatie en de provinciale cijfers ligt de mate van
sportdeelname in de gemeente Uithoorn hoger: 83% in Uithoorn ten opzichte van 68%
landelijk en 71% op provinciaal niveau. Binnen alle leeftijdscategorieën ligt de sportdeelname
in Uithoorn hoger dan in de landelijke situatie het geval is. Landelijk neemt de mate van
sportdeelname af, naarmate de leeftijd toeneemt, waarbij er vanaf 25 jaar sprake is van een
zeer vlakke afname. In Uithoorn is deze trend in grote lijn ook zichtbaar waarbij zich twee
positieve uitzonderingen voordoen: een relatief hoge mate van sportdeelname onder
inwoners van 35-44 jaar en 45-54 jaar.
50% van de inwoners van de gemeente Uithoorn voldoen aan de beweegnorm. Dit is iets
lager ligt dan het landelijk (55%) en provinciale (55%) gemiddelde. Dit geldt echter niet voor
alle leeftijdscategorieën. Onder inwoners van 6-11 jaar en 12-17 jaar ligt de mate waarin aan
de Beweegnorm wordt voldaan hoger in vergelijking met de landelijke situatie.
De landelijke trend wijst uit dat de mate van sportdeelname lager is onder inwoners die niet
in Nederland geboren zijn. Deze relatie tussen de mate van sportdeelname en herkomst is
ook zichtbaar in Uithoorn. De mate van sportdeelname onder inwoners die in Nederland zijn
geboren ligt iets hoger (82%) ten opzichte van inwoners die elders zijn geboren (77%).
Hetzelfde beeld doet zich voor ten aanzien van de mate waarin aan de beweegnorm wordt
voldaan: 50% van de in Nederland geboren inwoners voldoen hieraan tegenover 33% van de
inwoners die elders geboren zijn.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
3.3 Conclusie Analyse Gezondheidsproblematiek
Op basis van de prioriteiten uit de trendsignaleringsoverleggen en de kwantitatieve gegevens
zijn de volgende hoofdthema’s gekozen:
 Overgewicht en Diabetes
 Psychische gezondheid
 Gebruik genotmiddelen
Hieronder volgt een conclusie per thema.
Conclusie probleemanalyse overgewicht en diabetes:
 Bijna de helft van de volwassenen in Uithoorn (48%) heeft overgewicht. In totaal heeft
13% ernstig overgewicht. Obesitas bij volwassen is toegenomen
 Meer dan de helft van de ouderen heeft overgewicht; een op de acht 65-plussers
heeft diabetes.
 Overgewicht verhoogt de kans op chronische aandoeningen zoals diabetes en harten vaatziekten. De helft van de volwassenen in Uithoorn heeft minstens één
chronische aandoening. Hiermee komen chronische aandoeningen in Uithoorn vaker
voor dan in de rest van de regio. In Uithoorn heeft 77% van de ouderen vanaf 65 jaar
minimaal één chronische aandoening.
 Jongeren: ongezonde voeding, bewegen te weinig.
 Allochtone inwoners: sporten en bewegen minder dan autochtonen. Dit kan leiden tot
overgewicht.
Conclusie probleemanalyse psychische gezondheid:
 Volwassenen: Een kwart van de inwoners van Uithoorn heeft milde depressie- of
angstklachten en 5% heeft ernstige klachten.
 Jongeren: 14% uit klas 2 en 4 VO had een ongunstige score voor psychosociale
gezondheid en dus een verhoogde kans op psychosociale problemen.
 GGZ-problematiek is hoog in vergelijking met de regio en vormt daarmee een
aandachtspunt17.
Conclusie probleemanalyse Alcohol-, drugsgebruik en roken:
Roken en drugs
 Roken onder volwassenen afgenomen, maar is relatief hoog onder 65-plussers
 Roken en drugsgebruik onder jeugd afgenomen, is echter nog wel aanwezig en wordt
als een probleem gezien. Vooral blowgedrag onder hangjongeren wel aanwezig
Alcohol
 Overmatig alcoholgebruik onder volwassen 50-64 jaar
 Onder jeugd overmatig alcoholgebruik afgenomen, blijft echter wel hoog, met name
vierdeklassers (15-16 jaar).
Conclusie risicogroepen:
Uit de bovenstaande conclusie komen de volgende risicogroepen uit voort:
 Jeugd (tot 19 jaar) Overgewicht, ongezonde voeding, gebruik genotmiddelen,
psychische gezondheid
 Ouderen (vanaf 65 jaar) – Overgewicht, diabetes en chronisch zieken
 Volwassenen (vanaf 19 jaar- 65 jaar) – Psychische gezondheid, chronisch zieken en
overmatig alcoholgebruik (50-64 jaar)
 Allochtonen – Overgewicht/te weinig beweging en psychische gezondheid.
17
Visie op het sociale domein in Uithoorn, wordt in september 2013 vastgesteld.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
4 Uitvoeringsprogramma Gezondheidsbeleid
In het voorgaande hoofdstuk is een analyse van de gezondheidsproblematiek weergegeven.
Op basis van deze analyse en de visie van het gezondheidsbeleid zijn 3 hoofdthema’s
geformuleerd:
Hoofdthema’s:
 Overgewicht en Diabetes
 Psychische gezondheid
 Gebruik genotmiddelen
Elk thema wordt in dit hoofdstuk verder uitgewerkt aan de hand van vier vragen:
 Waar hebben we het over?
 Wat willen we bereiken?
 Wat gebeurt er al?
 Wat gaan we doen?
De gemeente heeft een hoge ambitie t.a.v. het behalen van de gezondheidswinst, deze is
per thema benoemd bij ‘wat willen we bereiken’. Voor het realiseren van deze doelstellingen
zijn in deze nota speerpunten geformuleerd. Om dit hoge ambitieniveau te behalen is het
echter van belang om in overleg te treden met onze partners zoals de eerstelijnszorg,
zorgverzekeraar en sportverenigingen. De kracht ligt in verbindingen leggen tussen diverse
partijen met als doel activiteiten te versterken en (financiële) middelen te bundelen. Ook op
het gebied van publiek private samenwerking.
4.1 Overgewicht en Diabetes
Waar hebben we het over?
Overgewicht en diabetici
Ongeveer de helft van alle volwassenen en een op de zes kinderen in Nederland kampt met
overgewicht of obesitas. Mensen met overgewicht en obesitas leven minder lang in goede
gezondheid. Overgewicht verhoogt de kans op diabetes, hart- en vaatziekten, sommige
vormen van kanker en aandoeningen aan het bewegingsapparaat.
Diabetes is één van de meest voorkomende ziekten in Nederland. Verwacht wordt dat het
aantal diabetici in de toekomst hard zal stijgen. Overgewicht en een inactieve leefstijl zijn
belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van diabetes. De gevolgen van diabetes kunnen
zeer ernstig zijn en bijvoorbeeld tot oogproblemen, nierfalen en zelfs tot sterfte leiden18.
Bovendien ervaren kinderen met overgewicht meer sociale uitsluiting door pesten en het niet
mee kunnen doen met de groep. Dit heeft ook effect op de psychische en emotionele
ontwikkeling van het kind.
Ongezonde voeding en onvoldoende bewegen zijn de belangrijkste oorzaak voor het
ontstaan van overgewicht en daarmee samenhangende problematiek zoals diabetes en
andere chronische aandoening.
Lokale situatie
Uit de analyse in hoofdstuk 3 blijkt dat overgewicht door te weinig bewegen en of
ongezonde voeding ook een probleem is in de gemeente Uithoorn,vooral bij jongeren,
ouderen, diabetici, chronisch zieken en allochtonen.
18
Gezondheidsmonitor 2010: ‘Zo gezond is Uithoorn!’ (maart 2012)
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Wat willen we bereiken?
-
Meer bewegen door ouderen, diabetici en chronisch zieken
Indicator: Het percentage ouderen dat in 2016 voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond
Bewegen stijgt met 3% ten opzichte van 2010 (68% bron: gezondheidsmonitor 2010).
-
Meer bewegen door allochtonen
Indicator: Het percentage allochtonen dat in 2016 voldoet aan de Nederlandse Norm Gezond
Bewegen stijgt met 3% ten opzichte van 2012 (33% bron: Sport deelname onderzoek 2012).
-
Bevorderen gezonde voeding en bewegen onder jongeren (4-12 jaar)
Indicator: acties zijn gericht op Primair Onderwijs en daar zijn geen onderzoeksgegevens
voor beschikbaar19.
-
Versterken lokale infrastructuur gericht op voedings- en of beweegactiviteiten
Indicator: Minimaal 2 samenwerkingsverbanden gericht op voedings- en/of
beweegactiviteiten.
Wat gebeurt er al?
 Er worden door VITA Welzijn en Advies activiteiten georganiseerd gericht op
bewegen voor ouderen. Te denken valt aan gymnastiek, stoelhonkbal, Pilates en
Zumba. De activiteiten vinden vooral plaats bij de Bilderdijkhof. Ook ouderenbonden
organiseren beweegactiviteiten (zoals fietsen). Commercieel biedt o.a. Plux 50 fit. In
het Buurtnest is er ook koersbal en linedance.
 In de gemeente Uithoorn zijn zeven combinatiefunctionarissen (3,4 fte) actief in de
sectoren onderwijs, sport en cultuur. De combinatiefunctionarissen hebben als doel
om verbindingen te leggen tussen deze sectoren en tot nieuw lokaal aanbod van
activiteiten te komen.
 Op voorgezet onderwijs en primair onderwijs zijn er ook activiteiten gericht op
gezonde voeding en bewegen, bijvoorbeeld het voorgezet onderwijs
scholengemeenschap Thamen zal vanaf 1 augustus 2013 een ‘gezonde
schoolkantine’ beleid gaan voeren. Basisschool De Kajuit heeft twee gruitdagen. Op
deze dagen mogen kinderen alleen groente en/of fruit meenemen.
 Het Jeugdfonds Uithoorn is bedoeld om kinderen en jongeren tot 17 jaar die
woonachtig zijn in Uithoorn en waarvan de ouders een inkomen op minimumniveau
hebben, te laten sporten of deel te laten nemen aan culturele activiteiten zoals
muziek- of toneellessen. Een beroep op het jeugdfonds kan uitsluitend worden
gedaan via een intermediair, waaronder huisartsen en onderwijsinstellingen. Het
jeugdfonds Uithoorn maakt onderdeel uit van het Armoedebeleid 2011-2015.
 Ouders zijn vrij in hun keuze voor een aanbieder en locatie van kinderopvang. Er zijn
in de gemeente Uithoorn echter driekinderopvang locaties waarbij de nadruk binnen
het pedagogisch beleid ligt op bewegen. Deze opvanglocaties, ook wel sport BSO
genoemd, zijn gesitueerd bij de sport- en beweegaanbieders waardoor er mooie
samenwerking is ontstaan tussen sport- en beweegaanbieders en kinderopvang
(Amstelhof, Qui Vive en KDO).
 De georganiseerde eerstelijnszorg in de Waterlinie (SEZU), hanteert
zorgprogramma’s. Een zorgprogramma is een beschrijving van de activiteiten van de
verschillende zorgverleners betreffende patiënten met een bepaald ziektebeeld,
waarbij er duidelijkheid is over de regievoering (casemanager) en over de afstemming
van de activiteiten van iedere zorgverlener. Er vinden regelmatig multidisciplinaire
overleggen plaats met alle eerstelijns zorgverleners én de specialist. Doel is dus om
19
De GGD is momenteel bezig met een onderzoek waarbij het overgewicht van de kinderen (0-12 jaar) in kaart
wordt gebracht ( wordt in 2014 opgeleverd).
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
betere kwaliteit en op elkaar afgestemde zorg in de eerstelijns te leveren. Door deze
zorg in de eerstelijns goed uit te voeren, hoeven veel patiënten niet meer naar de
tweedelijns. Zij hebben ook de Zorgprogramma’s voor Diabetes en Chronisch
pijn/aandoeningen20 Bewegen maakt hier nog geen onderdeel vanuit.
Huidige ontwikkelingen
 Gezien de succesvolle inzet van combinatiefuncties op en rond de school, bij de
sportverenigingen en in de cultuursector, heeft de minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport besloten meer combinatiefuncties te realiseren die met een
verbrede inzet nog meer mensen kunnen laten sporten en bewegen in de buurt. Deze
functies worden ‘buurtsportcoaches’ genoemd. Naast de bestaande doelen op het
terrein van onderwijs, sport en cultuur, wordt er ingezet op het beter verbinden van de
sportsector met onder meer de volgende sectoren: zorg, welzijn, kinderopvang,
jeugdzorg en bedrijfsleven. De gemeente Uithoorn heeft reeds 3,4 fte
combinatiefunctionarissen en heeft een verklaring afgegeven (aan Vereniging Sport
en Gemeenten, april 2013) de intentie te hebben om te groeien naar 5,9 fte (voor
2017) aan combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches. In de beleidsperiode tot
2017 wordt samen met maatschappelijke partners gezocht naar mogelijkheden om
deze extra combinatiefunctionarissen/buurtsportcoaches daadwerkelijk te realiseren
 Dagarrangementen: Een dagarrangement in Uithoorn is een dynamisch netwerk,
bestaande uit scholen, kinderopvang en instellingen (zorg- en welzijnsinstellingen,
instellingen op het gebied van cultuur, natuur en sport) en particuliere aanbieders,
geregisseerd vanuit de gemeente. Hieruit volgt een activiteitenaanbod voor de jeugd.
De combinatiefunctionarissen en de buurtsportcoach ondersteunen bij de uitvoering
van de dagarrangementen21.
 Het kabinet wenst het aantal gymnastiekuren vanaf 2014 uit te breiden van 1,5 uur
naar 3 uur per week (regeerakkoord Bruggen slaan). Bij verwezenlijking op lokaal
niveau zal dit een noemenswaardige impuls betekenen voor het sport- en
beweeggedrag van leerlingen in het primair onderwijs. Knelpunt bij het
implementeren van deze kabinetswens is de behoefte aan bewegingslokalen en het
ontbreken aan financiële middelen om dit te realiseren.
Laagopgeleiden.
 In de tussentijdse evaluatie van het Armoedebeleid 2011-2015 zullen in 2013
voorlichtingsactiviteiten plaatsvinden, waarbij naast de financiële aspecten, ook
aandacht besteed wordt aan andere beleidsterreinen zoals opgroeien en opvoeden,
gezondheid en bewegen.
Wat gaan we doen?
Speerpunt 1: Stimuleren sport- en bewegingsactiviteiten en gezonde voeding
Wat gaan we doen?
Sport en beweging staan voorop in het gezondheidsbeleid van de Rijksoverheid. Zo hebben mensen
die voldoende bewegen minder last van psychische klachten en lopen minder kans op bijvoorbeeld
hart- en vaatziekten en diabetes. Ook voor mensen met chronische ziekten als reuma en COPD is het
goed om te bewegen. Een goede conditie vermindert hun klachten.
Voor ouderen is bewegen belangrijk voor het behouden van lichamelijke functies en voorkomt zo
onder meer valongevallen.
Voor kinderen is sport en beweging goed voor hun leerprestaties, weerbaarheid en psychische en
motorische ontwikkeling. De kans dat zij later voldoende bewegen, is groot als zij daar al jong mee
beginnen.
Bovendien is gezonde voeding van essentieel belang om overgewicht en daarmee samenhangende
problematiek te voorkomen.
20
21
COPD, Hartfalen en Parkinson.
Dit maakt onderdeel uit van de Nota Talentontwikkeling die in juni 2013 door het college wordt vastgesteld.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Acties:
1. Verbinden van o.a. Uithoornse sport- en/of beweegaanbieders, ouderenbonden en eerstelijns
zorginstellingen (waaronder fysiotherapie) en zorgverzekeraar met als gevolg een
samenhangend aanbod van laagdrempelige beweegactiviteiten voor ouderen (65 jaar en
ouder), diabetici en chronisch zieken. Het doel is om de sport- en/of beweegdeelname van
deze doelgroep te verhogen. Bijvoorbeeld projecten gericht op ouderen met
beweeg/sportvrees of looproutes.
2. Verbinden van Uithoornse sport- en/of beweegaanbieders en allochtonen. Met als gevolg
een (vraaggestuurd) aanbod van laagdrempelige sport- en/of beweegactiviteiten gericht op
allochtone inwoners. Het doel is het verhogen van de sport- en/of beweegdeelname. Concrete
ingang via buurtstudio Villa Kakelbont in de Europarei en de Stichting Marokkaanse
Gemeenschap Uithoorn.
3. Opnemen van voedingsprogramma’s in het uitvoerende beleid met betrekking tot de
Dagarrangementen gericht op primair onderwijs en sportverenigingen. Het doel is om (uiterlijk
in 2016) alle onderwijsinstellingen en sportverenigingen te laten participeren in een of
meerdere programma’s gericht op het vergroten van het bewustzijn van voeding consumptie
en het stimuleren van gezond gedrag (bewegen)22.
4. Activeren van de Uithoornse speelplaatsen, –tuinen en schoolpleinen door het stimuleren van
een toezichthoudende functie en het aanbieden van laagdrempelige beweegactiviteiten door
zelfstandige organisatievormen (zoals ouders, speeltuinverenigingen en scholen). Het doel is
het verhogen van het aantal kinderen dat buiten speelt en intensiveren van de frequentie van
buitenspelen (in de leeftijd 2 tot 16 jaar). Dit zal onderdeel worden van het sportbeleid dat
momenteel in ontwikkeling is23. In 2014 zal een tussenmeting plaatsvinden en de eindmeting
in 2016.
Wie gaat het doen?
1. Een combinatiefunctionaris/buurtsportcoach regisseert de beleidsmaatregel en daar waar
mogelijk heeft hij/zij tijdelijk een uitvoerende rol bij het aanbieden van een activiteit. 24 De
maatschappelijke partners zijn in essentie de uitvoerende organisaties.
2. Idem 1.
3. Idem 1.
4. Idem 1.
Voorwaardelijke inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches
De inzet van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches is afhankelijk van de ontwikkeling van
het sportbeleid en het dagarrangementenbeleid. In navolging op deze beleidsontwikkeling is de inzet
van combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches afhankelijk van cofinanciering van
maatschappelijke partners.
Wanneer zal het plaatsvinden?
1. Start derde kwartaal 2013 tot einde beleidsperiode of eerder wanneer beleidsdoelstellingen
zijn voltooid.
2. Start derde kwartaal 2014 tot einde beleidsperiode of eerder wanneer beleidsdoelstellingen
zijn voltooid.
3. Start eerste kwartaal 2014 tot einde beleidsperiode of eerder wanneer beleidsdoelstellingen
zijn voltooid.
4. Start eerste kwartaal 2015 tot einde beleidsperiode of eerder wanneer beleidsdoelstellingen
zijn voltooid.
Na deze periode zal de uitvoering verankerd moeten worden in de reguliere voorzieningen/activiteiten
22
Dagarrangementen maken onderdeel uit van de Nota Talentontwikkeling, deze wordt in juni 2013 door college
vastgesteld.
23 De sport- en beweegnota wordt eind 2013 vastgesteld door de gemeenteraad.
24 De werkwijze van een combinatiefunctionaris/buurtsportcoach in Uithoorn is gericht op vijf opeenvolgende
stappen, te weten (1) netwerkontwikkeling en/of bijeenbrengen netwerk, (2) gezamenlijk afspraken maken, (3)
uitvoeren van activiteiten/werkzaamheden, (4) monitoren van de uitvoering en (5) verankeren van de
activiteiten/werkzaamheden.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
van bijvoorbeeld de scholen, sportaanbieders, eerstelijnszorg en de buurtstudio.
Wat kost het?
 Actiepunt 1 en 2:
- Combinatiefunctionaris/Buurtsportcoach via de reguliere middelen; rijksbijdrage
combinatiefunctionaris, talentontwikkeling en brede schoolgelden.

Geen activiteitenbudget vanuit de gemeente beschikbaar.
Actiepunt 3:
- Combinatiefunctionaris via de reguliere middelen; rijksbijdrage combinatiefunctionaris,
talentontwikkeling en brede schoolgelden. Combinatiefunctionaris ondersteunt bij het
opzetten van de activiteiten.
-
€ 6.000 aan financiële middelen vanuit de gemeente gericht op dagarrangement
bewegen en gezonde voeding. Dit is binnen de bestaande middelen voor het
gezondheidsbeleid.

Actiepunt 4:
- Combinatiefunctionaris via de reguliere middelen; rijksbijdrage combinatiefunctionaris,
talentontwikkeling en brede schoolgelden. Combinatiefunctionaris ondersteunt bij het
opzetten van de activiteiten.
- Geen activiteitenbudget vanuit de gemeente beschikbaar.
- Actiepunt wordt opgenomen in de nieuwe sportnota, de metingen vallen binnen de
middelen voor het sportbeleid.

Actiepunt 1, 2, 3 en 4: landelijke sportstimuleringssubsidies
Er zijn landelijke sportstimuleringssubsidies beschikbaar om activiteiten te organiseren in het
kader van sport en bewegen. Deze kunnen door publieke en private organisaties
aangevraagd worden zoals bijvoorbeeld scholen en sportaanbieders, de gemeente kan deze
aanvragen niet doen. Te denken valt aan:
- Sportimpuls Sport en bewegen in de buurt: looptijd tot 2016.
-
Sportimpuls Kinderen sportief op gewicht: ronde in 2013 is al beëindigd, ronde voor
2014 zal nog komen.
Evaluatie
Voor de doelstellingen (wat willen we bereiken) geldt dat deze gehaald dienen te zijn over vier jaar bij
de evaluatie van de huidige gezondheidsnota en het opstellen van de nieuwe lokale gezondheidsnota.
De gezondheidsmonitor, EMOVO en Sportdeelname onderzoek Uithoorn zullen gebruikt worden als
evaluatiemiddelen/meetinstrumenten. De volgende gezondheidsmonitor wordt begin 2017 opgeleverd
en het EMOVO onderzoek eind 2014 /begin 2015 opgeleverd.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
4.2 Psychische gezondheid
Waar hebben we het over?
Ruim vier op de tien Nederlanders krijgen in hun leven te maken met psychische problemen.
Daaronder vallen bijvoorbeeld, depressie, ADHD, angststoornissen, schizofrenie en
dementie25. Psychische problemen zijn vaak zeer ingrijpend en kunnen zowel oorzaak als
gevolg zijn van (lichamelijke) ziekten en beperkingen. Depressie- en angstklachten zijn de
meest voorkomende psychische aandoeningen in Nederland26.
Depressie kenmerkt zich door een depressief gevoel of duidelijk verminderde algemene
interesse gedurendehet grootste deel van de dag, gedurende minimaal twee weken.
Daarnaast beïnvloeden andere klachten iemands functioneren, zoals slaapstoornissen,
moeheid en lusteloosheid, problemen met concentratie, piekeren over de dood en
zelfdoding. Depressie gaat vaak samen met angststoornissen en alcoholmisbruik.
Lokale situatie
Een kwart van de inwoners van Uithoorn heeft milde depressie- of angstklachten en 5%
heeft ernstige klachten en uit het EMOVO onderzoek blijkt dat 14 % van de jongeren (klas 2
en 4 VO) een ongunstige score had voor psychosociale gezondheid en dus een verhoogde
kans op psychosociale problemen. In deze onderzoeken gaat het om de beleving van de
ondervraagden.
In het Sociaal Domein staat beschreven dat GGZ-problematiek hoog in vergelijking de regio
en daarmee een aandachtspunt vormt. Het gaat hierbij om het gebruik van GGZvoorzieningen.
Relatie Wmo en gezondheidsbeleid; preventie
Per 1 januari 2007 is het bieden van Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ), met
uitzondering van ‘het bieden van psychosociale hulp bij rampen’, overgeheveld van de Wet
Collectie Preventie Volksgezondheid (WCPV is de voorganger van WPG) naar de Wmo.
Gemeenten zijn vanaf die datum verantwoordelijk voor de uitvoering van:
 De OGGZ bevorderen (prestatieveld 8 van de Wmo)
 Bieden van maatschappelijke opvang (prestatieveld 7)
 Verslavingszorg bevorderen (prestatieveld 9)
Kwetsbare mensen kunnen afglijden in de maatschappij en zo in de maatschappelijke
opvang en/of verslavingszorg terechtkomen. Gemeenten hebben de taak om enerzijds dit
met preventie te voorkomen en anderzijds het herstel van mensen te bevorderen. Dat is dan
ook de reden dat de OGGZ is overgegaan naar de Wmo. Toch is er een relatie tussen deze
Wmo- taken en de huidige WPG. De raakvlakken tussen WPG en Wmo (en dus ook OGGZ)
gaat om het belang van een adequate preventie. Om problemen bij de doelgroepen van de
Wmo (dus ook kwetsbare personen en risicogroepen zoals de OGGZ-doelgroep) te
voorkomen, moeten problemen vroegtijdig in beeld worden gebracht en worden aangepakt.
Wat willen we bereiken?
-
Het vroeg opsporen en voorkomen van psychische aandoeningen.
Indicator: Het percentage bewoners met depressieve of angstklachten daalt in 2016 met 3%
ten opzichte van 2010 (32% bron: gezondheidsmonitor 2010).
Wat gebeurt er al?
25
26
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/geestelijke-gezondheidszorg
Gezondheidsmonitor 2010: ‘Zo gezond is Uithoorn!’ (maart 2012)
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016



Prezens maakt onderdeel uit van GGZ-inGeest27en voert interventies uit gericht op
preventie van depressie- en angstklachten, hieronder volgen een aantal interventies:
- publieksvoorlichting gericht op bewustwording en bekendheid geven aan angst en
depressieve klachten en preventieve mogelijkheden.
- Laagdrempelig screenen en adviseren van risicogroepen en mensen met
beginnende klachten, door middel van screening online en adviesgesprekken.
- Bieden van laagdrempelig hulpaanbod aan risicogroepen waarin psycho-educatie
wordt gegeven en copingvaardigheden worden versterkt.
- Vroegsignalering en toeleiding naar preventieve interventies door professionals,
met name bij risicogroepen en mensen met beginnende klachten.
- Lokale ketenzorg en samenwerking met organisaties in de nulde en eerstelijn.
- Expertise van de specialistische GGZ overbrengen naar professionals uit de
nulde- en eerstelijn.
De risicogroepen zijn: volwassenen en ouderen, familieleden van mensen met
psychische problemen (waaronder mantelzorgers) en migranten.
Jeugdriagg voert preventiemaatregelen uit gericht op psychische problematiek bij
jeugd, hieronder een aantal maatregelen:
- Ketenversterking/casuïstiekbespreking CJG
- Consultatie beroepskrachten
- Consultatie voor jongeren, ouders en verzorgers
- Het verzorgen van KOPP-groepen: groepsgewijze en gezinsgerichte
programma's voor kinderen waarvan (een van de) ouders een aantoonbare
ernstige psychiatrische stoornis (heeft) hebben, bijvoorbeeld borderline,
schizofrenie.
De praktijk De Amstel in de Waterlinie is aan het werk met POH-GGZ=
praktijkondersteuner Geestelijke GezondheidsZorg. Hiermee wordt ervoor gezorgd
dat er betere en snellere zorg voor patiënten met psychische problemen geleverd
kan worden en veel verwijzingen naar de tweedelijnszorg kunnen worden
voorkomen. Bovendien hebben ze een orthopedagoge in dienst die voor de kinderen
met psychische problemen een eerste opvang kan zijn en wordt momenteel
zorgprogramma ADHD ontwikkeld - in samenspraak met de Jeugdriagg
NoordHolland Zuid. Dit wordt gefinancierd door de zorgverzekeraar.
Huidige ontwikkelingen
 Zoals in paragraaf 4.1 staat beschreven, maken de georganiseerde eerstelijnszorg
gebruik van zorgprogramma’s, een integrale aanpak met verschillende hulpverleners.
Het Zorgprogramma Depressie wordt momenteel ontwikkeld. Het gaat hierbij ook om
preventie van terugval in depressie. De bedoeling is dat actief bewegen ook een rol
hierin gaat spelen.
 De huisartsenpraktijk De Waver en De Drecht zullen dit jaar ook een
praktijkondersteuner Geestelijke GezondheidsZorg in de praktijken opnemen.
 Amstelhof Sport & Health Club wil vanuit een maatschappelijke verantwoordelijkheid
een bijdrage leveren aan de sportparticipatie en gezondheidsbevordering van
volwassen met psychische en lichamelijke klachten door het inzetten van running
therapie. Op dit moment wordt dit nog niet aangeboden in Uithoorn. Tot de doelgroep
behoren:
- mannen en vrouwen met gevoelens van depressie, somberheid, eenzaamheid
of stress;
- mannen en vrouwen met lichamelijke gezondheidsklachten zoals suikerziekte
of overgewicht.
27GGZ
inGeest biedt psychiatrische zorg op maat aan kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Wat gaan we (extra) doen?
Speerpunt 2: Versterken preventiemaatregelen voor psychische problematiek
Wat gaan we doen?
Signaleren
Het is van belang dat mensen met psychische klachten vroeg gesignaleerd en preventief behandeld
worden. Dit voorkomt nieuwe gevallen van psychische problematiek en vermindert het aantal mensen
met chronische problematiek. De keten waarin deze doelgroep voorkomt zal adequaat moeten
functioneren, o.a. het CJG, (school)maatschappelijk werk, eerstelijnszorg, Meldpunt Amstelland,
politie en partijen in de keten van de ouderenzorg hebben hierin een belangrijke signalerende functie.
Meedoen en sport en bewegen
De GGZ-doelgroep behoort volgens het Sociaal Domein tot onze kwetsbare burgers. De gemeente wil
dat onze kwetsbare burgers minder kwetsbaar worden door deel te laten nemen aan de samenleving.
Sport en bewegen is ook vorm van meedoen en heeft een sociaal effect. Door deel te nemen aan een
sportactiviteit neemt het contact met de buitenwereld en met andere mensen toe. Ook dat heeft een
gunstig effect of het voorkómen of verhelpen van psychische klachten.
Bovendien blijkt uit onderzoek dat mensen die lichamelijk actief zijn, minder kans hebben om
psychische klachten te krijgen dan mensen die niet sporten/bewegen. Maar ook mensen die al last
hebben van bijvoorbeeld een depressie of een fobie, herstellen sneller wanneer ze lichamelijk actief
zijn28.
De voorgestelde acties hebben ook een positief effect op het in paragraaf 4.1 genoemde thema’s
overgewicht en diabetes.
Acties:
1. Onderzoeken of de huidige preventiemaatregelen aansluiten bij de GGZ-problematiek in
gemeente Uithoorn. Verscherpen subsidieafspraken met Prezens en de Jeugdriagg. Nog
geen aanbod voor allochtonen in Uithoorn; deze worden door Prezens wel gekenmerkt als
risicogroepen. Aanbod wel nodig; ingang buurtstudio Villa Kakelbont in de Europarei en
Stichting Marokkaanse Gemeenschap Uithoorn.
2. Afspraken maken met partijen die in de GGZ- keten werkzaam zijn mbt vroegsignalering
psychische problematiek en snel doorverwijzen (geldt ook voor recidieven29). De partijen zijn
o.a. CJG, (school)maatschappelijk werk, eerstelijnszorg en scholen. Onderlinge afstemming
tussen deze partijen is ook van belang.
3. Het onderling verbinden van o.a. Uithoornse sport- en/of beweegaanbieders, eerstelijnszorg,
zorgverzekeraars met als gevolg een samenhangend aanbod van laagdrempelige
beweegactiviteiten gericht op mensen met een psychische klacht, zoals een depressie. Het
doel is om de psychische klachten weg te nemen of te verminderen. ( Dit kan onderdeel
worden van het zorgprogramma Depressie).
Wie gaat het doen?
1. Prezens en Jeugdriagg
2. Gemeente in samenwerking met bovengenoemde partners.
3. Een combinatiefunctionaris/buurtsportcoach regisseert de beleidsmaatregel en daar waar
mogelijk heeft hij/zij tijdelijk een uitvoerende rol bij het aanbieden van een activiteit. 30 De
maatschappelijke partners zijn in essentie de uitvoerende organisaties.
.
Wanneer zal het plaatsvinden?
1. Start eind 2013. Doorlooptijd 2014, 2015 en 2016
2. Start eind 2013/begin 2014. Doorlooptijd 2014, 2015 en 2016
3. Start eerste kwartaal 2014 tot einde beleidsperiode of eerder wanneer beleidsdoelstellingen
28
http://www.medicinfo.nl/%7Bf316acc7-0a82-4125-ab55-9ee2683b8a22%7D: onderzoek uitgevoerd onder
volwassenen door het Trimbos instituut.
29 Mensen die een depressie hebben gehad en weer terugvallen.
30 De werkwijze van een combinatiefunctionaris/buurtsportcoach in Uithoorn is gericht op vijf opeenvolgende
stappen, te weten (1) netwerkontwikkeling en/of bijeenbrengen netwerk, (2) gezamenlijk afspraken maken, (3)
uitvoeren van activiteiten/werkzaamheden, (4) monitoren van de uitvoering en (5) verankeren van de
activiteiten/werkzaamheden.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
zijn voltooid.
Wat kost het?
1. De activiteiten van Prezens en Jeugdriagg vallen onder de reguliere OGGZ31-middelen, dit zijn
Wmo-gelden.
2. Binnen de reguliere middelen.
3. Combinatiefunctionaris: Buurtsportcoach binnen de middelen van rijksbijdrage
combinatiefunctionaris, talentontwikkeling en brede schoolgelden. Activiteiten die hieruit
voortkomen;
- € 4.000; uit bestaande gezondheidsmiddelen.
- Bovendien zijn er landelijke sportstimuleringsfondsen/subsidies om activiteiten te
organiseren in het kader van sport en bewegen. Deze kunnen door publieke en
private organisaties aangevraagd worden zoals bijvoorbeeld . de eerstelijnszorg en
sportverenigingen, de gemeente kan deze aanvragen niet doen32.
Evaluatie
Voor de doelstellingen geldt dat deze gehaald dienen te zijn over vier jaar bij de evaluatie van de
huidige gezondheidsnota en het opstellen van de nieuwe lokale gezondheidsnota. De
gezondheidsmonitor, EMOVO en GGZ-monitors zullen gebruikt worden als
evaluatiemiddelen/meetinstrumenten.
31
Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
Sportimpuls Sport en bewegen in de buurt: looptijd tot 2016 en Sportimpuls Kinderen sportief op gewicht: ronde
in 2013 is al beëindigd, ronde voor2014 zal nog komen.
32
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
4.3 Gebruik genotmiddelen: alcohol, roken en drugs
Waar hebben we het over?
Roken en drugs
Jaarlijks sterven bijna 20.000 Nederlanders aan ziektes die samenhangen met roken, zoals
kanker, COPD en hart- en vaatziekten. Roken is nog steeds één van de belangrijkste
oorzaken van ziekte en sterfte. Afgelopen 10 jaar is het rookgedrag in Nederland gedaald.33
In Nederland wordt van alle drugs cannabis het vaakst gebruikt. Cannabisgebruik leidt met
name bij frequent gebruik tot geestelijke afhankelijkheid. Ook hangt chronisch en zwaar
gebruik van cannabis samen met gezondheidsklachten (o.a. long- en
luchtwegaandoeningen) en met ongewenste sociale en maatschappelijke gevolgen.
Cannabisgebruik vermindert het reactie- en concentratievermogen en het korte termijn
geheugen, wat kan leiden tot verslechterde schoolprestaties. Harddrugs hebben ernstige
gezondheidsrisico’s waaronder verslaving en hersenbeschadiging34.
Alcohol
Het gezondheidsgevaar van alcohol zit met name in het drinken van grote hoeveelheden.
Langdurig te hoge alcoholconsumptie verhoogt de kans op lichamelijke en psychische
aandoeningen. Daarnaast heeft alcohol een verdovend en ontremmend effect wat kan leiden
tot verkeersongelukken en agressief gedrag. Schadelijke gevolgen van alcoholgebruik voor
jongeren zijn vooral alcoholvergiftiging, risicovol seksueel gedrag en ongevallen. Overmatig
alcoholgebruik door jongeren is ook schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen. Lange
termijn gevolgen van teveel alcohol zijn negatieve effecten op diverse organen, een
verhoogd risico op kanker en verslaving35.
Het risico op bovengenoemde gevolgen van roken, alcohol en drugs is groter naarmate de
startleeftijd van het gebruik lager ligt,.
Lokale situatie
Roken is onder volwassenen afgenomen. Roken en drugsgebruik is onder jeugd afgenomen,
echter nog wel aanwezig en wordt als een probleem gezien. Vooral blowgedrag onder
hangjongeren is wel aanwezig. Er is sprake van overmatig alcoholgebruik onder
volwassenen tussen 50-64 jaar. Onder jeugd (Vierdeklassers VO) is overmatig
alcoholgebruik (binge-drinking) afgenomen, het blijft echter wel hoog (nu 45%, het was 56%).
Wat willen we bereiken?
33
-
Het voorkomen of verminderen van middelengebruik door jongeren.
Indicator: acties zijn gericht op Primair Onderwijs en daar zijn geen onderzoeksgegevens van
beschikbaar.
-
Het voorkomen of verminderen van overmatig alcoholgebruik onder volwassen in de leeftijd
50-64 jaar.
Indicator: Het percentage volwassenen (50-64 jaar) met overmatige alcoholgebruik in 2016
daalt met 3% ten opzichte van 2010 (bron: gezondheidsmonitor)
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/roken
Gezondheidsmonitor 2010: ’Zo gezond is Uithoorn!’ (maart 2012) en
EMOVO 2009-2011: ‘Zo gezond zijn jongeren in de regio Amstelland!’ (mei 2011)
35 Gezondheidsmonitor 2010: ’Zo gezond is Uithoorn!’ (maart 2012) en
EMOVO 2009-2011: ‘Zo gezond zijn jongeren in de regio Amstelland!’ (mei 2011)
34
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Wat gebeurt er al?
 Op 1 januari 2013 is de aangepaste Drank- en Horecawet ingegaan. Een van de
doelstellingen van deze gewijzigde wet is om het schadelijk alcoholgebruik onder
jongeren tegen te gaan. De regels voor de verkoop van alcohol aan minderjarigen
zijn strenger geworden. De toezichthoudende taak die eerder werd uitgevoerd door
de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit komt nu bij de gemeente te liggen. Met
deze wijziging krijgt de gemeente meer mogelijkheden om op lokaal niveau effectief
op te treden tegen de negatieve aspecten van alcoholverstrekking. Jongeren onder
de zestien jaar zijn strafbaar als ze alcohol bij zich hebben op straat of op andere
plekken in de openbare ruimte, bijvoorbeeld in een kroeg, winkelcentrum, stationshal
of park. Enerzijds is het een ordemaatregel , waarmee overlastgevende jongeren op
straat kunnen worden aangepakt. Anderzijds is het een beschermingsmaatregel,
waarmee het alcoholmisbruik onder jongeren wordt tegengegaan.
 Stoppen met roken maakt vanaf1 januari 2013 weer onderdeel uit van de
Zorgverzekeringswet. Dus als iemand wilt stoppen, dan wordt de behandeling
vergoeddoor Zorgverzekeraar.
 De Brijder verslavingszorg is een organisatie die mensen met een verslaving
behandelt, maar organiseert ook preventieactiviteiten gericht op alcohol, roken en
drugs in de regio Amstelland, waaronder de gemeente Uithoorn. Een aantal
voorbeelden zijn:
- Vroegtijdige Interventie School op het voorgezet onderwijs
scholengemeenschapThamen . en Alkwin Kollege Hierbij worden gastlessen,
spreekuren en ABC-gesprekken (Advies, Begeleiding en Consultatie)
gehouden. Op verzoek van de school kan medewerker Brijder een
docententraining geven en eventueel aansluiten bij een ZAT overleg als er
jongeren worden besproken die bekend zijn met middelengebruik of gamen.
- Er is in 2013 een campagne gestart voor de doelgroep 55+ gericht op
preventie van alcoholgebruik.
- Brijder jeugd sluit aan bij het jongerenwerk en bezoekt de jongerencentra en
geeft jongeren daar voorlichting. Ook gaat de medewerker van Brijder mee de
straat op en zoekt de jongeren op.
- Brijder heeft een convenant getekend met CJG en kan aansluiten bij
casusoverleggen binnen het CJG. Zij onderzoekt de mogelijkheid om samen
met het CJG een ouderavond te organiseren in de gemeente. De bedoeling is
dat deze in 2013 wordt gegeven.
- Deskundigheidsbevordering aan eerstelijnszorgprofessionals met als doel dat
zij middelengebruik kunnen signaleren en weten hoe door te verwijzen.
- Investeren in de informatie die gegeven kan worden via de sociale media.
Huidige ontwikkelingen
 De Brijder heeft dit jaar de opdracht gekregen preventie acties uit te voeren gericht op
overmatig alcoholgebruik bij de doelgroep 50-64 jaar.
 In het kader van de aangepaste Drank- en Horecawet wordt een
‘Handhavingsstrategie voor horeca inrichtingen in Uithoorn’36 opgesteld. In deze
sanctiestrategie wordt beschreven welke sanctie bij welke overtredingen wordt
opgelegd.
 Het kabinet wil de leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak en alcohol van 16 naar 18
jaar verhogen. Dit zal dan vanaf 1 januari 2014 ingaan.
 De Drank- en Horecawet legt gemeenten op om in een verordening regels vast te
stellen voor paracommerciële inrichtingen, zoals buurthuizen en sportkantines. Dat
gebeurt om oneerlijke mededinging en gelden te voorkomen. Hierbij o.a. gekeken
36
Wordt door Publiekszaken ontwikkeld. De verwachting is dat dit sanctiebeleid in juni 2013 in werking treedt.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
naar schenktijden voor alcoholhoudende drank wat ook effect heeft op het
alcoholgebruik37.
Wat gaan we (extra) doen?
Speerpunt 3: Inzetten op preventiemaatregelen voor middelengebruik
Wat gaan we doen?
Het risico op bovengenoemde gevolgen van roken, alcohol en drugs is groter naarmate de startleeftijd
van het gebruik lager ligt. Vandaar dat er preventiemaatregelen voor middelengebruik onder jongeren
op de basisscholen ingezet zullen worden.
Ook inzet op preventiemaatregelen voor volwassenen (50-64 jaar) met overmatig alcoholgebruik is
nodig gezien de problematiek in Uithoorn.
Daarnaast is het signaleren van middelengebruik en snel doorverwijzen ook van belang om de
problematiek aan te pakken.
Acties:
1. Preventieprogramma’s gericht op middelengebruik aanbieden aan de basisscholen. Te
denken valt aan lesboekjes over Alcohol en Roken.
2. Continueren preventieprogramma’s alcoholgebruik onder volwassenen (50-64 jaar)
3. Afspraken maken met partijen m.b.t. signaleren middelengebruik onder jongeren en
volwassenen en snel doorverwijzen met o.a. eerstelijnszorg, CJG, (school)maatschappelijk
werk, scholen en de Brijder.
Wie gaat het doen?
1. De Brijder
2. De Brijder
3. Gemeente in samenwerking met bovengenoemde partners.
Wanneer zal het plaatsvinden?
2013-2016.
Wat kost het?
1. € 5.000 uit de algemene middelen38; inzet op lesprogramma’s.
2. Binnen de reguliere subsidiemiddelen aan de Brijder; OGGZ-middelen.
3. Binnen de reguliere middelen.
Evaluatie
Voor de doelstellingen geldt dat deze gehaald dienen te zijn over vier jaar bij de evaluatie van de
huidige gezondheidsnota en het opstellen van de nieuwe lokale gezondheidsnota. De
gezondheidsmonitor en EMOVO zullen gebruikt worden als evaluatiemiddelen/meetinstrumenten.
37
38
Wordt momenteel ontwikkeld door afdeling Ontwikkeling.
Budget 2e contactmoment GGD
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
-
5 Samenwerking gemeente met eerstelijnszorg en
zorgverzekeraar
5.1 De eerstelijnszorg
De eerstelijnszorg is voor de gemeente een belangrijke partner bij de afstemming tussen de
Wpg, Wmo en zorg.
Eerstelijnszorg is zorg waar mensen zelf zonder verwijzing naar toe kunnen gaan. De
eerstelijnszorg is dichtbij mensen en laagdrempelig. De (regionale)
samenwerkingsverbanden en organisaties (zoals huisartsen, fysiotherapeuten en
apothekers) behoren tot de eerstelijnszorg. De eerstelijnszorg biedt een goede infrastructuur
om gezondheidsbevordering en begeleiding uit te voeren.39
Waterlinie
Het Gezondheidscentrum Waterlinie heeft haar deuren geopend in juni 2011 en biedt de
bewoners in de gemeente Uithoorn een uitgebreide keuze aan zorgverleners onder één dak.
Naast tien huisartsenpraktijken en diverse specialisten uit Ziekenhuis Amstelland,
kunneninwoners in Gezondheidscentrum Waterlinie terecht voor röntgenonderzoek,
laboratoriumonderzoek, apotheek, thuiszorg, verloskundige zorg, diëtetiek, logopedie,
fysiotherapie, opticien, hoorspecialist, verslavingszorg, aanmeetlocatie voor therapeutische
elastische kousen, psychische/psychiatrische hulp, mantelzorgsteunpunt,
(jeugd)maatschappelijk werk en jeugdgezondheidszorg.
Georganiseerde eerstelijnszorg
In de Waterlinie is er sprake van georganiseerde eerstelijnszorg, namelijk de SEZU en de
UHAC:
 De huisartsen in Uithoorn hebben samen met de apothekers en de
fysiotherapiepraktijken een Stichting opgericht, de Samenwerking eerstelijnsZorg
Uithoorn( SEZU). Deze ontwikkelen de Zorgprogramma’s: Een zorgprogramma is
een beschrijving van de activiteiten van de verschillende zorgverleners betreffende
patienten met een bepaald ziektebeeld, waarbij er duidelijkheid is over de
regievoering (casemanager) en over de afstemming van de activiteiten van iedere
zorgverlener.
 Uithoorn Huisartsen Collectief (UHAC) bestaat uit tien huisartsenpraktijken die
samenwerken.
 De vereniging van Samenwerkende Uithoornse Fysiotherapeuten (SUF) is opgericht
in januari 2009. De Uithoornse fysiotherapeuten hebben ervoor gekozen zich te
verenigen in de SUF om een goede verankering van de positie van de fysiotherapie
in de eerstelijnszorg in Uithoorn te waarborgen. De SUF heeft momenteel 42 leden.
De fysiotherapeuten zijn aangesloten bij de SEZU, Stichting Samenwerkende
Eerstelijns Zorg Uithoorn.
Samenwerking eerstelijnszorg en de gemeente Uithoorn
In deze nota zijn een aantal acties benoemd waarbij samenwerking met de eerstelijnszorg
noodzakelijk is. Concreet vertaling van de acties betekent :
 Zorgprogramma’s Diabetes, Chronisch pijn, Chronische aandoeningen40 en
Depressie koppelen aan bewegen.
39
http://www.loketgezondleven.nl/settings/gezonde-gemeente/beleidscyclus/beleidsvoorbereiding/verschillendepartijen-betrekken/eerstelijn/
40 COPD, hartfalen, Parkinson en Diabetes
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016



Samen met de eerstelijnszorg, sportverenigingen, zorgverzekeraar en nog andere
organisaties activiteiten organiseren gericht op tegengaan van overgewicht, diabetes
en chronische pijn.
Vroegsignalering van psychische problematiek.
Signalerende functie eerstelijnszorg van middelengebruik onder jongeren en ouderen
en snel doorverwijzen.
Naast het gezondheidsbeleid is de eerstelijnszorg ook belangrijke gesprekspartner op het
gebied van:
 CJG
 Wmo
 Sociaal Domein
 decentralisatie jeugdzorg
 decentralisatie awbz
 Ouderenzorg
Om die reden is structureel overleg met de eerstelijnszorg van belang. Overleg met de
eerstelijnszorg vindt ook plaats, maar om het in te bedden zal het als speerpunt opgenomen
worden in deze nota.
Speerpunt 4: Versterken samenwerking/afstemming met de eerstelijnszorg
Wat gaan we doen?
2 x per jaar een structureel gezondheidsoverleg met in ieder geval de gemeente en de eerstelijnszorg.
Afhankelijk van de agenda worden andere partijen uitgenodigd; zoals de zorgverzekeraar en de GGD.
5.2 De zorgverzekeraar
Bewoners die bereikt worden door de preventiemaatregelen maken minder snel beroep op
de zorgverzekeringswet waar de zorgverzekeraars uitvoering aan geven. Dit betekent minder
kosten voor de zorgverzekeraar, zij hebben er dus profijt van om ook in te zetten op
preventiemaatregelen. De gemeente Uithoorn is in gesprek met de zorgverzekeraar Zorg en
Zekerheid over welke rol zij kunnen vervullen ten aanzien van het preventieve
gezondheidsbeleid. Zij hebben aangegeven dat zij betrokken willen worden bij de uitvoering
van de preventiemaatregelen in deze nota om te kijken welk aandeel zij hierin kunnen
hebben. Naast Zorg en Zekerheid zal de gemeente ook andere zorgverzekeraars benaderen
met dezelfde vraag.
Speerpunt 5: Betrekken zorgverzekeraar bij uitvoering speerpunten
Wat gaan we doen?
Bij de uitvoering van de speerpunten in deze nota de zorgverzekeraar betrekken om te inventariseren
welke rol zij hierin kunnen vervullen.
6 Overzicht beleidsvoornemens en financiën
Hieronder wordt er een overzicht gegeven van de speerpunten, de financiën en de geplande uitvoering.
SPEERPUNTEN
Speerpunt 1:
Stimuleren sporten
bewegingsactiviteit
en en gezonde
voeding
KOSTEN (EN UREN)
2014
2015
2016
Inzet
combinatiefunactionaries/
buurtsportcoach
- €6.000 voor
dagarrangement voeding
en bewegen
- €6.000 voor
dagarrangement voeding
en bewegen
- €6.000 voor
dagarrangement voeding
en bewegen
- €6.000 binnen de
bestaande
gezondsheidsmiddelen
- Inzet
combinatiefunactionaries
/buurtsportcoach
- Inzet
combinatiefunactionaries
/buurtsportcoach
- Inzet
combinatiefunactionaries
/buurtsportcoach
- Inzet
combinatiefunctionaris/buurt
sportcoach binnen de
reguliere middelen van
rijkbijdrage
combinatiefunctionaris,
talentontwikkeling en brede
schoolgelden41.
- Onderzoeks- meting
van activeren Uithoornse
speelplaatsen binnen
middelen sportbeleid
- €4.000 voor
beweegactiviteiten
- Binnen reguliere middelen
sportbeleid
- €4.000 voor
beweegactiviteiten
- Onderzoeks- meting
van activeren Uithoornse
speelplaatsen binnen
middelen sportbeleid
- €4.000 voor
beweegactiviteiten
- Inzet
combinatiefunactionaries
/buurtsportcoach
- Inzet
combinatiefunactionaries/
buurtsportcoach
- Inzet
combinatiefunactionaries/
buurtsportcoach
- Binnen reguliere
subsidies Prezens en
- Binnen reguliere
subsidies Prezens en
- Binnen reguliere
subsidies Prezens en
Speerpunt 2:
Versterken
preventiemaatregel
en voor psychische
problematiek
- Binnen reguliere
subsidies Prezens en
41
DEKKING
2013
- €4.000 binnen de
bestaande
gezondheidsmiddelen
GEPLANDE
UITVOERIN
G
2013-2016
2013-2016
- Inzet
combinatiefunctionaris/buurt
sportcoach binnen de
reguliere middelen van
rijkbijdrage
combinatiefunctionaris,
talentontwikkeling en brede
schoolgelden.
- Binnen reguliere OGGZmiddelen
Dit wordt verder uitgewerkt in de Sport- en beweegnota (wordt eind 2013 vastgesteld door de gemeenteraad) en de nota Talentonwikkeling (wordt in juni 2013 vastgesteld
door het college)
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Jeugdriagg
Jeugdriagg
Jeugdriagg
Jeugdriagg
Speerpunt 3:
Inzetten op
preventiemaatregel
en voor
middelengebruik
- €5.000 voor
lesprogramma’s
- €5.000 voor
lesprogramma’s
- Reguliere subsidie
middelen aan de Brijder
- €5.000 lesprogramma’s
- Reguliere subsidie
middelen aan de Brijder
- €5.000 lesprogramma’s
- Reguliere subsidie
middelen aan de Brijder
- €5.000 uit de algemene
middelen42
- Binnen reguliere OGGZmiddelen
2013-2016
Speerpunt 4:
Versterken
samenwerking/afst
emming met de
eerstelijnszorg
Speerpunt 5:
Versterken
samenwerking/afst
emming met de
eerstelijnszorg
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
begroting
2013-2016
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
werkzaamheden.
Binnen de reguliere
begroting
2013-2016
42
- Reguliere subsidie
middelen aan de Brijder
Budget 2e contactmoment GGD
Bijlage 1: Schematisch overzicht evaluatie
uitvoeringsprogramma gezondheidsbeleid 2008-2011
Evaluatie uitvoeringsprogramma gezondheidsbeleid 2008-2011
Thema
Overgewicht
(2009, 2010,
2011)
Activiteit
- Evaluatie ‘School on the
move’
- Jump-in project uitvoeren
Periode
2009, 2010 en 2011
Overgewicht
Invoering
combinatiefuncties
2010 en 2011
Seksualiteit
(2009 en
2010)
Evaluatie ‘Maand van de
verleiding’
2009 en 2010
Psychische
Gezondheid
(2009, 2010
en 2011)
Preventieprogramma
voorkomen van
angststoornissen en
depressie onder kinderen/
jeugd en uitgevoerd op de
scholen
Begeleidingsgroep
‘Uithoorn AED-proof’
2009, 2010 en 2011
- Inventariseren twee
buurten voor de pilot
- Maken Plan van Aanpak
in de twee pilot buurten
2009, 2010 en 2011
AED-proof
(2009 en
2010)
Gezonde
buurten
43
www.aed-uithoorn.nl/
2009 en 2010
Evaluatie
Het programma Jump-in is
gestart in 2011 met de
scholen De Kwikstaart en
Toermalijn, er was weinig
animo onder de
basisscholen om mee te
doen met dit project.
Februari 2013 is het
project afgerond.
Combinatiefunctionarissen
zijn in het najaar 2010
gestart (schooljaar 20102011).Momenteel zijn er
zeven
combinatiefunctionarissen
actief in de gemeente
Uithoorn.
Is gestart op het Thamen
en Alkwinkollege. Het
project is afgerond in
2009 en maakt onderdeel
uit van het lescurriculum
van de scholen.
Is opgepakt binnen de
OGGZ subsidies.
Stichting AED Uithoorn is
begin 2012 opgericht43.
De gemeente heeft in
2012 een eenmalige
subsidie verleend.
De gemeente heeft hierin
geen wettelijke
verplichting en zal daar in
het vervolg geen
financiële middelen voor
inzetten. Ook niet voor
aanschaf en onderhoud
AED’s.
Er was hier weinig animo
voor, daarom niet
opgezet.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Gezondheidsmonitor
- Implementeren plan van
aanpak in de twee pilot
buurten
Uitvoeren van de
gezondheidsmonitor door
de GGD
2010
De monitor is uitgevoerd
in 2010 en in 2012
opgeleverd.
DE GEZONDHEIDSNOTA 2013-2016
Bijlage 2: In ontwikkeling zijnde beleid met raakvlakken
gezondheidsbeleid
Beleid in ontwikkeling:
 Visie op het sociale domein in Uithoorn, wordt in september 2013 door de
gemeenteraad vastgesteld.
 Nota Talentontwikkeling die in juni 2013 door het college van B&W wordt vastgesteld.
Dagarrangementen en combinatiefunctionaris/buurtsportcoach maken hier onderdeel
vanuit.
 De Sport- en Beweegnota wordt eind 2013 vastgesteld door de gemeenteraad
 Handhavingsstrategie voor horeca inrichtingen in Uithoorn opgesteld, verwachting is
dat dit sanctiebeleid in juni 2013 in werking treedt.
 Paracommerciele verordening wordt eind 2013 vastgesteld door de gemeenteraad.