`Ze zijn zo sterk, de vrouwen dwingen veel respect af`

ZIJ
WAARTS
NIEUWSBRIEF VAN DE
www.svzv.nl
nummer 09, april 2011
STEUNGROEP VROUWEN ZONDER VERBLIJFSVERGUNNING
Inhoudsopgave
15 jaar SVZV
Nieuw bij het spreekuur
Eindelijk papieren
Activiteiten van SVZV
Tiener zonder papieren
SVZV zij aan zij
Leven in de marges
Verslag zomeruitje
Donateurs en Fondsen
Vrijwilligers
1
3
4
5
6
7
8
10
11
11
‘Ze zijn zo sterk, de vrouwen dwingen veel respect af’
In 2010 bestond de Steungroep Vrouwen Zonder
Verblijfsvergunning 15 jaar. Een terugblik met Jenneke
Arens, in 1995 een van de mede-oprichters van de
Steungroep. ‘Het is bijzonder om de overlevingsdrang
van de vrouwen te zien.’
Verwachtte je in 1995 dat de Steungroep anno 2011 niet meer nodig
zou zijn?
Die verwachting hadden we niet,
maar de hoop dat de situatie voor
vrouwen zou verbeteren was er
wel. Helaas is het tegendeel waar,
de situatie is nu veel slechter. In
afgesneden mogelijkheden.
De Steungroep wil meer zichtbaar1998 is de Koppelingswet ingevoheid voor vrouwen zonder verblijfs- Bekendheid brengt echter ook
erd. Vanaf dat moment werden alle
risico’s met zich mee, inderdaad.
vergunning en haar werk. Zijn
bestanden van instanties aan elkaar
Zeker nu de huidige regering planhier geen risico’s aan verbonden?
gekoppeld (bevolkingsregister,
nen heeft om “illegaliteit” strafbaar
We zijn inmiddels goed bekend bij
sociale dienst, politie etc.) en werd
te stellen. Binnen de Steungroep is
verschillende migrantengroepen
het verstrekken van allerlei gemeenhet nodig discussie te voeren over
en maatschappelijke instanties.
schapsvoorzieningen gekoppeld
hoe we hier verder mee omgaan.
Dat heeft de eerste jaren heel wat
aan de vraag of iemand legaal
We hebben ons in het verleden
mailings, telefoontjes en bijeenkin Nederland verblijft. Voorheen
bijvoorbeeld wel eens afgevraagd
omsten gekost. Het heeft een tijdje
konden mensen zonder papieren
geduurd voordat het spreekuur echt of onze naam, Steungroep Vrouwen
nog wel een sofinummer krijgen en
Zonder Verblijfsvergunning, vrouging lopen en in het begin hebben
werken. Overleven was makkelijker.
we wel getwijfeld over het bestaans- wen niet zou afschrikken om bij ons
Nu is alles volledig dichtgetimmerd.
te komen. Maar het is juist ook wel
recht van de groep, omdat we
Vrouwen zonder verblijfsvergunduidelijk.
met maar weinig vrouwen zonder
ning zijn meer dan vroeger afhanverblijfsvergunning in contact
Ik vind dat we ons niet moeten
kelijk van liefdadigheidsinstellingen,
laten afschrikken door het regerkwamen.
worden gedwongen zwart werk te
ingsbeleid. We moeten juist laten
Toen in 1998 de Koppelingswet is
verrichten, in onderhuur of in kraakingesteld, werden de verslechterde merken waar we voor staan. Bovenpanden te wonen – met alle risico’s
dien zijn we bij overheidsinstanties
omstandigheden voor vrouwen
en uitbuiting van dien. De regels
allang bekend. Het is essentieel dat
zonder verblijfsvergunning heel
zijn strenger en dit is een weerslag
zichtbaar. De toeloop werd duidelijk we het werk dat wij zo belangrijk
van de maatschappij, tolerantie is
vinden gewoon blijven doen.
steeds groter als gevolg van de
een dun laagje. Als mensen echt
met elkaar te maken krijgen, blijkt
angst voor het onbekende een
sterke drijfveer. De politiek speelt
hierop in en wakkert het aan.
Wat was de aanleiding om de
Steungroep op te richten?
Voordat de SVZV werd opgericht
bestonden er al verschillende
organisaties die mensen zonder
papieren ondersteunden, zoals
ASKV en het Autonoom Centrum,
maar in de praktijk werden deze
instanties vooral bezocht door
mannen. De situatie voor vrouwen
zonder verblijfsvergunning is niet
hetzelfde als voor mannen.
Vrouwen hebben andere problemen en zijn nog kwetsbaarder.
Vrouwen hebben andere redenen
om hierheen te komen, bijvoorbeeld omdat ze verstoten zijn uit
hun familie of groep, omdat ze zijn
verkracht of omdat ze zijn verlaten
door hun man. Ook zijn ze vaak
door mannen naar Nederland gebracht en van hen afhankelijk.
Het is daarom van betekenis dat
er een Steungroep specifiek voor
vrouwen bestaat. Antoinette Bos
en ik hebben een groepje Nederlandse en buitenlandse vrouwen bij
elkaar gebracht om ons idee verder
te ontwikkelen en toen hebben we
met die groep de SVZV opgericht.
Hoe zijn jullie begonnen?
Vanaf het begin af aan was het
doel van de SVZV tweeledig.
Enerzijds hebben vrouwen zonder
verblijfsvergunning vooral behoefte
aan directe ondersteuning, denk
aan onderdak en voeding, anderzijds is het belangrijk dat er structureel zaken veranderen voor deze
vrouwen.
Actievoeren tegen wetten en het
beïnvloeden van het regerings-
2
beleid is essentieel voor verandering op de lange termijn.
In de praktijk blijkt echter dat de
directe hulpvragen je zo in beslag
nemen dat het lastig is om activiteiten voor de lange termijn te ontplooien. Dat was toen het geval en
is nu nog steeds zo. Het spreekuur
is nog steeds druk bezocht door
vrouwen en neemt veel tijd van de
vrijwilligsters in beslag.
Vanuit welk idee werkt de
Steungroep?
We hebben als uitgangspunt: de
wereld is van iedereen, grenzen
moeten geslecht worden, letterlijk
en figuurlijk. Een belangrijk doel is
het vergroten van de zelfredzaamheid van vrouwen zodat ze een
onafhankelijk bestaan kunnen opbouwen. We willen de vrouwen die
bij ons komen niet van ons afhankelijk maken. We moeten er steeds
weer opnieuw voor waken dat we
dit niet uit het oog verliezen, vooral
bij de directe ondersteuning. Het
sluipt er makkelijk in dat je dingen
regelt, in plaats van dat je het vrouwen zelf laat doen en daarbij waar
nodig ondersteunt.
Als organisatie moet je ervoor
zorgen dat hulpverlening en jezelf
in stand houden geen doel op zich
wordt. We wensen onszelf overbodig te maken, niet alleen doordat
de situatie voor vrouwen verbetert,
maar ook doordat de Steungroep
meer door de vrouwen waar het om
gaat, zelf wordt gedragen. Dit lukt
gedeeltelijk, maar blijft lastig. En
dat is ook niet zo gek want vrouwen
zonder verblijfsvergunning hebben
hun eigen sores. Maar toch kunnen de vrouwen juist van elkaars
ervaringen leren.
Er zijn waarschijnlijk duizenden
vrouwen zonder verblijfsvergunning, alleen al in Amsterdam, en
het is slechts een kleine groep
waarmee we in contact komen. Dat
zijn vaak vrouwen zonder eigen
netwerk die meestal naar ons
worden doorverwezen door andere
instanties. De politie heeft zelfs een
keer ten einde raad een vrouw die
op straat kwam te staan naar ons
doorverwezen.
Hoe is de politieke context
veranderd?
Politieke vraagstukken zoals migratie worden niet door de politiek
opgelost, alleen maar verergerd.
Óf partijen hebben geen macht, óf
ze zijn bereid monsterlijke compromissen te sluiten in ruil voor het
pluche. Het politiek bewustzijn van
burgers moet weer groter worden.
Het is noodzakelijk dat druk wordt
uitgeoefend vanuit de maatschappij. In de jaren 60, 70 en 80 gebeurde dat mijns inziens veel meer.
Actievoeren lijkt in de huidige tijd
moeilijker. Jongeren zijn meer
gericht op geld verdienen en carrière, maar het is heel goed om te
merken dat er ook jongeren zijn die
het anders willen. In 2007 hebben
we vanuit de politiek wel waardering gekregen. We kregen van
GroenLinks de Ab Harrewijnprijs
uitgereikt voor onze inspanningen.
Hebben jullie oplossingen voor de
hulpvragen van vrouwen?
Het is fijn dat we vaak oplossingen
kunnen vinden, maar huisvesting
is altijd een van de grootste problemen. Vrouwen en kinderen worden
gewoon op straat gezet en dan
bellen ze je. Wat moet je dan? Het
niet kunnen zorgen voor onderdak
en aan vrouwen vertellen dat je
dat niet kunt regelen is een van de
moeilijkste dingen aan ons werk.
En het aller-mooiste is als vrouwen
een verblijfsvergunning krijgen.
Maar dit gebeurt niet veel en is zeker ook niet alleen onze verdienste.
Wat me het meest is bijgebleven in
alle jaren bij de SVZV is het verhaal
van een vrouw uit Ethiopië. Zij was
in haar land van herkomst hoog opgeleid als apotheker, maar kon hier
niet aan de bak komen. Ze wachtte
op een verblijfsstatus. Na jarenlange klachten waarvoor ze geen
medische behandeling kreeg, bleek
ze kanker te hebben. Ze wilde niet
terug naar Ethiopië, maar toen
ze hoorde dat ze kanker had wel,
de situatie was toch uitzichtloos.
Voor terugkeer kreeg ze overheidshulp van het IOM (International
Organization for Migration). Ze is
teruggegaan en twee maanden
later is ze daar overleden. Dit is zo
ontzettend triest. Als ze hier goede
medische hulp had gekregen, was
het heel anders afgelopen.
Wat is belangrijk voor de toekomst?
Het is noodzakelijk dat het regeringsbeleid verandert, daarom
moet de Steungroep proberen
meer tijd te steken in de aan het
begin genoemde activiteiten om
structurele verandering teweeg
tebrengen. Zelfredzaamheid van de
vrouwen moet voorop blijven staan,
en we kunnen vrouwen nog meer
stimuleren elkaar op te zoeken en
ervaringen uit te wisselen. Het is
goed voor vrouwen om te weten dat
ze er niet alleen voorstaan, en dat
er zoveel anderen zijn. Netwerken
is heel belangrijk.
Lukt het om positief te blijven?
De spreekuren zijn momenteel
behoorlijk druk. Door de politieke
ontwikkelingen hebben vrouwen
het nog slechter en dat is te merken
door het aantal vrouwen dat een
beroep op de Steungroep doet.
Toch lukt het juist door het contact met de vrouwen om positief
te blijven. Het is zo bijzonder om
de overlevingsdrang van vrouwen
te zien. Ze zijn zo sterk. Ze gaan
door en komen tegenslagen steeds
weer te boven. De vrouwen dwingen veel respect af. Ook laat het
zien hoe verwend wij zijn. Er is een
enorme kloof. De mogelijkheden
van bevoorrechte burgers in tegenstelling tot mensen zonder papieren
die geen enkele keus hebben en
nauwelijks mogelijkheden.
Als je ziet dat vrouwen zonder
verblijfsvergunning successen behalen geeft dat enorm veel energie.
Daarnaast is een leuk aspect van
het werk voor de Steungroep dat
je in contact komt met vrouwen uit
heel verschillende culturen. Vaak
culturen waar sociale aspecten en
menselijke verhoudingen belangrijker zijn dan hier.
Nieuw bij de Steungroep: Mina!
Sinds december is Mina de Steungroep komen versterken. Zij heeft onze vorige spreekuurassistente Elvira
opgevolgd en assisteert elke vrijdag bij het spreekuur.
Mina aan het woord:
Via ASKV kreeg ik te horen over
de Steungroep Vrouwen Zonder
Verblijfsvergunning. Ik ben daar
langsgegaan omdat ik informatie
wilde over studiemogelijkheden
in Nederland. In Mongolië heb ik
filosofie gestudeerd en wilde graag
een studie academisch Nederlands
aan de VU beginnen. Op het spreekuur van de Steungroep ontmoette
ik vrijwilligster Federica. Zij vertelde
me over mogelijkheden om te kunnen studeren en over een fonds
voor studiegeld. Drie weken later
werd ik weer gebeld. Er was studiegeld beschikbaar én ze vroeg me
ook om op vrijdag bij het spreekuur
te komen assisteren. Ik kon het
niet geloven! Ik was zo blij, ik heb
meteen ja gezegd.
Inmiddels ben ik alweer een tijdje
aan het werk bij de Steungroep
en ben ik ook begonnen met de
studie aan de VU. Ik vind het heel
bijzonder dat zoveel vrijwilligers,
ondanks hun drukke leven met
werk en familie, toch elke vrijdag
het spreekuur draaien speciaal voor
de vrouwen. Soms komen vrouwen
alleen naar het spreekuur om verhalen te vertellen. Dat ontroert me.
Het is voor mij een openbaring
dat het niet makkelijk is om geld
te krijgen voor de SVZV, dat er
veel fondsen moeten worden
aangeschreven. De Steungroep
wil iedereen helpen, maar het is
gewoon moeilijk, het is niet zo dat
de groep zelf alle middelen ter beschikking heeft. Het is goed om te
weten dat dingen regelen ook voor
hulpverlenende organisaties zoals
de Steungroep niet altijd makkelijk
is, juist omdat je soms het gevoel
kunt krijgen dat iedereen tegenwerkt. Ik wil zelf ook graag helpen.
Ik vind het erg fijn om vrouwen die
het niet makkelijk hebben blij te
kunnen maken. Mijn plan is om heel
lang mij te blijven inzetten voor de
Steungroep.
Tot slot heb ik nog een oproep. Ik
wil vragen of mensen die dit lezen
de SVZV wil steunen met geld of
andere dingen. Ik vertel het zelf ook
aan iedereen in mijn omgeving. Het
is echt belangrijk.
3
‘Ik ben echt blij dat de Steungroep
mijn probleem heeft mee gedragen’
Wen is een Chinese vrouw van 55 jaar. Dertien jaar
geleden kwam ze voor het eerst bij de Steungroep.
Ze zat toen in de vrouwenopvang maar mocht daar
niet blijven omdat ze geen verblijfsvergunning had.
Een politieman trok zich haar lot aan, en belde ons. De
Steungroep heeft toen woonruimte voor haar georganiseerd. Hier begon het contact van Wen met de Steungroep, dat al die jaren duurde. Afgelopen febuari kreeg
Wen na jaren procederen haar verblijfsvergunning.
Wat ging er allemaal door je hoofd
toen je je verblijfsvergunning
kreeg?
Ik kon het niet geloven. Toen mijn
advocaat erover belde dacht ik: ik
mag naar China! Mijn zoon heb ik
langer dan twintig jaar niet gezien,
mijn schoondochter heb ik nooit
gezien, mijn kleinzoon nog nooit.
Hij is al 8 jaar. Ik ben al meer dan
17 jaar in Nederland...ik kon niet op
bezoek in China want dan had ik
nooit terug gekund naar Nederland.
Ik houd van Nederland. Omdat jullie zo aardig en lief zijn (lacht).
Wat ik nog meer dacht? Ik houd
van studeren. Ik wil heel graag
beter Nederlands leren. Nu heb ik
een kans! Ik vind Nederland heel
belangrijk als ik in Nederland woon.
Als ik beter Nederlands geleerd
heb, ga ik misschien wel kapper
worden! (lacht hard om het idee)
Verandert er veel nu je een verblijfsvergunning hebt?
Ja, ik hoef niet meer bang te zijn.
Een illegaal mag dit niet, mag dat
niet, mag ‘alles’ niet. Ik was bang
voor de politie, dat hoeft niet meer.
Alles kan ik aanvragen, mijn huis,
mijn eigen huis. Als ik een eigen
huis heb, doe ik de deur open, dan
hoef ik niet bang te zijn wie dat is...
Ook op straat was ik heel bang
vroeger. Maar dat was ik al een
tijdje niet meer, omdat mijn kinderen nu al groot zijn. Ik hoef niet
meer voor ze te zorgen.
Toen ik net bij de Steungroep
kwam, dertien jaar geleden, was
het de moeilijkste tijd van mijn
leven. Ik sprak geen Nederlands.
4
Ik verstond maar vier woorden:
eten, slapen, zitten, staan. Ik had
geen werk, geen huis...Als jullie
mij niet hadden geholpen, was ik
echt doodgegaan. Ik wilde echt
dood, maar mijn dochter had dan
helemaal geen familie, ik was haar
enige familie. Ik heb toen aan
haar gedacht en daarom kon ik
doorgaan.
Hoe is Steungroep veranderd al die
jaren dat jij bij ons kwam?
Vroeger zat de Steungroep in
vrouwenruimte De Kat. We kookten er elke week op donderdag, ik
ook. Later is de Steungroep verhuisd naar de Van Ostadestraat.
Er kwam ook weer een eetcafé, de
laatste zaterdag van de maand, op
de Overtoom. Ik ga bijna elke keer
naar het eetcafé. Ik vind het heel
leuk, met verschillend eten, met
verschillende mensen. Ik neem ook
vriendinnen mee. Ik heb ook een
keer gekook hen. (zie foto blz. 6)
Ik ben echt blij dat de Steungroep
mijn probleem heeft mee gedragen.
Toen het zo moeilijk was, dacht
ik: ik ben alleen, ik kan niet verder
meer. Maar dat was niet zo, de
Steungroep heeft mij echt gesteund
(lacht). Nu kan ik echt staan! (lacht
hard).
In februari 2011 hoorde Wen dat ze
een verblijfvergunning had gekregen op humanitaire gronden. Maar
die bleek toen al per augustus 2010
te zijn afgegeven. De IND had haar
nooit op de hoogte gesteld van dit
feit. Pas toen de advocaat voor de
zoveelste keer contact opnam om
te vragen hoe het ervoor stond,
werd dit duidelijk. Nu in maart
heeft ze haar pasje nog niet, maar
ze moet haar verblijfsvergunning
wel over twee maanden weer
verlengen.
Uitgelicht: de activiteiten van de Steungroep
Ook het afgelopen jaar hebben de vrijwilligers van de Steungroep zich ingezet om
uiteenlopende activiteiten mogelijk te maken. Het wekelijkse inloopspreekuur, de persoonlijke begeleiding van vrouwen zonder papieren, het Efiehuis en het Vrouweneetcafé stonden hierbij centraal. Een overzicht van de kernactiviteiten van de Steungroep.
Het spreekuur
Het wekelijkse inloopspreekuur op
ons kantoortje in de Pijp is al jaren
de belangrijkste activiteit van de
Steungroep. Ongedocumenteerde
vrouwen kunnen zonder afspraak
bij ons terecht voor vragen en
ondersteuning. Wij informeren
vrouwen over hun basisrechten
en helpen bij het regelen van
praktische zaken, op het gebied
van huisvesting, medische zorg,
juridische bijstand en zorg voor de
kinderen. Gemiddeld komen er zo’n
acht vrouwen per week naar ons
spreekuur.
Tijdens het spreekuur kunnen
vrouwen zelfstandig gebruikmaken
van de kantoorvoorzieningen, zoals
telefoon en internet. In onze wachtruimte is het vaak gezellig druk. De
kinderen spelen met elkaar, door de
vrouwen wordt gezellig gekletst en
‘gewinkeld’ in onze weggeefkast.
Deze kast is gevuld met kleding
en andere spullen die mensen bij
ons langs brengen, zoals boeken,
beddengoed en kinderspeelgoed.
Heeft u kleding of andere mooie
spullen liggen die niet meer worden
gebruikt? U bent van harte welkom
om het bij ons langs te brengen.
Persoonlijke begeleiding
door steunvrouwen
Veel vrouwen die bij ons komen
hebben te maken met complexe
hulpvragen. Deze vrouwen krijgen
- wanneer er genoeg vrijwilligers
zijn - een vaste ‘steunvrouw’. Deze
steunvrouw begeleidt een vrouw
gedurende een langere periode. De
steunvrouwen zijn een ‘gespreksmaatje’ en geven ondersteuning
bij het bezoeken van instanties
en helpen met allerlei praktische
vragen. Samen wordt gewerkt aan
het versterken van de bestaans
zekerheid, toekomstperspectief
en zelfredzaamheid. Hierbij wordt
altijd uitgegaan van de wensen en
behoeften van de vrouwen zelf. Het
afgelopen jaar zijn zo’n vijf vrouwen
op deze manier begeleid door de
Steungroep. Vrouwen die een intensieve begeleiding nodig hebben
die wij niet kunnen bieden, worden
doorverwezen naar andere instellingen, zoals het wereldhuis of ASKV.
Het Vrouweneetcafé
Iedere laatste zaterdag van de
maand organiseren we – inmiddels
al ruim vijf jaar – het eetcafé de ‘De
Peper’, het restaurant in de voormalige filmacademie aan de Overtoom 301 in Amsterdam. Op deze
gezellige avonden koken vrouwen
uit verschillende landen en wordt
er gesproken over onderwerpen
die verband houden met het leven
zonder papieren. Het eetcafé is
hiermee een ontmoetingsplek voor
vrouwen met en zonder papieren en hun kinderen. Alle dames onder
u zijn van harte welkom om een
keer langs te komen en met ons
mee te eten.
Informatieverstrekking
De Steungroep heeft door de jaren
heen een brede expertise opgebouwd op het gebied van hulpverlening aan vrouwen zonder papieren. Wij krijgen dan ook regelmatig
vragen vanuit organisaties en instellingen die in aanraking komen met
vrouwen zonder verblijfsvergunning. Zij benaderen ons voor advies
of verwijzen cliënten naar ons door
voor ondersteuning. Instanties die
regelmatig bij ons aankloppen zijn
o.a. het algemeen maatschappelijk
werk, jeugdhulpverlening, vrouwenopvang, verloskundigen, basisscholen en consultatiebureaus.
Enerzijds zijn we als Steungroep
natuurlijk blij dat wij onze kennis en
ervaring kunnen delen met mensen
uit verschillende beroepsgroepen.
Anderzijds vinden wij het schokkend dat de reguliere maatschap-
pelijke instanties soms zo weinig
over de positie van vrouwen zonder
papieren blijken te weten. Daarnaast komt het voor dat instellingen
ongedocumenteerde vrouwen
proberen door te schuiven naar het
vrijwilligerscircuit. Wij zijn echter
van mening dat vrouwen zonder
papieren zoveel mogelijk door de
reguliere hulpverlening geholpen
moeten worden: het liefst maken wij
onszelf overbodig. Gelukkig komen
wij ook regelmatig hulpverleners
tegen die zich juist extra hard
inzetten voor hun cliënten zonder
verblijfsvergunning.
Kamer in het Efiehuis
Sinds 2007 beheert de Steungroep
een kamer voor vrouwen die op
straat staan zonder uitzicht op een
woonruimte in de nabije toekomst.
Het Efiehuis biedt voor een vrouw
- en eventuele kinderen - een
veilig onderkomen voor een periode van zes maanden. Het is een
goede plek voor vrouwen die hoogzwanger zijn, of net zijn bevallen.
In 2010 hebben 2 vrouwen in het
Efiehuis gewoond, uit Kameroen en
uit Ghana. Beide vrouwen samen
met hun pasgeboren kindje.
5
Het verhaal van Hagar
De vrouwen die naar het spreekuur komen hebben heel
verschillende verhalen. Wat vrouwen meegemaakt hebben is soms schokkend, maar vaak inspirerend. Hieronder
vertelt Hagar, een tiener zonder papieren, haar verhaal.
(Hagar is een gefingeerde naam)
Hagar kwam een aantal jaar
geleden met haar familie naar
Nederland en besloot te blijven.
Hagar wilde zichzelf ontwikkelen.
In theater, muziek, met haar studie,
en ze wist dat dit in Marokko niet
zou kunnen. Haar vader verdiende
maar weinig geld en zonder studie
zou ze niet vooruitkomen.
Die beslissing was een grote stap
voor een pubermeisje. Van een
leven met vrienden en familie
kwam Hagar terecht in wat ze zelf
het moeilijkste jaar van haar leven
noemt. Ze woonde met haar tante
waar de sfeer anders was dan
thuis, ze had nog geen vrienden,
kon het Nederlands niet verstaan,
en ging een heel jaar niet naar
school. Nu vraagt ze zich wel eens
af hoe ze die tijd overleefd heeft.
Toen ze via haar tante bij een
buurtcentrum kwam, leerde ze
snel Nederlands. Ze was altijd de
jongste tussen oudere vrouwen.
Eén van die vrouwen vertelde
Hagar over de Steungroep. Ze
ging de eerste keer samen met
haar tante, om te vragen of en
hoe ze naar de tandarts kon. Later
kwam ze vaker alleen terug. Hagar
hoorde toen voor het eerst dat ze
ook zonder verblijfsvergunning
het recht had om naar school te
gaan. Hagar werd met hulp van de
Steungroep aangenomen op het
Montessori College Oost, waar ze
na de eerste klas, meteen naar de
derde en tenslotte de vierde ging.
Na haar Mavo diploma wilde ze
verder studeren op de Havo, maar
op school dachten ze dat ze beter
MBO kon doen. De Steungroep
heeft geprobeerd te bemiddelen,
maar zonder succes. Dat was een
moeilijk moment voor Hagar.
Nu zit ze in het eerste jaar van de
MBO opleiding Bedrijfsadministratie. Daar mocht ze beginnen, omdat
ze nog minderjarig is. En hoewel
het geen Havo is, is ze er blij mee.
Hagar denkt aan haar toekomst-
Eetcafé
voor vrouwen
zonder en met
verblijfsvergunning
Elke laatste zaterdag van de maand
ben je welkom in ‘de Peper’, het
restaurant van de voormalige
filmacademie, Overtoom 301,
in Amsterdam (tram 1 en 6,
halte J. P. Heijestraat).
Vanaf 18.00 uur is iedereen welkom.
Rond 19.00 uur is er (vegetarisch)
eten en vanaf 20.00 uur volgt het
informatieve deel van de avond
met een gastspreekster, film of
discussie.
Kom ook en neem je vriendinnen en
kinderen mee!
6
perspectief: als ze ooit terug naar
Marokko gaat, vindt ze met deze
opleiding tenminste zeker een
baan.
Toch blijft het moeilijk om te leven
zonder verblijfsvergunning. Of
zoals Hagar zegt: het blijft je achtervolgen. Als alle leerlingen op school
voor de administratie hun identiteitsbewijs moeten meenemen, moet
Hagar altijd een smoesje verzinnen
en snel naar de coördinator gaan
die op de hoogte is van haar situatie en vrijstelling regelt.
Hagar heeft haar familie al lang
niet gezien. Als ze bellen zegt ze
meestal dat het goed met haar
gaat. Haar ouders weten ook dat ze
terug in Marokko niet gelukkig zou
zijn. En als ze maar druk bezig is, is
het minder moeilijk zonder familie.
Ook in Nederland heeft Hagar leuke
mensen leren kennen. Dat is wat
ze het fijnste vindt aan haar verblijf
hier. Mensen die om je geven en
in je geloven, en die je bovendien
helpen jezelf te ontwikkelen.
Hagar haalt goede cijfers en zou
graag doorstuderen op het HBO.
Maar dat wordt moeilijk omdat
ze dan meerderjarig is en zonder
verblijfsvergunning geen recht op
onderwijs heeft. Ze wil er nu nog
niet aan denken hoe ze dat gaat
bereiken. Ze weet dat ze veel kan,
en daar houdt ze zich aan vast.
Zij aan zij met vrouwen zonder verblijfsvergunning
De Steungroep wil niet alleen directe hulpverlening bieden, maar ook strijden voor
de verbetering van de positie van vrouwen zonder papieren. Door deel te nemen aan
debatten, bijeenkomsten en manifestaties werkten we ook in 2010 aan de zichtbaarheid
van vrouwen zonder papieren én aan die van de Steungroep.
Expertmeeting Amsterdam
Begin februari 2011 hebben twee
medewerkers van de Steungroep
deelgenomen aan een expertmeeting over vrouwen zonder
papieren in Amsterdam, waarbij
de knelpunten in de hulpverlening
aan ongedocumenteerde vrouwen centraal stond. Zo’n veertig
vrouwenorganisaties, instellingen
voor maatschappelijk werk, de
Vrouwenopvang en gemeentelijke
medewerkers deden hieraan mee.
Er is gesproken over het belang
van meer samenwerking tussen
de reguliere hulpverlening, de
informele hulpverlening (vrijwilligersgroepen e.a.) en migrantenorganisaties. Kennisuitwisseling over de
rechten van ongedocumenteerden,
maar ook praktische kennis over de
hulpverlening aan ongedocumenteerden blijft hard nodig!
Conferentie Vreemdelingendetentie
Medewerkers van de Steungroep
hebben in november 2010 een conferentie van Amnesty International
bijgewoond. Op deze dag stonden
de inhumane omstandigheden
waarin ongedocumenteerden in
de Nederlandse detentiecentra
verblijven centraal. Naast presentaties en debat, werd ook het
rapport ‘Vreemdelingendetentie:
in strijd met mensenrechten’ gepresenteerd. Hierin wordt scherpe
kritiek geuit op de Nederlandse
vreemdelingendetentie, dat in
strijd is met internationale mensenrechtenstandaarden. Via de website van Amnesty is dit interessante
en verontrustende rapport na te
lezen.
Presentatie Willem de
Zwijgerkerk
In oktober 2010 hebben twee
medewerkers en drie tieners
– kinderen van cliënten van de
Steungroep – in het kader van
de diaconale zondag de Willem
de Zwijgerkerk bezocht. De
medewerkers waren uitgenodigd
om te vertellen over het werk van
de Steungroep en de positie van
vrouwen zonder papieren. De Willem de Zwijgerkerk is al jaren verbonden met de Steungroep, via het
‘Weduwen- en Wezenfonds’, een
fonds dat wij zeer regelmatig aanschrijven om vrouwen in noodsituaties te kunnen ondersteunen. Via
deze weg willen we graag nogmaals de Willem de Zwijgerkerk
bedanken voor hun trouwe steun
aan vrouwen zonder papieren!
Interview in ‘Buiten de
Boot’
In de zomer van 2010 is een
medewerker van de Steungroep
geïnterviewd over de activiteiten
van de Steungroep en de hulpverlening aan ongedocumenteerde
vrouwen voor een artikel in de
nieuwsbrief van Stichting LOS,
‘Buiten de Boot.’ Dit artikel is ook
te lezen op onze website.
www.svzv.nl/publicaties/artikelen
Rhythm Against Racism
Op 30 mei 2010 was de Steungroep met een stand aanwezig op
de landelijke manifestatie ‘Rhythm
Against Racism’ op de Dam, tegen
racisme en voor een kleurrijk en
solidair Nederland. Ondanks het
regenachtige weer, was dit een
geslaagde middag waarbij we veel
bezoekers hebben gesproken en
donaties hebben ingezameld. Na
afloop van deze dag mochten we
ook een ‘oproep voor donaties’
plaatsen in een nieuwsbrief van
UNITED Against Racism, wat extra
publiciteit voor ons – en onze doelgroep – heeft opgeleverd.
… en nog veel meer:
Naast bovengenoemde activiteiten
hebben medewerkers van de
Steungroep ook meegedaan aan
andere activiteiten, waaronder:
• een onderzoek van Human
Rights Watch
• een congres rond het 5-jarige
bestaan van Fanga Musow,
opvanghuis voor ongedocumenteerde vrouwen in Utrecht
• een uitwisselingsbijeenkomst
voor opvanghuizen voor ongedocumenteerde vrouwen, georganiseerd door het STIL in Utrecht
• een scholingsbijeenkomst
voor Steungroep medewerkers
door een advocaat van Fischer
Advocaten
• een informatie-avond van All
Included i.s.m. Stichting LOS
over de Europese instantie voor
grensbewaking Frontex, en het
verzet ertegen
Ook in de toekomst zal de Steungroep de zichtbaarheid en het debat blijven opzoeken – om hiermee
bij te dragen aan de verbetering
van de positie van vrouwen zonder
papieren.
7
Leven in de marges: hulpvragen op het spreekuur
Op het wekelijkse inloopspreekuur wordt duidelijk waar vrouwen zonder papieren
tegenaan lopen. De Steungroep probeert hen zo goed mogelijk te ondersteunen op
het gebied van onderdak, gezondheid en inkomen.
Onderdak
Het vinden van een geschikte plek
om te wonen is een van de moeilijkste dingen voor vrouwen zonder
verblijfsvergunning. Op ons spreekuur zien wij heel veel vrouwen
die op zoek zijn naar huisvesting.
Ongedocumenteerden kunnen
niet ‘legaal’ wonen. Ze kunnen
geen gebruik maken van sociale
huisvesting en hebben geen recht
op huursubsidie. Veel vrouwen
verkeren hierdoor jarenlang in een
zeer onzekere woonsituatie. Zij verblijven tijdelijk bij kennissen, delen
een kamer met anderen en wonen
in onderhuur zonder enige rechten.
De kans om op straat te belanden
– of om slachtoffer te worden van
misbruik of uitbuiting – is altijd
aanwezig.
Ook professionele instanties,
zoals het Algemeen Maatschappelijk Werk, vragen ons regelmatig
naar opvangplekken voor vrouwen
zonder papieren. Wij betreuren
het dat veel reguliere opvangplekken, waaronder de gemeentelijke
noodopvang of het Leger des Heils,
geen vrouwen en kinderen zonder
papieren opnemen. Helaas kunnen
wij vrouwen maar zelden aan een
veilig en vast onderkomen helpen.
Zelf beheren we één kamer in het
Efiehuis en staan we in contact met
een aantal locaties waar vrouwen
en hun kinderen kunnen verblijven.
In Amsterdam zijn een aantal
kerkelijke noodopvanghuizen waar
vrouwen tijdelijk kunnen worden
opgevangen. Deze locaties zitten
echter meestal vol, waardoor
het uitzonderlijk is een vrouw die
dringend een slaapplek zoekt te
kunnen plaatsen. Toch konden er
ook in 2010 een aantal vrouwen op
deze locaties of in onze kamer in
het Efiehuis terecht.
Geen kind op straat
De afgelopen jaren zijn gelukkig
ook stappen in de goede richting
gezet. De campagne ‘Geen kind
8
op straat’ van o.a. Defence for
Children heeft de aandacht gevestigd op het onacceptabele gegeven
dat ongedocumenteerde kinderen
in Nederland vaak op straat belanden. Dit is in strijd met de
rechten van het kind, het recht op
onderdak en de plicht van Nederland om kwetsbare mensen te
beschermen.
Defence for Children diende een
klacht in bij het Europees Comité
voor Sociale Rechten en kreeg
gelijk. Hierop volgend hebben verschillende rechtbanken – daar waar
moeder en kind in beroep gingen
tegen ‘uitzetting’ uit hun huis of
AZC – geoordeeld dat zij niet op
straat mochten worden gezet (en
dus opvang moesten krijgen van de
gemeente).
Dit zijn belangrijke uitspraken die
voor een aantal mensen hebben
kunnen voorkomen dat zij op straat
terecht kwamen. Ook hebben
deze uitspraken bijgedragen aan
het bewustzijn dat er in Nederland
onacceptabele dingen gebeuren.
Het afgelopen jaar zijn ook een
aantal cliënten van de Steungroep
via de juridische weg (voorlopig)
behoed voor een verblijf op straat.
Helaas is de wet in Nederland formeel nog niet aangepast, waardoor
uitgeprocedeerden nog steeds op
straat kunnen belanden. Er is dus
nog een lange weg te gaan.
Vrouwenopvang
Ook de instroom naar de Vrouwenopvang is, voor vrouwen zonder
papieren die wegens mishandeling
hun partner verlaten, na intensieve
lobby door verschillende instellingen sinds 2009 enigszins verbeterd. De toegang is verbeterd
omdat deze ongedocumenteerde
vrouwen nu een uitkering kunnen
krijgen, de RvB (vergelijkbaar met
die van asielzoekers). Hiermee
kan de Vrouwenopvang het verblijf
bij hen eenvoudiger ‘financieren.’
Helaas zijn er toch nog veel proble-
men: Er is een groot gebrek aan
plaatsen en met name ook aan
kennis bij veel instellingen. Hierdoor worden ongedocumenteerde
vrouwen in de praktijk alsnog vaak
geweigerd. Er is dus nog genoeg
werk aan de winkel!
Gezondheid
Vrouwen zonder papieren hebben
in grote mate te kampen met medische problemen. Naast gangbare
medische klachten, hebben zij vaak
last van klachten die nauw samenhangen met hun onzekere leefsituatie: hoofdpijn, stress, depressies
en slapeloosheid.
Recht op zorg
Vaak lopen de vrouwen te lang
door met klachten omdat zij de weg
naar medische zorg niet kennen of
de toegang hen geweigerd wordt.
Iedereen in Nederland heeft recht
op medisch noodzakelijke zorg, ook
wie niet in staat is hier zelf voor te
betalen. Dit principe is verankerd
in internationale verdragen en in
Nederlandse wetten.
Veel vrouwen blijken niet op de
hoogte te zijn van dit recht. Ook
medische professionals (artsen,
verloskundigen, medewerkers van
ziekenhuizen, tandartsen) zijn vaak
niet op de hoogte van de wetgeving
– en weten niet hoe en waar zij de
kosten voor de zorg aan ongedocumenteerde patiënten kunnen
declareren. Maar ook wanneer men
wel op de hoogte is, wordt ongedocumenteerden de toegang tot zorg
nog regelmatig geweigerd. Wij vinden deze situatie onacceptabel en
vinden dat de toegang tot gezondheidszorg voor vrouwen zonder
papieren moet verbeteren.
Tandarts
Een schrijnend medisch probleem
waar ongedocumenteerden sinds
2009 mee te maken hebben, is
het zelf moeten bekostigen van
tandartszorg. In januari 2009 is een
(tijdelijk) ook niet op informele wijze
in staat zijn om in hun eigen kosten
te voorzien doordat zij bijvoorbeeld
ziek of zwanger zijn. Sommige
vrouwen moeten zodoende voor
korte of lange tijd van vrijwel niets
rondkomen.
nieuwe regeling voor de vergoeding
van medische zorg aan ongedocumenteerden ingevoerd. Met deze
regeling is het voor tandartsen
niet meer mogelijk de kosten voor
hun zorg aan ongedocumenteerde
patiënten (boven de 21 jaar) te
declareren. Tandheelkundige behandelingen zijn hierdoor praktisch
ontoegankelijk geworden voor
ongedocumenteerden. Wij zien
veel vrouwen op het spreekuur
die hier mee te maken hebben.
Veel van hen lopen maanden rond
met stress en grote pijn, totdat zij
uiteindelijk via ‘daklozenklinieken’
hun tanden laten trekken. Dit is een
zeer schrijnende en onacceptabele
situatie, en tevens een voorbeeld
van een steeds harder wordend
migratiebeleid. Voor het komende
jaar kunnen wij – dankzij de financiële steun van het NRC Handelsblad lezersfonds – wel een aantal
vrouwen helpen om hun behandeling bij de tandarts te vergoeden.
In verwachting
Op ons spreekuur zagen wij veel
zwangere vrouwen. Veel medische vragen hadden dan ook
met zwangerschappen te maken.
Sommige vrouwen zijn al in een ver
stadium van hun zwangerschap en
hebben nog geen verloskundige
gezien. De Steungroep vertelt over
hun rechten en verwijst hen door
naar een verloskundige of ziekenhuis in hun omgeving. Andere vrouwen brachten wel een bezoek aan
een verloskundige maar werden
gevraagd te betalen en gingen om
die reden niet terug. In die gevallen
nam de Steungroep contact op met
de betreffende verloskundige.
Huisarts
Ook hielpen wij vrouwen een
huisarts of andere zorgverlener te
vinden. Daarbij spelen dezelfde
problemen als bij het vinden van
een verloskundige. We hebben
gemerkt dat het heel belangrijk is
dat een vrouw een huisarts heeft
die haar kent en waar zij terecht
kan voor verwijzingen. Een huisarts
kan een vrouw dan verder helpen
wanneer zij problemen ondervindt
bij de toegang tot bijvoorbeeld
gespecialiseerde hulp in een
ziekenhuis. Helaas zijn niet alle
huisartsen bereid mee te werken.
Op het vlak van bemiddeling voor
toegang tot zorg, zochten wij ook
in 2010 de samenwerking op met
andere organisaties. Zo hadden wij
in dit kader contact met Dokters van
de Wereld en Pharos, twee organisaties die zich inzetten voor de
verbetering van de toegang tot zorg
voor ongedocumenteerden.
Aanmaningen
Tenslotte komt het regelmatig voor
dat vrouwen die ons bezoeken belast zijn met torenhoge rekeningen
en aanmaningen van hulpverleners,
omdat zij als onverzekerde patiënt
de nota’s vaak gewoon doorgestuurd krijgen. Ook in 2010 hebben
wij wekelijks brieven geschreven
om zorgverleners te wijzen op de
manier waarop zij de gemaakte
kosten voor ongedocumenteerde
kunnen declareren bij het College
van Zorgverzekeringen.
Inkomen
Vrouwen zonder een verblijfsvergunning hebben geen recht op sociale voorzieningen en kunnen niet
legaal ‘wit’ werken. Deze vrouwen
hebben grote moeite om voldoende
geld bij elkaar te krijgen voor de
eerste levensbehoeften. Daarnaast
belemmert het hen ook op veel
andere levensgebieden, van scholing tot sociaal-culturele ontplooiing.
We komen veel vrouwen tegen die
ID-plicht
Hiernaast hebben wij gemerkt
dat de Wet Identificatieplicht, de
kabinetsplannen voor strafbaarstelling van illegaliteit en de regelmatige fouilleeracties van de politie
vrouwen grote angst inboezemen.
Ze zijn daardoor banger en veel
voorzichtiger bij het zoeken naar
baantjes in het informele circuit.
Ondanks deze problemen zijn er
ook veel vrouwen die het wel lukt,
via eigen contacten, een redelijk
inkomen te verwerven. Via de activiteiten van de Steungroep, zoals het
eetcafé, kunnen vrouwen bouwen
aan hun netwerk en tips uitwisselen
rond het vinden van werk.
Noodbijdrage
Voor vrouwen die om bepaalde
redenen niet rond kunnen komen,
vragen wij (tijdelijke) financiële
ondersteuning aan bij een aantal
organisaties, waaronder het
Weduwen en Wezenfonds en het
Eekhoornfonds.
De Steungroep zelf verstrekt in
noodgevallen ook geld voor ondersteuning, waaronder medische
ondersteuning, juridische ondersteuning, of zwangerschapsondersteuning. Deze bijdragen zijn altijd
beperkt en tijdelijk van aard, ook
met het oog op het stimuleren van
de zelfredzaamheid van vrouwen.
Overige hulpvragen
Op het spreekuur komen, naast de
bovengenoemde hulpvragen, allerlei onderwerpen ter sprake, zoals
• de opvoeding van kinderen
• het leren van de Nederlandse taal
• sporten
• activiteiten voor de kinderen
• de mogelijkheden voor scholing
Wij verwijzen vrouwen door naar
buurtcentra, maatschappelijk werk
of het wereldhuis voor allerlei
activiteiten. Voor kinderen vragen
wij speciale fondsen aan, zoals het
Jeugd Sport Fonds, aan om leuke
en sportieve activiteiten voor hen
mogelijk te maken.
9
Met de museumtram naar het Amsterdamse bos
Behalve problemen bespreken en oplossen willen we vooral dat de vrouwen en kinderen ook gewoon eens iets leuks kunnen doen. We brengen vrouwen in contact met
organisaties die gratis of heel goedkoop leuke dingen organiseren. En af en toe organiseren we zelf een gezellige dag. Afgelopen zomer gingen vrijwilligsters Elke en Anna,
met ongeveer acht vrouwen en zes kinderen een dagje naar het Amsterdamse bos.
Neva (12) beschrijft zelf het uitje:
Eerst gingen we verzamelen bij de museumtramlijn in
Amsterdam. Het was leuk om iedereen weer te zien.
Toen gingen we met de tram in (minstens 100 jaar
oud!). Het ritje duurde best wel lang, maar iedereen
was enthousiast! Toen kwamen we eindelijk aan bij
een museum (aan het begin van het Amsterdamse
Bos). We gingen naar boven en alle kinderen waren
al gelijk nieuwsgierig. Er was van alles te doen. In
ieder geval de kinderen hadden het naar ze zin, en
sommige ouders vonden het stiekem ook wel leuk.
Op een gegeven moment riep Elke iedereen bij
elkaar. Toen gingen we eindelijk naar buiten, whaaa,
lekker eten! Er stonden daar allemaal lekkere hapjes
klaargemaakt, zoals een heerlijke pastasalade, zelfs ik
vond het lekker. Jammer genoeg was het wel keihard
aan het regenen, haha, iedereen stond onder een
parasol, maar wel gezellig. Toen het eindelijk stopte
ging iedereen wat doen: de jongens lekker voetballen
en ik lekker frisbee spelen, daarna badminton (wat
voor geen meter lukte). Toen was het tijd om te gaan.
We gingen wandelen door het bos (we verdwaalden,
10
maar lukte ons de weg weer te vinden). We maakten
even een tussenstopje bij een café, lekker even een
ijsje eten en daarna, op naar de plek bij de kajaks en
roeibootjes!! Ik herinner me nog dat je met 3 personen,
2 personen, of in je eentje in een boot mocht. Ik ging
in een roeiboot met Pavlina en Elke. Poehh, dat was
zwaar zeg maar wel voor mij het hoogtepunt van de
dag! Ik had het nog nooit eerder gedaan en jeetje wat
was dat leuk!!!! Het was een heel groot meer waar je
kon varen. Op een gegeven moment waren we wel
nieuwsgierig geworden naar zo’n zijriviertje. Iedereen
ging daar met ze bootje naar toe, dat eigenlijk wel
een file was. Haha, wat was dat grappig! Maar ja ik
ga verder, we gingen dus in dat zijriviertje doorvaren
tot we er achter kwamen dat het daar stopte. Tja, dat
was jammer... maar het was helemaal jammer toen we
moesten stoppen. Iedereen ging terug. Aan het einde
van de dag gingen we naar de bushaltes. Iedereen
nam afscheid van elkaar. Iedereen ging naar huis; ik
ook, het was een hele leuke dag geworden, ik zal het
niet meer vergeten. ;-)
Onze donateurs
De activiteiten van de Steungroep
zijn mogelijk dankzij de steun van
onze donateurs. In 2010 ontvingen
wij meer dan tienduizend euro aan
giften en donaties. Alle donateurs
willen wij hiervoor hartelijk bedanken! Jullie hebben samen twee
derde van onze daadwerkelijke
uitgaven van 2010 opgebracht.
Het overgrote deel hiervan
ging direct naar de vrouwen
zonder veblijfsvergunning die wij
ondersteunen.
Met het geld van onze lieve donateurs kunnen wij vrouwen helpen
met bijvoorbeeld de aanschaf
van een bril, een tweedehands
fiets voor een schoolgaand kind,
een treinkaartje naar een arts of
advocaat of cursusgeld voor een
cursus Nederlands.
Fondsen
De Steungroep heeft haar donateurs dus keihard nodig om ons
werk te kunnen blijven doen. Elke
bijdrage is welkom en nodig. Op de
achterkant van deze nieuwsbrief zit
een bon waarmee u donateur kunt
worden of een eenmalige gift kunt
geven om ons te helpen strijden
tegen de onmenselijke behandeling
van vrouwen zonder papieren in
Nederland.
Bent u al donateur? Wilt u meer
doen? Vertel anderen in uw omgeving over ons en ons werk.
Misschien wilt u onze flyers verspreiden zodat wij meer mensen
kunnen bereiken die zich samen
voor vrouwen zonder verblijfsvergunning willen inzetten. Mail of bel
ons dan voor flyers.
Het afgelopen jaar heeft de Steungroep verschillende fondsen
geworven. De Haella Stichting
heeft 3.500 euro gedoneerd voor
de organisatie van ons wekelijkse
spreekuur. Het NRC Handelsblad lezersfonds heeft 2.500 euro
gedoneerd voor acute nood van
vrouwen zonder papieren. Hiervan
zal de ene helft besteed worden
aan zwangerschapsondersteuning
en de andere helft aan de vergoeding van tandartskosten. Wij
danken Haella Stichting en het
NRC Handelsblad lezersfonds voor
deze steun!
Heb je ervaring met en/of interesse
in fondsenwerving? Neem dan
contact met ons op. De Steungroep
zoekt ondersteuning bij het werven
van fondsen voor haar activiteiten.
Nieuwe vrijwilligers, oude vrijwilligers
De Steungroep is een organisatie
die volledig draait op vrijwillige
medewerkers. Dit betekent dat
iedereen naast haar werk bij de
Steungroep ook een betaalde baan
heeft, een opleiding volgt en vaak
nog een gezin heeft. In de praktijk
leidt dit tot veel ‘komen en gaan’
binnen de organisatie. Het laatste
jaar zijn een aantal medewerkers
(tijdelijk) gestopt bij de Steungroep.
Na het plaatsen van een advertentie voor nieuwe vrijwilligers – en de
vele reacties die daarop volgden
–heeft de Steungroep sinds kort 4
nieuwe vrijwilligers erbij. Welkom
bij de Steungroep, we hopen op
een duurzame samenwerking!
Eind 2010 hebben wij ook afscheid
genomen van onze spreekuurassistente, die de afgelopen jaren
een enorme bijdrage heeft ge-
leverd aan de Steungroep. Zij was
de constante factor tijdens het
wekelijkse spreekuur, een trouwen
vriendin en een grote steun en
toeverlaat. Elvira, wij wensen jou
veel succes met je verdere leven!
Inmiddels hebben wij een nieuwe
en zeer gemotiveerde spreekuur
assistente in ons midden.
Interesse?
Op dit moment hebben wij genoeg
vrijwilligsters voor het draaien van
het spreekuur en de begeleiding
van vrouwen. Wij zoeken wel
nieuwe vrijwillige medewerksters
voor specifieke taken. Denk aan:
het werven van fondsen en/of
donateurs, de redactie van onze
website en nieuwsbrief, campagne
activiteiten en het organiseren van
informatiemiddagen voor vrouwen
Steungroep Vrouwen Zonder
Verblijfsvergunning
Giro 596594 t.n.v. SVZV te Amsterdam
Spreekuur: vrijdags van 14.00 tot 17.00
Afwijkende tijden worden vooraf op het
antwoordaparaat en de website vermeld.
Van Ostadestraat 49B, 1072 SN Amsterdam
020 4630345 – [email protected] – www.svzv.nl
zonder papieren. Heb jij daar ervaring in en wil je ermee aan de slag?
Kom naar het maandelijkse eetcafé
of stuur ons een e-mail.
SPREEKUUR
Elke vrijdag van
14.00 tot 17.00 uur
Van Ostadestraat 49B
020 4630345
Welkom
Colofon
Zijwaarts is een uitgave van de Steungroep Vrouwen
Zonder Verblijfsvergunning (SVZV).
Tekst: SVZV
Beeld: SVZV
Vormgeving: Urška Merc
Oplage: 1000
Druk: Kaboem, Amsterdam
11
SVZV
Steungroep Vrouwen Zonder Verblijfsvergunning
Van Ostadestraat 49B
1072 SN Amsterdam
020 4630345
Giro 596594 t.n.v. SVZV te Amsterdam
www.svzv.nl
Wordt donateur
Donateurs zijn onmisbaar om de activiteiten van de Steungroep te kunnen voortzetten.
Wilt u ook donateur worden of ons steunen met een eenmalige gift? Knip dan onderstaande
bon uit, vul deze in en stuur naar de Steungroep.
"
Hartelijk dank!