Over vasten, vrijheid en vieren Chanoeka Suikerfeest Inhoudsopgave Suikerfeest Vasten Ramadan en Suikerfeest Samen delen 2 2 5 Chanoeka Joodse feesten Chanoeka Joodse (Chanoeka)liedjes 6 6 9 Bijlage 11 Tijd voor feest: Suikerfeest!!! 1. VASTEN Vragen: 1. Heb je wel eens van vasten gehoord? wat is vasten? …………………………………………………….. …………………………………………………….. …………………………………………………….. 2. Waarom vasten sommige mensen? om …………………………………………………. om …………………………………………………. om …………………………………………………. 3. Wie vasten er wanneer? ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 4. Wat vind jij van vasten? ………………………………………………………. ………………………………………………………. ………………………………………………………. ( zie de stukjes hiernaast) Over jouw eigen “vasten” denken we later na. 2. RAMADAN EN SUIKERFEEST Ramadan INFO: De Ramadan (of Ramzaan) is de negende maand van de moslimkalender. In die maand kreeg Mohammed zijn eerste openbaringen (boodschappen) van Allah. Het is de vastenmaand van de moslims. Allah gaf de profeet Mohammed in het jaar 624 de opdracht om de gelovigen te zeggen dat zij een maand moesten vasten. Opdracht 1: Schrijf onder elk plaatje wat een moslim niet mag in de Ramadan-tijd INFO: Tijdens de Ramadan mogen moslims tussen zonsopgang en zonsondergang niet eten en drinken. Moslims roken niet in de Ramadan, ze gebruiken geen parfum en ze vrijen niet. Ze geven hun “tong rust” door geen ruzie te maken of te liegen. Door het vasten beleven ze ook het verschil tussen armen en rijken, ze denken daarover na. Ze leren zich beheersen, ze denken aan de almacht van Allah en zo zuiveren ze hun ziel. Vaak hoeven kinderen nog niet te vasten. Pas als ze ouder worden gaan ze meer en meer meedoen. De maand Ramadan valt elk jaar elf of twaalf dagen eerder. Dat komt omdat het Islamitisch jaar ongeveer 354 dagen duurt. Ramadan kan dus in de zomer of in de winter vallen. Opdracht 2: Bekijk de vier plaatjes over het vasten. Teken een rood uitroepteken in het plaatje dat weergeeft wat jij het moeilijkst vindt (of zou vinden) in de Ramadan. Schrijf hieronder waarom. ……………………………………………………………………………………………………………. Vragen: 1. Wat lijkt je moeilijker, “winter-ramadan” of “zomer-ramadan” ? …………………………………………………………………………………………………………….. omdat ……………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………………….. 2. Jouw “vasten” a) Je kunt vasten om stil te staan bij armoede. Wat doe jij om je verbonden te weten met arme mensen? …………………………………………………………………………………………………………….. b) Je kunt vasten om je gedachten te richten op… Wat doe jij als je speciaal aan iets of iemand wilt denken? …………………………………………………………………………………………………………….. Suikerfeest INFO: Na 30 dagen vasten wordt deze moeilijke periode afgesloten met een groot feest. Moslims in Nederland komen uit verschillende landen Ze geven het feest verschillende namen. Opdracht 3 Bij welk land hoort welke naam? Verbind naam en land met een streepje. Id al-Fitr Bodo Nederland Turkije Marokko, Suriname en Pakistan Molukken Indonesië Puasa Seker Bayrami Suikerfeest Opdracht 4: om te kleuren INFO: Het feest duurt 3 of 4 dagen. Er zijn extra feestelijke maaltijden. De kinderen krijgen nieuwe kleren, koek, snoepjes, geld en kadootjes van ouders, familie of vrienden. Iedereen dankt Allah en deelt met de armen. Mensen gaan bij hun familie en vrienden op bezoek en brengen zelfgebakken zoetigheden mee om uit te delen. Vraag Op welke datum valt het suikerfeest dit jaar ? ……………………………………………… 3. SAMEN DELEN Opdracht 5: Teken in een schaal lekkere koekjes of ander lekkers wat jij zou willen delen Vraag: Hoe ga jij je gekregen geld verdelen? Van €20 geef ik …………………………………………. …………………………………………………………… …………………………………………………………… Tijd voor feest: Chanoeka!!! 1. JOODSE FEESTEN Opdracht 6: Een feestenslinger. Kun jij de Joodse feesten vinden? Kleur deze rood. Weet je ook bij welke godsdiensten de andere feesten horen? INFO: Joden hebben elk jaar veel feestdagen en heilige dagen. Sommige van deze dagen zijn erg belangrijk. Joden stoppen dan met hun dagelijkse activiteiten om bij hun gezin te zijn en te bidden. Maar bij minder belangrijke dagen gaat het dagelijks leven gewoon door. Over het algemeen zijn er twee soorten feesten. Tijdens feesten als Chanoeka worden gebeurtenissen uit het verleden herdacht, toen God Joden hielp door wonderen te doen. Op andere heilige dagen, zoals de sabbat en het Poerimfeest, wordt God als Schepper van de natuur gevierd. Opdracht 7: Vul in de kalender hiernaast de juiste Joodse feestnamen in. Je kunt ze vinden in opdracht 6. 2. CHANOEKA Het Chanoeka verhaal… Heel, heel lang geleden zeiden de Joden hun gebeden in de tempel in Jeruzalem. Alle Joden uit het land Israël gingen daar tot God bidden. Zij vierden er de Sabbat en de feestdagen met oude en nieuwe vrienden en zij brachten offers aan God. In die tijd, meer dan 2000 jaar geleden, waren de Syriërs de baas in Israël. De Syriërs leefden als Grieken. Zij droegen Griekse kleren, zij spraken de Griekse taal, zij lazen Griekse boeken en zij speelden Griekse spelen. Veel Joden gingen net zo leven als de Grieken. Maar er was een ding dat zij niet deden. Zij wilden niet bidden tot de Griekse goden. Van buiten zagen de meeste Joden er uit als Grieken maar van binnen bleven zij trouw aan God. De koning van de Syriërs heette Antiochus. Antiochus gaf het bevel: ”Joden mogen niet langer Thora leren. Zij mogen hun eigen joodse feestdagen niet meer vieren. Zij mogen zich niet meer aan de Sabbat houden. Alle Joden moeten tot Griekse goden bidden. Iedereen die dit niet doet, wordt gedood.” De koning en zijn soldaten zetten Griekse afgodsbeelden in de Tempel. Zij maakten het stenen altaar kapot. Zij deden de menora die altijd bleef branden uit. Zij namen de Tempel van de Joden af. In de kleine stad Modi’in, niet ver van Jeruzalem woonde een joodse priester, die Matitjahoe heete. Hij was moedig , hij vertrouwde op God. Hij was niet bang voor de Syriërs. Ik buig niet voor Griekse afgodsbeelden,”zei hij. “Iedereen die voor God is, volg mij!” Matitjahoe en zijn vijf zonen verborgen zich in de bergen. Andere Joden kwamen bij hen en al gauw hadden zij een klein leger. Een van de zoons van Matitjahoe, Jehoeda was hun aanvoerder. Jehoeda en zijn leger werden de Maccabeeërs genoemd. Antiochus had een heel groot leger met duizenden en duizenden soldaten. Sommigen reden op zulke grote olifanten dat de grond trilde als zij voorbij kwamen. De Syriërs lachten Jehoeda en zijn kleine legertje uit. De Syriërs dachten dat niemand hen kon verslaan. Vraag: Weet jij wat het woord Maccabee betekent? Maar Jehoeda en de Maccabeeërs kenden het land heel goed. Zij kenden de beste plaatsen om zich te verstoppen en de beste plaatsen om te vechten. Tussen de rotsen en over de heuvels liepen zij snel van de ene plek naar de andere. Het vertrouwen in God gaf hun moed. Het kleine groepje moedige Joden vocht drie jaar lang tegen het reusachtige leger van de Syriërs. Tenslotte werden de soldaten van Antiochus uit Jeruzalem verdreven. Eindelijk konden de Joden de tempel weer in bezit nemen. Vragen: 1. Waar vochten Jehoeda en zijn soldaten voor? …………………………………………………...…… 2. Vind jij vrijheid van godsdienst iets om voor te vechten? ……………………………………………. Waarom (niet)? ..……………………………………………………………………………………….… 3. Speelt strijd om vrijheid van godsdienst ook in onze tijd? …………………………………………… Kun je daar voorbeelden van noemen? ………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………. Het verhaal van de olie Kun jij je voorstellen hoe blij de Joden waren toen de tempel weer van hen was. Maar er was heel wat werk te doen. Zij hakten de Griekse afgodsbeelden in stukken. Zij maakten de tempel van boven tot onder schoon. Zij herbouwden het altaar. En zij staken de menora opnieuw aan. De menora was een zevenarmige kandelaar die dag en nacht in de tempel brandde. Er is een verhaal dat Jehoeda, toen hij in de tempel kwam, nog maar een kruikje olie vond om de menora te laten branden. Dat was net genoeg voor een dag. Maar toen Jehoeda de lamp aanstak bleef de olie acht dagen lang branden! Uit alle delen van Israël kwamen de Joden naar de Tempel. Zij brachten offers mee en zongen dankliederen voor God. Dit feest wordt Chanoeka genoemd. Chanoeka betekent inwijding. De Joden waren blij dat zij weer in de tempel tot God konden bidden. INFO: De Joodse kalender De maanden van deze kalender zijn 29 of 30 dagen lang en lopen van nieuwe maan tot nieuwe maan. Alle feesten beginnen bij zonsopgang, aan het begin van een nieuwe dag. Bij elk feest horen speciale voorschriften en verboden. Er wordt ook speciaal eten klaargemaakt. Hoe Chanoeka wordt gevierd INFO: Met Chanoeka worden acht kaarsen aangestoken op een chanoekia. Iedere avond wordt een kaars meer aangestoken, totdat ze allemaal branden. Chanoeka is een blij feest met lekker eten, zoals in olie gefrituurd gebak en aardappelpannekoeken (latkes). Er worden spelletjes gedaan met een dreidel, een draaitol en men geeft elkaar cadeautjes en Chanoeka-gelt. Opdracht 8: Schrijf het nummer van het plaatje bij het juiste woord. …. Chanoekia …. Eeuwig Licht (……………………………………) …. Dreidel …. Latkes 3. JOODSE (CHANOEKA)LIEDJES Hava Nagila Hava nagila, hava nagila, Hava nagila venismecha Hava neranena ava neranena Hava neranena venismecha Uru, uru achim Uru achim belev sameach Uru achim uru achim Belev sameach Bijlage bij vragen blz 8 Vrijheid van godsdienst uit de krant: