Handel en distributie van vervuilde diesel in Afrika

Keek op de week
Vaccinatie voor het rotavirus bij baby’s en kinderen
Handel en distributie vervuilde Diesel in Afrika
Chantal Ruijsenaars en Nina van der Heijden
V6a
28 september 2016
Inhoud
Taakverdeling
blz. 3
Vaccinatie rotavirus bij baby’s en kinderen:
Korte inleiding
Reden van keuze
Politiek-Juridisch perspectief
Sociaal-Economisch perspectief
Sociaal-Cultureel perspectief
Vergelijkend perspectief
blz. 4
blz. 4
blz. 5
blz. 7
blz. 8
blz. 9
Handel en distributie van vervuilde diesel in Afrika:
Korte inleiding
Reden van keuze
Politiek-Juridisch perspectief
Sociaal-Economisch perspectief
Sociaal-Cultureel perspectief
Vergelijkend perspectief
blz. 10
blz. 10
blz. 11
blz. 13
blz. 14
blz. 15
Bijlagen:
Artikelen Vaccinatie rotavirus bij baby’s en kinderen
Artikelen Handel en distributie van vervuilde diesel in Afrika
blz. 16
blz. 21
Keek op de week
Pagina 2 van 26
Taakverdeling
Vaccinatie voor het rotavirus bij baby’s
en kinderen:
- Reden van keuze
- Artikelen verzamelen
- De 4 perspectieven
- Presentatie deel
Nina
Handel en distributie vervuilde diesel in
Afrika:
- Reden van keuze
- Artikelen verzamelen
- De 4 perspectieven
- Presentatie deel
Chantal
Algemene opmaak en controle
Nina en Chantal
Keek op de week
Pagina 3 van 26
Vaccinatie voor het rotavirus bij baby’s en kinderen
Korte inleiding:
Vrijdag 16 september stond er in de Volkskrant een artikel met als kop: 'Baby's moeten gevaccineerd
worden tegen het rotavirus'. Het rotavirus is een virus dat vooral bij jonge kinderen overgeven en
diarree veroorzaakt. Dit virus is een van de ergste diarreeverwekkers in deze leeftijdsgroep. Dit komt
voornamelijk doordat het virus erg besmettelijk is, vaak uitdrogingsverschijnselen veroorzaakt en
voor een lange tijd aanhoud. In ontwikkelingslanden sterven er zo’n 600.000 kinderen per jaar aan
dit virus. Ook belanden er jaarlijks 5.000 jonge kinderen in het ziekenhuis. In Nederland sterven er 6 à
7 kinderen per jaar aan dit virus. Het gaat hier dus om een virus dat zeker serieus genomen moet
worden. Helaas zijn veel deskundigen het met elkaar eens als het gaat om de te lage mate waarin dit
virus serieus wordt genomen in Nederland. Dit komt doordat het vaccin tegen dit rotavirus nog
steeds niet is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma, terwijl de Wereldgezondheidsorganisatie
hier al in 2009 voor pleitte. Hoe dit heeft kunnen gebeuren zal duidelijk worden bij het
beantwoorden van de 4 perspectieven.
Reden van keuze:
Ik kwam het onderwerp tegen bij het doorlezen van het nieuws, het artikel viel me vooral op doordat
ik nog niet eerder van het rotavirus gehoord had. Dit maakte me nieuwsgierig naar het feit wat voor
een soort virus dit was en waarom er zo’n ophef over werd gemaakt. Toen ik het artikel had
doorgelezen was ik erg verbaasd over het feit dat dit vaccin nog niet was ingevoerd in het
Rijksvaccinatieprogramma. Het eerste wat ik dacht was: ‘’Hoe is het mogelijk dat er in een welvarend
land, zoals Nederland per jaar 6 à 7 baby’s of kinderen overlijden aan een virus, terwijl er een
goedwerkend vaccin voor is?’’ Ik vind het eerlijk gezegd schandalig dat de Gezondheidsraad enkel om
financiële reden ervoor kiest om geen positief advies te geven voor dit vaccin. Het overlijden van
deze 6 à 7 baby’s per jaar kan nooit opwegen tegen enige vorm van geld. Een mensen leven is toch
zeker wel meer waard dat het extra geld dat moet worden betaald voor het invoeren van dit vaccin
in het Rijksvaccinatieprogramma!
Keek op de week
Pagina 4 van 26
De 4 perspectieven
Politiek-Juridisch perspectief:
Welke wetten en regelingen hebben met dit onderwerp te maken?
Als allereerst heeft de gezondheidswet een grote invloed op dit onderwerp. De gezondheidswet
werd voor het laatst in 2008 verbreed, waardoor de Raad voor Gezondheidsonderzoek en de
Gezondheidsraad werden samengevoegd. Vanaf dit moment heeft deze raad de wettelijke taak
gekregen om de regering en het parlement te adviseren op het gebied van de volksgezondheid en
het gezondheids(zorg)onderzoek. Dit gebied bevat ook het Rijksvaccinatieprogramma dat in
Nederland staat vastgesteld. De Gezondheidsraad heeft een Commissie voor Vaccinaties die een
negatief of positief advies kunnen geven om een bepaalde vaccinatie in dit programma op te nemen.
Deze Commissie voor Vaccinaties geeft hierbij een advies aan de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport.
Hiernaast heeft de Wet Publieke gezondheid ook een belangrijke rol bij dit onderwerp. In deze wet is
de publieke gezondheidszorg vastgelegd. Hierbij richt men zich op de gezondheid van de samenleving
en risicogroepen. Deze wet onderscheidt drie onderdelen: collectieve preventie,
jeugdgezondheidszorg en de infectieziektebestrijding die van toepassing is op het onderwerp. De
belangrijkste taak is de financiering van de infectieziektebestrijding en dus de financiering van het
Rijksvaccinatieprogramma.
Welke politieke opvattingen bestaan er over dit onderwerp?
Er is nog geen reactie geweest van een politicus. Dit komt waarschijnlijk door het feit dat de
Gezondheidsraad nog geen positief advies heeft gegeven om de vaccinatie tegen het rotavirus op te
nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. Pas wanneer de Gezondheidsraad een positief advies geeft
voor dit vaccin zal er beraad worden over het daadwerkelijk wel of niet opnemen van het vaccin in
dit programma. Wel is er afgelopen zomer door minister Schippers van Volksgezondheid alsnog om
advies gevraagd aan de Gezondheidsraad.
Welke groeperingen en organisaties zijn bij het onderwerp betrokken?
Er zijn redelijk veel verschillende groeperingen en organisaties betrokken bij dit onderwerp. Een
groep bestaat uit de ouders van overleden baby’s en kinderen door het rotavirus en de ouders van
pasgeboren baby’s. Hiernaast is er ook een groep van doctoren/deskundigen op het gebied van
vaccinaties, de overheid waaronder vooral het ministerie van Volksgezondheid, welzijn en sport en
dan zijn er nog de groeperingen die de overheid adviseren zoals de Gezondheidsraad en de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Keek op de week
Pagina 5 van 26
Hoe verloopt de besluitvorming over het onderwerp en welke mogelijkheden
hebben de betrokken groeperingen en organisaties om het overheidsbeleid te
beïnvloeden?
De besluitvorming over het wel of niet opnemen van een vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma
wordt voor een groot deel bepaald door het positieve of negatieve advies dat de Gezondheidsraad
aan de overheid geeft. De Gezondheidsraad heeft dus een krachtige positie over de beslissingen van
dit onderwerp, hierdoor kan de Gezondheidsraad een sterke invloed uitoefenen op het
overheidsbeleid. Hiernaast kan de Gezondheidsraad weer gedeeltelijk worden beïnvloed door de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Maar ondanks dat de WHO in 2009 al een positief advies
heeft uitgesproken over het opnemen van het rotavirus vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma van
elk land in Europa, heeft de Gezondheidsraad er toch voor gekozen om hier geen gehoor aan te
geven.
Niet alleen de WHO, maar ook de doctoren en deskundigen kunnen een positieve invloed uitoefenen
op de besluitvorming van de Gezondheidsraad en daarmee ook op de besluitvorming van de
overheid. De groeperingen van de ouders kunnen daarin tegen niet veel invloed uitoefenen op de
besluitvorming van de Gezondheidsraad of de overheid.
Keek op de week
Pagina 6 van 26
Sociaal-Economisch perspectief:
Welke financiële belangen hebben de betrokken groeperingen en organisaties?
De Gezondheidsraad en daarmee ook de overheid hebben een kostenbesparend belangen. Toen er
in 2009 en 2010 binnen de Gezondheidsraad werd overlegd of er een positief of negatief advies
moest worden gegeven voor het rotavirus vaccin, was er een minderheid die een negatief advies gaf.
Deze minderheid vond dat de ziektelast niet groot genoeg was (ze vonden dat er relatief ‘weinig’
kinderen aan de ziekte overleden). Hierdoor woog de ziektelast niet op tegen de kosten die het
toevoegen van een nieuw vaccin aan het Rijksvaccinatieprogramma met zich mee zou brengen. Dit
was de reden dat de voorzitter van de Gezondheidsraad ervoor koos om de meerderheid geen stem
te geven.
Naast de Gezondheidsraad en de overheid zijn er geen groeperingen die een financieel belang
hebben bij dit onderwerp.
Hoe hangen de politieke ideeën (politieke kleur) samen met de sociaaleconomische posities van de betrokken groeperingen en organisaties?
Er is nog niet echt een reactie uitgesproken door een politieke partij, hierdoor is het niet mogelijk om
aan te geven welke politieke kleur van toepassing is op dit onderwerp. Alleen de extra aanvraag van
minister Schippers van Volksgezondheid, zou een aanwijzing kunnen zijn van het feit dat de VVD
open staat voor het toevoegen van dit vaccin aan het Rijksvaccinatieprogramma. De politieke kleur
die hierbij zou horen is dan Rechts.
Wat heeft het onderwerp te maken met sociale ongelijkheid en sociale cohesie?
Dit onderwerp heeft niet zozeer met sociale ongelijkheid te maken, maar er is zeker wel een vorm
van ongelijkheid bij betrokken. Het gaat hierbij om de ongelijkheid die ontstaat doordat er een groep
van baby’s en kinderen is dat wel een vaccin krijgt voor het rotavirus, namelijk de zwakkere groep, en
dat er een groep van baby’s en kinderen is dat geen vaccin krijgen, omdat ze gezond zijn. Toch kan
het rotavirus ook dodelijk zijn voor deze sterkere en gezonde baby’s en kinderen. Hier wordt alleen
geen rekening mee gehouden.
Bovendien kan dit onderwerp ervoor zorgen dat er een sterkere sociale cohesie ontstaat binnen de
verschillende groeperingen. De ouders die hun baby of kind hebben verloren aan het rotavirus omdat
er geen vaccinatie was uitgevoerd, zullen zich met elkaar verbonden voelen. Ze weten namelijk
allemaal hoe het voelt om machteloos toe te staan kijken naar hun baby die bezwijkt onder het
gevaarlijke virus. Tot deze groep kunnen ook de nieuwe ouders horen die zich zorgen maken om het
eventuele gevaar van dit virus voor hun pasgeboren baby’s.
Keek op de week
Pagina 7 van 26
Sociaal-Cultureel perspectief
Welke opvattingen hebben de betrokken groeperingen en organisaties over aard,
omvang en oorzaak van het onderwerp?
Zoals er al eerder genoemd is vond een minderheid in de Gezondheidsraad de omvang van het
probleem niet groot genoeg om een positief advies te geven voor het invoeren van het rotavirus
vaccin in het Rijksvaccinatieprogramma. De WHO daarin tegen vindt het probleem wel erg belangrijk
en omvangrijk. Dat was ook de reden waarom de WHO in 2009 een positief advies uitgaf om het
vaccin op te nemen. De groepering van doctoren en deskundigen vinden ook dat het probleem een
dusdanige omvang heeft dat het aandacht verdient van de overheid en dat er iets gedaan moet
worden met de adviezen die hun geven. Deze doctoren en deskundigen vinden het over het
algemeen belachelijk dat een minderheid van de Gezondheidsraad het niet belangrijk genoeg lijkt te
vinden dat er jaarlijks 6 à 7 kinderen sterven aan het rotavirus. De groeperingen van de ouders van
baby’s of kleine kinderen sluiten zich hier bij aan. Verschillende deskundigen beschuldigen de
Gezondheidsraad ervan dat de ze aanvraag en de discussie over het wel of geen positief advies af te
geven voor het rotavirus vaccin, in een lade hebben weggestopt en er vervolgens niet meer verder
over hebben beraad.
Welke opvattingen hebben zij over wat de burgers zelf kunnen doen en wat door de
overheid gedaan moet worden?
De groepering van doctoren en deskundigen proberen zoveel mogelijk invloed uit te oefenen op de
Gezondheidsraad, zodat zij toch overgaan op een positief advies. Hiernaast kunnen de burgers ook
de gezondheidsraad beïnvloeden door verhalen te delen over hun baby’s of kinderen die getroffen
zijn door het rotavirus en die het al dan niet hebben overleeft. Door het onderwerp steeds weer
onder de aandacht te brengen, kan dit de mening van de Gezondheidsraad beïnvloeden. Bovendien
kan de WHO er ook voor zorgen dat er meer druk op de Gezondheidsraad wordt gezet.
De overheid moet er uiteindelijk over besluiten of het vaccin voor het rotavirus daadwerkelijk zal
worden opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Hiervoor moet de overheid natuurlijk ook een
manier vinden om dit nieuwe vaccin te financieren. De deskundigen geven als oplossing voor dit
financieringsprobleem het advies om de kosten te leggen bij de zorgverzekering.
Keek op de week
Pagina 8 van 26
Vergelijkend perspectief
Doet het onderwerp zich tegenwoordig ook voor in andere (westerse) landen? En zo
ja: hoe precies en in welke mate? En hoe wordt er in die landen tegenaan gekeken
en hoe wordt het daar aangepakt?
De WHO heeft in 2009 alle (Europese) landen geadviseerd om het vaccin tegen het rotavirus op te
nemen in hun vaccinatieprogramma’s. In onder anderen de volgende landen is het vaccin toen
opgenomen in hun programma: België, Duitsland, Engeland, Noorwegen, Finland en de VS. In deze
landen wordt het rotavirus dus wel degelijk serieus genomen en worden er ook maatregelen
genomen om het virus te bestrijden. Bovendien wordt het vaccin niet alleen in Europese landen
gegeven maar is het ook al ingevoerd voor ontwikkelingslanden zoals Afrika en Azië. In deze
ontwikkelingslanden zijn de gevolgen van het rotavirus natuurlijk wel ernstiger, omdat er geen goede
hulp bestaat als er baby’s of kinderen ziek worden.
Is het een onderwerp met een lange geschiedenis? Zo ja; wordt er nu anders tegen
aangekeken dan vroeger? Hoe zijn opvattingen daarover veranderd en hoe kan
dat worden verklaard?
Zoals er al eerder naar voren is gekomen speelt dit onderwerp eigenlijk al sinds 2009, toen de WHO
alle landen had geadviseerd om het rotavaccin in hun vaccinatieprogramma’s op te nemen. Na dit
advies heeft de Gezondheidsraad twee jaar vergaderd over het geven van een positief of negatief
advies aan de overheid om het rotavaccin op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. Tijdens
deze vergaderingen bleek een meerderheid van de Gezondheidsraad voor een positief advies te
stemmen, maar hier is uiteindelijk niks meegedaan. In 2013 is er door verder onderzoek (onder
anderen door kinderarts en epidemioloog Patricia Bruijning-Verhagen van het UMC Utrecht) voor
gekozen om het rotaviccin aan te bieden aan zwakkere baby’s en kinderen, maar het vaccin werd nog
niet opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Op het moment is er weer meer aandacht
gekomen voor het rotavirus, doordat enkele deskundigen aangeven dat het een betere keuze is om
het vaccin toch op te nemen in het Rijksvaccinatieprogramma. Deze deskundigen en doctoren vinden
het belangrijk dat het sterfte cijfer door dit virus wordt teruggedrongen, want ook het overlijden van
‘’slechts’’ 6 à 7 baby’s of kinderen aan een virus is veel te veel en kan bovendien voorkomen worden.
Er wordt dus steeds meer druk gezet op de Gezondheidsraad zodat zij uiteindelijk toch een positief
advies gaan afgeven.
Keek op de week
Pagina 9 van 26
Handel en distributie zwaar vervuilde diesel in Afrika
Korte inleiding:
De afgelopen twee weken was het feit dat de bedrijven Vitol en Trafigura een belangrijke rol spelen
in het verschepen van vervuilde diesel naar Afrika een belangrijk onderwerp in het nieuws. In het
rapport ‘Dirty Diesel’, dat de Zwitserse niet-gouvernementele organisatie Public Eye uitbracht, wordt
er gewezen naar deze twee bedrijven. Trafigura is een Zwitserse handelaar in fossiele brandstoffen
en Vitol een medeaandeelhouder in Vivo Energy, een in 1966 in Rotterdam opgerichte handelaar.
De olie wordt over het algemeen veelal uit Afrikaanse landen gehaald. Olie van goede kwaliteit wordt
gemixt met goedkope giftige mengstoffen en vervolgens weer teruggebracht. De zwavelnorm wordt
tot wel 400 keer overschreden, maar ook andere schadelijke substanties zoals benzeen en
polycyclische aromatische koolwaterstoffen werden gevonden in concentraties die in de EU niet
langer zijn toegestaan.
Vitol stelt dat de benzine en diesel op zo`n manier worden gemaakt dat deze voldoen aan de eisen
die worden gesteld in het land waarin het verkocht wordt. Op dit moment is er geen eenduidige
wereldwijde wet omtrent het percentage zwavel in brandstoffen. Bovendien liggen de milieunormen
in Afrika veel lager dan in Europa. De twee bedrijven verdedigen zich door te stellen dat Afrika het zo
wil, als zij iets anders leveren dan wat Afrikaanse overheid wilt dan zullen ze zoeken naar een andere
leverancier.
De bedrijven zijn niet strafbaar, de producten voldoen namelijk aan de officiële Afrikaanse
standaarden. De Inspectie Leefomgeving en Transport zou alleen iets kunnen zeggen als de opslag
van het materiaal niet voldoet aan de veiligheidseisen, maar dat is helemaal in orde.
Reden van keuze:
De reden dat ik voor dit onderwerp heb gekozen is, omdat het een onderwerp was dat me niet
meteen opviel maar mij toch wel ernstig leek. Ondanks dat er zware giftige stoffen in de brandstof
zit, kan er toch niets tegen gedaan worden. Omdat het in Afrika niet verboden is, kunnen deze
oliemaatschappijen doorgaan met het verkopen van deze brandstof. Ik vroeg me vooral af hoe het
kan dat de regering zulke lakse regels op kan stellen. Ik vind dat er strengere mondiale regels moeten
komen om dit probleem aan te pakken. Het bedreigt de gezondheid en gaat in tegen mensenrechten,
dit zou niet de bedoeling moeten zijn.
Keek op de week
Pagina 10 van 26
De 4 perspectieven
Politiek-Juridisch perspectief:
Welke wetten en regelingen hebben met dit onderwerp te maken?
Vooral de Wet samenstelling van brandstoffen heeft te maken met dit onderwerp. In Afrika gelden
hele andere regels dan in Europa, dit zorgt ervoor dat de bedrijven niet strafbaar zijn voor de
vervuilde diesel. In EU-landen mag in benzine en diesel 10 ppm (parts per million) zwavel zitten. In
veel vooral West-Afrikaanse landen zijn deze normen vele malen hoger. Public Eye heeft aan de
pompen van benzinestations in acht verschillende Afrikaanse landen monsters genomen en kwam
voorbeelden tegen tot wel 3780 ppm aan zwavel.
Ook wetten van transport hebben met dit onderwerp te maken, de brandstoffen worden
getransporteerd naar Afrika en hiervoor zijn ook regelingen opgesteld. Het transport van dieselolie
valt onder de Wet vervoer van gevaarlijke stoffen (WVGS). Deze wet heeft als doelstelling het
bevorderen van de openbare veiligheid bij het vervoer van gevaarlijke stoffen. Hieronder vallen de
volgende onderdelen: het voorkomen van schade, hinder voor de mens, dier en het milieu als gevolg
van dit vervoer.
Als laatste hebben alle veiligheidseisen en -wetten omtrent de brandstoffen met het onderwerp te
maken. Er zijn veel verschillende veiligheidseisen als het gaat om werken met brandstoffen.
Tijdens een conferentie meldden vertegenwoordigers uit Ghana, Oeganda en Marokko dat door Vivo
Energy alle elementaire gezondheids- en veiligheidsregels worden overtreden. Een voorbeeld hiervan
is het feit dat medewerkers van distributeurs en pompstation geen beschermende werkkleding en
veiligheid schoenen dragen.
Welke politieke opvattingen bestaan er over dit onderwerp?
Minister Ploumen en de Tweede Kamer hebben laten weten dat ze de export zeer ongewenst vinden,
ook uit moreel oogpunt.
Milieudefensie vindt, net als Public Eye, de praktijken van deze bedrijven ongeoorloofd en in strijd
met het mensenrecht op gezonde lucht. Volgens de VN hebben de inwoners van de grote Afrikaanse
steden al te maken met de snelst groeiende luchtvervuiling ter wereld. Milieudefensie-directeur
Donald Pols gaf het volgende commentaar: “De bedrijven die de smerige brandstof naar Afrika
brengen, moeten zich schamen dat ze achteloos brandstof in Afrika dumpen, waarvan de EU vindt
dat ze te gevaarlijk voor de volksgezondheid zijn. Daarmee overtreden ze internationale afspraken
om in elk land waar het bedrijf actief is de mensenrechten te respecteren. De export van vervuilende
brandstoffen die niet aan EU-regels voldoen, moet verboden worden.”
Keek op de week
Pagina 11 van 26
Welke groeperingen en organisaties zijn bij het onderwerp betrokken?
Allereerst zijn Vitol en Trafigura bij het onderwerp betrokken, dit zijn de bedrijven waar de hele
kwestie van de vervuilde diesel om draait, maar ook Shell is erbij betrokken. Vivo Energie verkoopt
namelijk brandstoffen onder het Shell-merk.
Hiernaast zijn de regeringen van de Afrikaanse landen bij het onderwerp betrokken. Het probleem is
als het ware ontstaan, doordat deze regeringen hele andere eisen stellen aan de brandstof dan
andere westerse landen.
Bovendien is de Afrikaanse branchevereniging voor raffinaderijen, African Refiners Association (ARA)
hierbij betrokken. Samen met deze vereniging steunen Vitol en Trafigura pogingen voor strengere
eisen aan het zwavelniveau in brandstof in Afrika. De bedrijven vinden het jammer dat dit niet
beschreven wordt in het rapport van Public Eye.
Als laatst zijn de vakbonden FNV en CNV betrokken bij dit onderwerp. Zij stellen dat Shell
onmiddellijk moet stoppen met de handel en de distributie van die zwaar vervuilde diesel in Afrika.
Hoe verloopt de besluitvorming over het onderwerp en welke mogelijkheden
hebben de betrokken groeperingen en organisaties om het overheidsbeleid te
beïnvloeden?
Er kan geen overheidsbeleid gehanteerd worden, omdat het zich in Afrika afspeelt en daar andere
regels en wetten gelden, er is dus ook niets waardoor de betrokken groeperingen het
overheidsbeleid kunnen beïnvloeden. Er zou hooguit een regeling van hoger af moeten komen,
waardoor de regels wereldwijd hetzelfde worden en de regels in Afrika dus strenger worden.
Keek op de week
Pagina 12 van 26
Sociaal-Economisch perspectief:
Welke financiële belangen hebben de betrokken groeperingen en organisaties?
Vitol en Trafigura zijn over het algemeen de enige die een financieel belang hebben bij dit
onderwerp. Vitol en Trafigura zijn de leveranciers van de brandstoffen in de Afrikaanse landen. Deze
bedrijven handelen dus met deze landen. Zij leveren wat er van hen gevraagd wordt, omdat ze bang
zijn dat er anders een andere leverancier gezocht wordt die dat wel zal doen.
Misschien dat de regeringen van de Afrikaanse landen er ook een financieel belang bij hebben,
omdat de brandstof met deze samenstelling minder duur is dan brandstof die niet zo vervuild is.
Afrika bestaat voornamelijk uit minder welvarende landen en zoeken daarom vaak naar goedkopere
alternatieven, dit geldt dus ook voor de inkoop en verkoop van brandstoffen.
Hoe hangen de politieke ideeën (politieke kleur) samen met de sociaaleconomische posities van de betrokken groeperingen en organisaties?
De Nederlandse politieke ideeën staan recht tegenover de sociaal-economische posities van Vitol en
Trafigura, volgens de politiek in Nederland kan dit echt niet. Er zijn strenge regels en wetten
opgesteld die zulke situaties in Europa tegengaan. Maar zoals ik al eerder zei, kan er nu niets aan
gedaan worden omdat het niet over brandstof in Nederland gaat, maar over brandstof in Afrikaanse
landen. De politieke ideeën in Afrika hangen daarom juist samen met de sociaal-economische
posities van Vitol en Trafigura. Ze willen samen handel drijven en voor de Afrikaanse landen maakt
het niet uit wat voor concentraties de substanties in de brandstof hebben. Sterker nog, de Afrikaanse
overheden vragen om deze brandstof. De twee bedrijven zien hier hun voordeel in en kunnen hier
geld mee verdienen.
Wat heeft het onderwerp te maken met sociale ongelijkheid en sociale cohesie?
Dit onderwerp heeft met sociale ongelijkheid te maken omdat de Afrikaanse landen deze
brandstoffen waarschijnlijk aannemen, omdat dit een goedkopere optie is dan de brandstof die niet
vervuild is. Hier zie je duidelijk een scheiding met westerse landen die meer geld hebben om ervoor
te zorgen dat de veiligheidsregels van deze brandstoffen ook daadwerkelijk nagestreefd worden. De
westerse landen hebben er meer geld voor over om voor olie en brandstoffen van goede kwaliteit te
zorgen.
Met sociale cohesie heeft het niet zozeer te maken. Er wordt niet veel gecommuniceerd tussen de
betrokken partijen, behalve in de handel tussen de bedrijven en de Afrikaanse regeringen maar het is
niet duidelijk hoe dit eraan toegaat.
Keek op de week
Pagina 13 van 26
Sociaal-Cultureel perspectief:
Welke opvattingen hebben de betrokken groeperingen en organisaties over aard,
omvang en oorzaak van het onderwerp?
Trifagura en Vitol vinden het rapport van Public Eye inaccuraat, ze zeggen dat het simpelweg gewoon
niet mogelijk is voor individuele bedrijven om brandstof te leveren die voldoet aan hogere
specificaties dan opgelegd door de nationale regelgevende instanties.
Aangezien de vraag naar deze diesel van de Afrikaanse overheden vandaan komt, zullen zij er niets
op tegen hebben dat Trifagura en Vitol deze brandstoffen leveren. Al is er wel sprake van een scheve
verhouding aangezien de goede kwaliteit olie juist uit de Afrikaanse landen komt, terwijl ze er een
slechte kwaliteit brandstof voor terug krijgen.
De African Refiner Association pleit voor strengere regels omtrent het zwavelniveau in de
brandstoffen, maar komen niet verder omdat eerdere pogingen niet rendabel waren.
Welke opvattingen hebben zij over wat de burgers zelf kunnen doen en wat door de
overheid gedaan moet worden?
Over de burgers in Afrika wordt niet veel gesproken, over de overheden wordt dat wel gedaan. De
overheden zouden de regels kunnen verstrengen en daardoor kunnen zorgen dat er geen vervuilde
diesel meer wordt geleverd, maar aangezien de Afrikaanse regeringen hier zelf geen baat bij hebben
zal dit waarschijnlijk niet snel gebeuren. Zoals al eerder genoemd, probeert African Refiner
Association ervoor te zorgen dat er strengere eisen aan het zwavelniveau in brandstof komen, maar
uit onderzoek blijkt dat eerdere pogingen van individuele raffinaderijen niet rendabel waren.
Keek op de week
Pagina 14 van 26
Vergelijkend perspectief:
Doet het onderwerp zich tegenwoordig ook voor in andere (westerse) landen? En zo
ja: hoe precies en in welke mate? En hoe wordt er in die landen tegenaan gekeken
en hoe wordt het daar aangepakt?
Het onderwerp heeft betrekking op een aantal Afrikaanse landen. Op dit moment is dit het enige
geval waar nu over gesproken wordt, maar ik weet zeker dat het vaker voorkomt. Dat zal
waarschijnlijk niet op zo’n grote schaal voorkomen en daarom geen bekendheid hebben. Er zijn ook
hele kleine individuele bedrijven die werken met het verwerken van brandstof die er waarschijnlijk
ook vaker mee sjoemelen.
Is het een onderwerp met een lange geschiedenis? Zo ja; wordt er nu anders tegen
aangekeken dan vroeger? Hoe zijn opvattingen daarover veranderd en hoe kan
dat worden verklaard?
Het kan worden gezien als een onderwerp met een lange geschiedenis, het gaat namelijk al een lange
tijd zo. Vroeger zaten er in Europa ook nog geen hele strenge eisen aan de samenstelling van de
brandstoffen, in de loop van tientallen jaren zijn de regels steeds verstrengd en moest de brandstof
over het algemeen steeds schoner worden. In Afrika is dit niet het geval en wordt al een lange tijd
met vervuilde diesel gehandeld. Het is onduidelijk wanneer dit probleem precies is ontstaan.
Keek op de week
Pagina 15 van 26
Artikelen - Vaccinatie voor het rotavirus bij baby’s en kinderen
'Baby's moeten gevaccineerd worden tegen het rotavirus'
Baby's in Nederland moeten worden gevaccineerd tegen het rotavirus, stellen deskundigen
tegenover de Volkskrant. Jaarlijks belanden naar schatting bijna 5.000 jonge kinderen met
rota in het ziekenhuis. Ook overlijden 6 à 7 kinderen per jaar.
Volkskrant, door: Maud Effting, 16 september 2016, 02:00
Het rotavirus is de belangrijkste veroorzaker van ernstige diarree bij kinderen. Wereldwijd
leidt het virus volgens schattingen tot 500 duizend doden per jaar. In Nederland loopt het
vaak goed af, maar niet altijd. Vooral in de wintermaanden belanden duizenden kinderen
met uitdrogingsverschijnselen in het ziekenhuis. Driekwart is onder de 2.
Veel geld
Opvallend is dat de Gezondheidsraad, een adviesorgaan voor de regering, volgens twee
toenmalige leden al in 2010 in meerderheid voor opname van het rotavaccin in het
Rijksvaccinatieprogramma was. Het rapport hierover verdween in een la.
De minderheid bij de Gezondheidsraad die tegen vaccinatie was, vond de ziektelast niet
groot genoeg: aan het rotavirus overlijden relatief 'weinig' kinderen, waarvan een deel
onderliggende gezondheidsproblemen heeft. Het kost veel geld om een nieuw vaccin aan
het vaccinatieprogramma toe te voegen, terwijl de meeste kinderen er ook na een
ziekenhuisopname geen gezondheidsproblemen aan overhouden.
Daarop besloot de voorzitter van de commissie de mening van de meerderheid niet door te
drukken. 'Aansluitend is het zeer uitvoerige rapport na bespreking tussen het ministerie en
de gezondheidsraad in een bureaulade verdwenen', stelt emeritus-hoogleraar
kindergeneeskunde Ronald de Groot, lange tijd lid van de Gezondheidsraad.
Volgens De Groot bestaat er terughoudendheid om iets te veranderen aan het
Rijksvaccinatieprogramma. 'De angst is dat er in de maatschappij steeds meer weerstand
komt tegen vaccineren. Maar je moet mensen gewoon goed voorlichten.' Inmiddels wordt
ook de mogelijkheid geopperd om vaccinatie door de verzekeraar te laten betalen.
‘’Wij lopen in Nederland achter, dat kun je rustig zeggen.’’
Patricia Bruijning-Verhagen, kinderarts en universitair docent
Gesteggel
Over het vaccin tegen rota wordt in Nederland al jaren gesteggeld.
Wereldgezondheidsorganisatie WHO adviseert sinds 2009 alle landen om dit op te nemen in
hun publieke vaccinatieprogramma's. In landen als België, Duitsland, Engeland, Noorwegen,
Finland en de VS worden kinderen al gevaccineerd tegen het rotavirus. Minister Schippers
(Volksgezondheid) heeft de Gezondheidsraad deze zomer alsnog om een advies gevraagd.
Keek op de week
Pagina 16 van 26
'Wij lopen in Nederland achter, dat kun je rustig zeggen', zegt kinderarts en universitair
docent Patricia Bruijning-Verhagen van het UMC Utrecht die onderzoek deed naar het virus.
'We zijn op een punt gekomen dat artsen en ouders zeggen: waarom doet iedereen dit,
behalve wij?'
‘’Wij doen Nederlandse kinderen nu tekort.’’
Ronald de Groot, emeritus-hoogleraar kindergeneeskunde
De Volkskrant sprak met ouders van een kerngezonde baby van negen maanden die na een
rota-infectie binnen een paar dagen overleed in het Radboudumc. 'Dit had voorkomen
kunnen worden als ze was gevaccineerd', zeggen haar ouders.
'Wij doen Nederlandse kinderen nu tekort', zegt De Groot. Hij was jarenlang voorzitter van
de Europese Vereniging voor Infectieziekten bij Kinderen. 'Ik vraag me af waarom zes à
zeven dode kinderen per jaar niet genoeg zijn om dit in te voeren. Als je ziet wat dit met
kinderen doet: het zijn hoopjes ellende die binnenkomen in het ziekenhuis. We zijn
inmiddels tientallen dode kinderen en duizenden ziekenhuisopnames verder, die wellicht
voorkomen hadden kunnen worden. We lopen hopeloos achter bij buurlanden. Dit proces is
veel te lang vertraagd. De schaamte over dit dossier is groot.'
‘’We zijn in de Gezondheidsraad destijds te voorzichtig geweest.’’
Maarten Postma, hoogleraar farmaco-economie
Te voorzichtig
In de Gezondheidsraad is sinds 2009 twee jaar lang vergaderd over de vraag of het vaccin in
het Rijksvaccinatieprogramma moest komen, zegt De Groot. De raad erkent dat er inderdaad
een 'concept-document in een behoorlijk vergevorderd stadium' is. 'Daarin ontbreekt het
adviesgedeelte', aldus de woordvoerder.
In ontwikkelingslanden is rota een nog groter probleem. De ziekte is vaker dodelijk.
Nederland geeft jaarlijks miljoenen aan hulporganisaties voor vaccinatieprogramma's. 'In
ontwikkelingslanden is dit een belangrijke oorzaak van kindersterfte', zegt Bruijning. 'Als je
geen toegang hebt tot goede gezondheidszorg, dan kan het snel mis gaan. Maar ook in
Nederland ken ik gevallen van wie werd gezegd: als dit kind acht uur later hier was gekomen,
dan was het fout afgelopen.'
Hoogleraar farmaco-economie Maarten Postma uit Groningen, destijds ook lid van de
Gezondheidsraad, deed onderzoek naar het vaccin en stelt dat invoering ervan kosteneffectief is. 'Dat komt ook doordat je in het Rijksvaccinatieprogramma heel andere, lagere
prijzen betaalt aan de industrie.' Hij is lid van de Engelse commissie die vaccinaties
beoordeelt. 'In Engeland wordt dit inmiddels gezien als een heel succesvol programma. We
zijn in de Gezondheidsraad destijds te voorzichtig geweest.'
http://www.volkskrant.nl/wetenschap/-baby-s-moeten-gevaccineerd-worden-tegen-hetrotavirus~a4377584/
Keek op de week
Pagina 17 van 26
Waarschuwing voor gevaar rotavirus: 'Baby's voortaan inenten'
RTL Nieuws, 16 september 2016, 08:35
Bijna ieder kind krijgt het: het rotavirus. Vaak gaat dat goed, maar soms gaat het helemaal
mis. Elk jaar overlijden er zes à zeven kinderen aan. Deskundigen waarschuwen dat ons
land achterloopt: het is tijd dat ook in Nederland baby's gevaccineerd worden tegen het
virus.
Deskundigen zeggen tegen de Volkskrant dat de vaccinatie nodig is. "Wij lopen in Nederland
achter, dat kun je rustig zeggen", zegt kinderarts Patricia Bruijning-Verhagen tegen de krant.
Zij deed vijf jaar lang onderzoek naar het virus: "We zijn op een punt gekomen dat artsen en
ouders zeggen: waarom doet iedereen dit, behalve wij?"
Rotavirus komt vaak voor
Een rotavirusinfectie is een besmettelijke ziekte, waarbij een ontsteking van de maag en de
darm optreedt. Het kan ernstige diarree veroorzaken. Het virus komt vaak voor in
Nederland, meldt het RIVM. Bijna ieder kind maakt het voor het vijfde levensjaar een keer
mee.
Per jaar overlijden in Nederland gemiddeld zes à zeven kinderen aan een besmetting
met het virus en belanden naar schatting bijna 5000 kinderen ermee in het ziekenhuis, meldt
de krant.
Rapport in de la
In 2010 was een meerderheid van de Gezondheidsraad voor toevoeging van een rotavaccinatie aan het Rijksvaccinatieprogramma. Het ging toen niet door omdat er relatief
'weinig' kinderen aan overlijden. Volgens de krant heeft minister Edith Schippers
(Volksgezondheid) de raad deze zomer alsnog om een advies gevraagd.
In landen als België, Duitsland, Engeland en de VS worden kinderen al gevaccineerd tegen
het rotavirus.
http://www.rtlnieuws.nl/gezondheid/waarschuwing-voor-gevaar-rotavirus-babys-voortaaninenten
Keek op de week
Pagina 18 van 26
'Het rotavirus heeft bijna het leven van mijn kind gekost'
RTL Nieuws, 16 september, 2016, 22:34
Het zoontje van Marianne Snoek werd doodziek door het rotavirus. "Giovanni belandde in
een coma en moest gereanimeerd worden. Ik was even bang dat hij het niet zou
overleven. Iedere baby zou moeten worden ingeënt tegen dit vreselijke virus."
Giovanni was 18 maanden toen hij opeens heel erg ziek werd. "Hij had zulke enorme diarree.
Niet normaal. En hij bleef maar overgeven." Buikgriep, dacht de huisarts, maar moeder
Marianne vertrouwde het niet en stond er op dat Giovanni naar het ziekenhuis ging.
Coma
In het ziekenhuis ging het helemaal mis. Giovanni kwam in een coma terecht. Zijn hartje was
zo verzwakt dat het er mee stopte. "Ik zie die artsen nog reanimeren. Het was vreselijk. Ik
dacht echt dat ik mijn kind zou verliezen."
Het rotavirus is een besmettelijke ziekte, waarbij een ontsteking van de maag en de darm
optreedt. Het kan ernstige diarree veroorzaken. Het virus komt vaak voor in Nederland,
meldt het RIVM. Bijna ieder kind maakt het voor het vijfde levensjaar een keer mee.
Vaak gaat dat goed, maar soms gaat het helemaal mis, zoals bij Giovanni. "Ik had nog nooit
van het rotavirus gehoord", vertelt moeder Marianne. "De artsen in het ziekenhuis vertelden
me dat het heel heftig zou zijn. En dat was het ook. Giovanni heeft drie dagen in coma
gelegen. Links raakte hij verlamd. Het was een afschuwelijke periode. Dit wil je geen enkele
moeder aandoen."
Vaccinatie
Elk jaar overlijden er zes kinderen aan het virus. Deskundigen waarschuwen dat ons land
achterloopt: het is tijd dat ook in Nederland baby's gevaccineerd worden tegen het virus.
Marianne hoopt dat dit gaat gebeuren. "Het is zo vreselijk; hier moet iedere baby voor
worden ingeënt."
Het is nu 3,5 jaar geleden dat Giovanni zo vreselijk ziek werd. Het gaat nu goed met hem, al
is zijn spraak nog niet goed. "Dat komt omdat zijn linker hersenhelft een klap heeft gehad.
We zijn druk bezig met logopedie. Hij gaat vooruit, maar we hebben nog een lange weg te
gaan."
Moeder Marianne had lange tijd last van paniekaanvallen. "Ook ik heb een klap gehad.
Gelukkig gaat het nu beter." Vertrouwen in artsen heeft ze alleen niet meer. "Artsen hadden
geen idee wat ze met Giovanni aanmoesten. Als we ons niet zou druk zouden maken, waren
we weer naar huis gestuurd. Het is een wonder dat het zo goed is afgelopen."
http://www.rtlnieuws.nl/gezondheid/het-rotavirus-heeft-bijna-het-leven-van-mijn-kindgekost
Keek op de week
Pagina 19 van 26
Video RTL Nieuws
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/laatste-videos-nieuws/kinderen-doodziek-door-rotavirusartsen-pleiten-voor-vaccinatie
'Geef zwakke kinderen vaccin tegen rotavirus'
RTL Nieuws, 15 januari 2013, 11:56
Kinderen die te vroeg of te licht geboren zijn en kinderen met aangeboren afwijkingen
moeten gevaccineerd worden tegen het rotavirus. Daarvoor pleit kinderarts en
epidemioloog Patricia Bruijning-Verhagen van het UMC Utrecht.
Ze deed 5 jaar lang onderzoek in vier ziekenhuizen en ontdekte dat deze kwetsbare kinderen
vaker opgenomen worden met het virus, dat ernstige diarree veroorzaakt. Sommige
kinderen gaan er zelfs aan dood.
Te duur
Ideaal zou Bruijning-Verhagen het vinden als het vaccin tegen het rotavirus in het
rijksvaccinatieprogramma werd opgenomen en alle kinderen het dus zouden krijgen, maar
dat is duur. Daarom pleit ze ervoor om in ieder geval wel kinderen uit de risicogroepen in te
enten.
Jaarlijks worden in Nederland bijna 5000 kinderen in het ziekenhuis opgenomen met het
virus, becijferde de onderzoekster. Ze promoveert donderdag op haar bevindingen.
http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/geef-zwakke-kinderen-vaccin-tegen-rotavirus
Keek op de week
Pagina 20 van 26
Artikelen – Handel en distributie vervuilde diesel in Afrika
‘Shell, stop nu met vervuilde diesel in Afrika’
FNV, door: Ron Sinnige 21-09-2016
Shell moet onmiddellijk stoppen met de handel en distributie van zwaar vervuilde diesel in
Afrika. Dat stellen vakbonden FNV en CNV Vakmensen na IndustriALL, een tweedaagse
internationale vakbondsconferentie in Rijswijk over Shell. Vakbondsbestuurders uit
Afrikaanse landen rapporteerden daar uit de eerste hand over de situatie ter plaatse.
Egbert Schellenberg, bestuurder FNV: ‘Als het Shell-logo gebruikt wordt, moet ook de Shellstandaard gehanteerd worden. Wij roepen het bedrijf op om per direct de situatie in Afrika
aan te pakken, te stoppen met de handel in giftige diesel en te zorgen voor goede
arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden van Vivo Energy medewerkers.’
Piet Verburg, bestuurder CNV Vakmensen: ‘De gang van zaken bij Vivo Energy is bizar.
Producten die hier onverkoopbaar zijn of geld kosten om te verwerken, worden gedumpt in
Afrika, waar de milieuregels veel minder streng zijn of volledig ontbreken. Shell dwingt zo
werknemers mee te werken aan een op z’n minst dubieuze handelswijze. Dat leidt tot
gewetensnood en ook gezondheidsrisico’s moeten we niet uitsluiten. Shell neemt in deze
kwestie ogenschijnlijk geen enkele verantwoordelijkheid voor mens en milieu.’
Vivo Energy
In 2011 is door Vitol, Helios Investment Partners en Shell het bedrijf Vivo
Energy opgericht. De eigendomsverhouding is 40-40-20. Volgens een persbericht van 1
december 2011 is de opzet van dit bedrijf distributie en verkoop van brandstoffen onder het
Shell-merk: ‘Vivo Energy, the company formed by Vitol, Helios Investment Partners and Shell
to distribute and market Shell-branded fuels and lubricants across Africa, enters its first day
of trading today in 7 countries: Cape Verde, Mauritius, Madagascar, Morocco, Mali, Senegal
and Tunisia.’
Inmiddels gaat het om handel in 16 landen: Botswana, Burkina Faso, Kaap Verdië, Ghana,
Guinea, Ivoorkust, Kenia, Madagascar, Mali, Mauritius, Marokko, Mozambique, Namibië,
Senegal, Tunesië en Oeganda. Vivo Energy, eigenaar van de Shell pompstations, wordt door
Vitol gebruikt om zwaar vervuilde diesel in deze landen te verkopen. Het wordt daar als Shell
diesel verkocht. De EU-zwavelnorm wordt daarbij tot wel 300 keer overschreden.
Keek op de week
Pagina 21 van 26
Alle regels overtreden
Tijdens de conferentie meldden vertegenwoordigers uit Ghana, Oeganda en Marokko dat
door Vivo Energy alle elementaire gezondheids- en veiligheidsregels worden overtreden.
Medewerkers van distributeurs en pompstations dragen geen veiligheidschoenen en
geen beschermende werkkleding. Ze werken bovendien tegen slechte lonen onder onzekere
dienstverbanden. Het gaat hier om tankstations waar groot het Shell logo op staat. Shell laat
zich hier lokaal niet op aanspreken en verwijst naar Vivo Energy als de verantwoordelijke
partij.
Dirty Diesel
Afgelopen maandag bracht de Zwitserse niet-gouvernementele organisatie Public Eye het
rapport ‘Dirty Diesel’ uit. Daarin wordt gewezen naar twee spinnen in het web in de handel
in smerige brandstof, Trafigura en Vitol. Trafigura is een Zwitserse handelaar in fossiele
brandstoffen en Vitol, mede-aandeelhouder in Vivo Energy, is een in 1966 in Rotterdam
opgerichte handelaar.
Schellenberg: ‘Het wordt steeds duidelijker dat de Shell-tankstations in 16 Afrikaanse landen
worden gebruikt om de zwaar vervuilde diesel te verkopen. Daarbij wordt heel geraffineerd
gemengd om binnen de lokale regels voor zwavel te blijven.’
Verburg vult aan: ‘Maar als je 300 keer meer zwavel in diesel stopt dan in de EU is
toegestaan en die diesel verkoop je in Afrika, dan moet iedereen toch begrijpen dat dit
strijdig is met de interne Shell-standaard voor veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en
milieu. Een code of conduct zoals die wel binnen de EU en de VS geldt en wordt toegepast.’
http://www.fnv.nl/over-fnv/nieuws/nieuwsarchief/2016/september/Shell-stop-nu-metvervuilde-diesel-in-Afrika/
Keek op de week
Pagina 22 van 26
Handelaren in vuile diesel: wij kunnen er niets aan doen
NOS, MAANDAG 19 september 2016, 18:58 BUITENLAND, ECONOMIE
De Nederlandse bedrijven Vitol en Trafigura krijgen er flink van langs in een rapport van
Public Eye. Daarin staat dat ze een belangrijke rol spelen in het verschepen van vervuilde
diesel naar Afrika. Maar de twee grondstoffenhandelaren wijzen op hun beurt met de vinger
naar Afrikaanse nationale overheden.
"De maximale hoeveelheid zwavel verschilt per land. Het is belangrijk om te weten dat
alleen overheden die eisen kunnen aanpassen, en niet de bedrijven die leveren in die
markten", schrijft Trafigura in een verklaring. Op de vraag of ze vervuilende stoffen
toevoegen aan de brandstof, geven de bedrijven geen duidelijk antwoord.
Vitol stelt dat diesel en benzine op zo'n manier wordt gemaakt dat deze voldoen aan de
eisen van de markt waarin het verkocht wordt. Daarmee doen ze niets illegaals, is hun
verweer; en dit is zoals Afrika het wil. "De Afrikaanse overheden hebben de touwtjes in
handen. Als wij iets anders leveren dan wat zij willen, zullen ze simpelweg een andere
leverancier zoeken", legt een woordvoerder van het bedrijf uit.
Schoon is 'niet rendabel'
Trafigura en Vitol vinden het rapport van Public Eye inaccuraat. "In tegenstelling tot de
simplistische en misleidende beweringen in het rapport van Public Eye, is het simpelweg niet
mogelijk voor individuele bedrijven om brandstof te leveren die voldoet aan hogere
specificaties dan opgelegd door de nationale regelgevende instanties", schrijft Trafigura.
De Afrikaanse branchevereniging voor Raffinaderijen (ARA), waar Vitol en Trafigura
bij aangesloten zijn, verwijst in hun reactie naar een onderzoek waaruit blijkt dat eerdere
pogingen van individuele raffinaderijen om een hogere standaard in te voeren, niet rendabel
bleken. "Samen met de African Refiners Association steunen we pogingen voor strengere
eisen aan het zwavelniveau in brandstof in Afrika. Als het zover komt, zullen we uiteraard
voldoen aan die specificaties. Het is jammer dat Public Eye niet zegt dat wij hier aan bij
willen dragen", schrijft Trafigura.
Hoe werkt het?
De olie wordt veelal uit Afrikaanse landen gehaald. Olie van goede kwaliteit wordt gemixt
met goedkope giftige mengstoffen en teruggebracht als een mindere kwaliteit benzine en
diesel, blijkt uit het rapport van Public Eye. De milieunormen liggen er veel lager dan in
westerse landen. De brandstof gaat onder meer naar Nigeria, Mali, Liberia, Senegal en
Ghana.
Keek op de week
Pagina 23 van 26
African Refiners Association
Maar strengere regelgeving in Afrika is nog ver weg volgens de ARA. "De processen voor het
veranderen van brandstofspecificaties zijn vaak complex en bureaucratisch. Vaak moet daar
goedkeuring voor worden gegeven op vele niveaus. Tot aan de president van het land en zijn
of haar kabinet", schrijft ARA-secretaris Joël Dervain.
De organisatie claimt vele pogingen te hebben gedaan om het probleem aan te pakken,
maar de Afrikaanse bureaucratie zou dat in de weg staan. Als voorbeeld noemen ze Mali en
Burkina Faso. Die landen importeren veel olieproducten via de haven van Ivoorkust. "Als die
landen ineens strengere eisen stellen aan brandstof, kan de aanvoer via Ivoorkust stokken
en zullen de logistieke kosten stijgen."
Ook zijn veel raffinaderijen in handen van overheden, en die zouden niet altijd willen
investeren in schonere brandstof, zegt de ARA. Bovendien zou het niet lonen om schonere
energie te leveren. Er is volgens hen slechts een handvol Afrikaanse landen dat controles op
de uitstoot uitvoert.
Havenbedrijf Rotterdam
Het Havenbedrijf Rotterdam ziet in dat verschillen in regelgeving zorgen voor uiteenlopende
milieueisen. "Op dit moment is er geen eenduidige wereldwijde wet- en regelgeving omtrent
het percentage zwavel in brandstof. Feit is dat de brandstof die in de verschillende landen
wordt geleverd altijd conform de daar geldende wet- en regelgeving is."
De Inspectie Leefomgeving en Transport geeft aan niet te kunnen optreden. "Als dit soort
olie binnen Europa verkocht worden, dan wel. Maar het gaat naar landen buiten Europa
waar het ook nog eens niet verboden is. Het enige waar we iets van kunnen zeggen is als de
opslag van dit materiaal niet voldoet aan veiligheidseisen. Maar daar is geen sprake van bij
deze bedrijven."
Minister Ploumen en de Tweede Kamer vinden de export echter zeer ongewenst, ook uit
moreel oogpunt.
http://nos.nl/artikel/2133278-handelaren-in-vuile-diesel-wij-kunnen-er-niets-aan-doen.html
Keek op de week
Pagina 24 van 26
EU bedrijven produceren in EU verboden vuile diesel voor Afrika
De wereld morgen, donderdag 15 september 2016
Grote Europese bedrijven zoals BP leveren zwaar vervuilde diesel aan West-Afrikaanse
landen, blijkt uit een onderzoek van de Zwitserse ngo Public Eye. Deze bedrijven bijven op
deze manier diesel produceren die in de EU zelf verboden is omdat ze zo vervuilend is.
Onderzoekers van de Zwitserse ngo's Public Eye tankten diesel bij tankstations in acht
Afrikaanse landen. Uit een analyse van die brandstof bleek dat die gemiddeld 200 keer meer
zwavel bevatte dan volgens de Europese standaarden is toegestaan. Ook andere schadelijke
substanties, zoals benzeen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's), werden
gevonden in concentraties die in de EU niet langer zijn toegestaan.
'Afrikaanse kwaliteit'
Volgens het rapport Dirty Diesel exporteren Europese bedrijven niet alleen vervuilde
brandstoffen, maar produceren ze die ook zelf en verkopen ze die in sommige gevallen
zelfs aan eigen pompen in de EU. Geraffineerde producten en andere componenten worden
samengevoegd tot een product dat in de industrie bekend staat als 'Afrikaanse kwaliteit',
zegt Public Eye.
Deze brandstoffen worden volgens de ngo gemengd in de zogenaamde ARA-zone
(Amsterdam-Rotterdam-Antwerpen). De bedrijven hebben daar hun eigen faciliteiten. "Veel
West-Afrikaanse landen die hoge kwaliteit ruwe olie naar Europa exporteren, krijgen daar
toxische lage kwaliteit brandstof voor terug", aldus Public Eye.
Luchtvervuiling
Het mengen van brandstoffen om een bepaalde exportkwaliteit te verkrijgen is niet illegaal.
De producten voldoen namelijk wel aan de oficiële Afrikaanse standaarden. "Dit soort
brandstof is allang verboden in Europa. Gebruik ervan draagt aanzienlijk bij tot de
aanzenlijke luchtvervuiling in Afrikaanse steden en is een gevaar voor de gezondheid van
miljoenen mensen."
Niet alleen Trafigura en Vitol exporteren deze producten naar Afrika. Ook andere
oliebedrijven doen dat. Een woordvoerder van oliebedrijf BP zegt in een reactie in de Britse
krant The Guardian dat BP niet de standaarden bepaalt op de markten waarin het bedrijf
opereert. "Het is aan ieder land afzonderlijk om te bepalen hoeveel zwavel en andere
parameters geschikt zijn voor de lokale markt."
Keek op de week
Pagina 25 van 26
Vitol en Trafigura reageren in dezelfde krant met de opmerking dat het rapport gebaseerd is
op "misinformatie"en een "simplistische" voorstelling van zaken. Zo zouden individuele
bedrijven geen schonere brandstof aan Afrikaanse landen kunnen leveren, omdat de landen
vaak een uniforme kwaliteit eisen.
http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2016/09/15/eu-bedrijven-produceren-in-euverboden-vuile-diesel-voorafrika
Keek op de week
Pagina 26 van 26