Freud brengt mensen tot grote hoogte

12 REPORTAGE
13
REPORTAGE
Freud brengt mensen
tot grote hoogte
Je moet met chaos kunnen
omgaan, maar ook de stilte
kunnen verdragen
Wilt u eten bij restaurant Freud? Reserveer dan snel, want vol is vol!
Ondanks de grote concurrentie in Amsterdam en de crisis doet restaurant
Freud het goed. Freud ligt net buiten het centrum, hartje Amsterdam in de
Albeda denkt aan Lisette en vertelt dat
het voor een medewerker die door omstandigheden een tijdje niet kan werken
vaak lastig is om weer te beginnen.
‘We stimuleren altijd, zijn blij als de collega er weer is, verwelkomen iemand
heel hartelijk. Iedereen is nodig. Bij langere afwezigheid bemiddelen we soms,
nemen contact op met de hulpverlener
en familie of vrienden.
Westerparkbuurt. Gasten kiezen bewust voor Freud, het eten is goed en de
bediening zeer klantvriendelijk. De werknemers hebben een psychiatrische
achtergrond. Rita Loholter praat met projectleider Martin Albeda en medewerker Lisette van den Berg. ‘Onze chocoladetruffeltaart is top!’
tekst en fotografie Rita Loholter | [email protected]
W
at begon als een plan voor een
kookproject groeide in 2007
uit tot een mooi restaurant.
De mensen bloeien hier op, ze doen weer
mee! Het bedrijf laat zien dat er niets geheimzinnigs is aan psychische klachten.
De medewerkers zijn altijd bereid uitleg
te geven over psychische problemen.
Op dit moment gaat het niet zo goed met
Lisette van den Berg. Ze is opgenomen;
ik ontmoet haar in de kliniek. Lisette is
heel enthousiast over Freud en wil graag
vertellen. Ze werkt er alweer tweeënhalf
jaar; drie dagdelen van vier uur, ze bedient
en staat achter de bar. Toen ze jaren geleden
ziek werd (voor Lisette hoeft de naam
schizofrenie niet te worden aangepast,
‘het is duidelijk zo’) moest ze stoppen
met haar studie geneeskunde. ‘De studieboeken deed ik met pijn in mijn hart de
deur uit, ik gaf ze weg aan mijn voormalige medestudenten’, vertelt Van den Berg
www.ypsilon.org
Zij zijn nu klaar met de studie. Lisette
weet dat dit haar niet meer zal lukken en
dat is hard.
‘De begeleiding bij Freud is heel goed en
wij werken zo zelfstandig mogelijk. Naast
het werk volgt Van den Berg een opleiding
‘gastvrouw’ bij het ROC, niveau 1. ‘Ik wil
dit in december afronden en denk erover
om verder te gaan met niveau 2’. Op mijn
vraag of dit niet lastig is, werken én leren
tegelijk, antwoordt Lisette: ‘Ik weet hoe
ik moet leren, in 2006 heb ik mijn doctoraal geneeskunde gehaald. Niveau 2 van
de opleiding gastvrouw duurt twee jaar,
je rondt het met een diploma af.’
‘Het is fijn werken bij Freud’, gaat Van den
Berg door, ‘heel relaxed’. Haar collega’s
hebben verschillende psychische proble
men. ‘Het zijn, zoals overal, collega’s met
sterke en zwakke punten. ’Lisette woont
zelfstandig in Amsterdam en krijgt bege-
‘Dit voorjaar is het restaurant grondig
verbouwd’, vertelt Albeda. ‘We zaten eerst
op twee locaties, dat bleek niet handig in
de praktijk. We hebben nu meer ruimte
voor de keuken en er is plaats voor een
kantoor. Het is makkelijker en efficiënter
werken. Op mijn vraag of Freud ‘quitte
draait’ antwoordt Martin: ‘Een derde van
de inkomsten is winst en twee derde komt
via de zorg binnen. Het streven is dat het
fiftyfifty wordt.’
leiding. Als het een keer niet goed gaat,
zoekt ze haar ouders op, daar voelt zij zich
beschermd. Ook haar broers zijn betrokken
en steunen haar. Lisette kijkt ernaar uit
om weer aan het werk te gaan bij Freud.
‘Het draagt bij aan mijn herstel, beter dan
de hele dag thuis zitten.’
Biologische biefstuk
Het is nog rustig in het restaurant, de
tafels zijn mooi gedekt, klaar voor de
eerste gasten. In de keuken is het druk,
de koks bereiden de maaltijden voor; ik
zie gepaneerde schijfjes aubergines op
hun beurt in de oven te wachten.
De menukaart wisselt een paar keer per
jaar, de groenten zijn seizoengebonden.
Freud koopt biologisch in, een aanrader
is de biefstuk. Op de wijnkaart prijkt de
wijnlijn van Astrid Joosten: ‘Astrid &
Thérèse’. Freud bakt zelf brood en taarten,
met als topper de chocoladetruffeltaart.
Werken bij Freud
Stijl en sfeer in restaurant Freud in Amsterdam
Martin Albeda begon een maand na de
opening in 2007 bij Freud als trajectbegeleider. ‘Daarvoor werkte ik voor de
sociale dienst en het arbeidsbureau, gaf
studievoorlichting en begeleidde mensen
in de bijstand. Dat was voor mij te veel
ambtenarij. Ik stapte over naar Roads
(organisatie voor werk, scholing en dagbesteding in de GGZ) en kwam zo bij Freud
terecht. De andere begeleiders (vijf werkbegeleiders, twee projectleiders en drie
koks) hebben allemaal een andere achtergrond. Je moet wel van mensen houden
als je dit werk doet, een sociaal hart
hebben, zowel affiniteit hebben met de
horeca als met de zorg. In de horeca is
het vaak ‘aanpakken’, je moet met chaos
om kunnen gaan, maar ook de stilte
kunnen verdragen als er even niets te
doen is. Het team werkt goed samen,
we helpen elkaar uit de brand. Het komt
altijd goed.’
‘Af en toe is er een wachtlijst, maar meestal hebben we wel plek’ vervolgt Albeda.
Freud is onderdeel van Roads. De mensen
komen langs verschillende kanalen binnen, via vrienden en familie, de GGZ of
een uitkeringsinstantie.
We beginnen altijd met een intake en
een rondleiding. Waar gaat iemands
belangstelling naar uit, wat is mogelijk?
We streven ernaar de medewerkers zo
veel mogelijk zelf te laten doen en kijken
goed wat iemand kan.
lees verder
→
Ypsilon Nieuws 3 | 2013
14 REPORTAGE
Spitsuur in de keuken van restaurant Freud
→
vervolg
Het blijft een uitdaging , werken in de
horeca is hard werken. Vaak moet iets
meteen gebeuren. Wij scheppen met
structuur de randvoorwaarden.
Naast de tien betaalde krachten werken
er bij Freud zeventig medewerkers met
een psychiatrisch probleem, ieder drie of
vier dagdelen. Dit aantal willen we uitbreiden naar vijfentachtig. De meesten
blijven twee tot drie jaar bij Freud werken.
Doorstromen naar regulier werk kan, maar
is niet het hoofddoel en gebeurt weinig.
Het gaat om het hier en nu en de individuele mogelijkheden en wensen.’
individueel contact. Dit noemt ook Lisette
als verbeterpunt. Albeda: ‘Nu vinden de
gesprekken een keer per jaar plaats, we
gaan dit vaker doen’.
Bezuinigingen
Reserveren is aan te raden en kan telefonisch:
(020) 688 55 48 of via www.restaurantfreud.nl
Het restaurant is open van 11.00 tot 24.00 uur.
Ook Freud is getroffen door de bezuinigingen. Albeda: ‘Er zijn medewerkers
weggegaan vanwege de eigen bijdrage.
De criteria voor dagbesteding zijn verzwaard. Het is bureaucratischer geworden.
Patiënten met een zwaardere indicatie
hebben zeker in het begin meer begeleiding nodig. Maar het werk gaat gewoon
door, het eten moet op tafel!
Het is weleens lastig praten met de mensen van het CIZ (indicatie-orgaan), het
lijken soms twee werelden. ‘Kom kijken’,
vraagt Martin dan, ‘bekijk het met eigen
ogen!’ Een eyeopener voor beide partijen.
Medewerkers zijn tevreden over de begeleiding, maar hebben behoefte aan meer
www.ypsilon.org
Bij het afscheid ontvang ik het lustrumboek van Freud; ‘Je moet wel gek zijn
als je hier niet gaat eten!’ luidt de titel.
Een uitspraak van Job Cohen (voormalig
burgermeester van Amsterdam) bij de
opening van het restaurant in 2007.
Ik geef Cohen gelijk; dit restaurant hoort
tot de beste van Amsterdam, het eten is
uitstekend en de sfeer ook.
Informatie over dagbesteding: Martin Albeda,
[email protected] of (020) 486 63 33.