DR. P. DE BACKKER Kerkstraat 15, 2350 Vosselaar 014/678647 CHOLESTEROL Cholesterol is een witte, vetachtige stof die van nature in je lichaam voorkomt. Het is nodig om elke cel in je lichaam goed te laten werken. Je lichaam gebruikt cholesterol als bouwstof voor bijvoorbeeld vitamine D en sommige hormonen. Zonder cholesterol kan een mens niet leven. Je lever maakt zelf cholesterol aan. Verder krijg je een beetje binnen via je voeding. Te veel verzadigd vet (ongezond vet) in de voeding kan het cholesterolgehalte van je bloed verhogen. Cholesterol wordt alleen maar een probleem als het gehalte in je bloed te hoog is. Je hebt dan meer cholesterol in je lijf dan je lichaam nodig heeft. Te veel cholesterol in het bloed kan leiden tot vetophopingen en je hart en de bloedvaten, en dat is slecht voor je gezondheid. Er bestaan 2 soorten cholesterol: LDL (slechte) cholesterol HDL (goede) cholesterol Goede cholesterol of HDL- cholesterol voert het teveel aan cholesterol af naar de lever. De lever zorgt dat de cholesterol in de darmen komt en zo wordt verwijderd. Daardoor daalt het cholesterol gehalte. Cholesterol afzettingen tegen de vaatwanden worden verminderd en dat is gunstig, want zo worden de aderen weer zuiverder. Hoe hoger het HDL-cholesterol, hoe gunstiger dus voor het hart. Slechte cholesterol of LDL-cholesterol haalt de cholesterol uit de lever en brengt het naar de lichaamscellen. LDL-cholesterol zet zich gemakkelijk af tegen de vaatwanden. Hierdoor raken de vaten vernauwd en stijgt de kans op hart- en vaatziekten. Als je je hart gezond wilt houden zorg dan voor een laag (slecht) LDL- cholesterol en een hoog (goed) HDL-cholesterol. Enkele tips: - Matig het zoutgebruik Eet veel, heel veel, groenten en fruit Eet slechts 1x per dag iets met tarwe (brood of pasta) en vul de “lege ruimte” op met verse soep, salades of fruit Gebruik meer kalium (vijgen, olijven, dadels) Eet 3x per week vette vis (omega 3) Cholesterol verlagende factoren: - Laurinezuur (vooral in kokosolie en kokosvet en in mindere mate in roomboter) Groenten en fruit (de vezels die erin zitten, dus sap werkt niet) Tarwekiemen en andere spruitgroenten (taugé, alfalfa) DR. P. DE BACKKER Kerkstraat 15, 2350 Vosselaar 014/678647 - Lecithine (in sojabonen, tarwekiemen, eidooier) Knoflook, uien Vitamine B, C en E Cacao (neem chocolade met 70% of meer cacao – melk is de cholesterolverhogende factor) Cholesterol verhogende factoren: - Stress, geestelijke inspanning Roken, alcohol, koffie Microgolfoven ( de doorstraling verandert de structuren) De pil Transvetten (zoals: bak- braad en frituurvet (met uitzondering van ossewit en kokosvet), koffiewitmaker, koekjes en gebak, in of met hete olie bereide producten, gefrituurde producten, alle kant en klare producten waarin geharde plataardige olie is verwerkt, pizza’s, zoutjes, chips,… Andere cholesterol “hulpmiddelen”: Afvangen LDL Cholesterol verlagend Remming van de aanmaak Avocado Cayenne peper Artisjok Noten olie Grapefruit Avocado Olijf olie Noten olie Fenegriek Olijven Olijf olie Gember Pompoen olie Olijven Pompoen olie Pompoen pitten Sambal Pompoen pitten Sesam pasta Sesam pasta Sesam zaad Sesam zaad Shi take Sinaasappel schil Spaanse peper DR. P. DE BACKKER Kerkstraat 15, 2350 Vosselaar 014/678647 Groenten: - - Groenten bevatten geen cholesterol en zijn rijk aan vezels. Ze bevatten weinig calorieën. Eet zo veel groenten als u wil en bereid ze op een gezonde manier (gestoomd, rauw, enz.). Kies de sterkst gekleurde groenten: ze bevatten meer antioxidantia. Weet dat linzen, erwten, bonen, enz. meer calorieën, maar ook meer vezels bevatten. Vers Fruit - - Net zoals groenten bevat fruit geen cholesterol en is het zeer rijk aan vezels. De energiewaarde van fruit is variabel; ze is afhankelijk van de hoeveelheid suiker van de verschillende fruitsoorten. Zo zijn druiven, bananen, gedroogde en oliehoudende (vetrijke) vruchten (amandelen, okkernoten, hazelnoten, pistachenoten, enz.) "energierijker". Kies, net als bij groenten, het sterkst gekleurde fruit omdat dit meer antioxidantia bevat. Vermijd ingeblikt (op siroop), gekonfijt fruit of fruit dat in alcohol is opgelegd. Vermijd kokosnoot (vers of gedroogd), want deze vrucht is zeer rijk aan verzadigde vetzuren Granen en zetmeelhoudende producten - - Eet bij voorkeur volkorenbrood, roggebrood, multigranenbrood, "natuur"ontbijtgranen, aardappelen, ongepelde rijst, gewone en volkorenpasta. Vermijd wit brood, stokbrood, beschuit, krakelingen, krentenbrood, croissants, brioches, pasta met eieren, enz. omdat deze meer vetten en/of suiker en/of cholesterol en/of verzadigde vetzuren bevatten. Vermijd pasta met eieren, gratin dauphinois en - uiteraard - frieten, kroketten en chips. Olie en vet - - - Houd het onderscheid tussen verzadigde en onverzadigde vetten in gedachten en kies voor onverzadigde vetzuren of voor speciale margarine of minarine. Kies bij voorkeur gemengde olie en varieer uw oliegebruik. Vermijd zoveel mogelijk boter, reuzel en "zichtbare" vetten (vette delen van vlees en gevogelte, enz.) omdat ze verzadigde vetzuren bevatten. Als u tòch frituurt, geef dan de voorkeur aan arachideolie of olijfolie. Niet vaker dan twee keer per maand gefrituurd eten. Vermijd absoluut sauzen (mayonaise, béarnaise, tartaarsaus, enz.) en neem liever een lichte vinaigrette. DR. P. DE BACKKER Kerkstraat 15, 2350 Vosselaar 014/678647 Zuivelproducten - - - Geef de voorkeur aan magere of vetarme producten : magere of halfvolle melk, magere yoghurt, magere kaas, magere platte kaas, magere geitenkaas, enz. Een tip: op de korst van de kaas staat het vetgehalte bij droogrest vermeld. Gebruik geen kazen met een vetgehalte hoger dan 30. Beperk het verbruik van vette kazen, aangezien die veel vet en cholesterol bevatten (brie, camembert, gruyère, edam, emmentaler, roquefort, gouda, feta, explorateur, enz.). Idem voor kazen met een vetgehalte hoger dan 30 % bij droogrest. Vermijd om dezelfde reden volle melk, verse room, vette kaas of "dubbelroom", volle yoghurt, enz. Neem geen bereidingen of desserten op basis van melk (pudding, crème, ijs, mousse, enz.). Eieren - Eigeel is bijzonder rijk aan cholesterol (220 mg en meer per eigeel!). Eet niet meer dan twee eieren per week. Het gaat om het totaal aantal eieren: niet alleen de eieren die u als dusdanig eet, maar ook de eieren die in bereidingen zijn verwerkt (gebak, pannenkoeken, enz.) of gebruikt als garnituur (salades, enz.). Vlees - - Eet bij voorkeur mager vlees en geef altijd de voorkeur aan "edele" stukken (filet, ribstukken, ragout). Aan te bevelen zijn: gevogelte zonder vel (kip, kalkoen, enz.), wild, filet en ribstukken van kalf, rund, varken, paard, konijn. Gans, kip en eend uit kwekerijen zijn veel vetter, evenals braadkip. Vermijd minder-edel vlees: spiering (schouderstuk van het varken), karbonade, gehakt, worsten, lamsragout, rollade, enz. Vermijd, wegens het hoge vet- en cholesterolgehalte, te allen prijze hersenen, lever (van kalf, rund, varken, gevogelte). Vermijd tevens alle soorten vleeswaren, wegens hun vetgehalte: salami, rauwe ham, gedroogde worsten, varkenspastei, enz. Vergeet niet dat bereide vleeswaren niet alleen vet maar ook vaak sterk gezouten of gerookt zijn, wat een stijging van de bloeddruk kan veroorzaken. Vis en schaaldieren - - Vis is de beste bron van sterk onverzadigde vetzuren. Alle soorten vis zijn aanbevolen. Let nochtans wel op de bereidingswijze: verwijder het vel en gebruik gezonde bereidingswijzen (in de oven, in bouillon of gepocheerd, in papillotten, gegrild, enz.). Vermijd verse of gerookte paling, want deze vis is veel vetter en bevat meer cholesterol. DR. P. DE BACKKER Kerkstraat 15, 2350 Vosselaar 014/678647 - Vermijd gefrituurde vis, zowel vers als ingevroren ('fish sticks'). Vermijd ook bereidingen met vis in frietvet. Matig het verbruik van schaal- en weekdieren (garnalen, Sint-Jakobsschelpen, krab, kreeft, enz.) die weliswaar minder vet, maar meer cholesterol bevatten. Eet ze vooral niet met koude sauzen (mayonaise, tartaar-, cocktailsaus, enz.). Zoetigheden, nagerechten en snoep - Fruit als dessert is een goede gewoonte. U kan ook - met mate - droge koeken of vetarm gebak (genoise, biscuit, enz.) gebruiken, of gebak op basis van eiwit. Eet liever gezoete dan gesuikerde nagerechten en kies nagerechten op basis van afgeroomde of magere producten. Kristalsuiker, eieren (vooral het eigeel), volle melk, enz. zijn af te raden. U kan beter een zoetstof gebruiken, zoals aspartaam, acesulfame K, sacharine. Denk aan de "inhoud" van uw desserten (cholesterol, suikers): vermijd gebak met boter, room, eieren, chocolade, enz. Vermijd chocoladesaus, karamelsaus, enz. , en snoep niet!