Hallo mens! Op weg naar de beste zorg 43 Hallo mens! Op weg naar de beste zorg 1 Inhoud Voorwoord5 2 Tot nu toe 7 Wat speelt er nu 8 GGZ Delfland nu 12 Hoe gaan we verder 18 De kwaliteit van onze zorg 19 De uitdaging van en voor onze cliënten 25 De kracht van familie en naasten 27 Innovatie 27 Interactie 28 De organisatie en de financiën 28 GGZ Delfland: dat zijn mensen die zorgen voor mensen 32 Onze ketenpartners: samen sterk 33 De maatschappij, ook dat zijn wij 36 Tot slot 38 Beste lezer, hallo mens! Voor u ligt een uitgave die gebaseerd is op ons nieuwe strategisch beleidsplan voor de jaren 2016-2018. De titel - Hallo mens! - is niet voor niets gekozen. De afgelopen jaren zijn er talloze systemen ingevoerd door overheid, verzekeraars en instellingen. Doel was telkens de zorg beheersbaar en transparant te maken. Die systemen zijn in onze ogen te dominant geworden. We zien dit dan ook als een tussenfase en zetten een nieuwe koers in van systemen naar mensen. Ons doel is om de zorg zelf weer centraal te stellen om zo - uiteindelijk - de cliënt regie en zeggenschap te geven. Dat betekent dat wij ook als organisatie de regie nemen. Onze inzet daarbij is werken aan de beste zorg. Zorg die toekomstbestendig is, uitgaande van eigenaarschap en eigen kracht. Want (hallo!) dat is echt hard nodig. Met het symbolische ‘Hallo mens!’ willen wij álle mensen die een rol spelen in ons werk ‘hernieuwd’ bejegenen. Cliënten vanzelfsprekend, maar ook onszelf, onze partners in de zorg, onze buren, onze financiers. We hopen dat we samen kunnen optrekken om het beste uit onszelf en uit de ander te halen. 4 5 Tot nu toe VERANDERINGEN IN ZORGSTELSEL De afgelopen jaren zijn er veel veranderingen in het zorgstelsel doorgevoerd: •de marktwerking is geïntroduceerd; Alle veranderingen •de GGZ is gesplitst in POH (Praktijk Ondersteuner hebben grote Huisarts), Generalistische Basis GGZ en impact op de Specialistische GGZ; organisatie en •de AWBZ is ontmanteld en omgezet in de Wlz (Wet langdurige zorg), de ZVW (Zorgverzekeringswet) inhoud van de zorg. en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning); •de Wmo en de jeugdzorg zijn ondergebracht bij gemeenten. OVER DE BEHANDELAAR EN VERANTWOORDING AFLEGGEN Vroeger - tot het eind van de vorige eeuw - kon de behandelaar autonoom handelen en bepaalde zelf de kwaliteit van zorg. Vandaag de En overigens dag hebben veel meer mensen een opvatting over volstrekt legitiem. en invloed op die kwaliteit: niet alleen behandelaren, maar ook verpleegkundigen, verzorgenden, cliënten, familie en naasten, verzekeraars, gemeenten en collega-instellingen. Deze situatie is onomkeerbaar en dat is maar goed ook. Het heeft er mede voor gezorgd dat de black box van de gezondheidszorg is geopend, dat de kwaliteit van de zorg is toegenomen en dat er meer efficiëntie is. Een minder positief gevolg is het feit dat allerlei systemen om de kwaliteit te kunnen controleren dominant zijn geworden. Die systemen leiden op hun beurt weer tot grote administratieve lasten en hoge kosten. Er is Over ongewenste verder wantrouwen ontstaan naar instellingen en hun effecten gesproken... behandelaren. Al met al is voor de behandelaar het eigenaarschap van de zorg meer en meer buiten hem komen te liggen. 7 Wat speelt er nu DE ROL VAN FINANCIERS: ELK EEN EIGEN PERSPECTIEF 1% - JEUGD WIJKTEAM 1% - JEUGD GENERALISTISCHE BASIS GGZ 1% - ONDERAANNEMING DOEL 1% - ZORGVERZEKERINGSWET LANGDURIGE GGZ 1% - WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING - BEGELEIDING 1% - WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING - PREVENTIE 1% - PROGRAMMA DOEL 1% - PRAKTIJK ONDERSTEUNING HUISARTS 1% - CONSULTATIEVE DIENST Voor de zorg zijn er momenteel drie financiers: de verzekeraars, de zorgkantoren en de gemeenten. Zij hebben ieder hun eigen opvattingen over de zorg en vertalen die naar eigen prestatie-indicatoren en eigen inkoop- en verantwoordingseisen. Verzekeraars zetten in op de verzekerbaarheid van de zorg en op gepast gebruik van zorg. Zij sturen op effectiviteit. De kwaliteitscriteria zijn gericht op de diagnose, op de inzet van de juiste behandelaren en op zorg volgens protocollen. De zorgkantoren voeren de Wet langdurige zorg (Wlz)uit. Het gaat hier om mensen die dagelijks intensieve zorg of toezicht nodig hebben. Doel is om met de juiste (mantel)zorg de kwaliteit van leven te verbeteren en participatie in de samenleving mogelijk te maken. De gemeenten hebben grote zorgtaken toegewezen gekregen van de overheid. Het gaat om delen uit de AWBZ, de totale jeugdzorg en de uitvoering van de participatiewet. Gemeenten denken in termen van burgerschap, participatie en preventie, vertaald in maatschappelijke en politieke doelen. Zij behartigen het openbaar belang en willen graag zichtbare en betaalbare oplossingen voor hun burgers. 1% - OPLEIDINGSSUBSIDIES 2% - WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING - INLOOP 3% - WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING - BESCHERMD WONEN 4% - ZORGVERZEKERINGSWET - GENERALISTISCHE BASIS GGZ De decentralisaties naar de gemeenten maken de organisatie van de zorg niet eenvoudig. Er zijn vierhonderd gemeenten die hun zorgtaken op hun eigen manier vormgeven. Dat leidt tot grote diversiteit in de manier waarop zorg georganiseerd wordt. Zelfs in een beperkt gebied als dat van GGZ Delfland: twee regio’s Rijnmond en Haaglanden, met 36 gemeenten bij wie wij in ongeveer twintig substantiële zorg leveren. 7% - JEUGD - SPECIALISTISCHE GGZ 9% - WET LANGDURIGE ZORG De complexiteit van verschillende financiers met dito opvattingen is de komende jaren een gegeven. 21% - ZORGVERZEKERINGSWET SPECIALISTISCHE GGZ - KLINISCH 44% - ZORGVERZEKERINGSWET - SPECIALISTISCHE GGZ - AMBULANT Financiers en hun aandeel in de omzet van GGZ Delfland 8 9 HET AANBOD EN DE VRAAG Ook de diversiteit aan GGZ-aanbieders is groot. Er zijn de ‘reuzen’: grote GGZ instellingen, die steeds groter worden. En er zijn tal van kleine, vaak innovatieve, zorgaanbieders die op deelmarkten goed opereren. Juist door decentralisaties en druk op de prijzen, ontstaan er kansen voor flexibele zorgaanbieders. Voor de meer traditionele zorginstellingen is het door alle veranderingen soms moeilijk het hoofd boven water te houden. Overigens is er maatschappelijk een groeiende weerstand tegen te grote zorginstellingen. Men gelooft niet meer dat die voor alle zorgvragen een oplossing kunnen bieden. Hele grote instellingen geven mensen een gevoel van anonimiteit en leiden tot vervreemding. Aan de vraagzijde zet deze trend zich voort: enerzijds de groep van steeds beter geïnformeerde, kritische burgers, anderzijds een groep aan de onderkant van de samenleving die op steeds grotere afstand komt te staan. De kritische groep wil keuze hebben, wil meer zeggenschap en wil actiever participeren in de behandeling. De groep die op achterstand komt, volgens het CBS zo’n 5 procent van de bevolking, wil een geïntegreerde benadering, letterlijk dicht bij huis. Verkokering van de zorg wordt maatschappelijk niet meer geaccepteerd. Mensen willen integrale oplossingen. Ieder mens heeft een eigen zorgbehoefte: dat vraagt van onze organisatie en van onze medewerkers flexibiliteit. 10 GGZ Delfland nu GGZ Delfland is een regionale instelling in het gebied tussen Den Haag en Rotterdam. Het domein van onze activiteiten is psychische problematiek. Ons motto is Persoonlijke zorg dichtbij. Zowel letterlijk als figuurlijk willen we zorg leveren die onze cliënten écht bereikt, die persoonlijk is, op maat voor die ene mens. En we willen zelf ook persoonlijk ons vak uitoefenen. Zorg bieden die dichtbij ons staat, bij ons vakmanschap en onze passie. We hebben een breed aanbod en zijn in de hele keten actief. Dit betekent dat wij Generalistische Basis GGZ, POH (Praktijk Ondersteuner Huisarts), Specialistische GGZ bieden; ambulant, intensief ambulant, klinisch en dagbesteding. Met een omzet van rond de 70 miljoen euro is GGZ Delfland groot genoeg om dat zelfstandig te kunnen doen. Omzet % in mln Zvw 7251,1 Wlz 96,4 Jeugd85,71 Wmo 85,67 3e geldstroom 3 2,2 Totaal 71,08 GGZ Delfland levert zijn diensten in de gebieden die worden aangeduid met Delft Westland Oostland en Nieuwe Waterweg Noord. Ook worden diensten aangeboden in Rotterdam en Den Haag. Binnen het werkgebied bedienen wij met name de gemeenten: •Delft •Lansingerland •Midden Delfland •Rijswijk •Schiedam •Westland •Den Haag •Maassluis •Pijnacker-Nootdorp •Rotterdam •Vlaardingen Resultaten Cliënten 17.376 Totaal aantal bedden 227 FTE 696 Patiënttevredenheid 8,0 Locaties behandeling 12 Locaties dagbesteding 12 Omzet € 72.708.467 Kerncijfers 2014 De Generalistische Basis GGZ voor mensen met enkelvoudige klachten hebben wij ondergebracht onder het label ‘GR1PP’. GR1PP onderscheidt zich van de Specialistische GGZ door een overzichtelijke productstructuur en korte lijnen door zelfstandig werkende behandelaren. GGZ Delfland heeft in haar werkgebied klinieken in Delft en Schiedam, 10 poliklinieken waar zowel behandelingen binnen de specialistische als basis GGZ aangeboden worden en 12 locaties voor dagbesteding (peildatum: 1-1-’16) 12 13 Voor het dagelijks functioneren van veel van onze cliënten is de dagbesteding, de inloop en de Individuele Traject Begeleiding onder ons andere label ‘DOEL’ van groot belang. DOEL activeert en motiveert onze cliënten om te participeren en hun leven weer op te pakken. Onder andere door hen werkervaring te laten opdoen. enkelvoudig GB GGZ GR1PP POH licht Jeugd in lokale teams Poli’s SGGZ Dagbesteding (DOEL)/ITB Poli’s Jeugd Ouderenpsychiatrie Deelname lokale teams FACT/DEPT/ IHT/OVDB/ Kliniek/DOEL zwaar Integraal aanbod met partners meervoudig/complex Welke zorg levert GGZ Delfland FACT (Flexible Assertive Community Treatment): biedt ambulante of gebiedsgerichte zorg waarbij afhankelijk van de situatie de cliënten meer of minder intensieve zorg geboden krijgen. ITB (Individuele Trajectbegeleiding): voor mensen met psychische problemen en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Familie FACT (FF): biedt specialistische geestelijke gezondheidszorg aan kinderen, jeugdigen en/ of hun ouders die hun weg naar de reguliere hulpverlening niet vinden of vasthouden. DEPT (Delfts Eerste Psychose project): de behandeling van jongeren (15-28 jaar) die voor het eerst een psychose hebben. 14 OVDB (Opname Vervangende Deeltijd Behandeling): psychiatrische behandeling in deeltijd. Spoed Eisende hulp (SEH): het 7x24 uurs verlenen van verschillende vormen van ambulante crisisinterventie. IHT (intensive Home Treatment): psychiatrische crisis behandeling thuis. 15 GGZ Delfland is financieel gezond, heeft de bedrijfsvoering en zorgkwaliteit op orde en dat wordt gewaardeerd. Afspraken met verzekeraars, zorgkantoren en gemeenten vertalen we in concreet beleid dat we monitoren en bijsturen. Goede afstemming van vraag en aanbod is een sleutel voor de toekomst. Daarom houden wij continu de spreekwoordelijke vinger aan de pols om te achterhalen wat onze relaties belangrijk vinden. WAT ZIJ BELANGRIJK VINDEN ONS ANTWOORD GEMEENTEN • Integrale aanpak voor burgers • Op maat toegesneden • Binnen budget • Samenwerking met ketenpartners • Maatwerk per gemeente • Deelname in wijkteams ONS ANTWOORD VERZEKERAAR EN ZORGKANTOOR CLIËNTEN • Persoonlijk contact • Duidelijke communicatie • Effectieve en kundige hulpverlener • Keuze in behandeling • Inbreng in behandeling • • • • • • Regionale teams Bij meerdere hulpverleners een regie-voerend behandelaar Zorgpaden, zorgprogramma’s Scholing in shared decision making Continu klantervaringen en effecten van zorg meten en verbeteren Inzet van ervaringsdeskundigen FAMILIE • Informatie over de behandeling • Betrokkenheid bij de behandeling • Vast contactpersoon en aanspreekpunt •Familiebeleid • Familie betrekken als partner in de behandeling • Regie-voerend behandelaar MEDEWERKERS • • • • WAT ZIJ BELANGRIJK VINDEN • Veel aandacht voor goed werkoverleg en communicatie •Scholing • Goede ICT-ondersteuning • Administratieve lasten verlagen Heldere communicatie over doelen en strategie Aandacht voor kwaliteit Minder administratieve lasten Meer tijd voor cliënten 16 • • • • Kwaliteit van zorg Kosteneffectieve zorg Rechtmatige zorg Afspraken nakomen • • • Werken volgens zorgprogramma’s en -protocollen Interne controle Inzicht bieden in resultaten, kwaliteit en rechtmatigheid DE SAMENLEVING • • • Duurzame en betrouwbare instelling die zuinig met de middelen omgaat Kennis delen over GGZ Bevorderen van participatie van kansarmen • Energieneutraal beleid • Transparant over besteding middelen • Overbodige gebouwen krijgen nieuwe maatschappelijke functie zoals studentenhuisvesting • Kennis wordt via allerlei kanalen beschikbaar gesteld. • Arbeidsprojecten via DOEL • Werkgelegenheid bieden aan kwetsbare mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt 17 Hoe gaan we verder De afgelopen jaren zijn systemen om te verantwoorden en te voldoen aan alle prestatie-indicatoren en inkoopeisen de essentie van ons vak gaan overheersen. Hoe meer verschillende inkopers van zorg, hoe meer inkoopeisen. We moeten en willen daaraan uiteraard voldoen, maar dit mag niet leidend worden. Uiteindelijk gaat dit namelijk ten koste van waar het werkelijk om draait: de beste zorg voor de cliënt. En dat willen alle partijen. Het doel van onze inspanningen is om onze cliënten weer regie te geven over hun leven. In de zin van vrijheid, keuzemogelijkheden en het kunnen dragen van verantwoordelijkheid. Als mensen namelijk regie over hun eigen leven hebben, zijn ze gelukkiger, hebben ze betere relaties met hun omgeving en kunnen ze maatschappelijk positief participeren. Dit is in essentie de waarde die wij toevoegen voor mensen en voor de samenleving. De eigen kracht benutten en zelf de touwtjes in handen hebben: ieder mens wil dat. Natuurlijk zijn psychische problemen niet de enige reden waardoor mensen de regie kunnen verliezen. Denk aan verstandelijke beperkingen, ernstige somatische problemen, armoede, werkloosheid, discriminatie, verstoorde relaties en verslaving. Dit betekent dat wij niet alleen sec naar de psychische problemen kijken, maar oog hebben voor de bredere context. Onze missie is deze: GGZ Delfland helpt mensen met psychische problemen de regie over hun leven te hervinden. DIT DOEN WE •met vakmanschap volgens recente inzichten; •door samenwerking daar waar dit bijdraagt aan het hervinden van regie, in openheid, dialoog en vertrouwen; •met medewerkers die plezier hebben in hun werk, die passie hebben voor het vak en liefdevol zorgen voor cliënten, die hun talenten kunnen benutten en samenwerken in collegialiteit; •met een organisatie, cultuur en technologie die ondersteunend zijn aan ons doel; •met een omgeving die bijdraagt aan gastvrijheid, prettig is om in te werken en het herstel bevordert; •met efficiency en transparantie met als doel continuïteit. Onze missie vraagt dat ook wij zelf regie hebben en houden. Op de kwaliteit van de zorg zelf, op het resultaat van onze inspanning voor onze cliënten, op het functioneren van onze organisatie, op het functioneren en welzijn van onze medewerkers en op onze rol in de samenleving als geheel. Op al deze terreinen hebben we ambities en plannen. We geven u graag een indruk daarvan. De kwaliteit van onze zorg VAKMANSCHAP MET HOOFD ÉN HART Anders dan in de jaren negentig hebben wij niet de pretentie dat wij alle problemen integraal voor onze cliënten kunnen oplossen. Als andere factoren mede bepalend zijn voor regieverlies, werken we samen in de keten. Zijn de psychische problemen de belangrijkste factor dan zullen wij het voortouw nemen. Leiden de andere factoren tot psychische problemen dan ondersteunen wij ketenpartners. Voorop staat dat we willen zorgen voor één geïntegreerd aanbod. 18 De kwaliteit van zorg die wij bieden, is de uitkomst van een combinatie van een drietal factoren. Het begint bij de behandelaar en het ondersteunende team. Vereisten zijn uiteraard vakmanschap en het werken volgens een professionele standaard. Tweede factor is het anticiperen op de behoeften en verwachtingen van de cliënt en zijn omgeving. Derde factor is betrokkenheid en empathie: het kunnen inleven in het perspectief van de cliënt en daar vervolgens - met hoofd én hart - naar handelen 19 Vertaald naar onze ambitie betekent dit het volgende. •Onze professionele normen zijn hoog en expliciet. •We werken met evidence en practice based programma’s, en volgens de meest recente inzichten. •We leren van en werken samen met ervaringsdeskundigen. •We werken met een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en een regie-voerend behandelaar die aanspreekpunt is voor alle partijen. Of haar! •Kwaliteit kan niet zonder interactie: de behandelaar is naar de cliënt helder en transparant in zijn overwegingen, legt keuzemogelijkheden voor, waar mogelijk in samenspraak met familie en naasten. •De behandelaar anticipeert op de behoeften van de cliënt. Hij heeft oog voor de context en voor factoren die regieverlies veroorzaken. •We creëren een helende omgeving niet alleen Zoiets simpels als ‘op tijd door aandacht te besteden aan de ‘harde’ zijn’ of een vriendelijke zaken (gebouwen, inrichting, faciliteiten, begroeting: ook dat draagt een schone, opgeruimde omgeving) maar bij aan genezing. vooral door oog te hebben voor de ‘zachte’ En aan werkplezier! kanten: oprechte aandacht voor mensen, goed bereikbaar zijn, er zijn als je er moet zijn: kortom gastvrijheid in alle opzichten. •Een andere dimensie van kwaliteit is het voldoen aan de eisen van de samenleving, in feite vertaald in inkoopeisen van en verantwoording aan onder meer verzekeraar, zorgkantoor, gemeente. Dit en de dialoog hierover met externe partijen is vanzelfsprekend voor de behandelaar. •We kunnen als collega’s elkaar op alle facetten Kwaliteit kan niet zonder van de zorg aanspreken. teamwerk. Iedereen bij •Kwaliteit leveren kan niet zonder dat je plezier GGZ Delfland is even hebt in het werk en er alles voor wilt doen om belangrijk! waardevol te zijn voor de cliënt, voor je collega en voor je team. •Iedereen bij GGZ Delfland draagt bij aan het resultaat: de kwaliteit van zorg van de behandelaar staat of valt met de ondersteuning van alle andere medewerkers. 20 Neuropsychiatrie en persoonlijkheidsstoornissen zijn de specialisaties die extra aandacht krijgen, onder andere door wetenschappelijk onderzoek. Achtergrond is dat neuro-psychiatrische aandoeningen een grote impact hebben op de regie die een cliënt over zijn eigen leven kan voeren. We hebben veel deskundigheid in huis en willen samen met de Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT) een keten van zorg vormgeven die deze cliënten ondersteunt. Ook over persoonlijkheidsstoornissen hebben we veel deskundigheid in huis. Het is een terrein waarop we bovendien veel wetenschappelijk onderzoek doen. Kenmerkend voor persoonlijkheidsstoornissen is dat ze een langdurige en vaak grote impact hebben op de cliënt en zijn directe omgeving. Ze leiden tot veel klachten en daardoor hoge zorgkosten. Het is in het belang van zowel de cliënt, diens omgeving als de samenleving dat er hoogwaardige behandelingen zijn. De systematiek en methodiek die we ontwikkelen om de zorg voor neuropsychiatrie en persoonlijkheidsstoornissen naar een hoger niveau te brengen, levert ons kennis die bijdraagt aan kwaliteitsverbetering bij andere zorgprogramma’s. In neuropsychiatrie en persoonlijkheidsstoornissen willen we tot de beste behandelaren van Nederland behoren. 21 AMBULANTE TRAJECTEN, KORTERE OPNAMEDUUR De (steeds kleiner wordende) groep die een langdurige beschermende omgeving nodig heeft, vindt bij GGZ Delfland uitstekende woonvoorzieningen met maximaal respect voor de eigen regie. Een opname wordt meer dan ooit een module in een ambulant traject. Dit betekent dat we investeren in de kwaliteit en het niveau van zorg in een steeds kleinere kliniek. Het is onze ambitie om hierin tot de beste van Nederland te behoren. Iemand die bij ons wordt opgenomen, krijgt de beste zorg van uitstekend geschoold en gemotiveerd personeel, inclusief intensieve psychische behandeling en dagbesteding. Juist omdat de kliniek een module is in een ambulant traject, is continuïteit van zorg belangrijk. Ieder overdrachtsmoment is risicovol. Om dit te beheersen wordt altijd een regie-voerend behandelaar aangewezen. Deze coördineert de zorg, bewaakt de afspraken, voorkomt dat het wiel telkens wordt uitgevonden en is aanspreekpunt voor cliënt en familie. Minder mensen opnemen en meer mensen al thuiswonend behandelen, betekent meer investeren in intensieve vormen van behandeling zoals de Opname Vervangende Dag Behandeling (OVDB), Intensive Home Treatment (IHT), FACT (en Family Fact) en Delflands Eerste Psychose Team (DEPT). Deze teams kunnen altijd een beroep doen op de reguliere poli-behandelingen. Ook deze behandelingen zijn een module in een totaalpakket op maat voor deze zware en vaak complexe doelgroep. De groep cliënten die wel langdurig beschut wonen of een klinische opname nodig heeft, wordt kleiner, maar juist voor die groep zijn wij er. Hun woon- en leefvoorzieningen moeten hoogwaardig zijn, net als hun dagbesteding en behandeling. 22 Hoe afhankelijker en kwetsbaarder, des te meer doen wij ons best hen de regie over hun eigen leven te laten nemen. 23 Onze dagbestedingsactiviteiten, Individuele Traject Begeleiding (ITB) en begeleiding onder het label DOEL zijn juist voor deze doelgroep essentieel. Om (weer) te kunnen participeren in de samenleving, een zo normaal mogelijk leven te leiden en de regie te hervinden. Gelukkig wordt dit onderkend door veel gemeenten. Deze activiteiten willen we ondanks de krimpende inkoop en de druk op tarieven voortzetten, omdat het een essentieel onderdeel vormt in de kwaliteit van leven van onze cliënten met de ernstigste problematiek. Ook de activiteiten van DOEL zijn modules in zorg op maat voor onze cliënten. Omdat de markt krimpend is, willen we deze activiteiten samen met partners zodanig neerzetten dat ze kwalitatief en kwantitatief hun goede rol kunnen blijven vervullen zonder dat cliënten iets merken van schotten. FLEXIBEL IN TIJD EN PLAATS We gaan minder mensen opnemen en meer mensen behandelen terwijl ze thuis wonen. Dat vraagt dat wij buiten de reguliere kantoortijden beschikbaar en toegankelijk zijn. We richten hiervoor een spoedeisende hulp in waar cliënten terecht kunnen of van waaruit wij uitrukken. Daarnaast willen cliënten onze diensten afnemen op momenten dat dit in hun (drukke) leven past. De traditionele kantooruren voor de poli worden ruimer en aangevuld met avonden en weekenden. Ook online zal de poli bereikbaar zijn. E-health, beeldcontact, domotica en robotisering worden ingezet zodat cliënten zelf regie kunnen voeren. Wij willen altijd en overal beschikbaar zijn en onze cliënten kunnen helpen waar en wanneer dat voor hen nodig is. ROM: TERUG NAAR DE ESSENTIE De Routine Outcome Monitoring (ROM) was ooit een instrument van behandelaren om met elkaar op basis van uitkomsten het gesprek te voeren over kwaliteit. Inmiddels is het verworden tot een controle-instrument van verzekeraars om de effectiviteit van instellingen te monitoren. Bij GGZ Delfland wordt intensief de ROM afgenomen. Wij willen dit instrument weer gaan inzetten met het oorspronkelijke oogmerk: kwaliteit en effectiviteit van de behandeling toetsen. En het onderwerp van gesprek maken tussen behandelaren onderling en, belangrijker nog, tussen behandelaar en cliënt. Dat laatste is nieuw. Wij willen daadwerkelijk tot de besten in ons vak behoren en daarom is het niet meer dan logisch dat we zicht krijgen op de effectiviteit van de behandeling. De ROM is daar bij uitstek voor geschikt. Wij trainen behandelaren daarom in het afnemen van de ROM en in het bespreken van de resultaten met de cliënt. De uitdaging van en voor onze cliënten Behalve dat we de beste zorg willen leveren, willen we voor cliënten een uitdagende instelling zijn. We doen een beroep op hun zelfredzaamheid, op hun mogelijkheden, op hun potentie om de regie over hun leven te maximaliseren. Daarom vragen wij een actieve en verantwoordelijke opstelling. Afhankelijkheid van hulpverlening is alleen acceptabel als dit strikt noodzakelijk is. Van onze kant mogen cliënten verwachten dat wij respect hebben voor hun keuzes en ze faciliteren in het voeren van de regie over de behandeling en zorgverlening. We doen ons werk goed als de zorg die wij leveren tijdelijk is. Alles is erop gericht de cliënt zo snel mogelijk in staat te stellen weer de regie over het eigen leven te voeren. 24 25 De kracht van familie en naasten Wij beschouwen familie en naasten als partners in de zorgverlening. Familie en naasten hebben een cruciale invloed op herstel. Het helpt enorm als zij een positieve en betrokken opstelling hebben. Daarvoor moeten ze weten wat er aan de hand is en hoe ze daar het beste mee kunnen omgaan. Het omgekeerde kan ook waar zijn. Onze behandelaren, verpleegkundigen en verzorgenden moeten daar oog voor hebben. Gelukkig willen familie en naasten, zeker bij de ernstige psychische aandoeningen, nauw betrokken zijn bij de hulpverlening. Wij vragen van hen een actieve en verantwoordelijke opstelling en spreken hen daar op aan. Van onze kant kunnen zij rekenen op onze Familie en naasten spelen empathie en ons respect voor hun positie. een niet te onderschatten rol. Wij geven hen op alle mogelijke manieren ondersteuning. Innovatie E-health is een belangrijk speerpunt voor alle doelgroepen. De ontwikkeling staat nog maar aan het begin. Wij investeren in deze nieuwe methodiek, omdat het een goed middel is om de regie van de cliënten en hun familie te bevorderen. Virtual reality is een veelbelovende behandelvorm, ook bij ernstige problematiek als psychosen. We gaan hier de komende jaren mee door en onderzoeken de mogelijkheden wetenschappelijk. Dat geldt tevens voor de ontwikkelingen in domotica, robotisering en beeldcontact. We zetten e-health, virtual reality en andere IT-toepassingen in om de zorg maximaal te ondersteunen. 26 27 Interactie ORGANISEREN: MEER EIGENAARSCHAP Kwaliteit komt tot stand in interactie. Dit betekent dat wij onze cliënten en hun familie en naasten permanent om feedback gaan vragen, dus niet alleen achteraf. We experimenteren met applicaties: permanente feedback wordt vast onderdeel van ons werkproces. Uiteindelijk gaat het in onze organisatie hierom: mensen zorgen voor mensen. Dat ‘zorgen voor’ willen we voor onze medewerkers zoveel mogelijk ‘ontzorgen’. Zodat elke medewerker zich weer optimaal verbonden voelt met het vak en de zorg zelf. Ook bij de inzet en ontwikkeling van innovaties betrekken we cliënten en hun naasten, zodat die zo goed mogelijk afgestemd zijn op de wensen van de gebruiker. De organisatie en de financiën Het is vandaag de dag een uitdaging om een GGZ-instelling financieel en bedrijfsmatig gezond te houden. GGZ Delfland ís financieel een gezond bedrijf met een goede bedrijfsvoering. Dat neemt niet weg dat we ook in dit opzicht ons de komende jaren nog verder willen verbeteren. Onder andere door: • Effectiever en daardoor korter behandelen, meer directe tijd voor cliënten, tijdig stoppen met behandelen. • Simpele en eenduidige werkprocessen, maximaal ondersteund door ITtoepassingen, die ook ten dienste staan aan cliënten, hun familie en naasten. • Een bedrijfsvoering die met de complexiteit van de verantwoordingseisen kan omgaan en tegelijkertijd de administratieve last aanzienlijk laat dalen. • Automatiseren wat geautomatiseerd kan worden. • Samenwerken met collega-instellingen en services delen als dit tot kostenbesparing leidt. • Taken en functies uitbesteden waar dit kosten terugbrengt, uiteraard met behoud of verhoging van de kwaliteit van dienstverlening. 28 Onze medewerkers verstaan hun vak; wij als organisatie willen er alles aan doen om hen hun vak optimaal te kunnen laten uitvoeren. Wat daarbij hoort is dat het eigenaarschap over de kwaliteit van zorg ligt bij behandelaars en alle medewerkers in de ondersteunende dienstverlening. Het maakt het werk zo veel leuker, makkelijker en de kwaliteit zo veel beter als je zelf in staat bent om precies dat te doen wat je cliënt of collega wenst en nodig heeft. Dat betekent dat verantwoordelijkheden lager komen te liggen. En dat betekent ook dat coaching een belangrijk managementinstrument wordt. We willen meer regie bij onze cliënten leggen. Per definitie betekent dit dat medewerkers meer regie moeten krijgen, gekoppeld aan hernieuwd eigenaarschap. De organisatie moet dit faciliteren. Daar hoort bij dat toezicht op de kwaliteit van zorg en het bewaken en verbeteren van professionele kwaliteit ingebed is in onze bedrijfsvoering. De verwachting is dat door nieuwe wetgeving de Geneesheer Directeur een belangrijke onafhankelijke rol hierin krijgt. Organisatie en organisatiestructuur zijn ondersteunend aan onze visie en doelen. Daar waar nodig wordt de organisatie aangepast om onze visie te verwezenlijken. Dat hoort nu eenmaal bij een organisatie die de regie in handen neemt. 29 BLIJVEN INVESTEREN De druk op tarieven zal de komende jaren toenemen. Aan de andere kant vraagt de complexiteit van de zorg om investeringen. We willen onze huidige financiële positie handhaven en streven naar vermindering van de administratieve lasten. We willen binnen de afspraken met onze financiers zo veel mogelijk cliënten helpen. En allen even goed. Dit vereist om te beginnen slimme informatisering. Vereenvoudiging en standaardisering zijn daarin steeds de toetssteen, omdat dat de weg is naar én efficiency én kwalitatief betere zorg. Ook cliënten kunnen dankzij slimme IT-oplossingen zelf veel dingen regelen. Eigen regie! Overigens, in de geestelijke gezondheidszorg kan informatica mensen niet vervangen. En mensenwerk blijft het om de systemen dusdanig in te richten en te onderhouden dat ze voor je gaan werken. Eendachtig de Belastingdienst gaan wij hier voor: ‘leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’. Meer cliënten zorg bieden binnen de afspraken, doen we door: • helder bepalen bij welk resultaat de behandeling stopt; • verhogen van het percentage directe tijd; • vergroten van zelfstandig werken door eigenaarschap bij medewerkers; • overleggen te vervangen door coaching en toezicht door collega’s; • betere zorgcoördinatie (minder dubbel werk, minder fouten); • minder opnames en verkorting van de opnameduur; • vestigingen met ruimere openingstijden en aanbod op andere locaties zoals lokale teams van de gemeenten; • ontwikkeling van e-health. Dit alles leidt tot tevreden cliënten én financiers. 31 GGZ Delfland: dat zijn mensen die zorgen voor mensen Onze visie op herstel van regie vertalen we intern in een uitdagende werkomgeving. Kenmerkend zijn: Daar hoort een zekere mate •Een modern personeelsbeleid dat de nadruk van risicodragerschap bij. legt op de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers, dat duidelijke kaders stelt met daarbinnen maximale vrijheid om het vak uit te oefenen. •Een sturing die meer coachend is. •Een cultuur waarin medewerkers elkaar aanspreken op kwaliteit en op het bevorderen van de regie van de cliënt. •Een werkomgeving die uitdagend en lerend is. Wij willen onze opleidingen op het hoogste niveau handhaven en uitbouwen. Scholing en werken aan de eigen kwaliteit is voor iedere medewerker vanzelfsprekend. •Een werkomgeving waarin mensen met plezier hun vak uitoefenen, zich inzetten voor Uiteindelijk wil iedereen de cliënten met hoofd én hart en ervaren hoe dit: met zin naar je werk gaan en thuiskomen met fijn het is om samen te werken met collega’s. een gevoel van voldoening. •Flexibiliteit. Of het nu gaat om werktijden, de plaats waar de inzet wordt gepleegd of de middelen die ingezet worden: onze medewerkers bewegen letterlijk en figuurlijk mee. Iedereen bij GGZ Delfland heeft een professionele, zelfstandige, gedisciplineerde, flexibele en open houding in het uitoefenen van het vak. De organisatie ondersteunt en faciliteert door te laten zien hoe de omgeving verandert en wat dit voor hen in relatie tot hun cliënten en onze relaties betekent. Deze tijd en onze ambities vragen om permanente scholing. En dan gaat het ons om meer dan alleen het vergroten en verdiepen van vakkennis. Ook voor de service- en klantgerichtheid die we willen hebben, bieden we trainingen en opleidingen. GGZ Delfland is daarnaast een volwaardig opleidingsinstituut tot psychiater, GZ en klinisch psycholoog, verpleegkundig specialist en verpleegkundige. Ons Leerhuis biedt hiertoe alle opleidingsmogelijkheden. Onze ketenpartners: samen sterk Kwaliteit van zorg vraagt voor een aantal doelgroepen ketenzorg. Wij gaan met onze partners daarom structurele en langdurige relaties aan. VERZEKERAARS: VERTROUWEN EN PARTNERSCHAP Onze relatie met zorgverzekeraars is gebaseerd op wederzijds respect, dialoog en vertrouwen. Dat vertaalt zich in partnerschap met als doel de zorg te innoveren en goedkoper te maken. Met verzekeraars hebben we goede relaties. We zijn naar hen volledig transparant over wat we doen en hoe we dat doen. Dat betaalt zich uit in vertrouwen en een hele goede relatie met de meest dominante verzekeraar in ons werkgebied, DSW. Partnerschap en vertrouwen zijn essentieel Dat vraagt om een om de stap van systemen naar mensen te meerjarig partnerschap. kunnen zetten. We willen met de verzekeraars een doorbraakproject starten met als doel dat de zorg kwalitatief beter, goedkoper, en meer afgestemd is op de behoeften van cliënten. Bovendien moet dit leiden tot meer ruimte voor de behandelaar en minder administratieve last. Van receptionist tot lid van de Raad van Bestuur: iedereen is GGZ Delfland. 32 33 GEMEENTEN: MAATWERK Voor gemeenten zijn we een partner in de ontwikkeling van innovatieve, lokale zorg die integraal aansluit bij de behoeften van de inwoners en de maatschappelijke opdracht van de gemeenten. Kinder- en jeugdpsychiatrie vallen sinds 1 januari 2015 onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. We participeren actief in lokale teams en delen onze kennis. Voor de doelgroep met zwaardere problematiek werken we samen met partners in de verstandelijk gehandicapten sector, in de jeugdhulp en met jeugd GGZ-instellingen om tot een integraal aanbod te komen. Als gezamenlijke instellingen nemen we verantwoordelijkheid voor deze groep. Voor volwassen mensen met psychische Gemeenten denken in problemen geldt dat een aantal van hen termen van participatie, maar zeer beperkt kan participeren in de preventie en het samenleving of zorgt voor overlast. Wij zijn welbevinden van burgers. er voor deze mensen door inloopfuncties, Onze zorg levert daar een dagbesteding, individuele begeleiding bijdrage aan. naar (arbeids-)participatie en begeleide woonvormen. In verschillende gemeenten bieden we in samenwerking met de politie snelle hulp aan verwarde personen. Dit alles doen we steeds vanuit de gedachte om de regie van deze cliënten over hun eigen leven te vergroten door hen meer te laten participeren in de samenleving. In samenspraak met gemeenten stemmen wij ons aanbod af op de lokale behoeften. 34 HUISARTSEN EN PSYCHOLOGEN EEN GEZONDE GEEST IN EEN… De ketenzorg met de huisartsen en psychologen is ingebed in gemeenschappelijke programma’s en de ondersteuning van de eerste lijn. De samenwerkingsovereenkomst met de regionale vertegenwoordigende organen van de huisartsen en collega-organisaties in de generalistische GGZ is een solide basis voor goede ketenzorg. Door scholing, het beschikbaar stellen van POH’s, psychiaters voor consulten en bovenal door een servicegerichte houding van onze kant. Met praktijken die dat wensen, bieden we naadloze ketenzorg tussen de generalistische GGZ-praktijk en de gespecialiseerde aanvullende behandelingen. EN ANDERE… Om mensen met zware meervoudige problematiek goed te helpen regie te krijgen over hun leven, is samenwerking onontbeerlijk. GGZ Delfland ziet veel mogelijkheden om deze cliënten goed te bedienen in structurele samenwerkingsvormen met partijen zowel binnen als buiten onze sector. We gaan een aantal geïntegreerde teams/voorzieningen aanbieden met partners met wie wij daarvoor een structurele en vergaande samenwerking aangaan. De maatschappij, ook dat zijn wij WERKEN AAN DUURZAAMHEID We zetten ons in voor duurzaamheid door: •gebruik van groene stroom; •zelf opwekken van stroom zodat energieneutraliteit wordt bereikt; •stimuleren van elektrische auto’s door oplaadpalen; •stimuleren van fietsen; •bewegingsdetectoren voor licht; En fietsen is ook •afvalscheiding; nog ’ns heel gezond! •gezonde en duurzame toeleveranciers. 36 Inderdaad, een gezonde geest in een gezond lichaam. Onze leefstijl heeft invloed op onze gezondheid, ook onze geestelijke gezondheid. Hoe beter, hoe gezonder, hoe meer genezing wordt bevorderd en hoe groter het gevoel van welbevinden. Voor onze cliënten en voor onze medewerkers werken we dit gegeven uit in praktische modules en een letterlijk en figuurlijk gezond personeelsbeleid. CULTUUR Wie kennisneemt van cultuur, daar bewust en actief mee bezig is, doet mee aan de samenleving en ontwikkelt begrip voor andere normen, waarden en culturen. Ons museum en de kapel van het hoofdgebouw van het Sint Joris Gasthuis in Delft zijn culturele centra die ook mensen van buiten de GGZ aantrekken. We willen daar waar dat kan en past een platform bieden voor culturele uitingen. KENNIS DELEN De tijd dat organisaties kennis voor zichzelf hielden, is gelukkig voorbij. Als grootste GGZ-aanbieder in de regio vervullen we graag de rol van centrum voor kennis van geestelijke gezondheidszorg. Wij delen onze kennis door op cliëntniveau consultatie te verlenen in wijkteams, aan huisartsen en andere zorgverleners, en door opleidingen en cursussen op te zetten in ons eigen Leerhuis of in samenwerking met diegenen voor wie de cursus bedoeld is. We dragen bij aan kennisontwikkeling op wetenschappelijk niveau door onderzoek te doen op het gebied van neuropsychiatrie, persoonlijkheidsstoornissen en andere vakgebieden, maar ook op praktisch niveau, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een goed verwijsinstrument voor huisartsen. Kennisdelen kun je niet afdwingen. Wel kun je een omgeving creëren die dat stimuleert en faciliteert. 37 EEN GEZONDE GEBOUWDE OMGEVING De ligging en inrichting van onze gebouwen en terreinen zijn een niet te onderschatten factor in het realiseren van onze visie. Ons motto - Persoonlijke zorg dichtbij - vatten we in die zin ook letterlijk op. Bovendien moet onze huisvesting passen bij ons gedifferentieerde aanbod van zorg en bij de toename van ambulante hulpverlening en de noodzaak van flexibiliteit. Voor ons betekent dit: hoogwaardige, comfortabele en veilige huisvesting met aandacht voor privacy van cliënten, die terecht het predicaat ‘helende omgeving’ kan dragen. Een helende omgeving zorgt voor meer welzijn en minder stress. En dat zorgt er weer voor dat mensen sneller herstellen. Tot slot Werken aan de beste zorg, aan zorg die toekomstbestendig is en die zich meet aan de mens: het is een ambitie die veel plannen omvat. Grote en kleinere projecten die in alle geledingen van de organisatie opgezet worden. Deze uitgave geeft vooral een kenschets van onze drijfveer, van het waarom van onze visie en wat we denken daarvoor nodig te hebben. Hoe we dit gaan doen, wordt uitgewerkt door en met onze medewerkers, met cliënten en hun naasten. Ook in dit hele proces staan eigenaarschap en eigen regie voorop. De GGZ is geen eiland en kan niet autonoom alle problemen van haar cliënten oplossen. Bovendien vraagt de samenleving om geïntegreerde oplossingen en wil de cliënt keuzevrijheid en zeggenschap. Wij realiseren ons dat wij onze ambitie alleen samen kunnen verwezenlijken: met álle mensen die voor ons belangrijk zijn: onze cliënten, hun naasten en familie, onze (keten)partners en financiers. Wij hebben er het volste vertrouwen in dat dit ons - gezamenlijk - gaat lukken. 38 39 Colofon ‘Hallo Mens!’ is een uitgave van GGZ Delfland. Redactie Gerhard Ockeloen Monika Jak (De Fabriek Communicatie-werken) Coördinatie en projectmanagement Jan Willem van der Ree Illustraties Cyprian Koscielniak Vormgeving Ontverpia creatieve communicatie & vormgeving Druk Drukkerij Paesen Heeft u naar aanleiding van deze uitgave vragen of wilt u reageren, dan kan dit uiteraard. U kunt een mail sturen naar [email protected]. Deze uitgave is ook digitaal beschikbaar op www.ggz-delfland.nl. GGZ Delfland Sint Jorisweg 2, 2612 GA Delft. Telefoon 015 - 260 76 07. 42 Deze uitgave geeft u een beeld van GGZ Delfland : waar we nu staan en waar we naartoe willen. In de kern gaat het ons hier om: we willen mensen met psychische problemen helpen om de regie over hun leven te (her)vinden. Het is een mooie opgave maar ook een ingewikkelde. Door alle veranderingen in de zorg en de samenleving gaan soms andere dingen de boventoon voeren. Tijd, capaciteit, kosten, wetgeving, systemen: ze moeten ons vooral gaan helpen bij onze opgave en niet in de weg zitten. Dat is een uitdaging waar we enorm veel zin in hebben. In welke hoedanigheid u deze uitgave ook leest: wij nodigen u van harte uit ons daarbij te ondersteunen. We kunnen het namelijk alleen maar bereiken, als we ons er gezamenlijk voor inzetten. 45