School en hulpverlening vinden elkaar met moeite

4
nederlands dagblad
zaterdag 3 oktober 2015
oktober 2015
zaterdag 3 oktober 2015
zorg op de schop in Z wolle
Stephan Bol nd.nl/binnenland beeld Dick Vos en nd
zaterdag 3 oktober 2015 nederlands dagblad
School en hulpverlening vinden elkaar
dagaanduiding = FAGO Regular!!!
oktober 2015
jaargang 71 nr. 19.040 www.nd.nl [email protected] 0342 411711
prijs € 1,75 zaterdag € 3,00
Psychische problemen, gewelddadig gedrag, mishandeling; alle jeugdproblemen in Zwolle komen sinds
dit jaar op het bordje van de gemeente. Die brengt
partijen bij elkaar om de jeugdzorg compleet anders
te organiseren. Een kijkje bij de jeugdpsycholoog, de
jeugdhulp op school en in de wijk.
zaterdag 3 oktober 2015
Holtenbroek
8
de psycholoog: geen tijd voor hele gezin
‘Als een jongere zegt dat hij geen zin
meer heeft in het leven, dan start je
zo snel mogelijk met behandeling en
ga je niet wachten op een keukentafelgesprek’, zegt Dirk Huizinga,
coördinator jeugd-ggz bij Eleos
Zwolle.
Eleos biedt aan vijftig jongeren uit
Zwolle geestelijke gezondheidszorg
voor klachten variërend van ontwikkelingsproblemen tot angststoornissen. De jongeren worden verwezen
door zowel de huisarts als het
wijkteam. Na een verwijzing van de
huisarts begint Eleos al met de
behandeling, al moet er dan officieel
eerst nog een keukentafelgesprek met
het wijkteam plaatsvinden, voordat
de gemeente hier geld voor toekent.
Huizinga is sinds de overgang van
jeugdzorg naar gemeenten veel meer
tijd kwijt aan regelzaken, wat ten
koste gaat van de tijd voor gesprekken
met de jongeren. ‘Elke gemeente
heeft de jeugdzorg weer anders
georganiseerd, dat maakt het
ingewikkeld.’
Om te bezuinigen op deze vorm van
jeugdzorg hebben de gemeenten het
aantal afspraken per behandeling tot
een vastgesteld maximum teruggebracht. ‘Dat is een spanningsveld,
want je wilt voor iedereen goede zorg
leveren’, zegt Huizinga. De tijdsdruk
maakt het lastig om naast de jongere
ook gezin en school bij de behandeling te betrekken. ‘Vijf jaar geleden
was dat nog vanzelfsprekend.’
Wijkteams zouden de begeleiding van
het gezin over moeten nemen, of
kerken. Maar juist bij psychische
problemen merkt Huizinga bij kerken
koudwatervrees. ‘Wij willen hen
daarin toerusten, maar daar is dan
weer geen geld voor.’ Dat is jammer,
vindt ook zijn collega Gerlize Blok.
‘Eleos wil zich juist profileren met
zorg waarbij het hele gezin wordt
ondersteund en heeft daar ook
vernieuwende ideeën voor, maar dat
is lastig als daar geen geld voor
beschikbaar is.’
Contacten met het sociale wijkteam
verlopen nog te stroef om de ondersteuning van het gezin aan hen over
te laten. ‘Bovendien hebben wij
dankzij de bekendheid bij de achterban vaak een betere toegang tot het
gezin dan hulpverleners die van
buiten komen’, stelt Huizinga.
de school: vindplaats
Pieter is een stoorzender in groep
acht. Hij luistert niet naar de
meester, plaagt andere kinderen.
Andere ouders dreigen al hun kind
van school te halen. Tot jeugdhulp
Rianne Hutten van Trias voorstelt het
probleem klassikaal aan te pakken.
Met de hele klas probeert ze
onderling gedrag te verbeteren,
zonder dat Pieter weet dat hij de
aanleiding is. Het werkt. ‘Een aantal
jaren geleden zouden we alleen met
behandeling van Pieter gestart zijn,
nu kun je een hele klas helpen.’
Hutten krijgt van Trias alle ruimte
om buiten de gebaande paden te
zoeken naar de beste oplossing voor
jongeren met problemen. De vraag is
echter of dit jeugdzorg is of
onderwijs. Volgens Trias-bestuurder
Fokko Witteveen moet de jeugdzorg
juist af van het denken in deze
schotten tussen hulpverlening. Zijn
organisatie biedt in Zwolle het
leeuwendeel van de specialistische
jeugdhulp, maar moet ook bezuinigen en experimenteert met nieuwe
werkwijzen.
Trias is ervan overtuigd dat een
belangrijk deel van de jeugdproblematiek op scholen te vinden is.
Hutten is daarom sinds dit jaar zo’n
vier uur per week op het Greijdanus
College in Zwolle te vinden. Het
experiment betaalt Trias deels uit
eigen zak, maar werpt zijn vruchten
af. Hutten is op afroepbasis
beschikbaar en wordt door mentoren en schoolmaatschappelijk
werkers regelmatig betrokken bij
ingewikkelde kwesties. ‘Dat kan een
leerling zijn die voortdurend spijbelt
of in conflict ligt met een docent. Of
een jongere die kampt met suïcidale
neigingen of andere psychologische
problemen.’ In veel gevallen is het
advies van Hutten voldoende. Als er
na vijf gesprekken verdere hulp
nodig is, moet Hutten eerst een
verwijzing van een huisarts, of
wijkteam regelen.
Dat moet veranderen, vindt
Witteveen. De jeugdzorg in Zwolle is
volgens hem te eenzijdig op
wijkteams gericht. ‘Het leven van
mensen loopt langs veel meer lijnen
dan de wijk. Contacten in verenigingsleven, kerken en scholen lopen
dwars door wijkgrenzen heen.’
Vooral puberproblematiek wordt op
het moment minder gemeld dan
voorheen. Medewerkers van Trias
maken zich zorgen dat zij niet op de
radar komen van de wijkteams.
het wijkteam: als je dochter zichzelf snijdt
Chantal is de bijstand zat en wil aan
het werk. Probleem is dat dochter
Vera (15) en zoon Ruud (13) gedragsproblemen hebben. Sinds zes weken
helpt Chantal als vrijwilliger bij een
hulporganisatie. De alleenstaande
moeder draait al 32 uur per week.
Albert Meijer Keizer, jeugdhulpmedewerker in het Sociaal Wijkteam Noord,
probeert haar af te remmen. ‘Je
kinderen vragen veel van je en doen
soms gekke dingen. De kans dat Vera
weer pillen neemt of zich snijdt, is
aanwezig.’ Ilse Meulenbroek, participatiebegeleider in het wijkteam,
vraagt of een betaalde baan realistisch is. Ze gaat kijken of Chantal kan
groeien naar een betaalde baan met
een flexibel aantal uren.
Voordat de gemeente verantwoordelijk werd voor de jeugdzorg, zou dit
gesprek niet hebben plaatsgevonden
en had Chantal twee aparte gesprekken gehad. ‘Ik zou mijn ellende
blogs & bladen
anp
Uitgaven gemeenten
en provincies online
▶ Amsterdam
De uitgaven van alle gemeenten,
provincies en andere overheden zijn
sinds vrijdag online te zien – ruim
15.000 financiële rapportages en
periodieke begrotingen en uitgaven.
De gegevens vanaf 2010 zijn te zien via
de website Openspending.nl. De
stichting Open State Foundation heeft
zich ingezet om de cijfers openbaar te
maken. ‘Open data over publieke
financiën bieden volksvertegenwoordigers, journalisten en inwoners meer
mogelijkheden om te controleren
waaraan overheden hun belastinggeld
uitgeven’, zegt directeur Arjan El
Fassed. Het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) krijgt de gegevens
gewoonlijk van de overheden. Open
State Foundation begon ze in 2014 op
te vragen om openbaar te maken. Meer
dan tweehonderd overheden reageerden positief, waarna het CBS zelf de
gegevens besloot door te sturen. <
Petra Noordhuis nd.nl/binnenland beeld nd
■ Rikkert Zuiderveld: christendom en
socialisme lijken veel op elkaar
‘Socialisme en christendom hebben veel gemeen’,
stelt muzikant, maatschappijcriticus en woordkunstenaar Rikkert Zuiderveld vandaag in magazine De
Linker Wang, het blad van het gelijknamige platform voor geloof en politiek dat is verbonden met
GroenLinks.
Hij vertelt hoe hij en zijn vrouw Elly in 1971 als enigen in het dorp waar zij woonden de bekende poster met koe en blote vrouw van de Pacifistisch-Socialistische Partij (PSP) voor het raam hadden
hangen. Het pacifisme bleef hij zijn hele leven
trouw, vertelt hij. ‘Ik ben grootgebracht met waarden als barmhartigheid en vrede: dezelfde waarden
als die uit het evangelie. Ook respect voor andersdenkenden speelde een rol bij ons thuis. We waren
beslist niet antireligieus. Ik moet lachen hoe het
Humanistisch Verbond zich nu profileert met de
slogan ‘Zonder uw steun is het humanisme aan de
goden overgeleverd’. Overgeleverd dus aan goden
die niet bestaan. Wat een grap! Socialisme en christendom hebben in beginsel meer met elkaar gemeen dan mensen vaak beseffen. Kijk naar de christengemeenten in de eerste eeuw. Alle bezittingen
werden onderling verdeeld, dat lijkt toch veel op
het socialistische ideaal.’
■ hij was eerder klaar met het leven dan
zij en toch pleegden ze samen zelfmoord
Een echtpaar dat op hoge leeftijd samen zelfmoord
pleegt. Het klinkt misschien romantisch, maar vaak
is de een door de ander onder druk gezet, blijkt uit
wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit
van Humanistiek, een kleine, onafhankelijke universiteit die zich laat inspireren door het humanistisch gedachtegoed. Vrij Nederland beschrijft deze
week een casus uit dat onderzoek.
Een echtpaar van in de zeventig kampt met allerlei
gezondheidsklachten waardoor ze aan huis zijn gebonden. Een paar maanden voor ze gezamenlijk
zelfmoord plegen, vertellen zij hun verhaal aan de
onderzoekers. Zij ziet nog wel lichtpuntjes. Zo
hoopt ze dat haar gezondheid nog wat zal verbeteren. Hij voelt zich onzeker en ongelukkig door zijn
kwalen en wil zo snel mogelijk samen met zijn
vrouw zelfmoord plegen, zoals ze jaren geleden
hebben afgesproken, nadat zij getuige waren geweest van het aftakelingsproces van hun ouders. Ze
hebben via internet al dodelijke medicatie geregeld.
Hij: ‘Ik wacht op het moment dat mijn vrouw zegt:
over twee, drie weken ben ik er klaar voor en ik
hoop dat dat niet al te lang meer gaat duren.’
Zij: ‘Het voelt nu gewoon niet als een handig moment.’ Ze hoopt nog een rol voor de kinderen en
kleinkinderen te spelen. ‘Ze komen geregeld samen
eten. Het is plezierig met elkaar.’ Ze weet dat elke
dag voor haar man een opgave is. Het is haar wens
om samen uit het leven te stappen, om de regie te
houden en niet alleen achter te blijven, maar ze
heeft meer tijd nodig.
De gezamenlijke zelfdoding is doorgegaan, hebben
de kinderen aan de onderzoekers gemeld. Hoe het
besluit is genomen, meldt het artikel niet, wel dat
de zelfdoding twee keer op het laatste moment is
uitgesteld. De kinderen kregen vooraf een waarschuwing, zodat zij hun ouders zouden vinden. Ze
begrepen de wens van hun ouders wel, maar hebben het er moeilijk mee. ‘Iedereen denkt dat we een
prachtig, ontroerend laatste samenzijn met onze
ouders hebben gehad, maar dat was helemaal niet
zo. Het is al met al erg belastend geweest.’