Transitie Jeugdzorg - Centrum voor Lokaal Bestuur

TRANSITIE
JEUGDZORG
Workshop CLB
1 juni 2013
Rob de Geest en Gülhan Keskin-Akdemir
Inhoud
• Aanleiding
• Omvang
• Voordelen
• Verantwoordelijkheden Jeugdwet
• Beleidsruimte gemeenten
• Taken Rijk
• Bestuurlijke afspraken
• Wetgevingstraject
• Ondersteuning gemeenten
Aanleiding transitie
• Initiatief Jeroen Dijsselbloem: Parlementaire werkgroep
•
•
-
-
-
-
toekomstverkenning jeugdzorg
2010 rapport: Jeugdzorg Dichtbij
Belangrijke bevindingen:
Eén financieringsstroom voor het huidige preventieve beleid,
de huidige vrijwillige provinciale jeugdzorg, de jeugd LVG en
jeugd GGZ;
Gezinnen en de omgeving van kinderen moeten beter ingezet
worden bij opvoed- en ontwikkelingsproblemen van kinderen;
Lichtere vormen van jeugdhulpverlening, inclusief jeugd LVG
en jeugd GGZ, moeten in de buurt en geïntegreerd
aangeboden kunnen worden;
Jeugdzorg naar gemeenten.
Omvang transitie
De huidige taken van de gemeente ten aanzien van jeugd:
• Jeugdgezondheidszorg (Wpg)
• Preventieve jeugdbeleid (Wmo prestatieveld 2)
De taken na de transitie:
• Toegangstaken voor de geïndiceerde jeugdzorg
• Ambulante jeugdzorg
• Residentiële zorg
• Pleegzorg
• Crisishulp
• Justitieel kader: Jeugdbescherming en jeugdreclassering
• Advies- en meldpunt kindermishandeling
• Kindertelefoon
• Begeleiding en verzorging kortdurend verblijf (AWBZ)
• Zorg verstandelijk beperkte tot 18 jaar
• Jeugd-GGZ
• Gesloten jeugdzorg (JeugdzorgPlus)
Voordelen transitie
• Eén wettelijk kader en één integrale financieringssysteem
• Integrale hulp bij meervoudige problematiek:
één gezin-één plan- één regisseur
• Jeugdstelsel wordt eenvoudiger en sluit beter aan op de
eigen kracht en sociale netwerken van gezinnen
• Door meer nadruk op preventie wordt het beroep op
zwaardere specialistische jeugdzorg teruggedrongen
• Vermindering administratieve lasten voor professionals
Verantwoordelijkheden Jeugdwet
Gemeenten:
• Op een laagdrempelige en herkenbare wijze jeugdhulp
bieden;
• Advies te geven over, het bepalen en het inzetten van de
aangewezen vorm van jeugdhulp;
• De toegang tot jeugdhulp in het gedwongen kader;
• Na de inwerkingtreding financieel verantwoordelijk.
Rijk:
• Verantwoordelijk voor het stelsel;
• Toereikende financiële middelen;
• Toezicht.
Beleidsruimte gemeenten
• Gemeenten zijn primair verantwoordelijk voor de
•
•
•
•
•
transformatie. De mate waarin gemeenten en
zorgaanbieders de jeugdhulp transformeren bepaalt het
succes van de stelselwijziging;
Gemeenten hebben de vrijheid om de jeugdhulp in te
richten;
Toeleiding tot passende hulp
Aanbod van jeugdhulp (individuele voorzieningen)
Regionale afspraken (in ieder geval voor het AMHK,
jeugdbescherming, jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg
en bepaalde vormen van specialiseerde zorg)
Continuïteit van zorg (overgang voor bestaande gevallen)
Taken Rijk
• Kwaliteitswaarborgen van jeugdbescherming en
jeugdreclassering door middel van een
certificeringsstelsel;
• Toezicht op de naleving en de handhaving van de
regelgeving door jeugdhulpaanbieders;
• De harmonisatie van de verschillende
professionaliseringstrajecten.
Zorgen Transitiecommissie
Stelselherziening Jeugdzorg (TSJ)
• Sturing op transitieproces: juridische, bestuurlijke en
financiële kaders voor de decentralisatie zijn nog niet
helder
• Inzicht in de opgave: gemeenten zitten nog in de fase van
visieontwikkeling
• Continuïteit van zorg tijdens de voorbereiding van de
decentralisatie en de eerste periode na de decentralisatie
Bestuurlijke afspraken
Afspraken uit het bestuurlijk overleg (BO) tussen
staatssecretarissen VWS en V&J, VNG en IPO:
• Overheveling in één keer
• Ruimte voor keuzes in de uitvoering
• Ruimte voor innovatie
• Samenhang met andere decentralisatieopgaven
• Regionale samenwerking
• Kwaliteit en toezicht
• Overgangsmaatregelen
• Financiën
Regionale samenwerking
• Gemeenten kunnen samenwerken met elkaar om
schaalvoordelen te behalen, financiële risico’s te
beperken en de continuïteit van zorg te waarborgen
• Regionale samenwerking in geval van AMHK,
jeugdbescherming, jeugdreclassering en gesloten
jeugdzorg (JeugdzorgPlus) wordt verplicht
• Mochten gemeenten geen passende en dekkende
indeling voor regionale samenwerking kunnen maken,
dan gaat het Rijk de indeling bij AMvB vastleggen
(1 januari 2014)
Kwaliteit en toezicht
• College van B&W moeten zich verantwoorden aan de
•
-
-
gemeenteraad
Certificering:
Instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering
moeten aan bepaalde basis kwaliteitseisen voldoen om een
certificaat te kunnen krijgen
Gemeenten mogen uitsluitend contracten afsluiten met
instellingen die een dergelijk certificaat hebben gekregen
1 oktober 2013 wordt het normenkader certificering door het
Rijk vastgesteld.
1 januari 2014 wordt door het Rijk gestart met het certificeren
van instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering
De samenwerking tussen de inspectie en gemeenten wordt
uitgewerkt in het ‘Afsprakenkader toezicht’ door het Rijk en
VNG (januari 2014)
Overgangsmaatregelen
• Zorg of reeds een recht op jeugdzorg vóór 1 januari 2015
=> dezelfde zorgaanbieder in 2015. Tot een jaar na
inwerkingtreding van de Jeugdwet geldig.
• Voor pleegzorg geldt geen einddatum. Pleegkinderen
blijven bij dezelfde pleegouders.
Termijn overgangsmaatregelen
• Regionaal transitiearrangement (samenwerkende
gemeenten geven aan hoe ze de continuïteit van zorg
realiseren en frictiekosten beperken) in alle regio’s is op
31 oktober 2013 een feit.
• Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ)
beoordeeld voorafgaand aan 31 oktober 2013 de
regionale arrangementen.
• Mocht TSJ constateren dat de continuïteit van zorg of de
samenwerkingsafspraken tussen gemeenten niet
voldoen, dan zal het Rijk een aanwijzing geven aan de
betreffende regio (november 2013).
Financiën
• Eén financieringssysteem (ontschotting)
• Financiering via het gemeentefonds
• Het Rijk heeft op 31 mei 2013 de voorlopige verdeling van
•
-
het budget per gemeente gepubliceerd.
Efficiencytaakstelling van 450 miljoen:
In 2015 => 120 miljoen
In 2016 => 300 miljoen
Vanaf 2017 => 450 miljoen
Wetgevingstraject
Rijk
• Op dit moment ligt wetgeving bij de Raad van State
• Juni-december 2013 parlementaire behandeling
Staten-Generaal
• 1 januari 2014 publicatie Staatsblad
• 1 januari 2015 inwerkingtreding
Gemeente
• December 2013 stellen de gemeenteraden het stappenplan
(hoofdpunten gemeentelijk beleid) en beleidsplan (definiëren
aanbod en regionaal aanbod) vast
• Januari-oktober 2014 inkoopproces
• Februari 2014 vaststellen modelverordening van VNG
• Najaar 2014 vaststellen begroting 2015
Ondersteuning gemeenten
• Transformatieagenda wordt opgesteld door VNG en het
Rijk om gemeenten te ondersteunen bij het realiseren van
de doelen van de stelselwijziging;
• Werkagenda’s: Binnen werkgroepen overleggen partijen
over de uitvoering van bepaalde onderdelen van het
jeugdstelsel (werkagenda passend onderwijs)
• Transitiebureau (VNG en Rijk) deelt kennis die essentieel
is voor de transitie en transformatie met gemeenten en
partners
• Afspraken met koepels: VNG maakt afspraken met
koepelorganisaties die gemeenten kunnen helpen bij het
inrichten van de jeugdhulp
Tot slot
• De data en andere gegevens komen uit het Transitieplan.
• De genoemde gegevens en planning kunnen wijzigen
naar aanleiding van de wetsbehandeling.