Geboortezorg in Nederland

Rijksinstituut voor volksgezondheid
en milieu
ministerie van volksgezondheid,
welzijn en sport
www.gezondheidszorgbalans.nl
Geboortezorg in Nederland
= 1000
baby’s
In Nederland worden
JAARLIJKS 185.000
Jaarlijks sterven 8,4 moeders
tijdens of kort na de geboorte
Jaarlijks sterven 1.650 baby’s
kort voor, tijdens of kort na de
geboorte
baby’s geboren
De Graaf et al., 2013; CBS Statline, 2013, CBS Statline, 2014
Steeds meer bevallingen vinden plaats in het
ziekenhuis onder begeleiding van een gynaecoloog
100%
80%
geboorte in het ziekenhuis, 2e of 3e lijn
60%
40%
geboorte thuis of poliklinisch, 1e lijn
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
20%
2009
2010
Bevallingen vanaf een
zwangerschapsduur van 22+
weken (in 2012)
0%
2011
2012
Intentie
21% had de intentie om
thuis te bevallen
48% poliklinisch (of in
een geboortecentrum)
onder begeleiding van
een verloskundige
Werkelijkheid
21%
16%
14%
14% poliklinisch onder
begeleiding van een
verloskundige
48%
70% in het ziekenhuis
onder begeleiding van een
gynaecoloog
70%
15% had een medische
reden om in het ziekenhuis te bevallen
16% had nog geen keuze
gemaakt
In werkelijkheid beviel
16% thuis
15%
1e lijn, thuis
1e lijn, poliklinisch
2e of 3e lijn, ziekenhuis
geen keuze
16%
Bron: PRN 2012; databewerking T. de Neef
Manier van bevallen in het ziekenhuis onder leiding van een
gynaecoloog is veranderd
↗
Ongeplande keizersneden
↗
↗
van 11,2% in 2005
naar 12,6% in 2012
Spontane bevallingen
Inleidingen
Geplande keizersneden
1,5% in de periode
2005-2012
↘
van 59,0% in 2005
naar 63,2% in 2012
van 14,7% in 2005
naar 24,5% in 2010
daarna een lichte afname
naar 23,6% in 2012
Kunstverlossingen
van 27,9% in 2005
naar 22,4% in 2012
vrouwen met een voldragen eerste kind in hoofdligging (laagrisicogroep)
Bron: PRN, 2005-2012
Bij 1 op de 5 geboorten is de moeder 35+
25%
Een hogere leefttijd van de moeder is een risicofactor voor moeder
(meer kans op zwangerschapscomplicaties en ingrepen tijdens de
bevalling) en kind (sterfte rond de geboorte)
12,4% van de moeders
was 35 jaar of ouder bij
de geboorte van het
eerste kind
2012
12,4%
20%
37,2%
15%
21,8%
10%
5%
0%
1950
1e kind
2e kind
3e of volgende kind
1960
1970
1980
1990
2000
2010
Percentage 35+ moeders bij levendgeboren kinderen
Bron: PRN, 2012; CBS Statline, 2013
Toegankelijkheid en kwaliteit van geboortezorg
Ruim 80% van de zwangere vrouwen meldt
zich vóór de 10e week
bij de verloskundige of
huisarts. Voor vrouwen
in een achterstandswijk
ligt dit 4% lager
Het merendeel (ruim
95%) van de bevallen
vrouwen is erg tevreden
over de kraamzorg
Het percentage vrouwen
dat gedurende de
zwangerschap rookt, is
in 10 jaar gehalveerd.
In 2010 rookte nog
steeds 6,3%
In 2010 geeft bijna
driekwart van de
moeders volledige
borstvoeding, direct
na de geboorte
Bron: CQI, 2010
Bron: CBS, 2010
Bron: Lanting et al, 2010
Bron: PRN, 2012
Bijna 100% kan binnen een half uur met
een auto het ziekenhuis bereiken
Bij nood kan bijna 100% binnen drie kwartier
met de ambulance in het ziekenhuis zijn
Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid, 2014
Bron: Nationale Atlas Volksgezondheid, 2014
Sterfte rond zwangerschap en geboorte
↘ De foetale sterfte is sinds
2004, net als in Denemarken en
Italië sterk afgenomen
5
4
4,3
3
2,9
Foetale sterfte
2
(=doodgeboorte na 28+
weken zwangerschapsduur)
per 1.000 levend- en doodgeborenen
Finland
Denemarken
Duitsland
Noorwegen
Italië
Portugal
Oostenrijk
Spanje
Zweden
België:
Nederland
Vlaanderen en Brussel
Schotland en Noord-Ierland
Verenigd Koninkrijk :
↘ De neonatale sterfte is in Nederland,
Ierland
2010
Frankrijk
2004
1
tov 2004 sterk afgenomen, maar is in vergelijking met andere Europese landen nog aan
de hoge kant
0
5
4
3
2,8
Neonatale sterfte
2
2,2
(=sterfte binnen 28 dagen na de geboorte,
na 24+ weken zwangerschapsduur)
per 1.000 levendgeborenen
Finland
Zweden
Denemarken
Noorwegen
Portugal
Oostenrijk
Verenigd Koninkrijk
België:
Vlaanderen en Brussell
Nederland
2010
Spanje (Valencia)
2004
1
0
Bron: Euro-Peristat, 2013; Euro-Peristat 2008
Bronnen:
Websites:
Euro-Peristat, 2008; Euro-Peristat, 2013; PRN, Jaarboeken;
www.gezondheidszorgbalans.nl
www.perinatreg.nl
www.europeristat.com
Lanting et al., 2010; Ravelli et al., 2013; CQI, 2010; CBS Statline, 2013.
Zie www.gezondheidszorgbalans.nl voor uitgebreide bronomschrijving