Week 1 - Biologie IJsselcollege

Week 1;
Er is nog niet echt sprake van een zwangerschap, maar bij een zwangerschap wordt uitgegaan van de
datum van de laatste menstruatie. In deze week vind je menstruatie plaats, over ongeveer twee weken
zal er een eisprong plaatsvinden, waarna een zwangerschap kan ontstaan. Van de 1ste tot de 14de
dag rijpt er een eitje in de eierstokken. Rond dag 14 is dit eitje rijp en vindt er een eisprong plaats.
Week 2;
Er is in deze week nog steeds niet echt sprake van een zwangerschap. Je menstruatie is net achter
de rug. Je eisprong zal over ongeveer een week plaatsvinden, waarna er een zwangerschap kan
ontstaan.
Week 3;
Je baby is nog minder dan 1 mm groot.
Je baby is nog minder dan 1 mm groot. In deze week zal waarschijnlijk je eisprong plaatsvinden. Een
eicel maakt zich vrij uit een van de twee eierstokken en begint zijn reis naar de baarmoeder. Een
zaadcel heeft nu 12 tot 24 uur de tijd om het eitje te bevruchten. De reis gaat via de eileider, en zal
hier 300 miljoenen zaadcellen tegen komen, maar één zaadje kan het eitje bevruchten, hierna wordt
de eicel hermetisch afgesloten voor anderen. Als het eitje wordt bevrucht door een zaadcel begint het
zich direct te delen en vervolgd zijn weg, al gauw wordt het een trosje van tientallen cellen. Het
bevruchte eitje bevat de chromosomen, die de blauwdruk van jouw kindje zijn zoals het er later uit
komt te zien en hoe het zich ontwikkeld. Zo'n dertig uur naar de bevruchting deelt het bevruchte eitje
zich in twee identieke cellen, na tien uur delen de cellen zich weer, naar vier cellen. Na drie dagen zijn
er zestien cellen. Na vier dagen is het een hompje van meer dan honderd cellen. En naar zes dagen
zijn het al honderdvijftig cellen. Het eitje wordt nu blastocyst genoemd en lijkt op een klein besje. Het
bestaat uit twee lagen: de buitenste wordt later de placenta, het binnenste de baby. In de
eerstvolgende dagen zweeft de blastocyst vrij rond in de baarmoeder en wordt gevoed met een soort
melk uit de klieren van de baarmoederwand. Tegen het eind van de derde week begint het besje zich
te hechten aan de verdikte baarmoederwand, wat we implantatie noemen. Als dit gebeurd is, spreken
we van conceptie. Ondertussen wordt door het hormoon oestrogeen en progesteron de baarmoeder
gereed gemaakt zodat het bevruchte eitje zich kan innestelen, dit duurt ongeveer een dag of drie, en
zolang duurt het ook voor het eitje in de baarmoeder is aangekomen. De innesteling van de eicel vindt
weer ongeveer vier dagen later plaats, dit gaat soms gepaard met een beetje bloedverlies, waardoor
sommige vrouwen denken nog een lichte menstruatie gehad te hebben. Bij de bevruchting staat het
geslacht van jouw kindje al vast. De foto hier onder is een bevrucht eitje van nog geen dertig uur na
de conceptie.
Week 4;
Je baby is nog minder dan 1 mm groot.
In deze periode kan het vermoeden ontstaan dat je eventueel zwanger bent. Je zult binnenkort je
menstruatie verwachten, en misschien heb je al enige tekenen wie kunnen wijzen op een
zwangerschap. Je baarmoedermond verandert in deze periode van rozerood naar blauwachtig, dit
komt omdat deze door de hormonen meer doorbloed raakt. Je schaamlippen raken ook meer
doorbloed en daardoor raken deze ook wat meer opgezwollen. Sommige vrouwen hebben iets meer
last van afscheiding, dit is heel normaal. In jouw baarmoeder heeft de boel ook niet stilgezeten, de
cellen vermenigvuldigen zich in een razend snel tempo en gaan verschillende functies vervullen. De
buitenste laag cellen rond het embryo vormt een soort wortel die vanuit de baarmoederwand de basis
wordt van de placenta. Intussen groeperen de binnenste cellen zich in twee, dan drie lagen, die later
zullen uitgroeien tot verschillende lichaamsdelen van je baby. Andere cellen ontwikkelen zich tot het
vruchtvlies. Aan het eind van de week heeft het embryo zich geheel in de baarmoederwand genesteld.
Langzaam aan wordt de placenta en dooierzak gevormd, waaruit het embryo bloedlichaampjes kan
vormen, ook wordt er een begin gemaakt aan het ontstaan van de baby. Een hele belangrijke week
waarin niks mag misgaan. Hoe moeilijk het ook is om je vermoeden te bevestigen, het doen van een
zwangerschapstest heeft in deze week nog echt geen zin. Het embryo geeft een hormoon af dat zorgt
dat jij geen menstruatie krijgt...
Op de foto hier onder een eitje vijf dagen na de bevruchting.
Week 5;
Je baby is ongeveer 2 mm groot.
In deze week ben je voor het eerst overtijd. Vanaf nu zou je een zwangerschapstest kunnen doen, je
kan je ook opgeven voor moeders voor moeders, die dan deze test voor je doen (meer info. hoofdstuk
Moeders voor Moeders). Je baby heeft nu ongeveer de grote van een rijstkorrel, en heeft een soort
staartje, er is een begin van het ruggenmerg en hersenen, ook het begin van het hartje vindt deze
week plaats. Het eerste stadium in de ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel is de vorming van
een groef in de bovenste laag cellen aan het staarteinde van het embryo. De cellen bollen op en
vormen de holle zenuwbuis. Het ene einde van die buis groeit uit tot de hersenen, het andere tot het
ruggenmerg. Er ontstaan ook stukken weefsel die later de ruggengraat, de ribben en buikspieren
zullen worden. Vanaf dag 21 na de conceptie begint het hartje te kloppen. Als je ziet wat voor
belangrijke dingen er zo in het begin al worden aangelegd, kun je misschien wel begrijpen, dat het
zeker nu heel belangrijk is te letten op een aantal zaken zoals goed eten, niet roken, niet drinken,
geen medicijnen zonder dat de arts weet dat je zwanger wilt worden etc, hierover meer info, in het
hoofdstuk over gezondheid tijdens de zwangerschap. De baby is nu ongeveer twee millimeter groot.
Ondanks dat jouw buik nog plat is, begin je toch al verschillen te merken. Je hebt misschien al last van
zwangerschapsverschijnselen als misselijkheid, meer plassen, sneller moe. Dat je sneller moe bent is
niet zo raar, want jouw lichaam gaat 40% meer bloed produceren, en hier moeten jouw nieren heel
hard voor werken. Jouw tepelhof wordt groter en donkerder, en je hebt waarschijnlijk ook wel last van
gezwollen gevoelige borsten. Je hart gaat in deze periode 15 slagen per minuut sneller kloppen, en
ook ga je 15% meer lucht in ademen. Ondanks dat je kindje dus zo klein is heeft het al een hele grote
invloed.
Week 6;
Je baby is ongeveer 5 mm groot.
Deze week kan je het echt zeker weten, je bent zwanger. Je baby ziet er nu uit als een piepklein
oortje, en het hoofdje, nek, ogen en oren zijn al gevormd. De ogen hebben zelfs al een lens. De
oogleden ontwikkelen zich pas later. De hersenen zijn al weer iets verder ontwikkeld. Je baby heeft al
een bloedsomloop. Ook is er al een begin gemaakt in de ontwikkeling van de organen als de nieren,
lever en maagdarmsysteem. In deze week begint het hartje van jouw kindje te kloppen. Met een
inwendige echo is het vaak in dit stadium al waar te nemen. Het hartje van jouw kindje klopt erg snel
en op de echo ziet het eruit als een soort knipperlichtje. Hoewel je baby nog geen echt gezicht heeft,
heeft hij al wel een nek, een hersenmassa en een soort bobbelig hoofd. De vorming van het hoofd
wordt snel gevolgd door de ontwikkeling van buik en borstholten. Er komt een begin van de armen,
het lijken in het begin net peddels, zonder vingertjes. Misschien heb je al last van
ochtendmisselijkheid, of andere zwangerschapstekenen. Vanaf deze week kan je ook meedoen met
Moeders voor Moeders. In jouw urine zit in de eerste maanden van de zwangerschap een hormoon
waarvan medicijnen gemaakt kunnen worden, die andere vrouwen kunnen helpen ook zwager te
worden. Voor plassen hoef je waarschijnlijk in deze periode niet veel moeite te doen. Je baarmoeder
groeit nog steeds in je bekken, en oefent zo druk uit op jouw blaas.
Week 7;
Je baby is ongeveer 1 cm groot.
Je baby begint zich al te vormen naar een mensje, het heeft al duidelijk armpjes en beentjes, en is zo
groot als de nagel van je pink. De armen en benen ontwikkelen zich in deze periode zeer snel. De
armen iets sneller dan de benen. Dit blijft na de geboorte ook zo, je kindje kan sneller dingen
vastpakken dan lopen. Het staartje is verdwenen. De ruggenwervel heeft 32 tot 34 wervels gevormd.
Het skelet is nog niet verbeend, het is dus nog heel zacht. Het hartje is nu helemaal af, en het
belangrijkste het klopt al. Het hartje bestaat uit één holte met vier kamers. Het is al sterk genoeg om
bloedcellen door het lijfje te pompen. De uitlopers van de zenuwcellen beginnen contact met elkaar te
maken. Per minuut worden er zo?n 100.000 nieuwe zenuwcellen aangemaakt. Nog voor de geboorte
worden dat er 100 miljard. Ook de hersenen functioneren al. De lippen, neusvleugels en tong zijn ook
al gevormd. Het is zelfs al duidelijk waar de tanden zullen komen. Er zijn al echte tandenstompjes
aanwezig. De lever maakt bloedcellen aan. Belangrijk is ook dat de hersencellen nu contact met
elkaar beginnen te maken. Vanaf week zeven wordt het embryo foetus genoemd. Hoewel het hoofdje
er nog wat bobbelig uitziet en in een wat eigenaardige hoek op het lijf staat, het ligt voorover op de
borst, krijgt het toch al een menselijke vorm. De hormonen kunnen jouw lichaam aardig dol maken.
Misschien ben je heel erg misselijk, en ook wisselt je stemming misschien vaak van blij naar verdrietig.
Misschien merk je wel dat je onder invloed van de hormonen ook sterker ruikt. De hormonen kunnen
er ook voor zorgen dat in de eerste maanden van de zwangerschap je meer last hebt van acne. Na de
derde maand is dit veelal ook verdwenen, en zal je er misschien beter uit zien dan ooit. Deze
hormonen heb je toch nodig om te zorgen dat alle goede stoffen bij jouw kindje terechtkomen. Bij de
meeste vrouwen is de ergste misselijkheid na de eerste drie maanden verdwenen.
Week 8;
Je baby is ongeveer 2 cm groot.
Een belangrijke week want de inwendige organen van je baby zijn nu helemaal gevormd. Je baby
begint al een echt mensen gezichtje te krijgen. Je kindje is in een paar weken tijd tot vele miljoenen
cellen uitgegroeid. Ondanks dat je de risico volle weken nog niet voorbij bent, neemt de kans op een
miskraam of dat er iets fout gaat met je kindje sterk af. In de eerste maand heeft je kindje tot 60%
kans op afwijkingen als er iets mis gaat, in de tweede maand is dat nog 30% en in de derde maand
daalt dit zelfs tot maar 10%. Maar het blijft natuurlijk oppassen met ziektes als rodehond,
toxoplasmose, je eetgewoonte etc.
En het leuke, je kan het nog niet voelen, maar je baby begint al te bewegen. Het hard je klopt al
krachtig met een duidelijk ritme. De huid is zo dun als papier waardoor de bloedvaten er doorheen
schemeren. De grootste gewrichten zoals de heupen, schouders, ellebogen en knieën worden nu
gevormd. Aan de handjes begin je al steeds duidelijker vingertjes waar te nemen. Na deze periode
gaat de groei van je kindje heel hard wel een cm per week.
Week 9;
Je baby is nu ongeveer 3 cm en weegt ongeveer 2 gram. Je baby groeit nu ongeveer een centimeter
per week. Je zit nu in het begin van je derde maand. Je kindje is in de afgelopen weken razendsnel
gegroeid van eicel naar embryo. Het kindje heeft nu al echt een neusje. Ook de vingertjes en teentjes
beginnen zich te vormen. Er zullen geen grote organen meer gevormd worden, vanaf deze tijd
ontwikkelen de organen zich alleen nog maar verder. De ogen zijn al geheel ontwikkeld ondanks dat
ze nog bedekt zijn met weefsel. Deze week begint de vorming van het skelet. In de negende week
wordt de borstholte gescheiden van de buikholte door een spierrand die zich later ontwikkelt tot een
middenrif, dat heel belangrijk is voor het ademhalen. Je kindje begint steeds meer op een echt mensje
te lijken, het kikkervisje idee begint geheel te verdwijnen. Het is nog niet vast te stellen of het om een
jongetje of een meisje gaat, want de geslachtsorganen worden pas later aangelegd.
Week 10;
Je baby is nu ongeveer 4,5 cm en weegt ongeveer 5 gram.
Vanaf nu heet je baby geen embryo meer maar foetus. Aan het eind van deze week ontstaat de
placenta. De navelstreng is geheel gevormd en het bloed stroomt er doorheen. Het hoofdje is in
verhouding nog wel erg groot met de rest van het lichaam.
Op het gezichtje komt al echt duidelijke gelaatstrekken. De oortjes zijn van binnen al helemaal klaar,
en de oorschelp begint te groeien. De armpjes zijn al weer verder gegroeid, en hebben inmiddels
handjes met vingertjes en een duimpje. De longen groeien in de borstholte en in de buik worden de
ingewanden gevormd. Vanaf deze periode beginnen de geslachtsorganen gevormd te samen met het
urinewegstelsel. Het geslacht van je kindje is al bepaalt bij de bevruchting. Maar ondanks dat het
vanaf het begin al vast staat wat het geslacht gaat worden zien jongetjes en meisjes er de eerste twee
maanden hetzelfde uit, ze hebben allebei een spleetje met een knopje en aan weerszijden
langgerekte verdikkingen. Heb je erg last van bijvoorbeeld ochtendmisselijkheid, dan begint het
waarschijnlijk rond deze periode al wat af te nemen. Je tepels zijn duidelijk groter en anders van kleur
aan het worden...
Week 11;
Je baby is nu ongeveer 5.5 cm en weegt ongeveer 10 gram.
Je baby is deze week in gewicht verdubbeld. De geslachtsorganen ontwikkelen zich verder. De
inwendige organen zijn zo goed als klaar, en beginnen te werken. De kans dat er nu nog iets fout gaat
in de aanleg van je kindje, neemt nu af, bijna alles is nu ontwikkeld, en je baby zal nu voornamelijk
alleen nog maar gaan groeien, en sterker worden. In de zevende week begonnen de uitlopers van de
hersencellen contact met elkaar te zoeken, in deze week worden ze met elkaar verbonden. Dit is heel
belangrijk voor de intelligentie van jouw kindje, want al in deze periode wordt al veel bepaalt over de
aanleg van jouw kindje voor later. Ondanks dat dit al voor een groot gedeelte vaststaat, is dit nog niet
aan te tonen. De uitlopers van de hersenen groeien in deze periode hard uit tot een uitgebreid netwerk
van verbindingen. Je kindje begint al echt op een mensje te lijken. Het hoofd word wat ronder,
waardoor de ogen meer op zijn plaats komen. Het hartje pompt al echt bloed door het lichaampje. De
enkels en de polsen zijn gevormd, en ook de ellebogen en de knieën zijn in ontwikkeling. Je kindje is
al in staat om zelf bloedcellen aan te maken. De dooierzak sterft af, want die heeft je kindje nu niet
meer nodig voor de voedselvoorziening.
Week 12;
Je baby is nu ongeveer 6.5 cm en weegt ongeveer 18 gram.
Een hele belangrijke week. Veel vrouwen zien de twaalfde week als mijlpaal in hun zwangerschap.
Het grootste gedeelte van de risico volle periode zit erop. Een reden om je zwangerschap nu ook aan
andere te vertellen, als je het al zolang voor je hebt weten te houden. Ook beginnen de meeste
zwangerschapskwaaltjes na deze periode af te nemen. Dit komt omdat de hormonen die voor de
zwangerschap zorgen sterk af beginnen te nemen, en ook is jouw lichaam nu meer aan de
zwangerschap gewend. Je kindje is nu ook geheel klaar, en groot alleen nog maar groter en sterker.
Je baby kan al echt op zijn/haar duimpje zuigen, en de navelstreng vastpakken, rekt zich uit en kan al
lekker gapen. Het hartje ontwikkeld zich verder, en bestaat nu uit twee kamers en twee voorkamers.
Het hartje nestelt zich nu ook op de goede plaats bij jouw kindje. Het hartje heeft inmiddels ook
hartkleppen gekregen. De navelstreng werkt inmiddels ook volop en hierdoor pompt het hartje maar
liefst een kwart liter bloed per minuut, en slaat wel 150 keer.
De baby groeit hard en vervolmaakt zich. Rond deze periode zal je voor het eerst naar de
verloskundige gaan. Hoewel je het nog niet kan voelen is je kindje al echt de spiertjes aan het trainen,
die het straks nodig heeft om te kunnen gaan ademhalen. De hersenen en spieren werken al echt
samen.
Week 13;
Je baby is nu ongeveer 7.5 cm en weegt ongeveer 30 gram.
De eerste drie spannende maanden zijn voorbij, de kans dat er nu nog iets fout gaat, is een heel stuk
kleiner geworden, je kan nu met een gerust hart aan iedereen vertellen dat je zwanger bent, als je dat
al niet hebt gedaan. Jouw lichaam is inmiddels ook gewend aan de grote hoeveelheid hormonen, en
het kleintje in jouw buik. Misschien moet je in deze periode wel voor een eerste echoscopie, en krijg je
de baby voor het eerst te zien. Je kan dan ook het hartje horen kloppen. Soms is het hartje rond deze
periode bij de verloskundige nog niet te horen, je kindje verstopt zich misschien nog wel in jouw
bekken. Je baby is al helemaal af, maar het is nog lang niet levensvatbaar, het heeft de komende
maanden nog echt nodig om te groeien, en de organen moeten nog rijpen om straks goed te kunnen
werken. De nek van je baby is ontwikkeld en zijn hoofd kan vrij bewegen. Zijn gezicht is gevormd,
compleet met neus, mond en oren. De benen beginnen ook wat langer te groeien.
Week 14;
Je baby is nu ongeveer 8.5 cm en weegt ongeveer 60 gram.
In deze periode beginnen de zwangerschapskwaaltjes af te nemen. In middelste drie maanden zal je
vaak het minste last hebben van kwaaltjes door je zwangerschap. Je begint misschien ook al een
beetje een buikje te krijgen. Als je ouder dan 36 jaar bent of er komen erfelijke afwijkingen in de familie
voor dat zal je rond deze periode voor je vruchtwaterpunctie moeten. De tastzin, het eerste zintuig van
je kindje begint al te werken. Je baby krijgt al wat haargroei, het heeft al hoofdhaar en wenkbrauwen.
De verloskundige kan het hartje al horen. De hartslag is tweemaal zo snel als die van een
volwassenen. De hersenen sturen al echt de spieren aan, waardoor de armen buigen bij de elleboog
en pols. Jouw kindje is zelfs al in staat het duimpje los van de andere vingertjes te bewegen. De
tastzenuwen zorgen ervoor dat de baby zijn eigen lichaampje kan voelen, maar ook bijvoorbeeld de
navelstreng kan vastpakken. Ook kan het uit een reflex dat de baby op zijn duimpje zuigt. De baby
drinkt al van het vruchtwater, en de nieren werken waardoor je baby ook al een beetje plast. De
oortjes zitten al netjes op zijn plaats aan de zijkanten van het hoofdje. Het hoofdje groeit minder hard
dan de rest van het lichaampje, en komt hierdoor wat meer in verhouding tot de rest. Misschien ben je
af en toe wat duizelig, dit komt omdat jouw hart sneller klopt om aan de grotere vraag van bloed te
voldoen. Ben je veel duizelig en moe, laat dan je bloed een controleren, misschien heb je iets last van
bloedarmoede. De verloskundige kan dit eenvoudig door een vingerprikje vaststellen. De duizeligheid
kan ook veroorzaakt worden door lage bloeddruk. Heb je normaal nogal last van een verhoogde
bloeddruk, dan zul je zien dat in de middelste drie maanden jouw bloeddruk vaak wat stabieler is, om
aan het eind van de zwangerschap weer wat hoger te worden. Deze periode is toch al de periode van
genieten, de middelste drie maanden. De meeste kwaaltjes van het begin zijn verdwenen, en jouw
zwangerschap is nog niet zo zwaar dat je last hebt van kwaaltjes waar je aan het eind van de
zwangerschap last van hebt.
Week 15;
Je baby is nu ongeveer 11 cm en weegt ongeveer 90 gram.
Je baby groeit hard door. Met jouw gaat het waarschijnlijk ook allemaal wel goed. Af en toe kan je last
hebben van rare eetbuien, augurken bijvoorbeeld, let wel op met wat je eet, want je hebt natuurlijk
voldoende vitaminen en mineralen nodig, niet alleen voor je baby, maar ook voor jezelf om niks te kort
te komen, want ook al lijkt het makkelijk, een zwangerschap vraagt toch wel wat van je lichaam.
Daarom is het ook belangrijk voldoende rust te nemen. Misschien begin je al echt een buikje te
krijgen, en je kleren zitten waarschijnlijk ook al een stuk strakker. Je taille verdwijnt ook, iets waar veel
vrouwen problemen mee hebben. Je baby stopt al de energie in het groter en sterker worden. Het
hoofdhaar word dikker. En je kindje heeft nu ook al wimpers. De drie botjes in het middenoor worden
hard, en waarschijnlijk kan je kindje nu horen, hoewel het gehoorcentrum in de hersenen nog niet
ontwikkeld is. De gezichtzenuwen beginnen ook te werken, en je kindje opent en sluit het mondje,
fronst, wenkbrauwen worden opgetrokken. Je kindje kan dus gekke bekken trekken. Ook wordt er een
begin gemaakt met de zuig en zoek reflexen. En ook kan de baby het hoofdje al heen en weer
bewegen. Door het vruchtwater worden geluiden goed doorgegeven en je kindje zal geluiden horen
van jouw maag die rommelt, jouw hart horen kloppen, en jouw stem.
Week 16;
Je baby is nu ongeveer 15 cm en weegt ongeveer 120 gram.
Je kindje trappelt al met de voetjes en zwaait met de handjes. Bij je eerste zwangerschap zal je dit
nog niet voelen, bij een volgende zwangerschap zal je het gevoel misschien al wel herkenen. Je baby
is nu helemaal bedekt met donshaar, en dit blijft zo tot de 37ste week. Ook is jouw kindje bedenkt met
huidsmeer, dit om de baby te beschermen tegen het vruchtwater, waar hij de hele tijd in ronddobbert.
Dit huidsmeer wordt gevormd door de talgkliertjes. De vingertjes en teentjes krijgen nu nageltjes. Je
kindje krijgt nu ook wimpers. Het hoofd begint steeds beter in verhouding te komen, hoewel het nog
wel vrij groot is. Het gezichtje begint steeds menselijker te worden. De ogen en mond zijn nog wel heel
groot, en de kin klein Je baby is nog helemaal bedekt met donshaar, om hem of haar warm te houden.
Een arts kan misschien via een echoscopie al zien of het een jongetje of een meisje wordt. Je hebt nu
ongeveer 250ml vruchtwater. De hoeveelheid vruchtwater neemt toe tot de zevende maand, en zal
dan ongeveer 800 tot 1000ml zijn. De baby heeft nog heel veel ruimte om lekker rond te zwemmen en
op deze wijzen het lichaampje te trainen, om lekker sterk te worden.
Week 17;
Je baby is nu ongeveer 18 cm en weegt ongeveer 150 gram. Je kindje is ongeveer zo groot als je
hand en begint al meer lichaamsvet te krijgen. Je buik wordt al groter, en je kleren beginnen misschien
al echt te strak te zitten. Gemiddeld zal je tussen de 2,5 en 5kg zijn aangekomen. Je baarmoeder reikt
3,5 tot 5cm onder je navel. Voor jouw omgeving wordt het ook steeds duidelijker dat je zwanger bent.
Rond deze periode zal je bij de verloskundige terug moet komen voor het tweede bezoek. Je kindje
kan nu ook geluiden van buitenaf opvangen en hier van schrikken. Alle ledenmaten zijn nu gevormd,
en de borstspieren beginnen al bewegingen te maken alsof je kindje ademt. Je kindje beweegt flink in
de rondte om zijn lichaampje sterker te maken. Als het een volgende zwangerschap is dan zal je
misschien je kindje al voelen bewegen. Is het je eerste dan komt dit misschien pas over een paar
weken. Het is een gevoel als een vlindertje dat in jouw buik kriebelt. Bij een volgende zwangerschap
zal je het gevoel eerder herkennen, omdat je het al eerder hebt meegemaakt. Raak niet in paniek als
je niks voelt, het kan nog tot de vijfde maand duren voordat je het gevoel herkent.
Week 18;
Je baby is nu ongeveer 20 cm en weegt ongeveer 200 gram. Gemiddeld zal je ongeveer vier kilo
zwaarder zijn dan aan het begin van je zwangerschap. Je baby dobbert heerlijk rond in het
vruchtwater, dit kan nog, want je baby heeft nog al de ruimte. Schopt met de beentjes en grijpt met de
handjes. Via de placenta krijgt de baby alle voedingsstoffen die het nodig heeft om te groeien en
sterker te worden. Veel bewegen is ook belangrijk voor de hersenen, deze leren de bewegingen te
coördineren. De hersenen van je baby groeien vanaf deze week erg hard, wel 90gram per maand. Je
baby kan door de oogleden al het verschil van donker en licht onderscheiden, en heeft dus ook door
wanneer jij bijvoorbeeld in de zon zit. Rond deze periode kan je verloskundige voelen of je misschien
zwanger bent van een tweeling. In zijn groeiende longen worden kleine luchtzakjes (de alveoli)
gevormd. Je baby neemt als slokjes van het vruchtwater, en gaat hierdoor ook al plassen. Het drinken
van vruchtwater is ook van belang om de longen te trainen. Let goed op met tillen en bewegen. Onder
invloed van hormonen en het zwaarder worden door de zwangerschap kan je last krijgen van je rug.
Til niet te zwaar, en buig je knieën bij het oppakken van dingen. Ook de spieren van je bekken worden
slapper door de hormonen. Dit is allemaal nodig om je kindje de ruimte te geven, en vooral zodat het
straks via jouw bekken geboren kan worden.
Week 19;
Je baby is nu ongeveer 22 cm en weegt ongeveer 250 gram. Als je voor de eerste keer zwanger bent,
begin je misschien nu je baby voor het eerst te voelen. Het voelt alsof je een vlindertje in je buik hebt,
zo licht. Je zwangerschap begint hierdoor steeds echter te lijken. Bij jouw kindje beginnen nu stompjes
te vormen voor wat later de volwassen tanden gaan worden. Deze groeien achter de melktanden. Je
kind drinkt nu elke dag een flinke hoeveelheid vruchtwater. Wel 12ml vruchtwater per 24 uur. Dit
vruchtwater plast je kindje ook weer uit in het vruchtwater. Per etmaal produceert je kindje 15 tot 17ml
urine. Dit klinkt misschien een beetje vies, maar het vruchtwater wordt constant ververst, en de vieze
afvalstoffen die zweet jij weer uit. Tegelijkertijd beginnen de darmen sappen te produceren waardoor
je kindje de vloeistof gemakkelijker verwerkt. Zijn nieren filteren het vruchtwater en de baby plast het
vervolgens weer uit. Het is ook van groot belang dat jij voldoende drinkt. Dit kan je doen in de vorm
van water en vruchtensappen. Veel drinken zorgt ervoor dat jij ook al je afvalstoffen weer kwijtraakt,
en ook voorkomt het dat je slecht na de wc kan, waar veel zwangere vrouwen last van hebben.
Week 20;
Je baby is nu ongeveer 25 cm en weegt ongeveer 320 gram.
Je bent op de helft van de zwangerschap. Vanaf nu zal je buik flink gaan groeien, en zal het voor de
buitenwereld ook steeds duidelijker worden dat je zwanger bent. De verloskundige kan nu al echt aan
je buik voelen, hoever je ongeveer zwanger bent. Dit doet ze door te kijken hoeveel vingers je buik is
onder de navel. Je baarmoeder komt nu ongeveer tot jouw navel. Je kindje is qua lengte nu ongeveer
op de helft van de eigenlijke lengte dat het bij de geboorte zal hebben. Misschien heb je wat moeite
met slapen, doordat jouw baby net actief wordt als jij gaat slapen. Dit komt omdat als jij veel beweegt
je de kleine in slaap schommelt. Je kan het beste op je buik slapen, dit omdat er anders belangrijke
aders dichtgedrukt kunnen worden, waardoor je kramp in jouw benen krijgt. Probeer eens te slapen
met je been op een kussen. Je kan ook eventueel een speciaal kussen aanschaven dat het slapen
prettiger maakt, dit kussen kan je na de geboorte ook nog voor de borstvoeding gebruiken. Met een
echo is het geslacht van jouw kindje misschien al wel vast te stellen. In het hartje bevindt zich nog een
ovale opening die zich binnen drie dagen na de geboorte van je kindje sluit. Dit zorgt voor de
zuurstofopnamen in het bloed. In jouw buik krijgt jouw kindje nog de zuurstof via de navelstreng.
Week 21;
Je baby is nu ongeveer 27 cm en weegt ongeveer 380 gram. Je bent nu aan het begin van je vijfde
zwangerschapsmaand. Je baarmoeder reikt ongeveer tot 1cm boven je navel. Je buik begint al
duidelijk dikker te worden. Of jij last van zwangerschapsstrepen krijgt is erfelijk bepaalt, en is niet
geheel te voorkomen. Je krijgt het wel of niet. Wel kan je zorgen dat je jouw buik zo goed mogelijk
verzorgt, door steunend ondergoed en je buik in te smeren zodat deze soepel blijft. Deze strepen
verdwijnen nooit meer helemaal, maar worden door de jaren wel veel lichter, waardoor je ze minder
ziet. Je begint misschien wel te merken dat de zwangerschap toch wel wat invloed heeft op je lichaam,
wordt sneller moe en kortademig. De huid van de baby is niet meer doorzichtig. Er worden witte
bloedlichaampjes gevormd die een belangrijke rol gaan spelen als afweer tegen ziektes en infecties.
De tong is geheel gevormd. Ook is het evenwichtsorgaan in het binnenoor ontwikkeld, waardoor jouw
kindje steeds beter dingen kan waarnemen. Jouw kindje merkt steeds meer, ook als jij bijvoorbeeld
over jouw buik strijkt. Doe dit regelmatig, en je zult zien dat je kindje er op gaat reageren, en na een
aantal weken misschien wel in jouw hand kruipt. Bij een meisje zijn nu de inwendige geslachtsorganen
geheel gevormd. De benen zijn nu in verhouding met het lichaam en de bewegingen worden steeds
zorgvuldiger.
Week 22;
Je baby is nu ongeveer 28,5 cm en weegt ongeveer 440 gram.
Je begint je baby steeds beter te voelen. En je zal waarschijnlijk merken dat de baby vaak actief is als
jij net even rustig gaat liggen.
Als jij actief bent wordt de baby in jouw buik in slaap gewiegd.
Aan het eind van de vijfde maand komt er een laagje vernix over je kindjes huid. Deze vettige en witte
substantie die lijkt op kwark is een mengsel van vetafscheiding van de vetklieren en huidcellen. Het
beschermt de gloednieuwe, gevoelige huid van je baby tegen mogelijke schade van al dat vocht,
negen maanden lang, en ook tegen de toenemende hoeveelheid urine in het vruchtwater. Het meeste
is voor de geboorte weer verdwenen, maar wat over blijft, zorgt ervoor dat de tocht door het
geboortekanaal wat soepeler verloopt. Je kindje hord al veel geluiden om zich heen, het kloppen van
jouw hart, het gerommel in jouw maag, en ook jouw stem klinkt duidelijk bij je kindje door. Iets minder
goed zijn de geluiden van buitenaf te horen, muziek en de stem van je partner. Dit is hetzelfde idee als
dat jij onder water luistert, dan hoor jij ook niet goed. Toch neemt jouw kindje veel van de dingen op.
En je zal merken dat na de geboorte jouw kindje dingen herkent. De stem van het broertje of zusje,
bepaalde muziek. En het is niet voor niks dat jouw stem en hartslag straks jouw kindje rustig kan
krijgen.
Week 23;
Je baby is nu ongeveer 30,5 cm en weegt ongeveer 500 gram.
De baby wordt steeds sterker, en misschien kan je partner de baby al wel voelen schoppen. Je kindje
komt gemiddeld zon 100 gram per week aan. Een hard geluid kan je kindje echt doen opschikken. Je
kindje reageert ook al op aanrakingen. Je kindje kan ook al de hik krijgen, en jij kan dit soms dan ook
voelen. Het huidjes van jouw kindje is nog gerimpeld en dit zal minder worden naarmate jouw kindje
molliger word. Op de minuscule vingertjes zijn al echte vingerafdrukken te ondekken. Deze zijn voor
elke persoon uniek, en zijn dus nu al vastgelegd.Gemiddeld ben jij nu ongeveer 7kg aangekomen
sinds het begin van jouw zwangerschap. Jouw baarmoeder reikt ongeveer tot vijf cm boven je navel.
Je baarmoeder wordt nu zo groot dat je last van je maag kan krijgen. Kijk eens in de babyotheek wat
je tegen brandend maagzuur kan doen.
Week 24;
Je baby is nu ongeveer 32 cm en weegt ongeveer 560 gram. Je baby heeft nog al de ruimte in je buik,
en beweegt dan ook volop, de baby schopt, zwaait en maakt salto's. Toch slaapt de baby nog het
grootste gedeelte van de dag in zijn/haar favoriete houding. De organen zijn geheel ontwikkeld, maar
de longetjes moeten nog rijpen, dit doet de baby door vruchtwater in en uit de longetjes te ademen.
Het vruchtwater wordt de komende weken ook steeds meer. Rond jouw 36ste zwangerschapsweek is
de hoeveelheid vruchtwater 1 liter geworden. Je kindje beweegt gemiddeld zon twintig keer per uur.
Maar de bewegingsruimte begint al aanzienlijk minder te worden voor jouw kindje. Soms is je kindje zo
actief dat het nog meer beweegt. Slapen doet je kindje ook nog heel veel, wel 16 tot 20 uur per dag.
Dit heeft je kindje hard nodig om zo flink te groeien. Je zal vanaf nu waarschijnlijk wat vaker bij de
verloskundige moeten komen. Je baby is nog erg mager en gerimpeld, maar groeit flink door. De
spieren van de armen en benen gebruikt je kindje al fanatiek. Er komen al groeven in de handpalmen
en vingertoppen. Als je kindje nu geboren zou worden dan is de kans zeer klein dat het zal overleven,
omdat de longen nog helemaal niet rijp zijn.
Week 25;
Je baby is nu ongeveer 32,5 cm en weegt ongeveer 650 gram.
Als je baby nu geboren zou worden, heeft het een kans om met
heel veel verzorging te overleven. Maar het is natuurlijk veel
beter als jouw kindje nog heel veel weken in jouw buik blijft.
Want als jouw kindje nu geboren wordt, zal het zeker heel lang in
de couveuse moeten verblijven, en zeer veel verzorging nodig
hebben. Je kindje is nog niet echt klaar om buiten de
baarmoeder te overleven. De longetjes zijn nog lang niet rijp, en
ook is het schedeltje nog erg zacht. Je baby wordt de komende
tijd alleen nog zwaarder, groter en sterker. Je baby wordt al wat
dikker. Dit zul je waarschijnlijk ook wel merken in het toenemen
van je eigen gewicht. Je komt nu ongeveer een pond per week
aan. De botten van de baby beginnen ook harder te worden.
Misschien krijg je ook wel last van brandend maagzuur, dit kan je
tegen gaan door over de dag verdeeld kleine beetjes te eten. Je
krijgt al een echte flinke buik, die gemiddeld vanaf je
schaambeen gerekend 21 cm meet. Je gaat nu de laatste drie
maanden in. Dit houdt ook in dat je waarschijnlijk nu gemiddeld
om de drie weken bij de verloskundige moet komen. Omdat je buik in de weg gaat zitten, kan je wel
weer wat meer last krijgen van kwaaltjes. De borsten zijn ook al hard aan het werk om straks voeding
voor jouw kindje te hebben. Het kan dat je al een beetje merk uit je borsten krijgt. Colostrum heet dit
en dit is het eerste melk die jouw kindje straks bij borstvoeding binnen krijgt. Het bevat heel veel
vitaminen en antistoffen tegen ziektes. Misschien heb je al wat last van harde buiken. Dit zijn een
soort oefenweeën, om jouw buik klaar te maken voor de bevalling straks. Zolang ze zich niet op vaste
tijden blijven herhalen, hoef je jezelf niet ongerust te maken. Harde buiken kunnen ook ontstaan als je
te veel hooi op jouw vork neemt. Beschouw het als teken om het weer wat rustiger aan te doen. Neem
elke dag voldoen rust, en let goed op met tillen, want jouw rug en bekken beginnen het steeds
zwaarder te krijgen met de toenemende last van jouw buik.
Week 26;
Je baby is nu ongeveer 33 cm en weegt ongeveer 720 gram.
Je baby is steeds sterker geworden, en dat merk je, doordat je bijvoorbeeld niet goed kan slapen door
het schoppen. Ook gaan steeds meer kwaaltjes een rol spelen zoals kramp in je benen, en vaak
moeten plassen omdat de baby tegen je blaas schopt. De longen van de baby beginnen zich beter te
ontwikkelen. Maar zijn nog lang niet rijp genoeg om het buiten de baarmoeder op eigen kracht te
doen. De baby begint een vet reserve op te bouwen. Je zal steeds vaker last gaan krijgen van harde
buiken. Dit komt ook omdat jouw buik flink uitzet, om de steeds groter wordende baby te huisvesten.
De grote spier die heel belangrijk is voor jouw bevalling straks, is zich aan het oefenen. Door het
samentrekken wordt jouw buik een harde bal. Dit is niet erg voor jouw kindje. Het kan dat je last van
harde buiken krijgt als bijvoorbeeld je arts jouw buik onderzoekt. Sommige kindjes gaan schoppen bij
het onderzoek. Je buik is gemiddeld nu al zo?n 22 cm gemeten boven je schaambeen. En dit is
gemiddeld zo?n zeven cm boven je navel. Misschien begint jouw navel al een beetje uit te puilen.
Sommige vrouwen hebben dit heel erg. Heb je het idee dat het aantal bewegingen van jouw kindje
minder wordt, neem dan eens rustig de tijd dit in de gaten te houden. Meestal als jij wat rustiger bent,
begint jouw kindje weer actiever te worden. Kijk eens of jouw kindje op jouw hand reageert als die
over de buik aait. Maak je jezelf toch ongerust neem dan contact op met jouw verloskundige. Die kan
je vast geruststellen, door jou bijvoorbeeld even het hartje te laten horen. In een twijfel geval kan zij
jou ook doorverwijzen voor een echo. Meestal als je jouw kindje weer hebt gezien of gehoord, is de
angst en twijfel weer verdwenen. Verloskundigen begrijpen dit, dus schaam je niet om haar te bellen.
Jouw kindje kan al heel veel, en is al bijna geheel opgewassen voor de grote sprong van de geboorte.
Je kindje kan voelen, schoppen, slikken, horen, gapen, duimen en nog veel meer.
Week 27;
Je baby is nu ongeveer 34 cm en weegt ongeveer 800 gram.
Je buik reikt ongeveer tot 23 cm boven je schaambeen. Het eerste half jaar van je zwangerschap is
voorbij, je gaat nu naar de laatste drie maanden. Het is nu goed voor de buitenwereld te zien dat je
zwanger bent. Misschien heb je al een echt patroon ontdekt in de bewegingen van je baby, en
wanneer hij/zij slaapt. Qua gewicht groeit de baby als kool, maar groeien in de lengte gaat nu niet
meer zo hard. Rond deze week gaan de membramen die de oogleden van de baby vormen open. De
ogen van een baby zijn in het begin meestal blauw. Dit komt omdat de oogkleur van de ogen pas een
paar maanden naar de geboorte compleet is. Soms worden baby's met bruine ogen geboren. Je
kindje zit in de schemer in jouw buik, een rode kleur van jouw huid met de bloedsomloop, maar toch
neemt het al dingen waar. Als jij met jouw buik in de zon zit dan ziet jouw kindje ook veel licht. De
signalen die jouw kindje opvangt, worden doorgestuurd naar de hersenen van jouw kindje. Je kindje
krijgt in deze periode ook een trommelvlies in de oortjes. Let goed op als je op stap gaat. Draag in de
auto een gordel. Dit kan geen kwaad voor jouw kindje, maar als je een ongeval krijgt en je draagt
geen gordel, kan je jouw buik gevaarlijk stoten. Er zijn ook speciale gordels in de handel, als je een
gewone gordel niet prettig vindt, of als deze te klein geworden is voor jouw dikke buik. Door jouw dikke
buik beweeg je ook wat onhandiger en je kan door de bloeddruk last van duizelingen hebben, de kans
op vallen is dan ook wat groter. Loop rustig, en vermijd het om met glad weer naar buiten te gaan...
Week 28;
Je baby is nu ongeveer 35 cm en weegt ongeveer 900 gram.
Mijlpaal, als je baby vanaf nu geboren zou worden, heeft het een
grotere kans in leven te blijven, maar dan niet zonder medische hulp
want jouw kindje kan zichzelf nog niet goed op temperatuur houden
en ook de longen kunnen nog niet op volle kracht werken. Je baby is
nog helemaal bedekt met huidsmeer, wat hem beschermt tegen het
vruchtwater. Het gewicht van jouw kindje is de afgelopen vier weken
verdubbeld. Je darmen kunnen moeite hebben het voedsel te
verwerken, door de druk van de baarmoeder en de hormonen. Maar
door verschillende voedsel soorten die veel zout bevatten kan je
meer vocht gaan vasthouden. Ook kan hierdoor jouw bloeddruk
hoger worden. Vocht vasthouden is heel normaal aan het eind van
de zwangerschap. Maar als je met jouw duim een kuiltje in je enkel
maakt en deze verdwijnt niet, dan is dit een reden om de
verloskundige hierop te wijzen. Is jouw bloeddruk de afgelopen
maanden mooi geweest, dan kan het dat hij nu weer wat hoger gaat
worden. Jouw verloskundige houd dit goed in de gaten. Wordt jouw
bloeddruk hoog en heb je eiwit in jouw urine, dan zal je worden
doorverwezen naar een gynaecoloog. Het kan dat je last hebt van een voorloper van het Helpp
syndroom. Een gevaarlijke complicatie van de zwangerschap als hier geen aandacht aan wordt
besteed. Ook is het van belang dat je voldoende rust neemt. Ga elke middag een tijdje liggen, trek de
telefoon eruit. Dit is mede van belang om straks goed uitgerust te zijn, voor het grote moment van de
bevalling.
Week 29;
Je baby is nu ongeveer 36,5 cm en weegt ongeveer 1100 gram.
Je baby groeit gestaag door. Hij of zij kan nu de oogjes open doen en weer sluiten. Als je je hand op
de buik legt zul je merken dat de baby naar die hand toe beweegt. Het hoofdje en romp komen ook
wat meer in verhouding. De hersenen die tot nu toe glad waren beginnen groeven en heuvels te
ontwikkelen. De verloskundige kan voelen of jouw kindje al goed in jouw buik ligt, dus met het hoofdje
naar benenden. Je buik meet nu ongeveer 25cm boven het schaambeen. En dit is ongeveer tien cm
boven je navel. Het is van belang dat je direct contact opneemt met je verloskundige als je het niet
vertrouwt. Als je bijvoorbeeld bloed verliest, je kindje minder voelt. Je veel hoofdpijn hebt of andere
rare kwaaltjes, die je niet aan een gezonde zwangerschap kan toeschrijven. De verloskundige is er
voor jou. Negen van de tien keer zal er niks aan de hand zijn, en anders kan ze jou helpen je kwaaltje
op te lossen, of door jou naar een gynaecoloog dor te verwijzen. Ben je erg moe, meldt dit dan ook.
Met een simpel vingerprikje kan de verloskundige zien of jouw ijzergehalte misschien laag is. Je krijgt
dan staalpillen voorgeschreven om jouw ijzergehalte weer op pijl te krijgen. Ook bepaalde
voedingstoffen zoals vlees, vis, spinazie en peulvruchten bevatten veel ijzer. Zorg ervoor dat je
voldoende rust. Misschien heb je problemen met slapen omdat jouw buik in de weg zit, of omdat je
vaak moet plassen. Het kan ook dat jouw kleintje jou nu als 's nachts wakker houdt. Het heeft nog een
eigen slaapritme. Dit omdat het in de buik niet echt licht of donker is. Het kan dat je kindje na de
geboorte ook nog even nodig heeft zich aan het gewone slaapritme aan te passen. Probeer dit
slaapgebrek overdag wat in te halen. Of ga lekker met een goed boek rustig op de bank liggen.
Week 30;
Je baby is nu ongeveer 38 cm en weegt ongeveer 1300 gram. Misschien ligt je baby al lekker met zijn
hoofdje naar beneden, maar dat hoeft nog niet. Wel krijgt je baby al steeds minder ruimte in jouw
baarmoeder. Maar je kindje heeft toch nog de mogelijkheid om te draaien. Het aantal harde buiken
kan wat erger worden,dit zogenaamde oefen weeën. De meeste baby's gaan zelf met hun hoofd naar
beneden liggen, maar helaas vier procent doet dit niet. Is dit het geval dan zal de verloskundige of
gynaecoloog proberen het kindje te draaien. Het hoofd niet altijd een probleem te zijn dat het kindje
verkeerd om ligt, met goede begeleiding kan het waarschijnlijk toch via de gewone weg geboren
worden. Ligt jouw kindje overdwars, wat maar in 0,5 % van de zwangerschappen voorkomt, dan is er
geen andere keus dan een keizersnede. De zwangerschap wordt steeds zwaarder, en je zal merken
dat je niet alles meer zo goed kan. Toch kan je extra actief zijn om jouw huis mooi netjes te hebben,
het zogenaamde nesteldrang. De verloskundige zal waarschijnlijk jouw ijzergehalte meten, door een
simpel vingerprikje. Het komt veel voor dat vrouwen ijzer tekort hebben. De baby vraag veel ijzer en
mineralen. En ook legt de lever van jouw kindje een voorraadje aan. Is je ijzergehalte te laag dan zal
je een ijzerpreparaat krijgen voorgeschreven. Je kan je ijzer op pijl houden, door ijzerrijke
voedingsmiddelen te eten.
Week 31;
Je baby is nu ongeveer 39 cm en weegt ongeveer 1500 gram.
Je 30 weken zijn voorbij, op naar de laatste tien, je baby wordt steeds groter. Je baby begint al echt
eigen maniertjes te krijgen, wie hij/zij naar de geboorte ook nog kan hebben, bijvoorbeeld frummelen
aan een oortje. In deze week vormen zich in de luchtzakken van de longen een cellenlaag,die een
vocht produceert dat we surfactans noemen. Dit vocht gaat het inklappen van de longen tegen als je
baby begint te ademen na de geboorte. Jouw kindje kan nog niet echt smaken onderscheiden, toch
heeft het al een voorkeur voor zoetigheid. Jouw borstvoeding is straks ook lekker zoet. Wel wordt
gezegt dat kindjes van ouders die tijdens de zwangerschap pittig eten, deze kindjes nadien hier ook
beter aan gewent zijn. Neem eens een lekker bad om je te ontspannen. Zorg ervoor dat het water niet
te warm is, want dit zorgt ervoor dat de aderen uitzetten. Verder kan een warm bad geen kwaad voor
je kindje. Deze wordt lekker in het vruchtwater beschermt. Wel is het nu extra oppassen dat je niet
onwel wordt van de warmte van het bad, en dat je niet uitglijdt, bij het uit bad stappen. Je lichaam is
een stuk onhandiger door jouw buik. Veel vrouwen vinden een warm bad heerlijk om te ontspannen.
Als jij straks weeën krijgt, dan kan het warme water jouw weeën verzachten. Om deze reden bevallen
soms vrouwen in bad. In principe mag je als jouw vliezen gebroken zijn, en jouw kindje ingedaald is
ook nog lekker onder de douche of in bad. Overleg dit eventueel met je verloskundige. Steeds meer
ziekenhuis bieden ook de mogelijkheid om in bad te gaan. En om zelfs in bad te bevallen. Oefen eens
in ontspanningsoefeningen die je bij de zwangerschapsgym of andere cursus die je gevolgd hebt
geleerd hebt. Onspannen is straks van groot belang bij jouw bevalling.
Week 32;
Je baby is nu ongeveer 40 cm en weegt ongeveer 1800 gram.
Je zal vanaf nu elke veertien dagen bij de verloskundige moeten komen. Het is nog zon acht weken
tot de uitgerekende datum. Je baby is al een flinke baby, maar heeft de veilige ruimte van de
baarmoeder nog wel even nodig, de longetjes zijn nog niet helemaal rijp. Je baby word al molliger, en
het huidje wordt soepeler. De rimpels beginnen te verdwijnen doordat je baby wat meer onderhuids
vet krijgt. Niet alleen zijn huidje is vetter geworden, maar ook in zijn longetjes is er een vetachtige stof
(surfactant) vrijgekomen. Die stof zorgt ervoor dat de longblaasjes open blijven en moet hem
binnenkort toelaten zelfstandig in open lucht te ademen. Het ontbreken van surfactant is ook de reden
waarom kindjes die te vroeg worden geboren met ademhalingsproblemen kampen. Vernix en lanugo
beginnen er al af te gaan. De kleine krijgt steeds minder ruimte en hierdoor beginnen de bewegingen
steeds duidelijker te worden. Heb je nog vragen over de toekomstige bevalling overleg deze dan met
je verloskundige. Op de meeste vragen heb je waarschijnlijk al antwoord gehad tijdens de
zwangerschapsgym. Luister niet te veel naar verhalen uit je omgeving over bevallen. Elke bevalling is
anders. En de bevalling van jouw moeder wil niks zeggen over het verloop van jouw bevalling.
Week 33;
Je baby is nu ongeveer 41 cm en weegt ongeveer 2000 gram.
Je baby krijgt steeds minder ruimte, zodat hij/zij niet meer zomaar kan draaien, dit houdt in dat het
waarschijnlijk geboren zal worden in de houding waarin het nu ligt. Als de kleine met het hoofdje
omhoog ligt, dus met de billen naar beneden dan zal hij of zij zo geboren worden, dit noem je dan een
stuitligging. Dit hoeft geen probleem te zijn. Soms wordt er in deze situatie besloten tot een
keizersnede. Bij een stuitligging komen eerst de beentjes of de billen. Omdat het hoofdje en de
schouders het breedste en grootste zijn, is hier nog geen plaats voor gemaakt door de billen. Dit is
dan een beetje het probleem bij een stuitbevalling. Een stuitbevalling vindt altijd in het ziekenhuis
plaats. Tenzij de verloskundige er pas bij de bevalling achter komt. Als je baby nu geboren zou
worden zal hij/zij nog wel even in de couveuse moeten, want de kleine kan zichzelf nog niet goed op
temperatuur houden. Je zal merken dat je de laatste weken iets sneller aankomt dan voorheen. Dit
komt omdat jouw kindje ook nog een laatste groeispurt maakt in gewicht, hij groeit wel zon 230 gram
per week. Houd wel in de gaten dat het aankomen niet te veel is. En controleer of het gewicht niet
veroorzaakt wordt door het vasthouden van veel vocht. Je gaat steeds meer met een waggelgang
lopen. Dit wordt veroorzaakt door het grote gewicht dat je meer meedraagt, maar vooral door de
hormonen, die er voor zorgen dat jouw bekkenspieren verslappen. Dit is nodig om straks jouw kindje
geboren te kunnen laten worden via jouw bekken. Veel vrouwen ondervinden in deze periode dan ook
enorm veel last van hun bekken. Probeer niet te veel te lopen. Gun jezelf voldoende rust. In een
ernstig geval zal fysiotherapie nodig zijn om jou op de been te houden.
Week 34;
Je baby is nu ongeveer 42,5 cm en weegt ongeveer 2250 gram.
De tijd lijkt vooruit te kruipen, nog ander halve maand voor de bevalling. Je baby kan geen kant meer
uit, en de bewegingen worden steeds krachtiger. Heb je al een zeiltje op je bed liggen, voor het geval
de vliezen breken? Je kindje kan nu via jouw buik al echt licht en donker onderscheiden, en knippert
met de ogen bij vel licht. Waarschijnlijk ben je al met zwangerschapsverlof thuis. In Nederland is het
gebruikelijk dat je 15 weken verlof krijgt. Is het met jouw werk haalbaar, dan is het misschien mogelijk
om iets langer door te werken voor de bevalling, zodat je nadien iets langer verlof hebt. Het zal
wennen zijn de hele dagen thuis te zijn, als je voorheen volledig werkte. Benut de tijd goed om lekker
te rusten, en om nog leuke klusjes te doen. Je kan bijvoorbeeld de enveloppen van de kaartjes alvast
schrijven. Of misschien kraamsuikertjes maken om aan het bezoek die op kraamvisite komt te geven.
Maak een lijst met belangrijke telefoonnummers (nummer van de verloskundige eerste hulp, de
mensen die je na de bevalling direct wilt bellen. Door de spanning van de geboorte ben je de
nummers op het belangrijke moment misschien vergeten. Leg de lijst op een makkelijke plaats. Er is
geen reden om angstvallig thuis te blijven, in afwachting voor jouw bevalling. Dit maakt alleen dat de
tijd langer duurt.
Week 35;
Je baby is nu ongeveer 43,5 cm en weegt ongeveer 2500 gram.Je kindje komt deze laatste periode
nog ongeveer een halve kilo aan. In lengte groeit je kindje een stuk minder hard. Je kindje wordt
voornamelijk alleen maar dikker.
Je baby heeft nu echt de definitieve houding aangenomen. Normaal gesproken is dit met het hoofdje
naar beneden. Bij ongeveer drie op de honderd vrouwen is er spraken van een stuitligging. Heel
zelden licht de baby over dwars. Heb je al alles klaar voor de baby. En heb je ook het koffertje klaar
voor het geval je naar het ziekenhuis moet? Je kindje gaat nu een echt vetlaagje vormen. De nageltjes
beginnen al echte nageltjes te worden. En ook het haar begint meer te groeien. Vertrouwd de arts het
verloop van de zwangerschap niet helemaal, dan wordt je misschien even naar het ziekenhuis
doorverwezen voor het maken van een ctg. Je krijgt dan een twee banden om jouw buik, waarmee de
hartslag van jouw kindje een tijdje in de gaten wordt gehouden. En ook registreert het apparaat of jij
misschien weeën hebt. Bij weeën zal in dit stadium niet meer gauw voor weeën remmers gekozen
worden, en zal de bevalling plaatsvinden
Week 36;
Je baby is nu ongeveer 45 cm en weegt ongeveer 2900 gram.
De laatste maand van de zwangerschap. De tijd lijkt steeds trager voorbij te gaan. Vooral als je
voorheen werkte, en nu met zwangerschapsverlof thuis zit. Het is goed mogelijk dat je al zo met de
bevalling bezig bent, dat je bij elk krampje of kriebel denkt dat het weeën zijn. Maar je hoeft niet bang
te zijn, als je eenmaal weeën hebt, dan zie je ze niet over het hoofd. Je baby is nu bijna helemaal
klaar om geboren te worden. Als je kindje nu geboren zou worden dan kan het nog wel moeite met de
ademhaling hebben, en zal dan misschien nog wel de couveuse in moeten. Je kindje gaat indalen in
de bekken. Als je kindje volledig is ingedaald dan geeft dit een raar gezicht of dat jouw buik heel laag
zit. Na het indalen heb je vaak wel weer wat meer ruimte zodat je minder last hebt van jouw maag, en
bij het ademen halen. De verloskundige houd goed in de gaten of jouw kindje goed indaalt. Heb je al
meer kindjes gekregen, dan kan het dat jouw kindje pas bij de bevalling indaalt. Als jouw kindje nog
niet ingedaald is bij het breken van de vliezen, dan wordt het advies gegeven te gaan liggen. Dit in
verband met het gevaar dat de navelstreng uitzakt in de bekken, en dan beklemt raakt. Jouw kindje
krijgt dan geen zuurstof meer via het bloed. Het kan ook dat jouw bekken te nauw is, en hierdoor jouw
kindje niet indaalt. Dit kan de arts bij onderzoek onderkennen, en jouw bevalling zal dan via een
keizersnede moeten plaatsvinden. Via echo wordt vaak gecontroleerd wat de ligging van de placenta
is. Dit is omdat als hij voor de baarmoedermond ligt, je kindje niet op die wijze geboren kan worden.
Bij 1 op de 170 zwangerschappen komt dit voor. Soms ligt de placenta een stukje voor de
baarmoedermond in het begin van de zwangerschap. Maar wordt hij mee omhoog getrokken als jouw
baarmoeder groeit.
Week 37;
Je baby is nu ongeveer 46,5 cm en weegt ongeveer 3100 gram.
Je baby is bijna klaar voor de bevalling, een weekje langer zou nog goed zijn voor de rijping van de
longetjes. Als je nu zou bevallen, zal je waarschijnlijk naar het ziekenhuis moeten. Hoewel je een
uitgerekende datum hebt is het heel normaal als jouw kindje tussen nu en de 42ste week geboren zou
worden. Je kindje heeft niet meer veel ruimte, en zit opgevouwen in jouw buik. Het liefste met het
hoofdje na beneden. Doordat je kindje niet meer zoveel ruimte heeft, kan het dus niet meer zoveel
bewegen. Het is goed om bij te houden hoeveel je jouw kindje op een dag voelt bewegen. Op deze
wijze weet je ook dat het goed gaat met je kindje. Veel kindjes zijn heel rustig vlak voor de geboorte.
Veel vrouwen krijgen aan het eind van de zwangerschap een overdreven zin het huis te poetsen en
het het klaar te maken voor de kleine. Dit wordt nestdrang genoemd. Kijk toch uit niet te veel hooi op
je vork te nemen. Dit is niet prettig voor de kleine, maar ook niet voor jou. Je zal merken dat nadien
jouw lichaam je weer terug fluit, door pijn in je rug, bekken of opgezwollen voeten. Het schedeltje van
je kindje is al wel harder geworden. Je kan nog duidelijk de schedeldelen onderscheiden. Deze zijn er
zodat de beenderen tijdens de bevalling iets over elkaar heen kunnen schuiven, waardoor het hoofdje
door het geboortekanaal past. De kleine fontanel sluit zich rond de achtste maand na de geboorte. En
de grote fontanel is vaak voor het tweede levensjaar gesloten. Op de wijk zal regelmatig de fontanel
van je kindje straks gecontroleerd worden. Ze kunnen hier bijvoorbeeld aanzien of jouw kindje
voldoende vocht binnen krijgt. Is dit niet het geval dan heeft je kindje een diep gelegen fontanel. Ook
controleren ze of de fontanel niet te snel dicht groeit, want het hoofdje moet nog veel meegroeien met
de groter wordende hersenen.
Week 38;
Je baby is nu ongeveer 48 cm en weegt ongeveer 3200 gram. Je baby is helemaal klaar voor de
bevalling, als je bevalling nu op gang komt kan je gewoon thuis bevallen. De meeste kindjes worden
geboren tussen de 38ste en 42ste zwangerschapsweek. Het kan dus best nog wel een paar weekjes
duren. Gaat het met de gezondheid van jou en je kindje goed, dan is er geen reden om in te grijpen,
en mag je dus gewoon nog van de laatste loodjes genieten. Je kindje oefent al echt de ademhaling,
en het donslaagje is al geheel verdwenen. Twijfel jij eraan dat jouw vliezen misschien gebroken zijn, of
dat er misschien een klein scheurtje in zit, probeer dan wat vocht op te vangen. Er bestaan
teststaafjes waarmee de verloskundige kan controleren of het om vruchtwater gaat. Is je vruchtwater
niet helder van kleur maar groenig, dan heeft je kindje meconium in het vruchtwater geloosd. Dit is
een reden om haast achter de bevalling te zetten, want jouw kindje kan het benauwd krijgen. Thuis
bevallen is in dit geval uitgesloten. Je kindje is in 280 dagen uitgegroeid van een eicel naar een
volledig kindje. Alles is klaar. Zelfs de nageltjes zijn al zo lang dat ze zich na de geboorte lelijk kunnen
krassen. Helaas mag je de nageltjes nog niet direct knippen.
Week 39;
Je baby is nu ongeveer 49 cm en ongeveer 3300 gram.
Het is nu alleen nog afwachten wanneer de bevalling op gang komt, je baby is er helemaal klaar voor,
de kleine groeit alleen nog. Je kleintje maakt al ontlasting aan, dit noem je meconium en dit is een
taaie zwarte poep. Dit zijn de eerste uitwerpselen van de spijsverteringsklieren. soms loost je kindje al
wat meconium bij de geboorte. Is het vruchtwater bij de bevalling niet helder van kleur, maar groen,
dan houdt het in dat je kindje al meconium in het vruchtwater heeft geloosd, je moet dan naar het
ziekenhuis. Omdat er namelijk gevaar is dat je kindje hierdoor zuurstof te kort komt. Het kan dat je
jouw slijmprop al verliest. Dit wil niet zeggen dat je direct gaat bevallen, maar wel dat jouw
baarmoedermond zich klaarmaakt voor de bevalling. Je noemt dit tekenen. Het verliezen van de
slijmprop is geen reden de verloskundige te waarschuwen. Redenen om dit wel te doen zijn, als je
bloed verliest, als je vliezen gebroken zijn, als je weeën hebt, als je kindje nog maar weinig beweegt
(door de weinige ruimte en door het voorbereiden op de bevalling beweegt een kindje vaak ook veel
minder) en ook kan je bellen als je het niet meer vertrouwd, de verloskundige kan jou dan een luistert
oor en advies bieden.
Week 40;
Je baby is nu ongeveer 50 cm groot en weegt ongeveer 3400 gr.
Een spannende week. Je baby kan nu elk moment geboren worden, de meeste bevallingen vinden
plaats tussen twee weken voor en twee weken na de uitgerekende datum. Je kindje kan na de
geboorte een rare bult op het hoofd hebben, schik hier niet van dit is heel normaal, en komt door de
geboorte en de manier hoe jouw kindje hierbij heeft gelegen, ook als de bevalling een handje is
geholpen bijvoorbeeld voor een vacuüm of tang, dan zal je kindje hiervan flinke rare bulten op het
hoofd hebben, deze plekken trekken binnen een paar dagen weer weg. Als je kindje geboren wordt,
zit het misschien nog onder het huidsmeer, tegenwoordig wordt na de geboorte vaak gewacht met het
kindje te wassen, om dit huidsmeer in het huidje te laten trekken. Dit zorgt ervoor dat jouw kindje een
soepel huidje krijgt, en minder last van huidproblemen. Sommige kindjes zien een beetje blauw bij de
geboorte. Voordat jouw kindje geboren kan worden moet je eerst 10cm ontsluiting hebben. Bij een
eerste bevalling gaan de artsen er vanuit dat je een cm ontsluiting per uur krijgt. Dus een eerste
bevalling zeker tien uur duurt voordat de kleine geboren wordt. Dit kan natuurlijk veel sneller, maar
kan ook langer duren. Je bevalling kan beginnen met zachte weeën, maar het kan ook dat opeens
jouw vliezen breken, en je dus vocht verliest wat je niet tegen kan houden. Zijn je vliezen al langer dan
24 uur gebroken, dan zal je naar het ziekenhuis moeten voor controle, omdat er dan kans op een
infectie bestaat. Je moet dan ook in het ziekenhuis bevallen. In Nederland is het heel gewoon dat als
de bevalling goed verlopen is dat de partner de navelstreng mag doorknippen. Dit gebeurt als de
navelstreng volledig uitgeklopt is, en jouw kindje nog het laatste beetje zuurstofrijke bloed gekregen
heeft. Op de navelstreng worden twee klemmen geplaatst waartussen de navelstreng doorgeknipt
moet worden. De navelstreng is best wel taai.
Week 41;
Je baby is nu ongeveer 50 cm en weegt ongeveer 3450 gram. Helaas is het heel goed mogelijk, dat
de dag waar je zo naar hebt uitgezien, voorbij is gegaan zonder dat er iets is gebeurd. Helaas komen
maar vijf op de honderd baby's op de uitgerekende datum. Men vermoedt dat een van de redenen
waarom een bevalling niet op gang komt, is dat de placenta nog te veel hormoon progesteron
produceert, dit hormoon remt de weeënactiviteit af. Je baby groeit nu niet meer zoveel en wordt ook
niet meer echt zwaarder.
Week 42;
Je bent nu twee weken over de uitgerekende datum. Je kindje groeit niet echt meer. Je zal
waarschijnlijk erg naar de bevalling verlangen, en elke dag lijkt een eeuwigheid te duren. Als je onder
behandeling van een verloskundige bent, dan zal ze je waarschijnlijk doorverwijzen naar het
ziekenhuis om een ctg te maken, om te kunnen zien hoe het met de conditie van het kind gaat. Of het
kindje nog voldoende voeding krijgt, omdat de placenta kan opraken. Er wordt beweerd dat kindjes die
zo lang blijven zitten het erg naar hun zin hebben bij hun moeder. En als de conditie van de placenta
achteruit gaat de bevalling van zelf begint. Misschien word dan besloten de bevalling in te lijden.