en expertisecentrum voor complexe psychische aandoeningen en

Cure + Care Solutions
is hèt landelijk behandel- en expertisecentrum voor complexe psychische
aandoeningen en werkt nauw samen binnen een landelijk netwerk van zorginstellingen door het hele land. Cure + Care Solutions biedt een gevarieerd aanbod aan
mensen met psychische problemen en psychiatrische stoornissen.
Platinaweg 25
2544 EZ Den Haag
T +31 (0)70 82 01 147
F +31 (0)70 891 04 00
[email protected]
Wwww.curecaresolutions.nl
ADHD
Wat is ADHD?
Mensen met ADHD hebben last van concentratieproblemen en innerlijke onrust. Ze zijn vaak chaotisch en rusteloos, komen te laat
op afspraken, praten druk en veranderen vaak van baan. ADHD is
de afkorting van de Engelse term Attention- Deficit/Hyperactivity
Disorder. Dit betekent in het Nederlands: aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit.
Aandachtsproblemen
Mensen met ADHD zijn snel afgeleid. Ze hebben moeite om
hun aandacht activiteiten te houden waar ze mee bezig zijn. De
gedachten dwalen snel af bij elke prikkel. Hierdoor maken ze
achteloos fouten en maken ze dingen vaak niet af. Verder hebben
mensen met ADHD moeite met luisteren, organiseren en onthouden. Ze vergeten bijvoorbeeld afspraken en verjaardagen.
Ook volwassenen kunnen ADHD hebben
ADHD werd vroeger gezien als een psychische stoornis van kinderen. Men dacht dat de stoornis vanzelf zou verdwijnen bij het
volwassen worden. Die zienswijze is veranderd. Ook volwassenen
hebben ADHD. De stoornis is dan alleen niet herkend in hun jeugd.
De stoornis is soms lastig vast te stellen. Bijvoorbeeld doordat
ADHD vaak gepaard gaat met opstandig of agressief gedrag. Bij
jongens komt dat gedrag overigens vaker voor dan bij meisjes.
Hyperactiviteit
Kinderen met ADHD bewegen onrustig en zijn constant in de weer.
Rustig spelen of ontspannen is moeilijk voor ze. Ook praten ze veel
en druk. Bij volwassenen met ADHD is de hyperactiviteit minder
aanwezig. Ze hebben geleerd de neiging tot bewegen te onderdrukken. Van binnen voelen ze zich echter nog even onrustig als
vroeger. Zich ontspannen is daardoor vaak moeilijk.
Aantal mensen met ADHD
Het is niet bekend hoeveel kinderen en jongeren op dit moment
ADHD hebben. Maar op grond van verschillende gegevens kan
geschat worden dat 2 tot 6 % van alle jeugdigen ADHD heeft. Van
de Nederlandse bevolking van 18-44 jaar heeft 2,9% ADHD gehad.
Er zijn meer mannen (4,4%) dan vrouwen (1,5%) die het hadden.
Symptomen ADHD
ADHD is een stoornis die vooral bij kinderen en jongeren voorkomt. Volwassenen met ADHD, hadden dit als kind ook al. Het is
in hun kindertijd alleen niet herkend. De symptomen van ADHD
hebben te maken met aandachtsproblemen, hyperactiviteit en
impulsiviteit. De symptomen zijn bij volwassenen vaak iets minder
duidelijk dan bij kinderen.
Impulsiviteit
Iemand met ADHD is meestal impulsief. Ze hebben vaak moeite
om op hun beurt te wachten en verstoren zo de bezigheden van
anderen. Bijvoorbeeld door onbewust voor te dringen of mensen
in de rede te vallen. Of ze antwoorden al voordat de vraag gesteld
is. Ze gooien het antwoord er als het ware uit.
ADHD moeilijk te herkennen
• Kinderen: veel van deze verschijnselen komen ook voor bij kinderen zonder ADHD. Bij kinderen met ADHD zijn de verschijnselen
vaak duidelijker dan bij andere kinderen van dezelfde leeftijd.
Verder heeft het kind enkele verschijnselen al voor zijn 7e jaar en
minstens 6 maanden achterelkaar.
• Volwassen: als ADHD niet op jonge leeftijd is herkend, is de
diagnose op volwassen leeftijd ook moeilijk. De hyperactiviteit is
vaak wat afgenomen, maar er spelen allerlei andere problemen,
zoals relatieproblemen, depressies of angsten.
ADHD vaak in combinatie met andere stoornis
Mensen met ADHD hebben vaak ook andere psychische klachten,
zoals gedragsstoornissen, depressie en angststoornissen. Bij
kinderen komt de combinatie met leerproblemen, zoals dyslexie
(leesblindheid), en agressief gedrag nogal eens voor. Volwassenen hebben soms ook een persoonlijkheidsstoornis, bijvoorbeeld
borderline. ADHD kan verder samengaan met eet-, gok-, drugs- of
alcoholverslaving.
Oorzaken ADHD
Oorzaken van ADHD zijn niet duidelijk. Wel zijn extra risico’s
bekend. Dat wil zeggen: er is risico in onderstaande gevallen. De
extra risico’s komen voort uit biologische-, psychische en sociale
factoren.
Biologische factoren
• Erfelijkheid: verschillen in hyperactiviteit, impulsiviteit en concentratievermogen zijn vooral erfelijk. Kinderen van ouders met
ADHD krijgen het vaak ook. Broertjes en zusjes van kinderen met
ADHD hebben 3 tot 5 keer zoveel kans om het te krijgen.
• Geslacht: ADHD komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes:
2 tot 3 keer zo veel. Bij volwassenen zijn er evenveel mannen als
vrouwen met de stoornis.
• Hersenactiviteit: sommige hersendelen van kinderen met ADHD
zijn kleiner dan bij andere kinderen. Ook de hersenactiviteit is bij
kinderen met ADHD soms minder. De hersenen van mensen met
ADHD verwerken informatie uit de buitenwereld anders dan de
hersenen van mensen zonder de stoornis.
• Zwangerschap en geboorte: kinderen hebben meer risico op
ADHD als hun moeder tijdens de zwangerschap een hoge bloeddruk had, veel rookte, of veel dronk. Kinderen die te vroeg en met
een te laag geboortegewicht zijn geboren, lopen ook meer risico
op ADHD.
Psychische en sociale factoren
De gezinssituatie heeft geen grote invloed op het ontstaan van de
stoornis. Opgroeien in een gezin waar veel spanningen zijn, kan er
wél toe leiden dat kinderen langer last houden van ADHD. Voorbeelden hiervan zijn:
• Huwelijksproblemen binnen een gezin.
• Lage opleiding, laag inkomen en minder goede
maatschappelijke positie.
• Groot gezin.
• Criminaliteit van de ouder.
• Plaatsing in een adoptiegezin.
• Agressie en strenge discipline.
• Slechte communicatie tussen vader en kind.
Culturele aspecten
In Nederland wordt bij allochtone kinderen bijna geen ADHD vastgesteld. Ze worden er ook vaak niet voor behandeld. ADHD komt
bij allochtonen waarschijnlijk even vaak voor, maar het wordt
minder goed herkend. In andere culturen komen aandachtsproblemen ook even vaak voor.
ADHD tot in de volwassenheid
Als kinderen met ADHD 1 van de onderstaande verschijnselen
hebben, dan lopen zij meer risico dat de stoornis in hun verdere
leven blijft bestaan.
• Meer en ernstige verschijnselen van ADHD.
• Agressief gedrag op jonge leeftijd.
• Leerproblemen en lage intelligentie.
Wat kun je zelf doen?
ADHD kan je flink beperken in het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld
doordat je leerproblemen hebt of moeite hebt om je te concentreren op je werkzaamheden. Het kan helpen om je werk zo in te
richten dat je niet snel afgeleid raakt.
Adviezen voor mensen met ADHD
• Kennis en voorlichting: vergroot je kennis over ADHD. Zorg ook
dat mensen die belangrijk voor je zijn er genoeg over weten. Probeer de verschijnselen van ADHD te leren herkennen. Dat helpt je
om een beeld te krijgen van het effect dat ADHD op je leven heeft.
Het helpt om er grip op te krijgen.
• Hulp vragen: ADHD moet je zelf aanpakken, maar vrienden,
familie en hulpverleners kunnen je wel helpen. Bespreek met deze
mensen hoe om te gaan met ADHD.
• Structuur creëren: zorg voor structuur in je dagen. Bijvoorbeeld
door behandeling, sport of (vrijwilligers)werk. Neem niet te veel
hooi op je vork.
• Praten: veel mensen schrikken van iemand met psychische
klachten en reageren afwijzend. Bepaal daarom zelf wat je wel en
niet vertelt. Vertel oppervlakkige kennissen een beperkte versie
en reserveer het complete verhaal voor mensen die dichtbij staan.
Telefonische hulpdiensten
• Korrelatie: voor informatie, hulp en advies. Tel: 0900 1450.
(werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/m)
• Sensoor: dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon
zijn vrijwilligers die weten hoe belangrijk het is om je verhaal aan
iemand kwijt te kunnen. Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.).
Behandeling ADHD
ADHD wordt meestal behandeld met medicatie of therapie. Zowel
medicatie als therapie geneest de stoornis niet, maar verlichten
de klachten.
Gedragstherapie
Gedragstherapie is er op gericht om iemand bewust met ADHD om
te leren gaan. Het helpt om inzicht te krijgen in de verschijnselen.
De therapie is niet alleen voor mensen met ADHD, maar ook voor
betrokkenen. Bij kinderen werkt het bijvoorbeeld effectief als
ouders of leerkrachten therapie geven. De therapie richt zich op
het belonen van gewenst gedrag en het negeren of straffen van
ongewenst gedrag.
Cognitieve therapie
Met cognitieve therapie leren mensen met ADHD om controle te
krijgen over hun impulsen. Ze leren eerst na te denken voor ze
reageren. Impulsiviteit is namelijk een van de grootste problemen
van mensen met ADHD. Door hun drukke, chaotische gedrag roepen
ze veel negatieve reacties op in hun omgeving. Cognitieve therapie
helpt ook tegen bijkomende depressies en angststoornissen.
Medicijnen
Bij ADHD wekt medicatie vaak goed om de symptomen te verminderen. Het meest gebruikte medicijn is methylfenidaat (Ritalin,
Concerta). Dit medicijn helpt de onrust, impulsiviteit en concentratieproblemen te verminderen bij kinderen en volwassenen.
Combinatietherapie
De effectiviteit van combinatietherapie - medicatie en therapie- is niet
bewezen. Ouders van kinderen met ADHD zijn wel meer tevreden na
een combinatietherapie. Vooral over de aangeleerde sociale vaardigheden van hun kind. Soms kan de dosis medicijnen in de combinatietherapie omlaag. De combinatietherapie lijkt vooral geschikt voor
kinderen met ernstige ADHD en ADHD met bijkomende stoornissen.
De omgeving
De kwaliteit van leven van kinderen met ADHD vermindert flink.
Ze krijgen leerproblemen en achterstand in ontwikkeling. Kinderen met ADHD roepen door hun drukke gedrag negatieve reacties
op waardoor ze onzeker worden. Ook lukt het vaak niet om een
opleiding af te ronden en om werk of relaties te behouden. Daarnaast hebben ze een grotere kans op verslaving.
ADHD en het gezin
Iemand met ADHD heeft een enorme invloed op een gezin. Ouders
van kinderen met ADHD krijgen vaak te horen dat ze hun kind niet
goed opvoeden. Ouders zoeken de oorzaak vaak bij zichzelf. Ze
voelen zich schuldig en door de negatieve reacties uit de omgeving liggen eenzaamheid en ontmoediging op de loer.
Adviezen voor de omgeving
• Kennis en voorlichting: vergroot je kennis over de ADHD en de
mogelijke gevolgen. Gebruik je energie om actief aan de slag te
gaan en leer omgaan met de situatie.
• Creëer duidelijkheid: een kind met ADHD heeft veel baat bij
duidelijkheid. Op internet vind je hiervoor allerlei adviezen en tips
te vinden. Zoek daar uit wat bij jou, je kind en de situatie past.
• Samenwerking met school: een goede samenwerking tussen
school en ouders is belangrijk voor een kind met ADHD. Overleg
daarom met de school om te kijken welke lijn je het beste kan volgen.
• Sociaal actief blijven: voorkom dat je als betrokkene in een
isolement raakt. Houd contact met mensen in de omgeving en blijf
dingen doen die je plezier en ontspanning geven. Zo raak je niet
overbelast.
• Lotgenotencontact: praat met mensen in vergelijkbare situaties, bijvoorbeeld via de stichting Labyrint~In Perspectief. Veel
betrokkenen komen dezelfde problemen tegen.
Telefonische hulpdiensten
• Korrelatie: voor informatie, hulp en advies. Tel: 0900 1450 0900
1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur, € 0,15 p/m).
• Sensoor: dag en nacht bereikbaar. De mensen aan de telefoon
zijn vrijwilligers die weten hoe belangrijk het is om je verhaal aan
iemand kwijt te kunnen. Tel: 0900 0767 (€ 0,05 p/min.).
Organisaties
Fonds Psychische Gezondheid is vastbesloten om de omvang, ernst
en duur van psychische problemen terug te dringen. Hiervoor biedt
zij onder andere een hulp lijn aan via Stichting Korrelatie.
Korrelatie, voor informatie, hulp en advies.
Telefoon: 0900-1450 0900-1450. (werkdagen van 9.00 - 18.00 uur,
€ 0,15 p/m)
Vereniging Balans
Landelijke vereniging voor ouders van kinderen met
ontwikkelings-, gedrags- en leerproblemen, voor informatie,
hulp en advies.
Impuls
Landelijke patiëntenvereniging voor volwassenen
met AD(H)D en aanverwante stoornissen.
Netwerk ADHD bij volwassenen
Voor informatie over diagnostiek, behandeling en behandelaars
van ADHD bij volwassenen.
Trimbos-instituut
Het Trimbos-instituut zet zich in voor het verbeteren van de
geestelijke gezondheid door het delen van kennis.
Aanmelding
Voor aanmelding heeft u een verwijzing van uw huisarts of een
andere verwijzer (bijvoorbeeld medisch specialist, bedrijfsarts)
nodig. Deze krijgt u als onderzoek of behandeling binnen de specialistische GGZ nodig wordt geacht. Met uw verwijzer bespreekt
u bij welke locatie van Cure + Care Solutions u het beste geholpen kunt worden. Als u in het bezit bent van een verwijzing kunt
u uzelf aanmelden of vragen aan uw verwijzer contact met Cure
+ Care Solutions op te nemen. Dit kan telefonisch of schriftelijk.
Vergoedingen en kosten
Vergoeding door zorgverzekeraar
Een restitutiepolis geeft (bijna) altijd recht op 100% vergoeding
van de behandeling. Bij een naturapolis is dit niet het geval.
Indien u een naturapolis heeft, neemt Cure + Care Solutions de
kosten die niet door de verzekeraar worden vergoed voor haar
rekening. U betaalt dus geen zelfstandige bijdrage, ook niet
wanneer uw zorgverzekeraar maar 60% of 75% vergoedt.
Altijd meenemen tijdens je eerste afspraak:
- Een verwijsbrief van je huisarts
- Een geldig legitimatiebewijs (Paspoort of ID, geen rijbewijs)
- Zorgpasje van zorgverzekeraar
- Eventueel dossier eerdere behandeling
- Eventueel verwijzing van andere instelling
Bron: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie - Copyright 2015 – www.nvvp.net
Eigen risico
Iedere Nederlander van 18 jaar en ouder heeft een verplicht
eigen risico. Dit betekent dat u in 2017 maximaal € 385,00 moet
betalen voor zorg die in het basispakket zit. Het kan zijn dat u
daarnaast een vrijwillig eigen risico heeft afgesproken met uw
zorgverzekeraar.