Bepalen van het metabool fenotype bij longkanker: klinisch toepasbaar of irrelevant? Evelyne Louis Cluster oncologie 24/11/2012 Longkanker • Cijfers in België Belgian Cancer Registry, 2008 2 Longkanker • Gemiddelde 5-jaars overleving van 15% • Diagnose in metastatisch stadium • Schadelijke en dure chemotherapieën 3 Longkanker Negatief verband tussen tumor stadium en prognose 4 NMR spectroscopie • Potentieel om longkanker vroegtijdig te detecteren? Unieke wijzigingen in de metabole samenstelling van lichaamsvloeistoffen bij de aanwezigheid van ziekte Identificeren welke veranderingen in de metabole samenstelling van bloedplasma wijzen op de aanwezigheid van longkanker 5 NMR spectroscopie • Tool om de metabole samenstelling van lichaamsvloeistoffen kwantitatief te bepalen Plasma, serum, urine, … • High-througput; minimale staalvoorbereiding; informatie over lipiden, suikers en aminozuren in één analyse 6 Centraal onderzoeksthema Probleem: Nood aan effectieve methoden die een vroege opsporing van longkanker mogelijk maken Hypothese: Analyses van de metabole samenstelling van bloedplasma met behulp van NMR spectroscopie laten toe om longkanker vroegtijdig op te sporen 7 Methoden n =78 Controles n =79 Longkankerpatienten Biologische interpretatie NMR spectrum van bloedplasma Analyse met behulp van NMR spectroscopie 96 variabelen Statistische analyse 8 Resultaten Visuele vergelijking NMR spectrum van bloedplasma van een longkankerpatiënt NMR spectrum van bloedplasma van een controle 9 Var 95 Var 94 Var 82 Var 75 Var 74 Var 71 Var 70 Var 69 Var 68 Var 52 Var 51 Var 50 Var 35 Var 34 Var 33 Control subjects Var 32 Var 31 Var 30 Var 29 Var 28 Var 27 Var 24 Var 23 Var 22 Var 21 Var 16 Var 6 Var 5 Var 3 Var 2 Var 1 Area under the curve (AUC) Resultaten 31 significant verschillende variabelen Lung cancer patients 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 Variable number 10 Resultaten Multivariate statistische analyse ■ = Controles (n=78) 1 2 ■ = Longkankerpatiënten (n=79) 8 6 4 2 to[1] 0 -2 -4 -6 -8 -10 -4 -3 -2 Specificiteit: 96% (75/78) Sensitiviteit: 94% (74/79) -1 0 1 2 3 4 t[1] SIMCA-P+ 12 - 2012-10-11 16:20:24 (UTC+1) 11 Validatie van resultaten Multivariate statistische analyse • Preliminaire resultaten ■ = Controles (n=22) ■ = Longkankerpatiënten (n=22) 8 6 4 to[1] 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -5 -4 Specificiteit: 100% (22/22) Sensitiviteit: 91% (20/22) -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 t[1] SIMCA-P+ 12 - 2012-11-08 16:10:29 (UTC+1) 12 Toekomstperspectieven • Welke metabolieten en welke biochemische pathways dragen bij aan de ontwikkeling van longkanker? • Detectie/Diagnose Diagnostische test Moleculaire beeldvorming TEST • Therapie Nieuwe drug targets Onderscheid tussen responders en non-responders 13 Toekomstperspectieven • Belang van vroege detectie Hogere levenskwaliteit Betere overlevingskansen Kostenreductie • Belang van voorspellen van respons en toxiciteiten op chemotherapie Geen onnodige blootstelling aan schadelijke stoffen Kostenreductie 14 Bedankt! Prof. Dr. Michiel Thomeer Prof. Dr. Liesbet Mesotten Prof. Dr. Peter Adriaensens Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma (LCRP), gesponsord door Limburg Sterk Merk (LSM) 15