Jaarplan 2015 stichting Straat Consulaat Den Haag Elly Burgering, januari 2015 1. Inleiding Door de decentralisaties van zorgtaken en nieuwe wetten op gebied van zorg, inkomen en participatie verandert het (zorg-) landschap. Bovendien eindigde in 2014 het plan van aanpak Den Haag onder dak. Als belangenorganisatie, met een vaste plek in de keten van organisaties voor dak- en thuislozen en druggebruikers, heeft stichting Straat Consulaat zich in 2014 opnieuw gepositioneerd om gereed te zijn voor de toekomst. 2. Maatschappelijke ontwikkelingen Naast het actueel houden van onze kennis over (kwaliteit van) hulpverlening en de sociale kaart is het voor Straat Consulaat van belang om alert te blijven op de maatschappelijke ontwikkelingen. Met name op het gebied van jeugdzorg en verslavingszorg zijn de veranderingen groot. Naast veranderingen in de zorg zien wij onze doelgroepen veranderen: wij zien bijvoorbeeld meer “economisch daklozen”. De laatste vijf jaar oefent de overheid steeds meer dwang en drang uit, o.a. door meer voorwaarden te stellen om voor hulp in aanmerking te komen. Na een afname van het aantal daklozen direct na de start van het plan van aanpak in 2007, zien we de laatste vijf jaar een toename van mensen die bij de reguliere zorg niet terecht kunnen. Ook voor praktische zaken als financiële steun en GBA-adres, komen veel hulpvragen op het team af. Straat Consulaat is geen hulpverleningsorganisatie en probeert alle vormen van hulp extern te organiseren. Wanneer gevraagde hulp niet voor handen is brengt Straat Consulaat dit onder de aandacht bij partijen die mogelijk een oplossing kunnen bieden. 3. Organisatie van De Achterban De ervaringsdeskundige vrijwilligers van het Straat Consulaat noemen zich De Achterban. Zij hebben zonder uitzondering een achtergrond in de MO, VO, VZ, jongerenopvang, Jeugdzorg, OGGz of GGZ. De Achterban vergadert vier keer per jaar. Het Straat Consulaat is organisator, aanjager, ondersteuner van en deelnemer (voorzitter) aan De Achterban en staat borg voor de continuïteit van De Achterban. Mensen vanuit deze “plenaire Achterban” die actief willen zijn in de belangenbehartiging hebben zich in twee werkgroepen verenigd: Achterban jongeren en Achterban volwassenen, die regelmatig bijeen komen. Vanuit deze werkgroepen worden projectgroepen gevormd rondom bepaalde onderwerpen en/of taken. Samen met Achterbanners hebben medewerkers van het Straat Consulaat zitting in landelijke cliëntenorganisaties, die op hun beurt weer hun contacten hebben met politiek, zorg en andere instellingen (bijv. universiteiten, onderzoeksinstituten, cliëntenorganisaties). De Achterbanners onderhouden contacten met de dak- en thuislozen en druggebruikers en met instellingen en politiek (website, voorlichtingen, straatwijzer). De Achterban jongeren helpen net als in voorgaande jaren ook in 2015 weer mee met de organisatie van de studiemiddag zwerfjongeren. Daarnaast gaan zij samenwerking aan met jongeren uit de regio. Individuele Achterbanners die buiten de werk- en projectgroepen werkzaamheden willen verrichten in het kader van belangenbehartiging worden gefaciliteerd en waar nodig en mogelijk worden trainingen verzorgd om de Achterbanners goed toe te rusten voor hun taken. Medewerkers van het Staat Consulaat dragen zorg voor een sfeer en cultuur waarbinnen Achterbanners gedijen en zoveel mogelijk (concrete) doelen op het gebied van belangenbehartiging worden gehaald. 1 Met onze actieve Achterbanners sluiten wij een vrijwilligerscontract af en houden wij voortgangsgesprekken. 4. De Achterban in 2015 Platform Zorgvrijwilligers Omdat wij zien dat begeleidingstaken een steeds groter deel gaan uitmaken van de werkzaamheden die onze vrijwilligers uitvoeren, willen wij in 2015 aansluiten bij het Platform Zorgvrijwilligers, wat wordt ondersteund door PEP. Met name voor een goede afstemming met andere vrijwilligersorganisaties in Den Haag en wellicht wederzijdse inspiratie lijkt het ons zeer nuttig om hier aan deel te nemen. Om stichting Straat Consulaat als vrijwilligersorganisatie te professionaliseren en een goed kwaliteitsniveau te bereiken zullen wij investeren om het NOV-keurmerk Vrijwillige Inzet Goed Geregeld te verkrijgen (http://www.nov.nl). NOV staat voor Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk. Het landelijk keurmerk wordt toegekend aan vrijwilligersorganisaties en maatschappelijke instellingen die met hun vrijwilligersbeleid voldoen aan door NOV gestelde kwaliteitscriteria. Projecten en onderzoeken in 2015 In 2015 voeren wij de volgende grote en kleinere projecten uit: - “kwalificerend traject voor (ex) dak- en thuislozen”. Doel: jongere en volwassen deelnemers vanuit onze doelgroepen weer naar school laten gaan om een startkwalificatie te laten behalen. Partners in dit project zijn ROC-Mondriaan en vertegenwoordigers van alle instellingen die dagbesteding aanbieden. In 2015 zal weer met een nieuwe groep worden gestart; - Onderzoek onder daklozen: wat hebben zij nodig om in onze samenleving te kunnen participeren? Doel: deze mensen met hun zorgvragen bij de gemeente onder de aandacht brengen zodat eventueel aanvullend aanbod voor hen ontwikkeld kan worden; - Onderzoek onder ex-gedetineerden die na hun detentie dakloos zijn, om in overleg met o.a. bureau Nazorg te kijken hoe voor hen betere perspectieven kunnen worden gerealiseerd; - Verbetertafels organiseren, met de Achterban jongeren, in zorginstellingen voor jongeren. Hiermee wordt de betrokkenheid van cliënten bij hun instellingen verhoogd en worden verbeteringen in de instellingen gerealiseerd. - Het Trimbosinstituut zal in 2015, net als in 2013, een onderzoek doen naar de toepassing van de regiobinding, waaraan Achterbanners zullen deelnemen. Straat Consulaat neemt deel aan de begeleidingscommissie van dit onderzoek. Doel: landelijke toegankelijkheid van de maatschappelijke opvang beter borgen. - Opvang in zelfbeheer. Doel: samen met geïnteresseerde partijen kijken naar alternatieve en goedkopere manieren van opvang en begeleiding van daklozen, waarbij meer gebruik wordt gemaakt van de eigen kracht van daklozen; - Internetmedia; gebruik van de social media (Twitter, Facebook) is inmiddels niet meer weg te denken en vooral Facebook wordt intensief ingezet. Vaak in combinatie met onze websites: www.straatconsulaat.nl en www.deachterban.info. Doel: bekendheid vergroten, overdracht van kennis over dak- en thuislozen en druggebruikers en de hulpverlening aan hen en de beeldvorming rondom deze groepen verbeteren. - Fiets voor niets. Doel: samen met jongeren uit de opvang een fiets op knappen, die zij daarna kunnen gebruiken om hun afspraken na te komen; - Vrouwenverwendag op 8 maart. Doel: emancipatie van deelnemende vrouwen bevorderen. Door de verwendag voelen zij zich weer belangrijk, weer een mens die respect verdient. Daarnaast nemen veel vrijwilligers en bedrijven deel aan de dag, wat hun beeld over deze vrouwen en onze sectoren positief beïnvloedt. In 2015 is de vrouwenverwendag voorgedragen voor de Kartiniprijs, een gemeentelijke emancipatieprijs. Inmiddels weten wij dat we tot de laatste drie behoren; 2 - - - - Straatwijzer/woonwijzer. Doel: het informeren van dak- en thuislozen en druggebruikers en hun begeleiders over de voorzieningen en mogelijkheden die er voor hen zijn; Voorlichting in instellingen. Naast het bieden van een luisterend oor, mensen vertellen over de mogelijkheden bij andere instellingen en mogelijkheden bij De Achterban met als doel informeren, verwijzen en het werven van vrijwilligers voor De Achterban; Voorlichting aan studenten, politici e.a. Doel: informeren en verbeteren van de beeldvorming rondom de dak- en thuislozen en druggebruikers; Beide vormen van voorlichting hebben daarnaast als doel: bekendheid van De Achterban en het Straat Consulaat vergroten en beeldvorming rondom onze doelgroepen verbeteren; Overwogen wordt om in 2015 met onze jongeren opnieuw een participatie audit te starten (PAJA) bij instellingen voor jeugdzorg. Met de uitkomsten van interviews door Achterban jongeren met cliënten in instellingen, worden verbeterpunten geformuleerd, die worden voorgesteld aan de instelling. Deze kiest een aantal punten en voert deze uit, waarna zij een certificaat ontvangen. De jongeren volgen hiertoe eerst trainingen, waardoor zij vaardigheden ontwikkelen die zij ook kunnen inzetten in hun eigen proces; Straat Consulaat organiseert met de Achterban jongeren in 2015 een debat over de jeugdzorg; Opzetten en ondersteunen van medezeggenschap binnen afdelingen/instellingen, waarbij ons boekje “versterken medezeggenschap” en handig hulpmiddel vormt. Doel: versterken van de medezeggenschap binnen instellingen. Bovendien zijn wij voornemens om in 2015 het participatieproject, Achterban werkt!, te gaan uitvoeren in drie wijken van Den Haag. Doel van het project is het vormen van en deelnemen aan netwerken in drie Haagse wijken, waaraan ex-daklozen zullen deelnemen, zodat ook zij participeren in de samenleving en terugval in zorg wordt voorkomen. Financiering voor dit project wordt bij de gemeente Den Haag en diverse fondsen aangevraagd. Overige contacten met onze doelgroepen Medewerkers en vrijwilligers werken outreachend, naast het bieden van een luisterend oor ondersteunen wij mensen bij het indienen van klachten en gaan mee naar klachtgesprekken. Onze vrijwilligers verwijzen en begeleiden mensen naar de loketten, winternachtopvang of andere instellingen als Straatpastoraat of dagopvang. Als basis van haar handelen hanteren Straat Consulaat en De Achterban de uitgangspunten dat iedereen moet kunnen deelnemen en meepraten, naar vermogen. Mensen staan centraal. Met alle mensen wordt respectvol omgegaan en alle wensen worden serieus genomen. 5. Straat Consulaat Alle direct betrokkenen Het fulltime dienstverband in de cao Welzijn, waar Straat Consulaat onder valt, bedraagt 36 uur. De vaste formatie van het Straat Consulaat bestaat in januari 2015 uit drie personen. De coördinator werkt 24 uur, de consulenten respectievelijk 36 en 16 uur. Daarnaast werkt één consulent 16 uur voor het project “kwalificerend traject voor ex-dak- en thuislozen”. Het bestuur bestaat uit een voorzitter, een secretaris, een penningmeester en twee leden. Bij de bestuursvergadering (ca. 8 x per jaar) is de coördinator aanwezig, de consulenten wisselend wel en niet. Begin 2015 zal het bestuur worden aangevuld met minimaal één deelnemer vanuit De Achterban. Hiermee vormt het bestuur een nog beter klankbord voor het team. Bovendien is deze directe vertegenwoordiging goed voor het zelfbeeld en zelfvertrouwen van de Achterbanners. Net als in andere jaren willen wij in 2015 plek bieden aan een HBO-stagiaire . Het contact met de stagiaire en de onderwijsinstelling stelt ons, naast allerlei andere voordelen, in de gelegenheid om kennis te nemen van vernieuwingen in het werkveld. 3 Eén van onze consulenten is bezig met een EVC-procedure (portfolio samenstellen ten behoeve van vrijstellingen bij het verkrijgen van haar MBO-SPW-diploma). Dit zal zij in 2015 afronden. Daarnaast wordt door Achterbanners en teamleden deelgenomen aan symposia en trainingen om kennis actueel te houden. Huisvesting Er worden twee geschakelde kantoren in het STEK-gebouw gehuurd, aan Parkstraat 32 te Den Haag. In dit gebouw bevinden zich ook de vergaderzalen waar werk- en projectgroepen kunnen vergaderen. Voor de vergaderingen van De Achterban waar veel deelnemers worden verwacht, bijvoorbeeld de plenaire vergadering, wordt - tegen betaling - gebruik gemaakt van een externe vergaderlocatie. Ook voor andere activiteiten, zoals de vrouwenverwendag of de presentatie van onderzoeksresultaten, feestelijke aftrap of afsluiting van een project, wordt soms uitgeweken naar eenzo goedkoop mogelijke externe locatie, bijvoorbeeld bij (welzijns-) instellingen. Contacten met overige instellingen en personen Een groot netwerk is van belang voor de uitoefening van de belangenbehartiging. Dit netwerk onderhouden wij en waar mogelijk brengen wij het cliëntperspectief in. Wij zijn steeds op zoek naar uitwisseling en samenwerking en doen dit het liefste samen met onze Achterbanners. Hierbij kan o.a. gedacht worden aan overleg met instellingen voor jeugdzorg en maatschappelijke opvang, cliëntenraden MO, GGZ, cliëntenraad SZW, WMO-netwerk en Focusgroep GGZ. Maar ook met scholen, bedrijven, gemeentelijke uitvoeringsorganisaties en welzijn. Financiële situatie Straat Consulaat ontvangt een exploitatiesubsidie van de gemeente Den Haag. Extra financiering, buiten deze gemeentesubsidie om, blijft welkom. Hiertoe worden regelmatig projectvoorstellen ingediend bij gemeente en fondsen. Daarnaast zijn er (relatief kleine, maar zeer welkome) inkomsten uit giften, waarmee we weer net iets extra’s kunnen doen. 6. Contacten met opdrachtgever In het kader van onze subsidie- en adviesrelatie vindt regelmatig overleg en afstemming met de afdeling OCW - PZJ van de gemeente plaats. Vanuit onze contacten en alle genoemde werkzaamheden geven wij hen graag gevraagde en ongevraagde adviezen; altijd vanuit het perspectief van de mensen uit onze doelgroepen. Het zijn immers hun belangen die wij behartigen. 7. Legitimering Door open te communiceren over visie, missie, taakstelling en plannen, verantwoording af te leggen over resultaten, mooie producten en De Achterban, nemen Straat Consulaat en De Achterban een legitieme positie in naast de Haagse organisaties die zich met onze doelgroepen bezig houden. 8. Tot slot Straat Consulaat verrast graag! Dit jaarplan vormt een kader en een basis, maar daarnaast zal altijd ruimte gemaakt worden voor verrassende projecten, ideeën en/of acties. Deel van het werk is juist ook buiten de platgetreden paden kijken wat goed is voor de mensen en de belangenbehartiging en inspelen op de actualiteit, die zich immers niet altijd laat voorspellen. 4