HCC Beleggen symposium 5 november 2011 Presentatie: Hoe bouw en bescherm je een portefeuille Van Lieshout & Partners N.V. Richard de Jong 1 Agenda Hoe bouw je een portefeuille? • Asset Allocatie Aandachtspunten • Rendement • Risico • Correlatie Bescherming (45,7 % van u) • Opties (25,7 % van u) • Turbo’s (20 % van u) • Volatiliteitstracker (5 % van u) Uitstapje 2 Hoe bouw ik een portefeuille ? Financiële Planning Beleggingshorizon Persoonlijke preferenties Middelenverdeling Aandelen Obligaties Grondstoffen Risicoprofiel Vastgoed Hedge Funds Opties ter bescherming Opties ter verhoging rendement 3 Asset Allocatie: Financiële Planning Financiële planning: Inventarisatie van uw financiële positie • • • • Gezinsomstandigheden Testament Samenlevingsovereenkomst of huwelijkse voorwaarden Pensioenvoorziening Financiële planning: Welke doelstelling heeft het te beleggen vermogen? • Pensioenvoorziening • Levensonderhoud • Hoger rendement dan spaarrekening etc. Hoeveel contanten wilt u periodiek aan uw vermogen kunnen onttrekken. 4 Asset Allocatie: Persoonlijke preferenties Test 1 Stel u heeft € 10.000 te beleggen en kunt kiezen uit de volgende 2 mogelijkheden: A) 100 % kans op een winst van € 1.000 B) 50 % kans op een winst van € 2.000 en 50 % kans op een winst van € 0 Uitkomst: 72 % koos voor A en 28 % koos voor B Test 2 Stel u heeft € 20.000 te beleggen en kunt kiezen uit de volgende 2 mogelijkheden: A) 100 % kans op een verlies van € 1.000 B) 50 % kans op een verlies van € 500 en 50 % kans op een verlies van € 1.500 Uitkomst: 43 % koos voor A en 57 % koos voor B 5 Belang van Asset Allocatie Asset Allocatie bepaalt voor circa 80 % het risico van een portefeuille (en dus niet voor circa 80 % het rendement) 6 Concrete invulling portefeuille • Kern is voor doelstelling van de portefeuille • De satellieten om extra rendement te behalen of om risico te verminderen Grondstoffen Small caps Emerging Markets (O) (Bedrijfs)Obligaties (Euro) Internationale aandelen (Euro) Opties High yield Emerging Markets (A) 7 Concrete invulling portefeuille (2) Bepaal per regel / categorie: • Verwacht rendement (100 %) • Risico / standaarddeviatie (89 %) • Correlatie (89 %) 8 Concrete invulling portefeuille (3) Emerging Markets (tracker) over de afgelopen 10 jaar: • • Standaarddeviatie 19,01 % Rendement 8,9 % Kans op verlies na 10 jaar: 7 % Het jaarlijks rendement (95 % waarschijnlijkheid) na 10 jaar: -/- 2,8 % en 20,7 % 9 Concrete invulling portefeuille (4) Emerging Markets = portefeuille A • Standaarddeviatie 19 % • Rendement 8 % Bedrijfsobligaties* = portefeuille B • Standaarddeviatie 5 % • Rendement 4 % • Correlatie met emerging markets -/-0,1 Portefeuille C is beide 50 %: Standaarddeviatie: 12 % Rendement: 6 % * Europese Obligatie Index (SBEB) C Risico Portefeuille D is beide 50 %: Standaarddeviatie: 9,5 % Rendement: 6 % A D B Rendement 10 Market Timing 1900 – 2000 S&P 500 Buy and Hold 9,4 % 100 % goed 15,8 % 50 % goed 6,6 % 71 % goed 9,4 % Schokkend: Gecorrigeerd voor risico moet 86 % van de voorspellingen goed zijn 11 Market Timing (2) Slecht Beursjaar Goed Beursjaar 2009 AEX 2008 AEX Alle handelsdagen: 36,4 % Alle handelsdagen: - 52,3 % Minus 10 beste: - 12,1 % Minus 10 beste: - 67,7 % Minus 20 beste: - 32,7 % Minus 20 beste: - 82,3 % De goede dagen zijn schaars 12 Aandelen selectie Circa 80 % van alle beleggingsfondsen presteert na kosten en risico minder dan de markt Market Timing en Stock Selectie moeilijk Aandacht vooral op Asset Allocatie 13 Bescherming met opties 14 Bescherming met opties (2) Bestanddelen • • • • • uitoefenprijs versus koers looptijd (theta) rente (rho) dividend volatiliteit van de koersen van de onderliggende waarde 15 Premie = intrinsieke waarde + verwachtingswaarde CALL optie heeft intrinsieke waarde als de koers van het aandeel hoger is dan de uitoefenprijs PUT optie heeft intrinsieke waarde als de koers van het aandeel lager is dan de uitoefenprijs Koers aandeel XYZ € 100 Koers aandeel XYZ € 100 Uitoefenprijs call optie € 90 Uitoefenprijs call optie € 110 Prijs/premie van call optie € 15 Prijs/premie van call optie € 6 Intrinsieke waarde call optie € 10 Intrinsieke waarde call optie € 0 Verwachtingswaarde € 5 Verwachtingswaarde call optie € 6 16 Verwachtingswaarde verwachtingswaarde 20 % OTM optie heeft evenveel verwachtingswaarde als een 20 % ITM optie in/out at 17 Bescherming met opties (3) 1) Aandeel + verkochte call optie Aandeel RD € 25,40 Bescherming tot € 23,70 (daling van 6,7 %) Verkoop call dec 2012 26 € 1,70 Max. winst € 2,30 = 9,7 % in 13 maanden Netto investering € 23,70 Max. winst incl. dividend € 3,50 = 14,8 % in 13 maanden Winst Aandeel met short call RD € 3,50 € 25,40 Verlies Koers RD Break-evenniveau: € 22,50 € 22,50 18 Bescherming met opties (4) 2) Aandeel + gekochte put optie Aandeel RD € 25,40 Bescherming vanaf € 21,30 Koop put dec 2012 24 € 2,70 Max. verlies € 4,10 Netto investering € 28,10 Max. verlies incl. dividend € 2,90 Winst Aandeel met short call RD € 25,40 € 1,50 € 2,90 Verlies Koers RD Break-evenniveau: € 26,90 19 Bescherming met opties (5) 3) Aandeel + gekochte put optie + verkochte call Aandeel RD € 25,40 Bescherming vanaf € 22,25 Verkoop call dec 2012 28 € 0,95 Max. verlies € 3,15 Koop put dec 2012 24 € 2,70 Max. verlies incl. dividend € 1,95 Netto investering € 27,15 Max. winst incl. dividend Winst € 2,05 € 2,05 Aandeel met short call RD € 25,40 € 0,55 € 28 Break-evenniveau: € 25,95 € 1,95 Verlies 20 Koers RD Bescherming met turbo’s 1) Aandeel + Turbo Short € 25,40 Fin. niveau € 30,00 Koop Turbo Long € 4,60 Stop Loss € 27,70 Netto investering € 30,00 Dus huidige koers € 4,60 (30 – 25,4) Aandeel RD 40 Koers RD: € 10 V: € 10,00 + € 20,00 35 Koers RD: € 20 V: € 20,00 + € 10,00 30 Koers RD: € 30 V: € 30,00 + € 2,30 25 Koers RD: € 40 V: € 40,00 + € 2,30 Break even: € 30 20 15 10 5 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 Koers RD 21 Bescherming met turbo’s (2) 2) Cash + Turbo Long Aandeel RD Koop Turbo Long Op bank € 25,40 Fin. niveau € 18,50 € 6,90 Stop Loss € 19,90 Dus huidige koers € 6,90 (25,4 – 18,5) € 18,50 40 Koers RD: € 10 V: € 18,50 + € 1,40 35 Koers RD: € 20 V: € 18,50 + € 1,50 30 Koers RD: € 30 V: € 18,50 + € 11,50 25 Koers RD: € 40 V: € 18,50 + € 21,50 20 Break even: € 19,90 (18,50 +1,40) 15 10 5 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 Koers RD 22 Bescherming met turbo’s (3) Winst en verlies van beide 12 10 8 6 4 2 0 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 -4 -6 -8 Koers RD Rood: Aandeel plus Turbo Short Blauw: cash plus Turbo Long 23 Volatiliteitstracker Tracker op de volatiliteitindex van Euro Stoxx 50 (IVSTOXX50) Volatiliteitindex van Euro Stoxx 50 (IVSTOXX50) Euro Stoxx 50 (STOXX50) Uitgegeven door Bank of America Merrill Lynch en EFT Securities Impliciete volatiliteit van de STOXX 50 index Aandelen van 50 grote Europese ondernemingen 24 Volatiliteitstracker Groene lijn: STOXX 50 Rode lijn: Volatiliteitindex van de STOXX 50 25 Volatiliteitstracker Correlatie vollie en Stoxx 50 Correlatie vollie en AEX Huidige correlatie met Stoxx 50: -0,924 Huidige correlatie met AEX: -0,913 Historische correlatie met Stoxx 50: -0,670 Historische correlatie met Stoxx 50: -0,627 26 Uitstapje Verwacht rendement aandelen = Risicovrije rente + Risicopremie NL: 3,1 % 27 Uitstapje (2) Risicovrije rente = 2, 3 % economische groei + toekomstige inflatie Toename beroepsbevolking + productiviteitsgroei Rendement Inflation Linked Bonds -/rendement normale staatsobligatie 0 % + 1,7 % = 1,7 % 3,0 % - 1,1 % = 1,9 % Verwacht rendement aandelen NL: 1,7 % + 1,9 % + 3,1 % = 6,7 % 28 Vragen ? [email protected] 29