Docentenhandleiding WerkenaanjeToekomst(digitalemethode) Methodeloopbaanoriëntatievoorhetmbo–niveau3en4 Versie4.0,augustus2016 www.codenamefuture.nl Aanleiding:Jongerenwillenmeerwetenoverwerk DegrotejeugdwerkloosheiddaagtROC’suithunjongerenoptimaalvoortebereidenophet succesvolbetredenvandearbeidsmarkt.Hetiseenhelekunstomhenhiergemotiveerd meeaandeslagtelatengaan.Eensamenhangendeenaansprekendeaanpakbinnenhet curriculumvandeopleidinghelptdaarbij.MetWerkenaanjeToekomstbehalenjongeren dekwalificatie-eisenvoorLoopbaan.Maarveelbelangrijkernog:jongerenhebbeneenreëel toekomstperspectiefengerichtplanvoorhuneigentoekomst. ‘WerkenaanjeToekomst’isgebaseerdoponderzoekdatTNOdeafgelopenjarenuitvoerde. Uitditonderzoekblijktdatjongeren(enhundocenten)behoeftehebbenaaneen aansprekendonderwijsaanboddatopeenrealistischemanierlaatzienwatheninhet werkzameleventewachtenstaat.Deresultatenvanhetonderzoekvormendebasisvande inhoudvan‘WerkenaanjeToekomst’. “Hoezorgjedatwerkaansluitopjeideeënenwensen?Hoebereikjeindetoekomstdie baandiejezograagwilthebben?Hoezorgjeervoordatjefinancieel'opderit'blijft?Welke eisenstelikaanmijnwerk?”Jemoetkunnenverwoordenwatjegoedkan,watjewilen waaromjijgekniptbentvoordebaan.Jemoetwetenwatdebaantebiedenheeftenwater vanjougevraagdwordt. Doelvandemethodeisdezelfredzaamheidopdearbeidsmarkttevergroten,zodat jongerenactiefendoelgerichtdearbeidsmarktbetreden.Daarmeewordtdebasisgelegd vooreenbestendigetoekomst.Dejongerenkrijgenkennisenvaardighedenaangereiktener wordtveelaandachtbesteedaanattitudevorming.Hetuitgangspuntisdatjongereninzien datzehuneigentoekomstvooreengrootdeelzelf(gunstig)kunnenbeïnvloeden. WerkenaanjeToekomstisontwikkelddoorCodenameFutureenTNO.Enismedetotstandgekomendankzij financiëlesteunvanFonds21,VSBFondsenMinisterievanSocialeZakenenWerkgelegenheid. WerkenaanjeToekomstwordtgesteunddoorSterkTeam. 2 Watishet? WerkenaanjeToekomstisdenieuwemethodevooreensuccesvolleloopbaaninhetmbo (leerjaar2en3,niveau3,4).Demethodezorgtvoorzelfbewusteengemotiveerdejongeren meteenplanvoorhuntoekomst. Speerpuntenvandemethode DemethodeWerkenaanjeToekomstbiedt: • …structuurvoorinhoudenvormvandelessenloopbaanoriëntatie. Demethodebestaatuit7hoofdstukkenenbiedtinhoudvoorruim25lesurenwaarinukunt variëreninwerkvormendieklassikaal,zelfstandigofingroepjeswordenuitgevoerd.De hoofdstukkenhebbentemakenmetdetoekomstigeloopbaan.Dethema’svande hoofdstukkenzijn:Mijntoekomst,Mijnloopbaan,Mijnberoep,Mijnvolgendestap,Mijn baanvinden,MijnsollicitatieenMijnbeloning. Devolgordevandehoofdstukkenstaatechternietvastenhoeftudemethodeniet chronologischtevolgen.Wellichtkomthetbeteruitalshoofdstukken5en6aanhetbegin vanhetschooljaaringezetwordtvanwegedeBPV.Ookishetzodatdemethodenietvan kafttotkaftbehandeldhoeftteworden.Demethodeisopgebouwdaandehandvande loopbaancompetentieszoalsdezezijngedefinieerdindekwalificatie-eisenvanLoopbaanen Burgerschap:kwaliteitenreflectie,motievenreflectie,werkexploratie,loopbaansturingen netwerken1. • …structuurvoor‘peereducatie’:destudentgaatindividueelenindegroepaande slagmetzijnloopbaan. Voorhetmakenvankeuzeslerenjongerenhetmeestvaneigenpraktijkervaringenendie vananderejongeren(peers).Dezeleer-enreflectiemomentenfaciliterenwijmetdelessen. Indelessenwordenonderlingervaringen,gedachtenenmeningenuitgewisseldinhet klassengesprek.Ditgebeurtaandehandvanstellingen,filmpjes,groepsopdrachtenen thuisopdrachten.Daarnaastbiedenookmeningenvanouders/verzorgers,klasgenotenen vriendennieuweinzichtenvoordejongerenomnieuwepersoonlijkekeuzestekunnen maken. • …samenhanginactiviteitenzoalsloopbaanlessen,loopbaangesprekken,stagesen bedrijfsbezoeken. Loopbaanoriëntatiekentveleonderwerpen,lessenenactiviteitenzoalsSLB,stages, vaklessen,LBe.d.InWerkenaanjeToekomstwordendezeactiviteitenmetelkaar verbondendoor7overstijgendethema’s.Datzorgtjuistvoorsamenhangenstructuurzowel voordocentenalsdejongeren.Deloopbaancompetentieswordendaarbijalsbasisgenomen 1 Bron:Dezeinformatieisgebaseerdophetonderzoek‘Overleerloopbanenenloopbaanleren,loopbaancompetentiesin het(v)mbo’vanM.Meijers,M.KuijpersenJ.Bakker(2006). 3 waardoorstage,hetcoachingsgesprek,dePOPende(S)LBlesseninhoudenvormkrijgen.In demethodewordenregelmatigoefeningeneninzichtengenoteerdomdepersoonlijke ontwikkelingrichtingtegeven.Studentenwetenzosteedsbeterwatzewillen,watze kunnenenwatdaarvoornodigis. Kortebeschrijvingvandethema’s ‘WerkenaanjeToekomst’heeft7thema’sdielosvanelkaaringezetkunnenworden.Elk themabestaatuitmeerderelessenenelkelesduurtcirca50minuten. Thema:MijnToekomst-Watwilenwaaromwilikdat?(2lessen) Hetbeelddatdestudentzelfheeftoverzijntoekomstvormthetvertrekpuntindit thema. Thema:MijnLoopbaan-Watkanikenwatpastbijmij?(3lessen) Destudentvisualiseerthoedebaandiehij/zijwensteruitziet.Watgajeverdienen alsjediebaankrijgt?Enwatzijndemogelijkhedenmetdeopleidingdienugevolgd wordt?Destudenteninventariserenwaternodigisomdedroombaanteverkrijgen. Thema:Mijnberoep-Welkwerkwilikenwathebikdaarvoornodig?(2lessen) Dejongerenonderzoekenwaarzijgoedinzijneninhoeverreditpastbijdebaandie zezoeken.Welkevaardighedenenkennismoetenzenogontwikkelen? Thema:Mijnvolgendestap-Welkekeuzeskanikmakenenwatzijndegevolgen?(5lessen) Watwordtdevolgendestap?Werken,eeneigenbedrijfbeginnenofwerkenals zzp’er?Destudentoriënteertzichopdemogelijkhedenvanwerken,doorlerenaan eenmbo-ofhbo-opleiding. Thema:Mijnbaanvinden-Hoepresenteerikmij?(7lessen) Destudentontdektwelkemanierenerzijnomeenbaantevindenenbereidtzich vooropeengoedepresentatievanzichzelf. Thema:Mijnsollicitatiegesprek-Solliciteren(5lessen) Destudentbereidteensollicitatiegesprekvoorenoefentdit. Thema:MijnBeloning-Debeloning!(2lessen) Destudentenverdiepenzichinwateropeenloonstrookstaat.Watwordter allemaalingehoudenopjebrutoloonenwaarom? 4 Watmoetikdoenalsdocent? Dedocentiseenbelangrijkeschakelinhetonderwijsenuiteraardookvooreengoede loopbaanoriëntatievoordejongeren.DemethodeWerkenaanjeToekomstbiedtinhouden structuurvoorde(S)LBlessen.Delessenwordendeelszelfstandiggemaaktdoorde studentenentijdensdeklassengesprekkenengroepsopdrachtenvindtonderanderede peer-educatieplaats. Devoornaamsterolvandedocentisstudentencoachenenhentelatenreflecteren.Dedigilessenondersteunendedocentdaarbijenmetsuggestiesuitdehandleidinglegtdedocent verbandentussendetheorie,praktijkvandeopleidingendeervaringenvandejongeren. Demethodeondersteuntenfaciliteertdedocentomdestudenttemotivereneneenreëel planvoorzijneigentoekomsttemaken.Hoe? • Klassengesprekkenleiden Indelessenvindenregelmatigklassengesprekkenplaats.Tijdensdezegesprekken bentudefacilitator.Deonderlingeuitwisselingvangedachtenenmeningenvande jongerenishetdoelvanhetgesprek.Indelesplannenstaangespreksuggesties. • Lesplannenengespreksuggestiesgebruiken Dehandleidingbiedtondermeereenlesplanengesprekssuggestiesperthema waarmeeualszichvolledigensnelkanvoorbereidenopdeles. • Koppelenaancoachings-enSLBgesprek Indehetmethodeboekwordenoefeningeneninzichtenaangeduidmetdegele sticker:‘HandigvoorhetSLBgesprek’.Daarnaastreflecteertdestudentnaelkthema opdeloopbaancompetenties.HieraankanhetSLB-enpersoonlijkecoachingsgesprek invullingenrichtinggegevenworden. • Hulpkrijgenbijplaatsenorganisatievanloopbaanoriëntatieinhetcurriculum Wijgevenhulpbijplaatsenorganisatievanloopbaanoriëntatieinhetcurriculum. Wiebiedenhiervooreendocententraining,waarinwemetdedocent(en)eenplan vanaanpakmakenvoorhetcurriculum‘loopbaanoriëntatie’.Hierinwordtaandacht besteedaanhetpraktischwerkenmetdemethodeendedidactiek.Hetresultaatis datdedocentdirectaandeslagkanmetdemethode,insamenhangmetde eventueleaanvullendeactiviteitenvanbinnenenbuitendeschool.Voorkostenen meerinformatie:[email protected]. Hoekomikeraan? Ukuntdemethode‘WerkenaanjeToekomst’bestellenvia http://codenamefuture.nl/bestellen/(zoweldigitaalalshetboek).Deloopbaanmethode kost€17,-perstudent(excl.btwenverzendkosten).BestellenkanookviaVanDijkEducatie, Studieboekencentrale.nl,StudystoreendeLisetteWertergroep. Letop!Bijdezeleverancierswordenafwijkendetarievengehanteerdi.v.m.hunintegrale servicemodelofafhandelingskosten. 5 Hoezitdedigitalemethodeinelkaar? Erwordtafwisselendklassikaal,individueeleningroepengewerkt.Hierbijwordenzowelde Workspace(digitaleleeromgeving),hetToekomstboek(aantekeningenboekjeenwerkboek) enWerkbladengebruikt. WerkenindeWorkspace LessenstaanklaarindeleeromgevingvanCodenameFuture:deWorkspace.Delesseninde Workspacezijnzowelklassikaalmethetdigibord/beamerenindividueel.De meningsvormendeonderdelenzijnklassikaal,zodaterdiscussieenafwegingvan verschillendemeningenmogelijkis. Hetinloggenindelesgaatalsvolgt: 1. Ganaarwww.codenamefuture.nl 2. Vulgebruikersnaamenwachtwoordin. Hoekomikaaninloggegevensvoormijn 3. Ganaarhettabblad‘School’. studenten? 4. Dezeventhema’svan‘Werkenaanje Toekomst2016-2017'staanperthema Studentenhebbenindividueleinloggegevens klaar(bijvoorbeeld2016-2017WAJT|1. nodigomgebruiktekunnenmakenvande Mijntoekomst.) digitalemethode.Deinloggegevensworden doorCodenameFutureaangemaakten 5. Klikopdelestitelomdelesteopenen. verstrekt. Workspace-tips Omdeinloggegevensaantemakenhebben • Delesopentaltijdopdeplaatswaarje wijeenExcelbestandnodigmetinaparte devorigekeergeblevenwas. kolommen:voornaam,tussenvoegsel, achternaamenklasvanuwstudenten. • Studenten(enuook)kunnenhun wachtwoord(niethungebruikersnaam) Voorbeeld: wijzigenvia Voornaam Tussenvoegsel Achternaam Klas Sarah van Dorpel IO1-3C >Persoonlijk>Instellingen> .. .. .. .. Wachtwoordwijzigen. • Bureaubladvandeleeromgeving HetExcelbestandmetdestudentengegevens wijzigen? kanverstuurdwordennaar [email protected] >Persoonlijk>Instellingen> weekkrijgtupermaildeindividuele Workspace. inloggegevensvanuwstudenten. • Iseenstudenthetwachtwoord vergeten?Ukunthetalsdocentaltijd terugvinden: >Organisatie>Gebruikers>naaminvullen>Zoeken HetToekomstboek EenregelmatigterugkerendonderdeelindemethodeishetToekomstboek.Het Toekomstboekishetaantekeningenboekjeenwerkboekvandejongeren.Zakendieze willenonthoudenvoorhuneerstestappenopdearbeidsmarktwordenerinopgeschreven. DeToekomstboekjeswordenaanugeleverdbijaanvangvanhetproject.Dezekuntu bestellenindewebshopopwww.codenamefuture.nlofviamartijn@codenamefuture.nl. 6 DeWerkbladen Voorvijfopdrachtenwordtergebruikgemaaktvaneenwerkbladofformulier.Dezezijn werkbladenzijntevindenophttp://codenamefuture.nl/mbo-loopbaan/materialen/. Hetgaatomdevolgendeopdrachten: Mijnbaanvinden–opdracht1 Werkblad–Mijnelevatorpitch (les1-bladzijde49) Mijnsollicitatiegesprek Formulier–Rollenspelsollicitatiegesprek (les3) Mijnbaanvinden–opdracht4 Werkblad–Mijnklasgenootonline (les3-bladzijde52) Mijnbeloning Werkblad–Salarisstrookwerknemer (les1b-individueledigiles) Mijnsollicitatiegesprek–opdracht3 Formulier–Voorbereidingvanhet sollicitatiegesprek (les1-bladzijde62) Mijnbeloning Werkblad–Salarisstrookwerkgever (les2a-individueledigiles) Didactischeaanwijzingen 1.Klassikalewerkvormen Klassengesprekvoeren Indelessenserievindenregelmatigklassengesprekkenplaats.Tijdensdezegesprekkenbent udefacilitator.Ubrengtindividuelewensensameninklassikalegesprekkenmiddels stellingen,filmpjesenverwerkingsopdrachten. Inhetklassengesprekreflecteerjeopopgedanekennisofervaringenofmeningenbijeen bepaaldonderwerp.Belangrijketipshierbijzijn: 1. Ganaofhetvoorallejongerenduidelijkiswaaroverwordtgesproken. 2. Bewaakdetijd. 3. Zorgdatdejongerennaarelkaarluisteren. 4. Zorgdatzoveelmogelijkjongerenaanbodkomen. 5. Vatregelmatigsamenofprobeereengezamenlijkeconclusietetrekken. 6. Rondhetgesprekafalsergeennieuwegezichtspuntenmeerwordeningebracht. Erisrekeninggehoudenmetruimtevooraantekeningendiejongerenmakentijdenshet klassikaalbesprekenvanstellingen,filmpjesofverwerkingsopdrachten. Stellingen Indelessenwordendejongerenregelmatiggeconfronteerdmetstellingenwaaropzijhun meningkunnengeven.Destellingenvormenookdebasisvooreenklassikaalgesprekdatu metdejongerenaangaat.Peildeonderlingeverschillenenlaatdejongerenargumenteren. 7 Ukuntdestudentenlatenstemmenmethunsmartphoneoftabletopeensimpeleen laagdrempeligemanierviawww.mentimeter.com.Hetiseenstemsysteemdatviainternet werkt.Wijhebbendestellingenalvooruklaargezet!Loginbijmentimeter.commet [email protected]:WAJTdoC3nt.Uzietdaarde stellingenperlesklaarstaan.Klikopeenstelling,endaarnaop‘Startpresenting’.Mochter nogeenuitslagstaanvaneencollega,dankuntuop‘Reset’klikken,onderaandepagina. GraagvragenweuomhetwachtwoordNIETteveranderen;) Filmpjes Defilmpjesstaanallemaalindedigitalelessenmaarmochtuhetprettigervindendankuntu ookdeafgeschermdeYouTubeafspeellijstgebruiken.Deafspeellijstisteopenenvia: https://goo.gl/gRaKF5 2.Opdrachten Indemethodemakendejongerenverschillendegroepsopdrachtenenindividuele opdrachten.IndedigitalelessenenhetToekomstboekwordtuitgelegdwatdeopdrachten inhoudenenwatdejongerenmoetendoen.InhetToekomstboekwordtdeverschillende opdrachtenaangeduidmeticonen,diehieronderwordenverklaard. Aftekenlijst:Nadatstudentendeopdrachtenbijdelessenmakeneninleverenkuntudezeinhet schemaopbladzijde2inhetToekomstboek(nogvoordeinhoudsopgaven)aftekenen.Deze opdrachtenreflecterendeloopbaancompetentiesvanstudentenofzijnhandigvoorSLB gesprekken. Groepsopdrachten Werkintweetallen,groepjesvandrietotzes Indelessenvindengroepsopdrachtenplaats.Deonderlingeuitwisselingvan deeerstegedachtenenmeningenvandejongerenishetdoelvande opdracht.Dejongerenlerenvanenmetelkaar. Vraagreflectieaanklasgenoot,ouders/verzorgers/vrienden/SLB’er Demeningvanklasgenoten,ouders/verzorgerskunnendejongerentoetsen enbespreken.Zijwordenbewusterhoeanderennaardedingenkijkenen lerenhiermeeomkunnengaan,enhoeditpositiefkanbijdragenaande ontwikkelingvanhunloopbaancompetenties. Individueleopdrachten Vragenbeantwoordenenmeningvormendeonderdelen Jongerenvolgendeinstructievandeindividueledigi-lessenenhetToekomstboek envullenantwoordenin.Erwordtopbepaaldeonderdelendoorgevraagd,om hetbelangaantegevenwaaromzebepaaldevragenofopdrachtenkrijgen.Dit zijnreflectievragenals‘Wathebikeraan’,'Watbetekentditvoormij’en ‘Waarommoetikditweten’.Vaakstaathierdegelester‘HandigvoorhetSLB gesprek’,omdatdeinformatiezichleentvoorverdiepingenreflectie. 8 Internetopdrachten Bijenkeleopdrachtenzoekenstudenteninformatieophetinternetop.Deze opdrachtenzijnonderdeelvandeindividueledigi-lessen. 3.Reflectie ReflectiemetSLB’er(zieToekomstboek) Indemethodewordenoefeningeneninzichtengenoteerddiewordenaangeduidmeteen gelester‘HandigvoorhetSLBgesprek’.Daarnaastreflecteertdestudentnaelkthemaop deloopbaancompetenties.HieraankanhetSLB-enpersoonlijkecoachingsgesprekinvulling enrichtinggegevenworden. Reflectieopdeloopbaancompetenties Indemethodestaanvijfbelangrijkeloopbaancompetentiescentraaldiejongerenhelpen goedekeuzestemaken.Deloopbaancompetentiesdieindemethodegebruiktwordenzijn ontleendaandevijfloopbaancompetentiesvanF.MeijersenM.Kuipers(2006),Over leerloopbanenenloopbaanleren,loopbaancompetentiesinhet(v)mbo,HetPlatform Beroepsonderwijs.DezecompetentieszijnvoorhetministerieOCWleidendinhetmboen staancentraalindelesmethode. Devijfloopbaancompetentieszijn: - Watwilikenwaaromwilikdat?(motievenreflectie) Watkanikenwaarbenikmindergoedin?(kwaliteitenreflectie) Welkwerkwilikenwelkevaardighedenenkennishebiknodig?(werkexploratie) Welkekeuzeskanikmakenenwatzijndegevolgen?(loopbaansturing) Wiekanmijhelpen?(netwerken) Jongerenbrengendezevijfloopbaancompetentiesopmeerderemomenteninkaart.Inhet beginvandemethode,naelkthemaofthemaenaanheteindevandemethode.De reflectieopdeloopbaancompetentieskunnendeleidraadzijnvoordeSLB-gesprekken. Hiermeezorgjevoorsamenhangenherkenbaarheid.Jongerenwetensteedsbeterwatze willen,watzekunnenenwatdaarvoornodigis. 9 Overzichtvandeloopbaancompetentiesperthema.Defelgekleurdeblokkengevenaan welkecompetentiesaanbodkomen Mijn toekomst KWALITEITENREFLECTIE Ikweetwatmijninteressesen eigenschappenzijn. Ikweetwatmijnsterkeen mindersterkekantenzijn. Ikweetwatmijnmogelijkheden zijn. Ikweetwelkekwaliteitenikkan inzettenvoorhetberoepdatik wilgaandoen. MOTIEVENREFLECTIE Ikkanaangevenwatikleuken interessantvindaanhetberoep datikwilgaandoen. Ikweetwaarikmoeitevoorwil doen. Ikkanuitleggenwatikbelangrijk vindinwerk. Ikweetwelkwerkbijmijpast. Ikkandekeuzevoormijn toekomstigeberoepuitleggen. WERKEXPLORATIE Ikhebeenbeeldvanwathet werkinhoudt. Ikhebeenbeeldvanwelke beroepscompetentiesernodig zijninhetwerkwaarvoorikleer. Ikweetwelke beroepscompetentiesikmoet ontwikkelen. Ikweetoferwerkgelegenheidis inmijnregio. Ikweetwelkeontwikkelingener inmijnberoepzijn. Ikkendepositieveennegatieve kantenvanhetwerk. Ikkanvertellenwaaromhetwerk bijmijpast. LOOPBAANSTURING Ikbespreekplannenmetanderen (SLB’er,klasgenoten). Ikcheckofhetbeelddatikvan mezelfheb,juistis. Ikkijkterugopmijn (leer)ervaringen(instageen werk). 10 Mijn loopbaan Mijn beroep Mijn volgendestap Mijn baan vinden Mijn sollicitatiegesprek * Mijnbeloning ** Ikmaakalshetnodigisnieuwe plannen. Ikkandekeuzevoordevolgende stapuitleggen. Ikbaseerkeuzesinmijn leerprocesopmijnkwaliteiten, waarden,enopmijn toekomstwensen. NETWERKEN Ikhebeennetwerkvanmensen diemijkunnenhelpen. Ikonderhoudmijnnetwerken breidhetuit. *Inhoofdstuk6gaanstudentenpraktischaandeslagmetsolliciteren.Zemoetenzichvoorbereidenen wetenwatdestageofbaanvanzevraagt.Loopbaancompetentiesinzetten-‘watkanik,watwilik, waaromwilikditenwatkanikbieden’. **Inhoofdstuk7verdieptdestudentzichineenloonstrook(verdiepingsthema). Tips&Tricks 1. Jekuntdeinzetvanstudentenvergotendoorvoorafduidelijkaantegevendatopdrachten klassikaalnabesprokenworden.Destudentmoetzijnkeuzeskunnenverantwoordenwaardoor hij/zijmeernadenktoverdeopdracht.Bijhetnabesprekenkrijgtdestudentwaarderingvoorhet gemaaktewerk.Hierdoorkaneenklassengesprekgemakkelijkeropgangwordengebracht.Dit geldtookvooropdrachtendiealsafsluiterwordenopgegevenzoals‘…vraagdiedannaopje stage’. Eenvoorbeeld:MijnToekomst,opdracht1‘Jouwdroombaan’(blz7)waarbijdestudenteneen collagemoetenmaken. 2. Nadenkenoverjeloopbaanisietswatjealtijdkuntdoen:tijdensjestudie,maarooklateralsje eenbaanhebt.Daaromzoujeervoorkunnenkiezenombijelkeopdrachteenextrastaptoete voegen:Watzoujouwouder/verzorger/buurman/etc.invullenbijdezeopdracht? Eenvoorbeeld:MijnToekomst,opdracht2‘Mijndroomwaarmaken’(blz8)waarbijdestudenten nietalleenhunklasgenotenmaarookéénexterneomadviesvraagt. 3. Somsishetvoorstudentenfijnerominvulopdrachtengroterafgedrukttehebben.Mochtjealtijd inhetzelfdelokaalzittenzoujeervoorkunnenkiezenomdepostersaandemuurtehangen.Je kuntdaninanderelessenterugkoppelennaardepostersomdatzedaarnoghangen. Eenvoorbeeld:MijnLoopbaan,opdracht1:‘Voorwaarden’(blz15). 4. Wanneererwordtverwezennaarexternewebsitesoftests(zowelinklassikalelessenals individueleles),zorgdandatjedezezelfookeenkeeroefent.Daardoorwordthetgebruikmet dezewebsitesmakkelijker.Bovendienishetleukomjeeigenuitslagenenervaringenmetdeklas tedelen! Eenvoorbeeld:MijnBeroep,opdracht1:‘Watvoortypewerknemerbenjij?’(blz23).Doordetest vantevorenzelftemakenkomjegoedbeslagentenijs. 11 5. MijnBeroep,opdracht2:‘Watkanikenwaarbenikmindergoedin?’(blz.25).Inhet Toekomstboekwordtgebruikgemaaktvanantwoordmogelijkheden‘geschikt’en‘ongeschikt’die goedaansluitenbijdefilmpjesvandelandmacht.Voordezeopdrachtzoujefilmpjesvande landmachtkunnengebruiken.Ditisnietalleengeschiktvoordesectorzakelijkedienstverlening &veiligheid,maarookherkenbaarvoordeoverigesectoren. BijMijnVolgendeStapopdracht3:‘Geschiktalsondernemer?’(blz35)kunjeookditsoort filmpjesgebruiken.Eenvoorbeeld:https://goo.gl/s9kVXH 6. Hebjijeenopwarmertjenodigvooreenbepaaldeopdracht?Laatallestudenteneenpost-itof blaadjeophunrugplakken.Zemogendoorhetlokaallopenenbijelkaarophetblaadje schrijven.Jekuntditvoorallerleiopdrachtengebruiken. Eenvoorbeeld:MijnBeroep,opdracht3:‘Hoekanikwerkenaanmijnvaardigheden?’(blz26). Studentenschrijvenverbeterpuntenopelkaarsrug.Opdezemanierlerenstudententipste incasserenenlerenzijhoeanderentegenhenaankijken.Jekuntdezeopdrachtdusookgebruiken voorcomplimenten,goedeigenschappen,toekomstvragenetc. 7. Deindividueleles2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles3gaathetover‘SocialMedia’. Jezouzelfkunnenzoekenopinternetwatjeallemaalkuntvindenoverjouwstudenten.Ditkun jegebruikenalsintroductieopdezeles.Noembijvoorbeelddatstudent1vorigweekenduiteten isgeweestinrestaurantxofdatstudent2weleenseenprijsheeftgewonnen. 12 Leeswijzer Opdevolgendebladzijdenvindtuperthemaeentoelichtingopdelessenmetdaarbijde indeling:voorbereidingenorganisatie,beschrijvingperlesendeantwoorden. Lesplanperthema • • Omschrijving Lessenoverzicht Lesplanperles • • • • • 13 Lesdoelen Doorloop Benodigdheden Voorbereidingenorganisatie Lesplanningendidactischeaanwijzingen Inhoudsopgave|Lesplannen Mijntoekomst|Watwilikenwaaromwilikdat?.......................................................16 Les1a:klassikaal...........................................................................................................................................................................................17 Les1b:individueel(over10jaar)...................................................................................................................................................19 Les2:klassikaal..............................................................................................................................................................................................20 Mijnloopbaan|Watkanikenwatpastbijmij?..............................................................23 Les1:klassikaal................................................................................................................................................................................................24 Les2:individueel(klassikalestart)...............................................................................................................................................27 Les3a:individueel.........................................................................................................................................................................................29 Les3b:klassikaal...........................................................................................................................................................................................31 Mijnberoep|Welkwerkwilikenwathebikdaarvoornodig?..................33 Les1a:individueel........................................................................................................................................................................................34 Les1b:klassikaal...........................................................................................................................................................................................36 Les2:klassikaal..............................................................................................................................................................................................38 Mijnvolgendestap|Welkekeuzeskanikmaken?.....................................................40 Les1a:klassikaal............................................................................................................................................................................................41 Les1b:individueel........................................................................................................................................................................................44 Les2:individueel(werkeninloondienst)................................................................................................................................46 Les3:individueel(zelfstandigondernemer).........................................................................................................................48 Les4a:individueel(doorlerenmbo).............................................................................................................................................50 Les4b:klassikaal(doorlerenmbo)................................................................................................................................................52 Les5:individueel(doorlerenhbo).................................................................................................................................................54 Mijnbaanvinden|Hoepresenteerikmij?...........................................................................56 Les1:klassikaal................................................................................................................................................................................................57 Les2:klassikaal................................................................................................................................................................................................59 Les3:individueel(socialmedia).......................................................................................................................................................61 14 Les4:individueel............................................................................................................................................................................................63 Les5:individueel(vacaturezoeken).............................................................................................................................................66 Les6:klassikaal(cv)....................................................................................................................................................................................68 Les7a:klassikaalenLes7b:individueel(werkervaring)........................................................................................69 Mijnsollicitatiegesprek|Solliciteren.........................................................................................71 Les1:klassikaal.............................................................................................................................................................................................72 Les2:individueel(gesprekvoorbereiden)..............................................................................................................................75 Les3:individueel(gesprekoefenen)...........................................................................................................................................77 Les4:klassikaal(voordelenendiscriminatie)....................................................................................................................79 Les5:klassikaal(ongepastevragen)............................................................................................................................................82 Mijnbeloning|Debeloning!.................................................................................................................85 Les1a:klassikaalenLes1b:individueel(salarisstrookwerknemer)............................................................87 Les2a:individueelenLes2b:klassikaal(salarisstrookwerkgever)..............................................................91 Mijnloopbaancompetenties...........................................................................................................................................94 EXTRA:schemaloopbaancompetenties..............................................................................................................................95 15 Mijntoekomst|Watwilikenwaaromwilikdat? Inditeerstethemavormtdestudentzicheenbeeldvanzijnideale toekomst. Lessenoverzicht Les1aKlassikaal-digibordles(45minuten) IntroductievanWerkenaanjeToekomst.Gesprekindeklasaandehandvan stellingenenervaringenstaatcentraal. Les1b Individueel–werkenindeWorkspace(20minuten) Destudentmaakteenmoodboardoverhoezijn/haarlevenofzijn/haarwerkerover 10jaaruitziet.Doelisdestudenttelatennadenkenoverzijn/haartoekomst. Inles2wordendezegegevensgebruikt. Les2 Klassikaal–digibordles(50minuten) Indezelesbekijkendejongerendewensenvoordetoekomstdieindeklasleven. Duidelijkwordtdatnietiedereenhetzelfdewilbereiken.Datbetekentdatelke studentdewegnaardetoekomstineigenhandmoetnemen.Zijdenkennaoverhoe zijhundroomkunnenwaarmaken. Aanheteindevandelesvullendestudentenhetschemametde loopbaancompetentiesin(Opdracht3–Loopbaancompetenties,bladzijden9,10en 11inhetToekomstboek). 16 LES1a|MijnToekomst–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijntoekomstles1a-docent 45minuten Lesdoelen(les1) - Studentenwetenwathundromenzijnvoorjetoekomstiglevenofwerk; - Studentenwetenwatzekunnendoenomhundromenwaartemaken. Doorloop - IntroductievanWerkenaanjeToekomst:waaromdoenwedit? - Bekijkenvandeanimatieenbesprekenvanhetdoel - Stemmenopverschillendestellingenviamentimter.com - Bekijkvanfilmpjesvanmbo´ersenhunervaringen Benodigdheden Digibordmetgeluid(docent),smartphone(studenten),internet/WiFienhet Toekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DeanimatieenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • DestellingenstaanklaaropMentimeter.com.[Thema:MijnToekomst–les1a] • Inloggegevensvoorallestudentenominhetindividueledeel(les1b)aandeslagte gaan. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal:deanimatie(introductieWerkenaanjeToekomst)tonenopdigibord Bespreek:‘Watzijnjouwwensenvoorjeloopbaan?Watwiljewelenwatwilje zekerniet?Welkewaardenvindjijbelangrijkvoorjeloopbaan?’ [Inventariseerdeantwoordenvandejongeren.] BesteeddaarbijookaandachtaandesamenhangmetanderevakkenenhetSLBgesprekwaarinelemententerugkomen. Klassikaal:Waaromloopbaanoriëntatie/SLB?Waaromdezelessen? Alsdocentintroduceerjedaaromhetdoelvandezelessen.Waaromdoenwedat? Hoegaanwedatdoen? Jongerenhebbenophetvmboaleenkeuzegemaaktvoordeopleiding.Belangrijk omtoetelichtendatdezekeuzewordenbijgesteldopbasisvandeervaringendie wordenopgedaanindeopleidingenindepraktijk,zoalsstagesenervaringenvan anderen(klasgenoten).DatstartpuntwillenwehelderkrijgenENhoudenomde droomtekunnenverwezenlijken. Klassikaal:bespreekdebeoordelingendeaftekenlijst(bladzijde2inhet Toekomstboek)Krijgenzijeencijfer?Iseraanwezigheidsplicht?Ishet voorwaardelijkvoordeopleiding? 5m - 1.c 17 10m 2.bc 2.d 2.e 2.f 2.g 2.hij 2.k 2.l 18 Klassikaal:Indemethodestaat‘JOUWmeningcentraal’daaromstemmenopde stellingenviaMentimeter.com. -Hoewerkthet?Welkeafsprakenmakenwehierover? Jongerengaanophuntelefoonnaarwww.mentimeter.com.Inhunschermpje vullenzijdecijfersvandementimeterstelling(dieopdigibordstaat)in. Zekunnenmaareenkeerstemmen. Stemmenopstellingenviamentimeter.com–ThemaMijnToekomstles1a "Hetiszinloosomoverjetoekomstnatedenken.Daarhebjezelfgeeninvloedop." Jehebtweldegelijkinvloedopjetoekomst.Gaopzoeknaarenkelejongerendie hetmetdestellingeenszijnenlaatzehunmeningtoelichten.Vraagvervolgensaan deklasomtereageren.Sluitdeuitwisselingvanmeningenmetdeconclusiedat nadenkenoverjetoekomstzinheeft. Stemmenopstellingenviamentimeter.com–ThemaMijnToekomstles1a "Eenbaanvindeniseenkwestievangelukhebben." Doelisdatdejongerenzichrealiserendatzeinvloedhebbenophuneigen toekomst.Endathetnieteenkwestievangelukhebbenis,maardatzeerietsvoor moetendoen.Wetenwatzegoedkunnen,watzeleukvinden,maarookwetenwat ervanzewordtverwacht,welkekwaliteitenenvaardighedendaarnodigvoorzijn. Wetenhoezezichpresenterenenz. Stemmenopstellingenviamentimeter.com–ThemaMijnToekomstles1a "Ikwerkomteleven.Ikleefnietomtewerken!" Alsdemeerderheidvandeklashetmetdestellingeensis,kuntudediscussie verbredendoorintebrengendatwerkeenbelangrijkebijdragelevertaanhet gevoelietstebetekenenvoordesamenleving. Klassikaal:hetfilmpje(watwiljijlaterworden)ophetdigibord Bespreekdevragen:Waaromwordtdezevraaggesteltaandemenseninhet filmpje?Waarommoetenmensenlachenomdievraag?Watisdeboodschapvan ditfilmpje? Klassikaal:defilmpjes(oud-mbo’ersaanhetwoord)ophetdigibord Bespreekdevragen:Watherkenjeindeverhalenvandepersonenuitdefilmpjes? Weetjijwatjewil?Watjewiltbereiken?Hebbendestudenteneenduidelijkbeeld vanhuntoekomst? Sluithetklassikaledeelafenlaatjongerenverderindividueelwerkenachterde computer. Extra:Hoekunnenleerlingeninloggenendeindividuelelesvinden. 5m 5m 5m 5m 5m 10m LES1b|MijnToekomst–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnToekomstles1b 20minuten Destudentkiesthoezijn/haarlevenerover10jaaruitziet.Doelisdestudenttelaten nadenkenoverzijn/haartoekomst.Inles2wordendezegegevensgebruikt. Doorloop - Destudentmakenindividueeleendigitaalmoodboard(vultzijn/haarwensenin) - Zijprintenhetmoodboarduitenplakkendezebijopdracht1–Mijnlevenovertienjaar (bladzijde7)inhunToekomstboek. Benodigdheden Studentenhebbeneenlaptop/computernodigmetInternetExplorer8.0+,eenprinteren hetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • Inloggegevensvoorallestudenten. • Toegangtoteenprinter. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Individueleopdracht:dejongerenmakeneenmoodboardvanhunlevenover10 jaar. Jongerenprintenhetmoodboarduitendoeneenkortereflectieinhet Toekomstboek(Opdracht1–mijnlevenovertienjaar–bladzijde7) Tip:Daaguwstudentenuitomwensen/dromentoetevoegenaanhunuitgeprinte moodboard. Afsluitingles1 10-15 m 1.c 1.d 19 5m LES2|MijnToekomst–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnToekomstles2-docent 50+minuten Lesdoelen - Studentenwetendatiedereeneigenwensenofdromenvoordetoekomstheeft; - Studentenkunnenhundoelenbepalenentussenstappenbedenken; - Studentenwetenwatdeloopbaancompetentieszijn. Doorloop - Dedromenvanjongerenwordeningrafiekengetoond; 1. Droomvandeklasovergezinsleven 2. Droomvandeklasoverprivéleven 3. Droomvandeklasoverwerk - Besprekenhoejedoelenkanbehalen - Wathebjenodigomjedromenwaartemaken:makenvanopdracht2(bladzijde8)in hetToekomstboek - Besprekenenreflecterenoploopbaancompetenties,opdracht3(bladzijden9,10en11) inhetToekomstboek Benodigdheden hetToekomstboek Voorbereidingenorganisatie • Testvantevorenofdegrafiekenwerken.Selecteerdeklasinparagraaf1.b.enklikop ‘Toonresultaten’.Neemdirectcontactmetonsop,mochthiereenfoutinoptreden! • Bekijkalvastderesultatenvandeklas(1.b/c/d):watheeftmerendeelgekozen?Wat zouditkunnenbetekenen? • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Aanheteindevandelesgaandestudentenhunloopbaancompetentiesvoorhet eerstinkaartbrengen.Voormeerachtergrondinformatie: http://www.utwente.nl/igs/tccr/tccr%20publicaties/leerloopbanen.pdf Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a/ intro [Inventariseerenkelesteekwoordenvandromenuitopdracht1of2]Hetisde bedoelingdatduidelijkwordtdatiedermenseeneigenbeeldheeftvandegewenste toekomst(endatditgerespecteerdmoetworden). Grafiekentonen: 1. Droomvandeklasovergezinsleven 2. Droomvandeklasoverprivéleven 3. Droomvandeklasoverwerk Benadrukdatiedereeneigenbeeldheeftvandegewenstetoekomst.Duidelijk wordtdatnietiedereenhetzelfdewilbereiken.Datbetekentdatelkestudentde wegnaardetoekomstineigenhandmoetnemen. 4m 1.b, 1.c, 1.d 20 10m 2.a 2.b BekijkhetfilmpjevanHeft(Droomft.Crooks)-Wathebjenodigomjedromen waartemaken? Antwoordvraag:DeeigenschappenwaarHefenbroertjeCrooksoverrappenzijn o.a.:hebbenvandromen,doorzettingsvermogenenhetlerenvanfouten. Hetbelangrijksteomjedromenwaartekunnenmakeniseenduidelijkeendoel hebbeneneenplanvanaanpak(endezeookblijvenvolhouden). “Jekuntmethelemaalnietsveelmeerbereikendanjedenkt”.* 5m 5m 2.c. 2.d 2.e 21 Welkeeigenschappenhebbenzijnodigomhundoeltebereiken? Doelisdatdejongerenzichrealiserendatzeinvloedhebbenophuneigen toekomst. *Dezestellingstaatopmentimeter.com.Maaromdaterslechts1stellingiskunt uervoorkiezendezestellingopeenanderemaniertepeilen(bijvoorbeeld: rood/groenpapier,staan/zitten,handomhoog/handomlaag,studentenin tweetaleneenargumentvoorentegenstellinglatenopschrijvenetc). Doelenstellen-Vraagnaarervaringenindeklas Begineventueelmeteeneigenvoorbeeldvanhoeualsdocenteendoelheb gesteldenhoedatuiteindelijkuitpakte. Vraagnaarervaringenindeklas: Waaromhebjeeendoelinjelevennodig? Waarommoetjedoelenbepalenvoordewegnaarjetoekomst? Hebjijjezelfweleeneendoelgesteld? Welkdoelhebjij(jezelf)gesteld? Lukthetomjedoeltehalen? Hetbelangrijksteiseenduidelijkdoelhebbeneneenplanvanaanpakenwetenwie jedaarmeekanhelpen. Indemoodboardhebbenstudentenhuntoekomstdroomsamengesteld.Laatde studentenernaarkijkenenbespreekintweetallen/klassikaal: Hoerealistischzijnjouwwensen?/Hoerealistischisjouwdoel? Hoedenkjediewensentebereiken?Welkedoelenmoetjestellen? Bespreekdetips(w.b.tdoelen)indeafbeelding:plezier,haalbaar. Opdracht2–Mijndroomwaarmaken(bladzijde8),- Studentenkijkenterugopdecollagedatzehebbengemaakt.Zijmoetenkleine stappenmakenoméénvandedoelentebereiken. DOEDEZEOPDRACHTEVENTUEELVOOROPHETBORD. Klassikaal:besprekenvandoelen Vraagenkelestudentenhundoelentussenstappentevertellen. *Watzijnvoorbeeldenvandoelendiehaalbaarzijn? *Waaromishetnodigomtussenstapjestemaken?Maakthetietsecht overzichtelijkerofhoudjejezelfvoordegek? Doelisdatelkestudentvoorzichzelfconclusiestrektoverhoehij/zijdingenhet 5m 5m 10m 3.a 3.b 3.c bestekanaanpakken. DOEDEZEOPDRACHTEVENTUEELVOOROPHETBORD. Tijdnood?–Destudentenkunnentijdensdeleshunuiteindelijkedoelindecirkel neerzettenenderestvandeopdrachtthuisafmaken. [Thuisopdracht]Bespreekjeideeënmetjeouders,jevriendenofjeSLBbegeleider. Vraagtipsomjedoeltebereiken. Klassikaal:Loopbaancompetenties Watzijnloopbaancompetenties? Loopbaancompetentieszijndeoptelsomvandekennis,vaardighedenenhoudingen 2 diehetmensenmogelijkmakensuccesvolopdearbeidsmarkttezijn .Wanneer jongerenwordengestimuleerdoverzichzelfenhuntoekomstbeeldnatedenken, zijnzebeterinstaatkeuzestemakenenactiefmethunloopbaanbezigtezijn. *Watiseenloopbaaneigenlijk? *Watkanjemetdezeverschillendeloopbaancompetenties? *Waaromishetnodigomloopbaancompetentiestehebben? *Hoeontwikkeljejeloopbaan? Tip:geefeenvoorbeelduweigenloopbaanofdievaneenander Opdracht3–Loopbaancompetenties(bladzijden9,10en11), Destudentenvullendeloopbaancompetentielijstinenreflecterenophun ervaringenwerk/stage/BPV. Alsernogtijdis,vraagenkelejongerenwatzehopentelerenenwaarzenogaan willenwerken.Doelisomhetbelangvandeontwikkelingvan loopbaancompetentiestelatenzien. Eindevandeles–Kom(eventueel)terugopdestelling: 10m 5+m (evt. als huiswerk) 5m “Hetiszinloosomoverjetoekomstnatedenken.” Jehebtweldegelijkinvloedopjetoekomst.Gaopzoeknaarstudentendiehetniet eenszijnmetdestellingenlaatzehunmeningtoelichten.Vraagvervolgensaande klasomtereageren.Sluitdeuitwisselingvanmeningenmetdeconclusiedat nadenkenoverjetoekomstzinheeft. 2 Bron:Handreikingstudieloopbaanbegeleiding,derolvandestudiecoach,ISBN90-329-2315-3,december2007,SLO,ViolavanLanschot Hubrecht,JanvanHilten,www.slo.nl/mbo/vakken/loopbaan/enontleendaandevijfloopbaancompetentiesvanF.MeijersenM.Kuipers (2006),Overleerloopbanenenloopbaanleren,loopbaancompetentiesinhet(v)mbo,HetPlatformBeroepsonderwijs. 22 Mijnloopbaan|Watkanikenwatpastbijmij? Inditthemainventariserendestudentenwaternodigisomde droombaan,diezeinthemaMijnToekomsthebbengevisualiseerd, tebereiken. Lessenoverzicht Les1 Klassikaal–digibordles(2x45minuten) Destudentenwisselenviagroepswerkenstellingenuitwatzijbelangrijkvindenaan werk.Iedereensteltandereeisenaanhetwerk.Welkevindenzijbelangrijk? Les2 Klassikalestart+presentaties(50minuten) Destudentengaaneenpresentatievoorbereidenengevenovereenberoepwatze aanspreektoflaterwillengaandoen. Les3a Individueel–werkenindeWorkspace(45minuten) Destudentenonderzoekenwelkebanenzemethunopleidingkunnengaandoenen welkevandezehenaanspreekt.Daarnaonderzoekenzeofdeinkomstendiezemet eenbaankunnenverdienengenoegisvoorhuntoekomstdroom.Ofmoetenzedeze bijstellen? Les3b Klassikaal-digibordles(25minuten) Destudentenwisselenmeningenoverdeinkomstendiezemeteenbaankunnen verdienenendegevolgenvoorhuntoekomstdroom. Aanheteindevandelesvullendejongerenhetschemametde loopbaancompetentiesindieaandeordegekomenzijninthemaMijnLoopbaan (opdracht3,bladzijden18en19). 23 LES1|Mijnloopbaan–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnLoopbaanles1–docent 80minutenOF2x45minuten Lesdoelen - Studentenwetenwelkevoorwaardenzebelangrijkevindenvooreenbaan; - Hebbenzeeenmeningoverdevraag:bestaatdédroombaan? Doorloop - Introductievanhetthema,waaromishetbelangrijkdatjehierovernadenkt? - Stelling-bespreekdezeklassikaalna - Opdracht1–Voorwaarden(bladzijde15)iseengroepsopdracht(4personen)waarin studentenvoorwaardenwaaraanwerkmoetvoldoeninventariseren. - Klassikaalbekijkenvanfilmpjesvanoud-mbo’ersdievertellenoverhuneerste ervaringenmeteenbaan. - Bestaatdedroombaan? Benodigdheden Legevellen(A3)papier,stiftenenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DeanimatieenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Voordegroepsopdracht(opdracht1):grootvelpapiereneenklok. LeesalvastdeopdrachtuithetToekomstboek.Dezeisvrijtalig,dusneemdezegoed doormetdestudentenalsditnodigis. • Bedenkhoejedegroepsopdrachtwilbespreken(suggestieinlesplanning:turven). Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal:deanimatie2tonenopdigibord Bespreek:Wetenstudentenwatzemethunopleidingkunnendoen?‘Watzijnjouw wenseninwerkofstage(BPV)?’ Inventariseerdeantwoordenvandejongeren.Ukuntdejongerentipsgevenwaarzeaan kunnendenken: § deorganisatiewaarjegaatwerken § demensenmetwiejegaatwerken § jeeigeninstelling § deinhoudvanhetwerkdatjegaatdoen § opleidingenervaring § dewerkomgeving Spelendezewensenmeeinhetaccepterenofafwijzenvaneenbepaaldebaan?Isveelgeld ermeeverdieneneengoedeeis?Erkunnenooknadelenzijn.(bv.veelgeldverdienenmaar geenleukecollega’s,’snachtswerkenetc.)Welkeafwegingenmaakjij? Stelling:"Plezierinjewerkwordtnietbepaalddoorhetwerkwatjedoet,maardoorandere dingen.”* 10m - - 1.c 24 5m Wieeens?Wieoneens? Waarom?[inventariseer] Welkeanderedingenbepalenplezierinjewerkofstage(BPV)? *Dezestellingstaatopmentimeter.com(themaMijnLoopbaanles1).Maaromdater slechts1stellingiskuntuervoorkiezendezestellingopeenanderemaniertepeilen (bijvoorbeeld:rood/groenpapier,staan/zitten,handomhoog/handomlaag,studentenin tweetaleneenargumentvoorentegenstellinglatenopschrijvenetc). Groepsopdracht–opdracht1(bladzijde15) Wat:Studentenbedenkenwatzijbelangrijkvindenaanwerkofstage(BPV). Groepje:Jongerenwerkeningroepjesvan3of4. Werkvorm:Placemat Legopdrachtuitenhouddetijdindegaten! -Denken-Laatiedereenindividueelbrainstormen(buitenstevakjes)–2min -Delen-Laatzedezemetelkaardelenenbesprekenenbelangrijkstevijfinmidden schrijvenofwerkboek–8min Nabesprekingopdracht1(bladzijde15)-uitwisselen Deverschillendegroepjeslezenomdebeurthunvijfvoorwaardenvoor.Laateenstudent (snelleschrijver)voorindeklasdevoorwaardenophetbordschijven(enturven). Bijvoorbeeld:geldIIII–reizenI-collega’sIIIenz. Bespreekmetdeklas:waaromzijnbepaaldevoorwaardenmeerderekerenbenoemd? Waaromisdatzo?Vindenweallemaalhetzelfdebelangrijk? àInhoudelijkeachtergrondinformatie:Eisenaaneenbaan In2012heeftonderzoeksbureauAetiosinopdrachtvanManpowereenonline (representatief)onderzoekgedaanonder1.240mannenenvrouwenindeleeftijdvan18 t/m25jaaroverwerk.Erisgevraagdwatjongerenbelangrijkvindenineenbaan. Debeantwoordinggafhetvolgendebeeld. Watvindjebelangrijkineenbaan?(in%) Goedewerksfeer 52,5 Werkdatgoedtecombinerenismet 23,9 privéleven Leukecollega’s 45,6 Opleidingsmogelijkheden 22,3 Eeneerlijksalaris 41,9 Flexibelewerktijden 22,1 Doorgroeimogelijkheden 31,5 Eenhoogsalaris 21,3 Zekerheid(indevormvaneen 30,4 Voldoendetijdoverhoudenvoormijn 17,7 vastcontract) vriendenenfamilie Veelafwisselinginhetwerk 27,3 Gelijkheidondercollega’s(weinig 17,7 hiërarchie) Uitdaging 26,8 Duidelijkeinstructiesoverwatik 17,7 moetdoen Hetonderzoekheeftzichookgerichtopallerleiandereaspectenvanwerk,zoalshet verwervenvaneenbaanenideeënovereencarrière.Hetonderzoeksrapportiste downloadenop:http://www.manpower.nl/3926743/Download.html. Zijnhierinovereenkomstenwaterinuwklasisgeantwoord? Laatstudentenzelfbijopdracht1(bladzijde16)hundriebelangrijkstevoorwaarden opschrijven. • • • 1.d 1.e 1.f 25 5m 10m 10m 5m 2.a 2.b Nahetfilmpje(ervaringenoudmbo’ers)-Bespreekklassikaal:ervaringenvanstudenten methuneersteeenbaanofstage. Laatverschillendestudentenaanhetwoord.Komzelfookmetjeeigenervaringen,wat heeftugeleerdenmeegemaakt? Stemmenopdestelling “Werkenkanbestleukzijn,maardedroombaanbestaatniet.” Wieishiermeeeens?Enwaarom? Watiseendroombaan?Aanwelkeeisenvoldoeteendroombaan? Eenuniverseledroombaaninhetalgemeenbestaatniet.Jekuntwelstrevennaarje persoonlijkedroombaan.Ditheefttemakenmetdeeisendiejestelt,watwelofnietbijje past. Belangrijkevraagdieukuntstellen: Inhoeverremoetjejeeisenaanjewerkbijstellen?Enwatmoetjedanbijstellen? *Dezestellingstaatopmentimeter.com(themaMijnLoopbaanles1).Maaromdater slechts1stellingiskuntuervoorkiezendezestellingopeenanderemaniertepeilen (bijvoorbeeld:rood/groenpapier,staan/zitten,handomhoog/handomlaag,studentenin tweetaleneenargumentvoorentegenstellinglatenopschrijvenetc). 10m 5m 2.c 2.d 2.e 2.f Bekijkvanfilmpje‘mbo’ersoverhundroombaan’ Geefstudentendetijdomeenantwoordtegevenopdevraag:watmaakteenbaanvoor joudedroombaan? Watisjouwdroombaan?Welkeeisensteljij? Laatstudententerugkijkennaarhunantwoordenopdracht1(bladzijde15/16)uithun Toekomstboek Bekijkhetfilmpje(doejedroombaan)overpersoonlijkedroombanen. Belangrijkevragen: -Waaromvindendezemensendithundroombaan? -Watmaakteenbaandedroombaanvoorjou? Bekijkvanfilmpje(oud-mbo’er)vaniemanddiezijndoelenheeftbijgesteld.Erwasgeen werktevindenmetzijnmboopleidingenisgaandoorstuderen. Bijstellenvandoelen–wieherkentdit? Putookuiteigenervaring!Hoebentuterechtgekomenwaarunubent?Haduvroeger eendroombaan?Enheeftuuwdoelenbijgesteld? Belangrijkevraagdieukuntherhalen: Inhoeverremoetjejeeisenaanjewerk/stage/BPVbijstellen? Enwatmoetjedanbijstellen? Eindigdelesmetdateenuniverseledroombaaninhetalgemeennietbestaat.Jekuntwel strevennaarjepersoonlijkedroombaan.Ditheefttemakenmetdeeisendiejestelt,wat welofnietbijjepast. 26 5m 5m 5m 5m LES2|Mijnloopbaan–klassikalestart+presentaties Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnLoopbaanles2–docent 50minuten Lesdoelen - Studentenwetenbeterwelkeberoepenwelennietbijzepassen; - Kunnenzeeenpresentatiegevenovereenberoepwatbijdeopleidingaansluit. Doorloop - Klassikaleuitlegvanopdracht2–Beroepinbeeld(bladzijde17). - Studentenwerkenindividueelaandeopdracht. [Alsdocentkuntuerookvoorkiezenomdeopdrachtintweeofdrietallenuitte voeren.] - Presentaties:beroepeninbeeld Benodigdheden Computerlokaalmetinternetoflaptopsenkoptelefoontjesvoordestudenten,het Toekomstboekeneenbeamer/digibordvoordepresentaties. Voorbereidingenorganisatie • Bedenkhoedeopdrachtuitgevoerdwordt(individueelofgroepjes)enhoede studentenaanelkaargaanpresenteren(klassikaalofingroepjes).Maakookeen duidelijketijdsindicatie(Hoelangpresentatie?Hoelangvoorbereidingstijd?Etc). • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd INTRO Watgaanwedezelesdoen?Waaromisditbelangrijk? Jehebtaleerdereenkeuzegemaaktomdezeopleidingtegaandoen.Weetjeookwatje metdezeopleidinguiteindelijkallemaalkan?Welkeberoepenkanjeermeeuitvoeren?In dezelesgaanjullieonderzoekenwatjemetdeopleidingkan. [optie:laateenfilmpjezienvanwww.roc.nl-BeroepinBeeld) Wattedoenindeles.Uitleggenopdracht2–Beroepinbeeld(bladzijde17). Wat:Geefaandejongerendoorhoelangdepresentatiemagduren!Opdeslidestaat2-4 minuten. Hoe:vragenbeantwoordenopbladzijde17. Groepje:Inhetschemaisditnietingevuldmaardaardoorheeftualsdocentdemogelijkheid omdestudentenindividueelofsamen(2of3)depresentatietelatenvoorbereiden. Tijd:Inhetschemais20+minuten(elkvoorvoorbereidingenpresentaties)ingevuld.U heeftechteralsdocentmogelijkheidominschattingtemakenhoeveeltijduervoorwilt nemen. 5m 1.b 27 5m 20+m 2.a 2.b 28 Geefookaanhoedepresentatiesinhettweededeelvandelesplaatsvinden. Opties:Presentatiesklassikaal,ingroepjesvan5(bijv.alsindividueelpresentaties gemaaktzijn),2x5presentaties(1-op-1beroepsoort‘speed-daten’). Presentaties Daarnaklassikaalbespreken: Welkeandereberoepen(uitdepresentaties)zijnerdiejeaanspreken?Waarom? (Opbladzijde17iserruimteopdezevragentebeantwoorden). Laatstudenteninvullen:hoezehuneigenpresentatievondengaan(bladzijde17) Eindevandeles 20m+ LES3a|Mijnloopbaan–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnLoopbaanles3a 45minuten Lesdoelen(les3) - Studentenwetenongeveerhoeveelzegaverdienenmeteenbaandiebijhunopleiding past; - Studentenwetenongeveerhoehooghunmaandlastenlaterzullenzijn; - Studentenkunnenhundroombijstellen; - Studentenkunnenreflecterenoploopbaancompetentiesenervaringenuitstage, (bij)baanofopleiding. Doorloop Studentenwerkenindividueelaanopdrachten. - Zijbekijkenwelkeberoepenzekunnengaandoenmethunopleidingenwelkbeeldze daarbijhebben. - Studentenkrijgeneenaantalrekenopdrachten(zijrekenenhetbrutouurloonomnaar nettomaandloon). - Demoodboardmaandkostenwordenberekend(uitthemaMijnToekomst,les1). Passendeinkomstenbijdegewenstemaniervanlevenindetoekomst? Benodigdheden Computerlokaalmetinternetoflaptopsenkoptelefoontjesvoordestudentenenhun moodboard(opdracht1,bladzijde8inhetToekomstboek). Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Dezeintroductiekanklassikaalgedaanworden. Bespreek:Watgaanwedezelesdoen?Waaromisditbelangrijk? Jehebtaleerdereenkeuzegemaaktomdezeopleidingtegaandoen.Weetjeookwatje metdezeopleidinguiteindelijkallemaalkan?Welkeberoepenkanjeermeeuitvoeren? Watgajeermeeverdienen?Isdatgenoegomjouwtoekomstigeleefstijltefinancieren? Indezelesgaanjullieditonderzoeken. Studentenwerkenindividueel:Watkanikmetmijnopleiding? Zekijkenopwww.mbostart.nlnaarverschillendeberoependiezemethunopleiding kunnendoen.Ookvullenzeinwelkberoepzehenhetmeesteaanspreekt. Studentenwerkenindividueel:Beeldvaneenberoep Zekiezeneenbeeldvaneenbepaaldberoepwatzemethunopleidingkunnendoen, http://internettv.roc.nl/enbeantwoordenenkelevragenoverhetberoep. 5m 1.b 1.c 29 10m 10m 2.a, 2.b, 2.c 2.d 2.e 2.d Studentenwerkenindividueel:Watgajeverdienen? Destudentenonderzoekenwatzestraksgaanverdienenenofdatgenoegisomhun toekomstigeleventefinancieren. Hetberekenenvanhetnetto-inkomenvindtopbasisvanhetbrutouurloondatopgegevenis opwww.mbostart.nl.Doortoeslagenenpersoonlijkeomstandighedenkunnendenetto inkomstenechterhogerensomsooklagerzijn. Studentenwerkenindividueel:Genoegverdiend? Denettomemaandkostenwordenberekendvanuithetmoodboard(dezehebbende studenteninthemaMijnToekomstles1gemaakt). VoorhetberekenenvandekostenisgebruikgemaaktvangegevensvanhetNibud, Autoweek,NS,NVM,Hypotheekkater,Hypoyheekrente.nlenRijksoverheid.Gegevenszijn geïnterpreteerdomtoteenuitgavenberekeningtekomen.Toeslagenzijnnietmeegenomen. Nadathetrekenmodelissamengesteldishetgetoetst.Hetmodelblijkteenredelijke weergavevandesituatietegeven.Deuitslagbenadertderealiteit,maarheeftgeen100% betrouwbaarheid. Studentenwerkenindividueel:Mijndroombijstellen? Passendeinkomstenbijdegewenstemaniervanlevenindetoekomst? Eindevanindividueledeel. 15m 1m 5m Indevolgendeklassikaleles3b: Destudentenwisselenmeningenoverdeinkomstendiezemeteenbaankunnenverdienen endegevolgenvoorhuntoekomstdroom.Hetdoelisomzebewust(er)temakenwatstraks huninkomsten(enuitgaven)kunnenzijn.Jongerenhebbendaarsomsnoggeenreële verwachtingenvan.Hetisnietomjongerentedemotiveren,maartelateninzienwatzezelf kunnendoen,waaromhetbelangrijkisomNUhierovernatedenkenenkeuzestemaken diebelangrijkzijnvoorlater. 30 LES3b|Mijnloopbaan-klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnLoopbaanles3b-docent 25minuten Destudentenwisselenmeningenoverdeinkomstendiezemeteenbaankunnenverdienen endegevolgenvoorhuntoekomstdroom. Doorloop - Watvondenjongerenervanomkostenvanhuntoekomstdroomtevergelijkenmethet salarisdatzekunnenverdienenmetdehuidigeopleiding? - (Thuis)opdracht*(staatnietinhetToekomstboek) - Loopbaancompetenties-studentenreflecterenaanheteindevanhetthema(opdracht 3,bladzijden18en19). Benodigdheden HetToekomstboek Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] Thuisopdracht:Vraaghetvolgendeaan10werkendemensen.Bijvoorbeeldjeouders, familie,vriendenindebuurt.MaakeenkortverslagvanmaximaaleenA4(arial12punten). - Wistjijvantevorenwatjegingverdienennajeopleiding? - Vielditmeeoftegen?Alshettegenviel:wathebjeertoenaangedaan? - Mochtunogietswillentoevoegenaandeopdrachtkuntudatdoen. Printdeopdrachtuitoflaatstudnetenereenfotovanmakenendezeinhundigitale agendaplaatsen. Bedenkgoedwanneeruwiltdatstudentendezeopdrachtinleveren. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaalgesprek:Watvondenstudentenervanomkostenvanhuntoekomstdroomte vergelijkenmethetsalarisdatzekunnenverdienenmetdehuidigeopleiding? Klassikalenabespreking:UitgavenversusInkomsten. Passenjeinkomstenbijjegewenstemaniervanlevenindetoekomst? • Watvindjevandeuitkomst? • Denkjedatjetoekomstdroomzoumoetenbijstellen?Watzoujijdanbijstelleninje toekomstdroom?Waaromzoujedatbijstellen? • Pasthetbijstellenvanjetoekomstdroombijdedoelendieopbladzijde8staan? Legde(thuis)opdracht*uit. Mochtertijdzijn:Laatstudenteneventueelaleenlijstmet10namenopschrijven. Vraag:WelkeloopbaancompetentieskwameninthemaMijnLoopbaannaarvoren? Waarom? 5m 1.b 1.c 1.d 31 10m 5m 5m 1.e Laatstudentenopdracht3-Loopbaancompetenties(bladzijden18en19)invullen. Mochtertijdzijn:Bevraagenkelejongerenwatzehopentelerenenwaarzenogaan willenwerken.Doelisomhetbelangvandeontwikkelingvanloopbaancompetentieste latenzien. Eindevanhetthema. 32 Mijnberoep|Welkwerkwilikenwathebik daarvoornodig? InthemaMijnberoeponderzoekendestudentenwaarzijgoedinzijn eninhoeverreditpastbijdebaandiezezoeken.Welkevaardighedenenkennishebbenzeen watmoetenzenogontwikkelen? Lessenoverzicht Les1aIndividueel–werkenindeWorkspace(30minuten) Destudentmaakteentestomtezienwatvoortypewerknemerhij/zijisenwelksoort beroephetbestebijhem/haarpast. Les1bKlassikaal–digibordles(45minuten) Deantwoordenenuitkomstenvanles1awordenklassikaalbesproken.Destudentvormt eenmeningoverpassendwerk. Les2 Klassikaal–digibordles(45+minuten) Destudentsteltvastwelkekwaliteitenhij/zijheeftenwelkevaardighedenhij/zijnodig heeft. Aanheteindevandelesvullendejongerenhetschemametdeloopbaancompetentiesin dieaandeordegekomenzijninthemaMijnberoep(bladzijden28en29inhet Toekomstboek). 33 LES1a|Mijnberoep-individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnBeroeples1a 30minuten Lesdoelen(les1) - Destudentweetvanzichzelfwatvoortypewerknemerhij/zijis; - Destudentweetwatvoorkwaliteitenhij/zijheeff; - Kanreflecterenopdeuitslagvaneenklasgenoot; - Enwetenwelkeberoepenpassenbijdattypewerknemer. Doorloop - Introductievanhetthema:waaromdoenwedit? - DestudentenmakenopExpeditieWork.nlvanhetUWVeentestoverwelktype werknemerzezijnenwelkberoepbijzepast. - Thuisopdracht:DestudentreflecteertmethunBPV’er(ofanderecollega)overde uitkomstenvandetest(bladzijde24). - Zebeantwoordendestellingenoverhetpassenvanwerknemerstypebijeenberoep.De stellingenwordenklassikaalnabesproken. Benodigdheden Computerlokaaloflaptops,internet(jongeren),evt.digibordmetdeanimatieenhet Toekomstboek.Destudentenmoetendeuitslagvaneenonlinetestkunnenuitprinten. Voorbereidingenorganisatie • Deintroductiekanevt.centraalwordengedaanindeklas. DeanimatieenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • BedenkwanneerdestudentenhunuitslagvanhuntestmethunBPV’er/collega besprokenmoethebben(zieopdracht1). • Tip:Destudentenkunnenopdracht1ookthuismaken(alshuiswerk).Laatzede uitslagvandetestuitprintenofopslaanenmeenemen. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorstroom Tijd 1.b - Kanklassikaal:deanimatie3tonenopdigibord Bespreek:‘Weetjijalwatjekunt?Waarbenjijgoedin?Watheeftdatmetwerktemaken?’ Waaromzoujeditmoetenweten?Jesteltzelfeisenaanwerk,maarhetwerksteltookeisen aanjou!Deeenisveelgeschikterommetmensentewerkendandeander.Voorelkberoep zijnweerverschillendekwaliteiten,vaardighedenenkennisnodig. Studentenwerkenindividueel:Welktypewerknemerbenjij? Destudenteneentestnaartypewerknemerenwelksoortberoephetbestebijjepastop www.expeditiework.nlvanhetUWV.Zeprintendeuitslaguit. Studentenwerkenindividueel:Opdracht1–Typewerknemer Studentenmakendebijbehorendeopdracht1(bladzijden23en24). 5m 2.a 2.b 34 10m 5m 2.c 2.d 2.e Thuisopdracht:DestudentreflecteertmethunBPV’er(ofanderecollega)overdeuitkomsten vandetest(bladzijde24). Indeopdracht(bladzijde24)staatdatstudentendeuitslagvanhuntestaanhun BPV’er/collegamoetenlatenzienvoorfeedback.Mochtditlastigzijndanzoudestudentde uitslagookaaneenstudiegenootofdocentkunnenlatenzien. Studentenwerkenindividueel:Hetberoepdatbijjepast Passendevoorgesteldeberoepenbijje?Ensluitditookaanbijwatjijbelangrijkvindt? Studentenwerkenindividueel:Poll Deuitslagvandepollwordtinhetklassikaledeelbesproken. “Jekuntweldoorzoekennaarhetberoepdathetbestebijjepast,maarhetidealeberoep bestaatniet.” Alsafsluitingschrijvenjongerenhuneersteideeënopoverdevraag: 5m 1m 2,5m “Moetjealstypepersoonbijjeberoeppassen?Ofmaaktheteigenlijknietzoveeluit?“. Hierwordtinhetklassikaledeelverderopingegaan. Klassikaal–Wijsopdethuisopdracht! 35 LES1b|Mijnberoep–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnBeroeples1b–docent 45minuten Destudentbepaaltwelkeeigenschappeninhetwerkhij/zijbelangrijkvindtvoorhetberoep vanzijn/haarkeuze.Deantwoordenenuitkomstenvanles1awordenklassikaalbesproken. Doorloop - Introductie:Alsjebepaaldekaraktereigenschappenhebtdieniethelemaalaansluitenbij jeberoep,isdatdaneenprobleem? - Dejongerenstemmenoptweestellingendiegaanoverhetpassenvaneenberoepbij jezelf. - Deuitkomstvandepolluitles1awordtgetoondenbesproken. Benodigdheden Digibordmetdestellingen,destudentenhebbenhunsmartphone,tabletofcomputernodig omtestemmenenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • DestellingenstaanklaaropMentimeter.com.[ThemaMijnBeroeples1b] Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorstroom Tijd 1.b Klassikaal:bespreekkortdevraagdieerstaat. “Alsjebepaaldekaraktereigenschappenhebtdieniethelemaalaansluitenbijjeberoep,isdat daneenprobleem?Watzijnjouwideeën?” Voorelkberoepzijnweerverschillendekwaliteiten,vaardighedenenkennisnodig. Karaktereigenschappenwaaroverjeonzekerbent,ofdiemisschienniethandigtezijnvoor hetwerkdatjewildoenhoevenzekernietindewegtestaanhoejejeberoepuitoefent. Klassikaal:stemmenopdestelling.Stellingstaatklaaropmentimeter.com–Thema(Mijn Beroep)les1b “Alsikgoedbeninmijwerk,maakthetnietuitofhetwerkwelbijmijpast.” Wieishiermeeeens?Wieoneens? Indereactieopdezestellingishetvanbelangwaterverstaanwordtonder‘maakthetniet uit’.Gaathetomdekwaliteitvanhetwerkdankandestellingkloppen.Kijkjenaarhetplezier inwerk,danzijndemeestenhetmetdestellingoneens. Klassikaal:stemmenopdestelling.Stellingstaatklaaropmentimeter.com–Thema(Mijn Beroep)les1b “Doormeerwerkervaringoptedoen,gaatmijnberoepbeterbijmijpassen.” Metmeerwerkervaringkunjejewerkbeterdoen.Dekwaliteitvanhetwerkgaatomhoog. Hetkanzijndathetplezierinhetwerkdanookomhooggaat.Hetkanechterookzijndatje welbeterwordtinjewerk,maardatjeergeenplezieruithaalt.Indatgevalzuljehetnieteens zijnmetdestelling. 10m - 1.c 1.d 36 10m 10m 1.e 1.f 37 Klassikaal:besprekenuitkomstpolluitles1a “Jekuntweldoorzoekennaarhetberoepdathetbestebijjepast,maarhetidealeberoep bestaatniet.” Hierzijndeargumentenvoor-oftegendestellingvanbelang.Ukuntdevraagvoorleggenof dematewaarinjebaanbijjepastinvloedheeftopdedroomtoekomstzoalszedezeinde eersteleshebbenbenoemd. Komterugop:"Waaromzoujemoetennadenkenoverwatjijbelangrijkvindtaanwerk?Enof jijpastbijbepaaldwerk?” Afsluitingvandeles 10m 5m LES2|Mijnberoep–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–MijnBeroeples2–docent 50+minuten Lesdoelen - Studentenwetenjewelkevaardighedeneneigenschappennodigzijnvoorhun toekomstigeberoep; - Wetenvanzichzelfinwelkevaardighedenzenogkuntgroeien; - Studentenhebbeneenduidelijkplanomtegroeienintweevaardigheden(POP); - Studentenkunnenreflecterenoploopbaancompetentiesenervaringenuitstage, (bij)baanofopleiding. Doorloop - Klassikaleintroductiemeteenfilmpjevaneenkledingverkoopster-metgespreknaar welkevaardighedeneneigenschappenhebjenodigvoorjebaan. - Groepsopdracht(opdracht2):jongerengaaninventariserenwelkevaardighedenen eigenschappenzenodighebbenvoorhunberoep. - Groepsopdracht(opdracht3):jongerenbekijkenwelkevaardighedenzealwelennog nietbeheersenengevenelkaartipsomdegevraagdevaardighedenteverbeteren. Hetvolgendekaneventueelalshuiswerk: - IndividueleverwerkingvandeteontwikkelenvaardighedeninvormvaneenPOP (opdracht4). - Invullenvandeloopbaancompetentiesdieaandeordezijngekomeninhetthema Mijnberoep(opdracht5). Benodigdheden Geeltjesofpost-itsvooropdracht3enhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Degroepjeskuntuvantevorensamenstellen.Hetmakkelijksteisomintwee-of drietallentewerken. • Zorgvoorgenoegpost-its. • Zoekzelfgoeduitwelkevaardighedenbelangrijkzijnindesectorofhetberoepwaar dejongerenterechtkomen.Kijkeventueelop http://www.nationaleberoepengids.nl/beroepen-per-competentieof www.kwalificatiesmbo.nl Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorstroom Tijd 1.b Klassikaalbekijkenfilmpje(kledingverkoopster)enbesprekenwatzijwelennietgoeddoet. Besprekenwatdekledingverkoopsterwelennietgoeddoet. Inventariseerdepuntenmetdestudenten. Welkevaardighedenzijnbelangrijkinjouwsectorofhetberoepwaarjevoorleert? 10m 1.c 38 10m • • 1.d 1.e Welkezijndit? Hoezoujeerachterkunnenkomenwelkevaardighedeneneigenschappennodigzijn vooreenbepaaldebaan? Hoezoujeerachterkunnenkomenwelkevaardighedeneneigenschappenjijhebt? • Geefinstructieopdegroepsopdracht(opdracht2–Watkanikenwaarbenikmindergoed in?–bladzijde25): Groepje:Maaktweetallenofdrietallen Tijd:Geefaandatze10minutentijdhebbenomdeopdrachttemaken Wat:Methetgroepjevullenzetabelinvullenmetachtvaardighedeneneigenschappen; Daarnagaanstudentenzelfinvullenofzeergoedinzijnofmindergoedinzijn. Wijsstudenteneropdatzeopdracht2afmakendoorzelfnogtweevaardighedenopte schrijvendiezezelfzoudenwillenontwikkelen(duswaarzenunognietgoedinzijn). Klassikaalnabespreken:Welkevaardighedenzijngevonden? 1.f 1.g 1.h 1.i 39 Welkevaardighedeneneigenschappenmoetjeechtbeheersen?(vanuithetvakwaarvoor wordtgeleerd) Welkeleerjenietopdeopleiding?(denkaanleiderschap,punctualiteit,etc.,meer persoonlijkeeigenschappendienodigzijnomjewerkgoedtedoen). Hoezoujedezetochkunnenlerenofbeheersen?(ditgaanjongerenzelfbedenkeninopdracht 3!,wellichtkuntuwelalsameneenbedenkenofbespreken) Makenvanopdracht3–Hoekanikwerkenaanmijnvaardigheden?(bladzijde26) Tijd:2x7minuten Destudentenbedenkentipsvooreenmedestudentomzijn/haarvaardighedenwaarinze mindergoedzijnteverbeteren(oppost-its). Klassikalenabespreking:Welketipszijngegeven? Laatdestudententipsuitwisselen.Laathendebestetipsopschrijvenindepost-itsinhet Toekomstboek(bladzijde26). Instructieopdracht4–Welkevaardighedengaikontwikkelen?(bladzijde27) Studentengaanindividueelaandeslag:Nuertipszijngegeven,maakeenplanomde belangrijkstevaardighedentegaanontwikkelen:verwerkinginvormvaneenminiPOP, opdracht4,bladzijde27inhetToekomstboek. (optie:kanookalshuiswerkmeegegevenworden) Vraag:Welkeloopbaancompetentieskwameninthemamijnberoepnaarvoren?Waarom? Individueelopdracht5-invullenschemaloopbaancompetentiesenervaringen(bladzijden28 en29).Mochtertijdzijn: Bevraagenkelejongerenwatzehopentelerenenwaarzenogaanwillenwerken.Doelisom hetbelangvandeontwikkelingvanloopbaancompetentiestelatenzien. (optie:kanookalshuiswerkmeegegevenworden) Afsluitingvandeles 10m 5m 2x7m 5m 10m 10m Mijnvolgendestap|Welkekeuzeskanikmaken? InhetthemaMijnvolgendestaporiënterendestudentenzichophun volgendestapnadathetdiplomavandehuidigeopleidinggehaaldis. Welkekeuzeszijnerallemaalenwatzijndegevolgenvanbepaaldekeuzes?Watkunnenze methunhuidigeopleiding?Watzijndebaankansenvandeopleiding?Pastzelfstandig ondernemenbijdejongeren?Ofwillenzedoorlerenophetmboofjuisthethbo? Lessenoverzicht Les1aKlassikaal–digibordles(60minuten) Demeestembo’ersgaannahundiplomaaanhetwerk.Erzijnookdienaarhethbo gaanofdienogeenandereopleidingophetmbogaanvolgen.Wetendejongerenal watzewillen? Les1b Individueel–werkenindeWorkspace(45minuten) Jongerendoeneenonderzoeknaardekansomeenbaantevindeninderegio.Zij ontdekkendatditnietalleenafhangtvanjeopleidingenkwaliteiten,maarookvan deregiowaarinjewoont. Werkeninloondienst Les2Individueel–werkenindeWorkspace(50minuten) Indezelesbekijkenjongerenwathetbetekendominloondiensttewerken. Zelfstandigondernemer Les3Individueel–werkenindeWorkspace(45minuten) Indezelesbekijkenjongerenofhetzelfstandigondernemerschapbijhem/haarpast. Detestbepaaltinhoeverreiemandskaraktereigenschappenpassenbijdievaneen ondernemer. Doorlerenophetmbo Les4aIndividueel–werkenindeWorkspace(45minuten) Indezelesoriënteertdestudentzichopdemogelijkheidomdoortelerenopmbo. Jongerenkijkennaardeverschillentussendeverschillendemboniveaus. Les4bKlassikaal–digibordles(60minuten) Nabesprekenvanles4a.Besprekendatbanenveranderen,jeblijftjelevenlang leren.Scholingblijftnodigomdatdewereldsteedsverandert. Doorlerenophethbo Les5 Individueel–werkenindeWorkspace(2x45minuten) Indezelesoriënteertdestudentzichopdemogelijkheidomdoortelerenophbo. Jongerengaanonderzoekenwatdeverschillenzijntussenhetmboenhbo. 40 LES1a|Mijnvolgendestap–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples1a–docent 60minuten Lesdoelen(les1) - Studentenwetenwatdemogelijkhedenzijnnahunhuidigembo-opleiding; - Zewetenwatanderestudenteninhunklasnahunopleidingwillengaandoenen waarom. Doorloop - Introductiedooranimatieopdigibord.Besprekenwelkekeuzesjekuntmakennaje opleiding. - Bekijkenfilmpjeoverervaringvanoud-mbo’ers.Inwelkeverhaalherkennenjongeren zich? - Stemmenopeenstellingoverplannennahetbehalenvanhetdiploma. - Vergelijkenvandeuitslagvandeklasmeteengrafiek. - Wathebjijtebiedenalsmbo’erinNederland? - Kortbesprekenvanbaankansenvandeopleidinginderegio. Benodigdheden Smartphone,tabletofcomputeromtestemmen,WiFienhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DestellingenstaanklaaropMentimeter.com.(ThemaMijnvolgendestaples1a) • DeanimatieenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal:deanimatietonenopdigibord Bespreek:‘Welkekeuzeskanikmakenenwatzijndegevolgen?’.Waaromzoujeditmoeten weten?Waaromzoujehierovermoetennadenken? Vraag:Wieheeftalnagedachtwathij/zijgaatdoennahetbehalenvanmbo-diploma? Werkenofdoorleren? Klassikaal:bekijkenvanfilmpje(oud-mbo’ersoverhunvolgendestap) Vraagdejongerenwiedeverhalenherkentuithetfilmpjeenofzeookeendergelijkestap overwegen. Klassikaal:stemmenopdestellingviaMentimeter.com(ThemaMijnvolgendestaples1a) “Watbenjijvanplantedoenalsjejembo-diplomahebtgehaald?.” Variatiewerkvorm: Organiseermetdeklaseenpoll.Laatjongerenzelfmeteenoplossingkomenomdepollte organiseren.Ditkangeturfdwordenophetschoolbordofdejongerenviamentimeter latenstemmen.Laatzedeuitslagnoterenineengrafiek. 5m - 1.c 1.d 1.e 41 5m 10m 1.f 1.g 1.h 1.i 42 Probeerdeuitslagteverklaren. Bijvoorbeeld:mbo’ersniveau4willenveelaldoorstromennaarhethbo. mbo’ersniveau3dieeenBBLtrajectdoen,zijnalaanhetwerkenzullenhiernadeopleiding meedoorgaan,dusmindersnelkiezenvooreenvervolgopleiding. Klassikaal:grafiekbekijkenenverklaren(NB.Gegevensuit2010-grafiekisuit2012!) 1. 38,4% 2. DejongerenopBBLenBOL-DTzijnnaasthunstudieindepraktijkaanhetwerk.Nahun afstuderengaanzijnvervolgensindezelfdebaanvoltijdswerken.hboindeeltijdiseen lastigerendaardoorminderaantrekkelijktraject. 3. Vergelijkingmetuitslagvandeklas, bespreek: • Watzijndeovereenkomstenenverschillen? • Hoekanjeditverklaren? • Heefthetmetdeopleidingtemaken,hetniveau,hettraject(BOL-BBL)? • Heefthetmetleeftijdvanjongerentemaken? "Alsmbo'erhebikNederlandechtietstebieden." Klassikaal:InventariseerwatjongerenNederlandkunnenbiedenmethunmbo-diploma. Indezetijdishetlastigommeteenmbodipomasneleenbaantevinden.Maarde‘doeners’ indesamenlevingzijnhardnodig,waarhetfilmpje/affichesnaarverwijst. Klassikaal:bekijkenvanfilmpje(wekunnennietzondermbo’ers): De3,1miljoenmbo’erslevereneengrotebijdrageaanhetBNPenaandepositieve handelsbalansvanNederland.mbo’erskunnentrotszijnophunrolindeNederlandse samenleving. Ofgebruikdevolgendeaffiches(uiteenlandelijkecampagnein2013): Klassikaal:stemmenopdestellingviaMentimeter.com(ThemaMijnvolgendestaples1a) "Metmijnmbo-diplomahebikeengrotekanssnelwerktevinden." • Wieeens?Wieoneens? • Waaromdenkjedat?[inventariseer] • Wiemaaktzichzorgen? (alsoptie:Intweedevraagopmentimeterwordtgevraagdwaarjongerenzichzorgenover 10m 5m 5m 10m 1.j 1.k maken–ditiseenopenvraagwaarinjongerenmeerdereantwoordenkunnengeven). 65%vandeafgestudeerdembo’erszoektlangerdan3maandennaareenbaan. 11%vandeafgestudeerdembo’ersisna1,5jaarnogwerkloos. Klassikaal:bekijkhetfilmpje(oud-mbo’eroverbaanperspetieven)vanhetdigibord. Omzijnbaankansentevergrotenenmeerzekerheidtekrijgenopperspectiefvaneenbaan isdezejongenhboopleidinggaandoen.Ookdesectorwaarinhijstrakseenbaanwilgaan vindenbiedtmeerkansen. Hebbendejongerenalnagedachtoverhunbaankansen? Afsluitingklassikaaldeel–jongerengaanindividueelverderwerken 43 10m LES1b|Mijnvolgendestap–individueel/klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples1b 50minuten Jongerendoeneenonderzoeknaardekansomeenbaantevindeninderegio.Zijontdekken datditnietalleenafhangtvanjeopleidingenkwaliteiten,maarookvanderegiowaarinje woont. Doorloop - Jongerenonderzoekenwathunbaankansenzijninhetalgemeenmethunopleiding. - Jongerenonderzoekendaarnadebaankanseninderegio.Zemakenopdracht1inhet Toekomstboek(bladzijde33). - Zegaaningroepjestipsbedenkenhoejejebaankansenkanvergroten(opdracht2, bladzijde34). - Detipswordenklassikaalbesproken. Benodigdheden Computerlokaaloflaptops,WiFi,post-itsofgeeltjesenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Informatieoverdearbeidsmarktinderegio(opdracht1,bladzijde33): Erzaleenklassengesprekplaatsvindenoverdearbeidsmarktinderegio.Laatze informatiezienoverderegio(o.a.overbevolkingenbedrijven).Zieo.a.inde regioatlasvandeMinisterievanBinnenlandsezaken,CBSengemeentestatistieken entrendsUWV • Groepsopdracht(opdracht2,bladzijde34): Jongerenbedenkenmeteengroepjetipsomdekansopeenbaantevergroten(op geeltjesschrijvenzetips).Ditkanklassikaalbesprokenworden. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Korteinstructievandoorloopenplanning 10m-1.Onderzoekbaankansenmetjeopleiding. 20m-2.Onderzoekbaankanseninderegio,invullenopdracht1,klassikaalnabespreken 10m-3.Ingroepjestipsombaankansentevergroten,opdracht2,klassikaalnabespreken. Studentenwerkenindividueel:Checkjebaankansen Studentenwerkenindividueel:Baankanseninderegioenopdracht1(bladzijde33) Klassikaal:nabespreking:"Watzijndekenmerkenvandearbeidsmarktinderegio?" WaarligtonzeregioinNederland?Wonenerveel/weinigmensen?Zijnerveel/weinig mensenwerkloosdatjeweet? Kenmerkenkunnenzijn: • Welkesoortenbedrijvenzijnerinderegio?Transport?Bloemen?Vlees? 5m 1.b 1.c/d 44 10m 10m + 10m • • Toerisme? Bijwelksoortbedrijvenwerkenerveelmensen? Passendezebedrijvenbijjehuidigeopleiding?Zoujeineenvandezebedrijven willenwerken?Waaromwel/niet? Achtergrondinformatie:http://www.kansopwerk.nl/ Ganaar‘Kansopwerk’(of‘Kansopstage’indiengewenst) Zoekopopleiding. Klikopderegio. 1.e 1.f 45 Laatzeinformatiezienoverderegio(o.a.overbevolkingenbedrijven).Zieo.a.inde regioatlasvandeMinisterievanBinnenlandsezaken,CBSengemeentestatistieken. Groepsopdracht-opdracht2(bladzijde34):jongerenbedenkeningroepjesvan2tot4 jongerentipsombaankansentevergroten. Klassikaal:nabespreking:Hoekunjejebaankansenvergroten? Verhuizennaarregiometmeerbaankansen Jespecialisereninberoepenwaarbehoefteaanis Doorstuderen,eenopleidingkiezenwaarmeerkansisopwerk Vrijwilligerswerkdoenofstageomwerkervaringoptedoen Verschillendestagesdoenenproberenomviadiewegtekunnenblijvenwerken Anderwerkofsoortgelijkwerkaanpakken Verschillendebedrijvenbezoekeninderegioenkijkenwatdaardemogelijkhedenzijn Netwerkuitbreidenen/ofgebruikenvanmensendiewerkhebbeninderegio LaatjongerendebestetipsopschrijveninhunToekomstboek(bladzijde34). TotslotbespreekKlassikaal: • Waaromishetbelangrijkomjeteoriënterenopjebaankansen? • Watheefthetonderzoekjouopgeleverd? • Benjetevredenofmaakjijjezorgen? 5m + 5m 5m LES2(werkeninloondienst)|Mijnvolgendestap–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples2(werkenin loondienst) 50minuten Lesdoelen - Studentenwetenhoedearbeidsmarktwerkt; - Studentenwetendevoor-ennadelenvanwerkeninloondienst; - Studentenkunnenaangevenwelkearbeidsvoorwaardenzijbelangrijkvinden. Doorloop Dezeleswordtvoornamelijkzelfstandiguitgevoerddoordejongeren! -Jongerengaanindividueelaandeslag -Klassikalenabesprekingvan‘zelfstandig’deel Benodigdheden Computersmetinternetverbinding Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Eventueleopdracht:Laatjongeren10menseninhunomgevingvragenwatzijhebben gedaannuhunopleiding:doorleren,loondienst,ondernemenetc.Deze10mensenzijn familie,BPV,oudersvanvriendenetc. Voorbeeldvragen:Wathebjijgedaannajeopleiding?Waaromhebjedatgedaan?Met dekennisvannu–zoujeprecieshetzelfdedoen?Pastejekeuzebijje?Hebjejelaten omscholen?Merkjeverschiltusseninloondienstwerkenenondernemerzijn? Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd intro Klassikaal:korteinstructievandeles Najeopleidingwiljemisschiengelijkgaanwerken.Gajedanwerkeninloondienstofeen eigenbedrijfopstarten?Indezelesgaanjullieonderzoekenwat‘werkeninloondienst’zou kunnenbetekenen. Studentenwerkenindividueel:Werkeninloondienst 1.b–Watisdearbeidsmarkt? 1.c/1.d-Voordelen/nadelenwerkeninloondienst 1.e–plichtenvandewerknemer 1.f–plichtenvandewerkgever 1.g–Arbeidsvoorwaarden 1.h–CAO 1.i/1.j–Socialevoorzieningen(WW)àMeerinthemaMijnBeloning 1.k.–Loonheffingskorting 1.l 1.b t/m 1.l 25m 46 Klassikaal:nabespreking:Watbetekenthetomtewerkeninloondienst? Loondienstiseensoortruil:Dewerknemergeeftzijntijd,kennis,vaardigheid,spierkracht, etc.Dewerkgevergeeftsalariseneventueleanderebeloningen,vastgelegdineen arbeidscontract. 15m Slot 47 Klassikaal:nabespreking:Welkerechten/plichtenheeftdewerkgever? Dewerkgeverisverplichtomnietalleendeeigenindividueleafsprakenmetdewerknemer zoalsinhetcontractstaannateleven,maarmoetookdeverplichtingendievoortvloeienuit deCAOnakomenindiendecaovantoepassingisopdearbeidsrelatie. àVraagnaarbetekenis/voorbeeldenvan:arbeidsvoorwaarden,CAOenloonheffing Welkearbeidsvoorwaardenvindjijbelangrijk?Waarom? WatiseenCAO?Watstaaterin? Watisloonheffing? Loonheffing=werkgeverbetaaltloonbelastingenpremiesvoordevolksverzekeringen Loonheffingskorting=Alsjewerkt,hebjerechtopkortingopjebelasting.Jevraagtdeze kortingaanbijjewerkgeverofuitkeringsinstantie.Hijbetaaltdanminderbelasting,en jijkrijgtdaardoormeerloon. Socialevoorzieningen-Watbetekentditalsjewerkt?Enalsjewerkloosbent? Klassikaal:nabespreking:Welkerechten/plichtenheeftdewerknemer? -Eengoedewerknemer:komtoptijd,zijn/haarbesttedoen,zichhoudenaande arbeidsovereenkomst(vakantiedagenetc). zie:http://www.jurivies.nl/index.php/blog/23-expertise/111-welke-rechten-en-plichtenheeft-de-werknemer Klassikaal:nabespreking:Watzijndevoordelenennadelenvanwerkeninloondienst? Voordelen Nadelen Vastsalaris(financiëlezekerheid) Beperktevrijheidinhetwerkwatje Vasteuren(jewerktnietaltijdover) doet(jemoettoestemmingvragen,je Jehebtnietalleverantwoordelijkheid bentnietjeeigenbaas) Socialecontactengelijkvanafhet Vastsalaris(jekannietmeer begin(collega’sofklanten) verdienen) CAO Hetkansaaiworden(geenafwisseling) Werknemersverzekeringen(bijv.bij ontslagofpensioen) TotslotbespreekKlassikaal: • Wieisvanplannadeopleidinginloondiensttewerken?Waaromwel/niet? • Watspreektjeaanominloondiensttewerken? 5m 5m LES3(zelfstandigondernemer)|Mijnvolgendestap–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples3(zelfstandig ondernemer) 45minuten Lesdoelen: - Studentenwetenjeofwerkenalszelfstandigondernemerwelofnietbijhenpast; - Studentenkennendevoordelenennadelenvanwerkenalszelfstandigondernemer. Doorloop Dezeleswordtvoornamelijkzelfstandiguitgevoerddoordejongeren! - Dejongerengaanonderzoekenofzelfstandigondernemerietsiswatbijzepast.Zij makeneentest(opdracht3). - Jongerenkijkennaarvoorbeeldenhoejesuccesvolkanzijn/wordenalsondernemer. - Jongerenmoeteneenondernemergaaninterviewen(thuisopdracht4). Benodigdheden ComputersmetinternetverbindingenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • (Thuis/interview)opdracht4(bladzijde36):Laatjongereneenondernemerinterviewen engeefditmeealshuiswerk.Jongerenkunnenviahunnetwerkofviahetinternet(zelf) opzoeknaarondernemers.Spreekafwanneerzehetinterviewgedaanmoetenhebben, laatzeditnoterenbijdeopdracht,bovenaanbladzijde36vanhunToekomstboek. Alternatief:Inplaatsvandethuisopdrachtkuntuookeenondernemerindeklasvragen voorhetgevenvaneengastles. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal:korteinstructievandeles Misschienwiljenietinloondienstmaareeneigenbedrijfstartennajemboopleiding.Benjij daargeschiktvoor?Indezelesgaanjullieonderzoekenwathetisomzelfstandigte ondernemen. Inventariseer:Wiewilernadeopleidingzelfstandigondernemen?Watvoorsoortbedrijfje? Studentenwerkenindividueel:Ondernemerworden. Wiewilernadeopleidingzelfstandigondernemen?Watvoorsoortbedrijfje? Studentenwerkenindividueel:Zelfstandigondernemer Vooreventueleklassikalebesprekingzijnenkeleantwoorden: Eenondernemermoethetvolgendezelf Vaakgenoemdevoordelenvan regelen: ondernemerschap: 5m 1.b 1.c • • • 48 Administratie Bedrijfsverzekeringen Belastingen • • Betereverdiensten(voorgrootdeel vandeZZP’ersgeldtdatniet) Ruimtevoortalentenzelfontplooiing 10m Betalingenverrichten • Uitdaging BTWafdracht • Vrijheid Facturenverstureneninkomsten • Zelfbalanstussenwerkenprivé controleren bepalen • Inkoop • Zelfinhoudenuitvoeringvanwerk bepalen • Opvangenarbeidsongeschiktheid • Pensioen • Scholing • Vakantiegeld • Wervenvanklanten • Wervenvanpersoneelenpersoneel begeleiden Studentenwerkenindividueel:welkevaardighedenofeigenschappenhebjenodigom ondernemerteworden? Kansenzien Doorzettingsvermogen Creatiefzijn Flexibiliteit Staanvoorwiejebent,injezelfgeloven Knopendoorhakken Klant-enmarktgerichtzijn Lefhebben,doelenstellen Studentenwerkenindividueel:jongerenmakeneentestenopdracht3(bladzijde35) Detestbepaaltinhoeverreiemandskaraktereigenschappenpassenbijdievaneen ondernemer.Datbepaaltdepotentievoorondernemerschap.Hiermeeisnietgezegddat iemandeensuccesvolondernemerwordt.Daarvoorzijnnogeenanderekwaliteitennodig. Studentenwerkenindividueel:jongeondernemerswww.sprout.nl/25 Ditonderdeelkuntuookklassikaaloppakkendoordewebsitewww.sprout.nl/25tetonen ophetdigibordennaarenkelefilmpjestekijken. Doelisombewusttewordenvandeuniekeeigenschappenvanhetbedrijfjeofondernemer waardoorhij/zijsuccesvolis,dezogenaamde‘uniquesellingpoints’. Studentenwerkenindividueel:Voorbereidenvandethuisopdracht opdracht4-intervieweenondernemer(bladzijde36) Hetinterviewkunnendejongerenbijvoorbeeldopnemenviahunsmartphone,zodatzijdit nognakunnenluisteren.Laatjongereneenkortverslagmaken. Alsueengastindeklasheeftgeregeld,vraaghemofhaareenkortepresentatietegeven hoehetzoisgekomen.Laatdejongerennaafloopvragenstellenenaantekeningenmaken inhunToekomstboek. TotslotbespreekKlassikaal: • Wiezithetzittenomeeneigenbedrijftebeginnen?Waaromwel/niet? • Watspreektjeaaninzelfstandigondernemen?Watniet? • • • 1.d 1.e 1.f 1.g 1.h 49 15m 15m LES4aDoorlerenophetmbo|Mijnvolgendestap–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples4a(doorleren mbo) 45minuten Lesdoelen(les4) - Studentenoriënterenopdemogelijkheidomdoortelerenophetmbo; - Studentenzienindatjenooituitgeleerdbent(werkblijftcontinuveranderen). Doorloop - Korteklassikaleintroductie - Studentengaanaandeslagmethetbekijkenvanberoepenenniveausdieerbijhoren, watzekunnendoenmetdehuidigeopleidingenwelkewerksituatievantoepassingis. - Bekijkenvaneenfilmpjeovertoekomstvanwerkenontwikkelingeninhetwerk. - Uitspraak‘65%vandebasisschooljongerengaateenberoepdoendatnunogniet bestaat’. - Destudentlegtzijnvervolgtrajectvast. Benodigdheden Computersmetinternetverbinding,koptelefoontjesenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Zorgervoordatstudentennadezelesmogelijkheidkrijgenomteoverleggenmet hundecaan,mentorofdocentenovereenmogelijkvervolgopleidingenoverde aansluitingvandehuidigeopleidingopeenmogelijkvervolgopleiding. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Korteinstructie-Watgaanwedezelesdoen? Misschienhebjeerovernagedachtomeenanderemboopleidingtevolgen(anderniveau, andereopleiding)?Watzijndemogelijkheden?Watpastbijjouenwatpastbijjehuidige opleiding? Studentenwerkenindividueel:Watkunjedoennaeenmbo-opleiding? Bijdezeonderdelenishetvanbelangdatjongerenziendatmbo-1t/mmbo-4opleidenvoor anderekwalificaties. Antwoorden: 5m 1.b Zelfstandigmetselaar-niveau3 Vakkenvuller-niveau1 Beveiliger-niveau2 Politieman-niveau3en4 Leid(st)erinkindercrèche-niveau4 Filiaalmanagerwinkel-niveau4 Receptionist(e)-niveau2 Autoverkoper/-verkoopster-niveau3 50 5m Kapper-niveau3 Schoonmaker-niveau2 1.c 1.d 1.e 1.f 2.a Studentenwerkenindividueel:Watkanikzelfmetmijnopleiding?Welkeuitsprakenzijn waarofnietwaar? ‘MeteenMBO-3opleidingkaniknaarhetHBO.’ Nietwaar,jemoeteersteenniveau4opleidingafronden. ‘MeteenMBO-4opleidingkanikzelfstandigwerkenensomsalsleidinggevendevaneen kleineafdelingfunctioneren.’ Waar,jehebtnuvoldoendegeleerdomleidingtekunnengevenaananderen. ‘MeteenMBO-3enMBO-4opleidingmagjeeeneigenbedrijfstarten’ Waar,jebentvoldoendezelfstandigomeeneigenbedrijftestarten. Studentenwerkenindividueel:Jongerenbekijkenwelkewerksituatievantoepassingisenof ditbijzepast. Studentenwerkenindividueel:Detoekomstvanwerk Ooktijdensjewerkzamelevenmoetjejeblijvenontwikkelenomdaternieuwetechnieken, werkwijzenenberoepenontstaan.Hetisnoodzakelijkomopdehoogteteblijvenvande nieuwstekenniseninzichten.Watbetekentditvoordejongeren? Studentenwerkenindividueel:Nadenkenoverdeuitspraak: "65%vandebasisschooljongerengaateenberoepdoendatnunognietbestaat." Studentenwerkenindividueel:opdracht5–Doorlerenophetmbo(bladzijde37). Ditiseensamenvattingvanevt.keuzesdiezewillenmaken(opdracht10gaatover doorlerenophethbo) 51 10m 5m 5m 10m 5m LES4bDoorlerenophetmbo|Mijnvolgendestap–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples4b(doorleren mbo)-docent 60minuten Destudentheeftzichgeoriënteerdopdemogelijkheidomdoortelerenopmbo.Indezeles wordendezezakennabesproken. Doorloop - Welkewerksituatiespreektdeklashetmeesteaan?Deantwoordenvandevorigeles wordenopgehaaldenineengrafiekgetoond. - Welkekeuzesgaandejongerenmakennahetafrondenvanhunhuidigemboopleiding? - Waaromdoorleren?Besprekenvaneenlevenlangleren. - Besprekenvandeuitspraak‘65%vandebasisschooljongerengaateenberoepdoendat nunognietbestaat’. Benodigdheden Smartphone,tabletofcomputeromtestemmen,WifienhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • DestellingenstaanklaaropMentimeter.com.(ThemaMijnvolgendestaples4b) Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Korteinstructie-Watgaanwedezelesdoen? Misschienhebjeerovernagedachtomeenanderemboopleidingtevolgen(anderniveau, andereopleiding)?Watzijndemogelijkheden?Watpastbijjouenwatpastbijjehuidige opleiding? Klassikaal:Welkewerksituatiespreektdeklashetmeesteaan? Bespreekdeuitkomstenvandeklas.Komtdeuitslagovereenmetdeopleidingdiezijnu volgen?Probeerdeuitkomstteverklaren. Klassikaal:Hoeervarendejongerenhunmboopleiding?Bespreekdeuitkomstenvande klas. Veeljongerenblijkenmeertekunnendandeopleidingdiezenuvolgen. Klassikaal:Wildeklasdoorlerenophetmbo? Bespreekdeuitkomstvandeklas.Veelmbo-1,mbo-2enmbo-3stromendoornaarhet volgendeniveauvanhunopleiding.Isdatookzoindezeklas? Klassikaal:Waaromdoorleren?Welkeredenenwordengegeven? Klassikaal:stemmenopdestellingviaMentimeter.com(ThemaMijnvolgendestaples4b) "Alsikklaarbenmetmijnopleiding,raakikgeenstudieboekmeeraan." Wieishethiermeeeens/oneens?Waarom? 5m 1.b 1.c 1.d 1.e 1.f 52 10m 5m 10m 10m 5m 1.g 1.h 53 Ooktijdensjewerkzamelevenmoetjejeblijvenontwikkelenomdaternieuwetechnieken, werkwijzenenberoepenontstaan.Hetisnoodzakelijkomopdehoogteteblijvenvande nieuwstekenniseninzichten. Klassikaal:stemmenopdestellingviaMentimeter.com(ThemaMijnvolgendestaples4b) "65%vandebasisschooljongerengaateenberoepdoendatnunognietbestaat." (zehebbenhierovernagedachtindeleshiervoor) Tijdensje(mbo-)opleidingleerjekennisenvaardighedendiejeinveelverschillende situatieskuntgebruiken.Injouwtoekomstigebaanhebjenietaldiekennisnodig. Hoogstwaarschijnlijkhebjeookkennisnodigdiejeopschoolniethebtgeleerd.Banen veranderennamelijkvoortdurend.Bijvoorbeeldomdaternieuweapparatenkomen.Of omdaternieuweregelsofinzichtenkomen. Voorbeeld:Rashidhaaldein2009zijnmbo-diplomaICT-Mediadeveloper.In2010kwamde iPaduitenkwameropeenseengrotevraagnaarhetontwikkelenvanapps.DaarhadRashid nietsovergeleerd. Bespreekindeklasontwikkelingendiejetegenzoukunnenkomeninjetoekomstige beroep.Watbetekentditvoordejongeren?Begeleidzeindeopdrachtopbladzijde62, linksbovenaan. TotslotbespreekKlassikaal: Watzijndevoordeelomdoortelerenophetmbo?Watzijndenadelen? Wiewilerdoorlerenophetmbo?Eenandereopleidingofeenanderniveau? 10m 5m LES5Doorlerenophethbo|Mijnvolgendestap–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnvolgendestaples5(doorlerenhbo) 2x45minuten Lesdoelen - Studentenoriënterenopdemogelijkheidomdoortelerenophethbo; - Studentenreflecterenofzijhethboaanzoudenkunnen(kwaliteiten); - Studentenkunnenreflecterenoploopbaancompetentiesenervaringenuitstage, (bij)baanofopleiding. Doorloop Dezeleswordtvoornamelijkzelfstandiguitgevoerddoordejongerenhetbeginisechter klassikaal! Jongerenwerkenaaneenplanvanaanpak.Delesomvatcircatweelesuren,maarkanookal huiswerkopdrachtwordengegeven. - Korteklassikaleintroductie+bekijkenvanhetfilmpjeophetdigibord - Jongerengaanzelfstandigaandeslagmeteenplanvanaanpak‘Naarhethbo?!’. 1. Jongerenzoekenuitwatdeverschillenzijntussenmboenhbo. 2. Destudentonderzoektmogelijkestudierichtingen. 3. Destudentoriënteertzichopdemogelijkhedenvoorhetbezoekenvanopen dagenenmeeloopdagenophethbo. - Destudentlegtzijnvervolgtrajectvast. - InvullenvandeloopbaancompetentiesdieaandeordezijngekomeninhetthemaMijn volgendestap. Benodigdheden Jongerenhebbencomputereninternetnodig. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Jongerengaaneenhbo'erinterviewen.Alternatiefisdatzeéénofmeerhbo'ers uitnodigenindeklas.Geefvantevorenaanofditinhetlesprogrammapast.Mogelijk kentuhbo-studentendieeersteenmbo-opleidinghebbengedaan. • Zorgervoordatjongerenkunnenoverleggenmethundecaan,mentorofdocenten overeenmogelijkvervolgopleidingenoverdeaansluitingvandehuidigeopleiding opeenmogelijkvervolgopleiding. Lesplanningendidactischeaanwijzingen 54 Nr Doorloop 1.a Korteinstructie-Watgaanwedezelesdoen? Misschienhebjeerovernagedachtomeenhboopleidingtevolgen.Watzijnde mogelijkheden?Watpastbijjouenwatpastbijjehuidigeopleiding?Watzijndeverschillen? Hoebereidjejevoor? Tijd 1.b Klassikaal:hetfilmpjetonenopdigibord Bespreek:‘Herkenjijjezelfindeuitspraken?Watzouvoorjoueenredenzijnomdoorte lerenophethbo?’. Inhetfilmpjenoemendejongerenalsredenenomdoortestuderen: • • • • 1.c 2.a t/m 2.f 3.a 3.b 4.a 4.b 5.a 5.b 55 10m Ikwilnognietwerken Meerkansenopeenbeterebaan Specialiseren Verrijkingvoorjezelf • Studerenisleuk Deaansluitingvanmboophboverlooptnietzonderproblemen.Eénopde5mbo’ersvaltin heteerstejaaruiteninhetderdejaaris28%uitgevallen(gegevenshbo-raad,2012).Daarom kunnenhbo-opleidingenvanafhetschooljaar2015-2016aanvullendeeisenstellen. [Zieook:http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2013/12/05/verbeterde-aansluiting-mbohbo.html] Watkunjezelfdoenomtevoorkomendatjevoorverrassingenkomttestaan? Jezelfvoorbereiden! Klassikaleinstructievandeopdracht Stap1:Verschillentussenmboenhboonderzoeken -verschillenopeenrij -plannenophethbo(opdracht6,bladzijde39) -jouwkwaliteiten(opdracht7,bladzijde40) -verdiepenofverbreden Stap2:Eenhboopleidingkiezen -welkestudiepastbijjouwprofiel? -watspreektjeindezeberoepenaan? Stap3:Opendag,meeloopdagofinterview -opendagen -interviewoudhbo’er(opdracht8,bladzijde41) Indezelesmakendejongerendiversetests.Deuitkomstenbiedeneengoedegelegenheid omverderovernatedenkenovereenmogelijkeoverstapnaarhethboenermetanderen overtepraten.Tijdensdeopdrachtenwisselendejongerenervaringenuitmetelkaar. Studentenwerkenindividueel Klassikalenabesprekingvanopdracht9(bladzijde42)enopdracht10(bladzijde43) Opdracht9:Verschillenmboenhbo Opdracht10:Doorlerenophethbo Deuitkomstenvandeopdrachtenindelesbiedeneengoedegelegenheidomverderoverna tepratenovereenmogelijkeoverstapnaarhethbo.Ukuntdaarvoordeingevulde antwoordenbijopdracht9en10gebruiken.Nahetonderzoekishetnamelijkbelangrijkom stiltestaanbij‘enwatbetekentditvoormij?’. Individueel:invullenschemaloopbaancompetenties(opdracht11,bladzijden44en45) Studentenvullendeloopbaancompetentielijstin.Alsernogtijdis,vraagenkelejongeren watzehopentelerenenwaarzenogaanwillenwerken.Doelisomhetbelangvande ontwikkelingvanloopbaancompetentiestelatenzien. 5m 40+m 10m 5m Mijnbaanvinden|Hoepresenteerikmij? InhetthemaMijnbaanvindenontdektdestudentwelkemanierener zijnomeenbaantevinden.Ditkanviaeenpersoonlijkofzakelijk netwerk,maarookviaopensollicitaties. Lessenoverzicht Les1 Klassikaal–digibordles(75minuten) Indezeklassikalelesgaandestudenteneenelevatorpitchschrijvenmiddelseen stappenplan.Doelisdestudenttelatennadenkenoverhoehij/zijzichin60 secondenzogoedmogelijkkanpresenteren. Les2 Klassikaal–digibordles(65minuten) Indezelesbrengendestudentenhunnetwerkinkaart.Deeffectiefstemethodeom aaneenbaantekomenisviapersoonlijkerelaties. Les3Individueel–werkenindeWorkspace(50+minuten) Hoeprofileerjijjeopsocialenetwerken?Studentenwordenzichervanbewustdat toekomstigewerkgeverszeGoogelen.Enwatvindendiedanopinternetensociale media?Naeenkortonlineonderzoekvaneenklasgenootgevenzeelkaartips. Les4 Individueel–werkenindeWorkspace(45minuten) Indezeleswordtkortuitgelegdhoejesocialenetwerkkuntgebruikenbijeen sollicitatie.Daarbijwordteenbruggeslagennaarhetzakelijkeonlinenetwerk LinkedIn(vanaf16jaar). Les5 Individueel–werkenindeWorkspace(30+minuten) Deverschillendeingangenvoorhetvindenvaneenbaankomenaandeorde. JongerenbekijkenenkelevacaturesbijonlineuitzendbureausenWerk.nlvanhet UWV. Les6 Klassikaal–digibordles(45minuten) Destudentsteltstapvoorstapeencvsamenviadewebsitevan www.expeditiework.nlvanhetUWV.Hetcvkunnenzijuitprintenenlatenlezenaan anderenterverbetering. Les7aKlassikaal-digibordles Les7bIndividueel–werkenindeWorkspace (deelaenbsamenzijn55minuten) Doorandererelevanteactiviteitentebeschrijven,zoalswerkervaringbijstageen vrijwilligerswerk,vergrootjejewerkervaring. Aanheteindevanditthemavullendejongerenhetschemametde loopbaancompetenties(opdracht9,bladzijden56en57)indieaandeordegekomen zijninthemaMijnbaanvinden. 56 LES1|Mijnbaanvinden–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles1-docent 75+minuten Lesdoelen - Studentenwetenwateenelevatorpitchis; - Kennenzedeeisenaaneengoedeelevatorpitch; - Kunnenzehuneigenelevatorpitchschrijvenengebruiken. Doorloop • Bekijkenvandeintroductieanimatie. • Introductievanelevatorpitchesn.a.v.filmpjeophetdigibord. • Klassikaalbesprekenwaareengoedeelevatorpitchaanmoetvoldoen. • Zelfeenelevatorpitchmakenbinnen30minuten-Deelevatorpitchnemende jongerenopmeteensmartphone(audiooffilmpje). • Voordepresentatiesenbesprekingvandeelevatorkunnendejongerenhunpitch mailennaaruofzeleverendezeopeenUSB-stickin(30minuten). • Studentenschrijvenhunverbeterdepitchopbijopdracht1(bladzijde49). Voorbereidingenorganisatie • DeanimatiesenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • DownloadWerkblad–Mijnelevatorpitchvanhttp://codenamefuture.nl/mboloopbaan/materialen/.Hetwerkbladkuntuvooruwstudentenkopiëren Hetopstellenvandeelevatorpitchisvoordejongereneenlastigeopdracht.Houdde klasopdehoogtevanhettijdsverloop.Erisvoorhetgeheel30minutenbeschikbaar. Zorgdatdeopdrachtindezetijdwordtuitgevoerd. TIP:Deelevatorpitchmoetwordenopgenomenmetdesmartphonevandegenedie deelevatorpitchhoudt.Hierdoorblijftdestudentzelfdebeschikkinghoudenoverhet filmpje. Hetwerkbladkaneventueelmeegegevenwordenalshuiswerk–zodatertijdens delesdeelevatorpitchesgepresenteerdkunnenworden. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal:deanimatietonenopdigibord Bespreek:‘HoekomjeaaneenbaanofBPV?Welkeingangenkenje?Hebjehierervaring mee?Hoepresenteerjeje?Deinventarisatieisbedoeldalsoriëntatieophetthema. Klassikaal:bekijkhetfilmpje(uit:Komtvrouwbijdedokter)vandesollicitatie. Hoepresenteerjejezelftijdenseensollicitatie?Jewiltsneleengoedeindrukmaken,hoedoe jedit?Ditkanviaeenelevatorpitch(eengesprekjeindelift). Bekijkklassikaalhetfilmpje(LaiShanTaal)vandeelevatorpitch. Inventariseer:waarmoeteenelevatorpitchaanvoldoen? 5m 1.c 1.d 1.e 1.f 57 3m 2m 5m 1.g 1.h 2i 2j Jesteltjezelfvoor Jemaaktduidelijkwatjewilt Jemaaktdekijker/luisteraarnieuwsgierig Jebententhousiast Kortenkrachtig.Depitchduurtmaximaal1minuut! Laatjongerendevijfeisenopschrijven. BekijkklassikaalhetvoorbeeldvanBenthe Laatjongerenbeoordelenofditeen'goede'pitchisn.a.v.deopgesteldecriteria Beoordeelaandehandvanverbeterpuntenenpluspunten. Jongerenstelleneeneigenelevatorpitchsamenenhoudenrekeningmetdeeisenwaaraan eengoedepitchmoetvoldoen(ziehetstappenplaninhetwerkblad–Mijnelevatorpitch http://codenamefuture.nl/mbo-loopbaan/materialen/). Hetopstellenvandeelevatorpitchisvoordejongereneenlastigeopdracht.Houddeklasop dehoogtevanhettijdsverloop.Erisvoorhetgeheel30minutenbeschikbaar.Zorgdatde opdrachtindezetijdwordtuitgevoerd! Instap5nemendejongerenelkaarpitchesopmetdesmartphone. Deelevatorpitchmoetwordenopgenomenmetdesmartphonevandegenediedeelevatorpitchhoudt.Hierdoorblijftdestudentzelfdebeschikkinghoudenoverhetfilmpje. Voordepresentatiekunnendejongerenhunpitchmailennaaruofzeleverendezeopeen USB-stick. Klassikaal:presentatiesenbesprekingvandegemaakteelevatorpitches. Depositievepuntenvandeelevatorpitchwordengenoemd.Natuurlijkkuntuookvragenop welkepuntenerverbeteringenmogelijkzijn.Zorgechterdatdepositievefeedback overheerst. Individueel:verbeterdeelevatorpitch Laatjongerenhundefinitievepitchopschrijven(opdracht1–bladzijde49).Dezekunnende jongerenbesprekenmethunstudieloopbaanbegeleider. Afsluitingvandeles 58 5m 30m 30m 5m 5m LES2|Mijnbaanvinden-klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles2-docent 65minuten Lesdoelen - Studentenwetenwateennetwerkis; - Zewetenhoehunnetwerkeruitziet; - Studentenhebbeneenideehoezehunnetwerkkunnengebruikenbijhetzoekennaar eenbaan; - Studentenbedenkenhoezehunnetwerkkunnenuitbreiden. Doorloop - Klassikaleintroductie - Opwelkemanierenhebbenjongereneenstageplaatsofbaangevonden?Watisde meesteffectievemanier? - Individueleopdracht1:jongerenbrengenhunnetwerkinkaartdoorhetmakenvaneen mindmapofonline(bijvoorbeeld:https://www.text2mindmap.com/). - Jongerengaaningroepjes(opdracht2)brainstormenhoezehunnetwerkkunnen uitbreiden. - Jongerennemenhunnetwerkmindmapmeenaarhuisenleggendezevooraanhun ouders/verzorgers.Hebbenzijnogaanvullingen? Benodigdheden Grotevellenpapierofvoorbeeldonlinemindmap(bijvoorbeeldvan https://www.text2mindmap.com/)enhetToekomstboek. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop 1.a Korteintroductie 5m Dezelesgaatoverdeverschillendemanierenvaneenbaanvinden. Klassikalebespreking:Welkemanierenhebbenjongerenaleensgebruiktomeenstageplaats 10m /BPVofbaantevinden?Bespreekditklassikaal. DemanierwaaropjongerenwerkzoekenisinhetonderzoekvanAetiosinopdrachtvan Manpoweronderzocht.Deresultatenstaaninonderstaandetabel. Alsjewerkzoekt,welkeactiesonderneemjedan?(in%) Ikzoeknaarvacaturesopinternet 81,5 Ikzoeknaarvacaturesinkranten 55,3 Ikschakelmijnnetwerkin(vertelmensendatikwerkzoek) 51,9 Ikganaareenuitzendbureau 50,6 Ikbedenkwatvoorsoortwerkikwildoenenbenaderbedrijvenwaarikdat 50,6 werkzoukunnendoen Ikmeldmijncvaanbijjobboards/vacaturesites 46,6 Ikzoeknaarvacaturesinvakbladen 36,9 Ikbedenkopwelkemanierikwilwerkenenbenaderbedrijvendiedatbieden 32,3 IkganaareenUWVWerkbedrijf 22,8 2.a 59 Tijd Ikbedenkwatvoorsfeerikophetwerkwilenbenaderbedrijvendiedaaraan voldoen IkzorgdatikeenmooiprofielopLinkedIn,Facebooken/ofInstagramheb IkgebruikTwitter Ikgaopzoeknaarprojectendieikalsfreelancer/zelfstandigekanuitvoeren IkmeldmeaanbijLinkedInGroupsdieinteressantvoormezijn 2.b 2.c 2.d 2.e 2.f 60 22,7 18,7 11,2 11,1 8,0 Bespreekdaarnawatjongerendenkenwatdemeestsuccesvollemanierisomeenbaante vinden.Laatjongerenhuntop3opschrijven. Klassikaal:Inventariseerwatjongerendenkenoverdevolgendestelling. "Hetisbelangrijkerwiejekentdanwiejebent." Demeesteffectievemethodeoverigensisviapersoonlijkerelaties.Meerdandehelftvande jongerendoetdit.Inhetkaderhiervankunjedeuitspraakverklaren. Klassikaleinstructie:Jongerengaanindividueelaandeslagmetopdracht2(bladzijde50). Jongerenbrengenhunnetwerkinkaart.Zijgaanstapvoorstaphungezin,familie,vrienden encollega’slangs. Brenguweigennetwerkookinkaart,zodatudezealsvoorbeeldkanlatenzienaande jongeren. Bespreekdemindmapsmetdeklasna(ditkanookingroepjes–delen/uitwisselen). Klassikaleinstructie:jongerengaaningroepjes5minutenzelfbrainstormenen10minuten metelkaarbesprekenhoezehunnetwerkkunnenuitbreiden(opdracht3–bladzijde51) Kijknaarvriendenvanvrienden Kijkbinneninteressegebieden Denkaanmensenbinnenjesportclub,zoalstrainersencoördinatorenofoudersvan medespelers Collega’svanoudewerkgeversofstagebedrijven? Dedocentheeftvastooknogwatingangen. Slotvandeles-Geefalstip:Dejongerenkunnenhunnetwerkthuisvoorleggenenvullen dezeaanalsouders/verzorgersnogbelangrijkecontactenweten(ziebladzijde51) 5m 5m 20m 15m 5m LES3|Mijnbaanvinden–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles3 50+minuten Hoeprofileerjijjeopsocialenetwerken?Jongerenwordenzichervanbewustdat toekomstigewerkgeverszegoogelen.Enwatvindendanopinternet,FacebookenTwitter? Zegeventipsaanelkaar,nadatzeeenkortonderzoekonlinehebbengedaannaarhetonline profielvanklasgenoten. Lesdoelen - Studentenwetenwatderolvansocialmediaisbijsollicitaties; - Studentenontdekkendatwerknemersvanallesonlineoverhenkanvinden; - Studentenwetenwatzewelennietophunprofielenmoetenzetten. Doorloop - Jongerenbekijkenenkeletweetsenbeoordelenwathetgevolgzoukunnenzijnalseen toekomstigewerkgeverdezevindtopinternet. - Dejongerenwerkenintweetallenenmakeneenrapportoverelkaarsonlineidentiteit (Werkblad–Mijnklasgenootonline).Zijgevenelkaarpositievefeedbackentipshoezij zichonlinebeterkunnenprofileren.Dezeopdrachtkunnenzeookthuisuitvoerenenop schoolmetelkaarbespreken. Benodigdheden Briefjesoflootjesvandenamenuitdeklasvoordehetwerkblad‘Mijnklasgenootonline’ (ziehttp://codenamefuture.nl/mbo-loopbaan/materialen/)enhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Downloadhetwerkblad‘Mijnklasgenootonline’ophttp://codenamefuture.nl/mboloopbaan/materialen/.Dewerkbladenkuntukopiëren.Hetwerkbladkaneventueel meewordengegevenalshuiswerk. • Legdelootjesofbriefjesklaarvoordeopdracht4‘mijnklasgenootonline’. Lesplanningendidactischeaanwijzingen 61 Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal-Bespreekalsintroductie:welkesocialmediagebruikje? Hoekomjijoveronline?Weleensovernagedacht? Benjejeervanbewustdat(toekomstige)werkgeversjoueerstgoogelen? Begineventueelmetonderstaandeclip: https://www.youtube.com/watch?v=F7pYHN9iC9I%20 (Inhoud:OpeenBelgischpleinziteenwaarzeggerineentent,erkomenverschillende mensenbinnenendewaarzeggerverteldallemaal'echte'dingen.Hoekomtdat?De clou-erstaangegevensonlinewaardoordewaarzeggerpersoonlijkedingenweetvan mensen.) 5-10m 1.b 1.c 1.d 1.e 1.f Studentenwerkenindividueel-Jongerenbekijkendedrietweets.Zijmoetenzich verplaatsenineenwerkgever:wienodigjewelofnietuitvooreengesprek? Opdrachtintweetallen-Gebruikwerkblad:‘Mijnklasgenootonline’ Maaklootjesenverdeeldeze.Ukuntooktweetallenmaken.Debedoelingisdat jongereneenklasgenoot(diezemindergoedkennen)gaanGoogelen. Studentenwerkenindividueel-checkenhunklasgenootonlineenvullende bevindingenophetwerkblad. Studentenvullenopdracht4(bladzijde52)inhetToekomstboekin.Ditzijnde uitkomstenvandeGoogleopdracht. Studentenwerkenindividueel-jongerenkrijgennogwattipsvaneensocialmedia expert.(filmpje) Bespreekdeopdrachtklassikaalna:watiserallemaalonlinetevindenoverjou? Alsernietveeltevindenis,bespreekdaninhetalgemeen:welkeinformatiemoetje welennietdelen? Denkhierbijaan:WELdelen:kennis/ervaringenuithetvakofberoep, nevenactiviteiten(bvtrainervanjeugdteam,vrijwilligerswerk). 62 10m 20+m 5m 5m LES4|Mijnbaanvinden–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles4 45minuten Indezeleswordtkortuitgelegdhoejesocialenetwerkkuntgebruikenbijeensollicitatie. DaarbijwordteenbruggeslagennaarhetzakelijkeonlinenetwerkLinkedIn(vanaf16jaar). Hetisgoedomalvastbewusttezijnvaneengoedingevuldprofiel. Lesdoelen - StudentenkunneneenLinkedInprofielopstellen; - Studentenwetenhoezesocialenetwerkenkunnengebruikenbijeensollicitatie. Doorloop Indezelesgaandejongerenaandeslagmetdevijfbelangrijksteonderdelenvaneengoed (online)profiel.Zijkunnendezegebruikenomeenechtonlineprofieltemakenop bijvoorbeeldLinkedIn. Benodigdheden: Studentenmoethunsocialnetwerkkunnenraadplegen,hetToekomstboekgebruikenen kunnenuitprinten. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Studentenhebbenhunelevatorpitchnodig(bladzijde49enwerkblad‘Mijn elevatorpitch’). Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal:Korteintroductie–bespreekdatjongerenGEENonlineprofielhoevenaan temaken. Ditzijnkleineopdrachtendiezebewustmakenvanwelkeinformatiejekangebruiken vooreengoedonlineprofiel. Waaromisbelangrijk? Socialmediawordtvaakbekekendoorwerkgevers,voordatjeopgesprekkomt.Hetis belangrijkeengoed,krachtigonlineprofieltehebben.Jeeersteindrukteltdubbel! Individueelwerken–IntroductievanonlinenetwerkLinkedInwatzekunneninzetten inhuntoekomstigeloopbaankunnengaangebruiken. Individueelwerken–Jongerengaaninvijfstappenaandeslagmetdebelangrijkste onderdelenvaneenonlineprofiel:kopregel,foto,samenvatting,vaardigheden, (werk)ervaring,contactgegevens. 1. Kopregel:ineenoogopslagmoetduidelijkwordenwelkefunctiejezoekteniets datoverjezelfgaat.‘Enthousiastesecretaresseinopleidingzoektstageper direct….’,‘Gepassioneerdevisagistzoektondernemersommeesamente werken…’ 5m 1.b 1.c t/m 1.g 63 5m 30m 2. 3. 4. 5. 1.h 64 Foto:fotoAenEzijnhetmeestgeschikt.Jeziethetvolledigegezicht,inde camerakijken,vriendelijkenopen. Samenvatting:jongerengebruikenhunelevatorpitchvanbladzijde49, Toekomstboek Vaardigheden:organisatietalent,Excel,educatie,communicatie,sociaal maatschappelijk Werkervaring:vergeetooknietzakenalscoachvanjeugdteam,vrijwilligerswerk, passieofhobby’s Individueelwerken–Studentziendesamenvattingvaneenprofiel.Dezekunnenze eventueelgebruiken. JongerenprintendesamenvattinguitenstoptdezeinhetToekomstboekbijopdracht 5(bladzijde53). 5m LES5Eenvacaturezoeken|Mijnbaanvinden–individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles5 30+minuten Naasthetinzettenvanjenetwerk,komendeandereverschillendeingangenvoorhetvinden vaneenbaanaandeorde.Jongerenbekijkenenkelevacaturesbijonlineuitzendbureausen Werk.nlvanhetUWV. Lesdoelen - Studentenkunnenzelfeenvacaturezoekenopverschillendewebsites; - Studentenkunnenaangevenwaaromeenvacaturebijhenpast. Doorloop • Jongerenkijkenopinternetofervacatureszijnbijbedrijvenwaarzezoudenwillen werken. • Jongerenbekijkeneenvoorbeeldhoejeopeenandere,leukemaniereenopen sollicitatiekanmaken. • Jongerenmakendeinternetopdrachtenzoekenvacaturesbijverschillendeonline uitzendbureaus.DaarnazoekenzijeenvacatureopWerk.nlenprintendezeuit.Deze hebbenzenodigindevolgendeles! • Devacaturewordtnaasthetnetwerkgelegd.Wiekanhenhiermeehelpen? Benodigdheden JongerenmoetenkunnenprintenenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Eventueelvoorbeeldvaneenvacature(stageofbaan). Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Studentenwerkenindividueel–vacatures Studentenwerkenindividueel–opensollicitatie Jongerenbekijkeneenfilmpjeovereencreatieveopensollicitatie,waardemakermeteen ooklaatzienwatzijnvaardighedenzijnophetgebiedvanaudiovisueelvormgeven. Studentenwerkenindividueel–jongerenbekijkenoponlineuitzendbureausenWerk.nl vacatures. Zijkiezenereenuitenprintendezeuit(opdracht6inhetToekomstboek,blz.52). 5m 1.b 1.c 1.d Tijdover? Studentenkunnendegekozenvacaturenaasthunpersoonlijkenetwerkleggen.Wiekanhen helpen? Daarnaastishetvanbelangofhungemaakteelevatorpitchpastbijdegekozenvacature. 65 5m 20m 10m 10m 66 Bespreekditdanookklassikaal.ProbeerdoortevragenalseenelevatorpitchNIETpastbijde vacature:hoekomtdit? Tip:Laatstudenteneenkortespeeddatehoudenmetelkaar.Laatzein1minuutvertellen 10m waaromzedevacaturehebbengekozenenhoeditbijzepast. LES6Mijncurriculumvitae(cv)|Mijnbaanvinden–klassikaal/ individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles6-docent 45minuten Lesdoelen - Studentenwetenwaaromeencvbelangrijkis; - Studentenkunnenhuneigencvmakenenverbeteren; - Studentenwetenwaarzeopmoetlettenvoordeopmaakvanhuncv. Doorloop - Klassikaalinventariserenwaterallemaalineencvmoetstaan.Daarnaeenfilmpjekijken waarindebelangrijksteonderdelengenoemdworden. - DejongerenmakenindividueelopinterneteencvviaeenwebsitevanhetUWV.Zij printenhetcvuit. - Zijleggenhuncvvoorenanderenenvragentipsterverbetering. Benodigdheden Schoolbordofflip-overvel,digibordomhetfilmpjeoptetonen,computerlokaaloflaptops, eenprinterenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Deintroductiewordtcentraalgedaanindeklas.Inventariseermetdeklas:welke onderdelenhorenineencv. • Destudentenhebbencomputers,interneteneenprinternodigvoorhetmakenvan eencv. Ditkuntuookalshuiswerkmeegeven. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal-Bespreek:watiseencv?Wieheeftereencv?Isdezeup-to-date? Klassikaleinventarisatie-Inventariseermetdeklaswaterineencvhoorttestaan. Antwoorden: Naam,leeftijd,contactgegevens,rijbewijs,opleidingen,stages,(werk)ervaringen, bijbaantjes,hobby’s,vaardigheden(zoalsExcel,Word,etc.),enandererelevante informatie.(nevenactiviteiten) Klassikaal-Bekijkhetfilmpje–Waaromiseencvbelangrijk? • Hetisjevisitekaartje • Hetisvooreenonbekendedeeerstekennismakingmetjou • Deeerstekeuzewordtopbasisvanhetcvgemaakt • Hetiseenkansvooriemandomjegoedtepresenteren • Hetgeeftdemogelijkheidomtelatenzienwatjekunt. 5m 1.c 1.d 67 5m 10m 1.e 1.f Klassikaleinstructie:jecvsamenstellenopUWV–expeditiework.nl Dejongerenmoetenhuncvviadezewebsitesamenstellen,uitprintenenbewaren.Daarna moetenzedezeaananderenlatenlezen(zieopdracht7–bladzijde54).Alsermeertijd nodigis,kuntuditalshuiswerkgeven. Totslotbespreek(evt.)Klassikaal: • Pasjejecvaanpervacature? • Hoeveelpagina’sisdeidealecv? 68 20+m LES7aen7bWerkervaring|Mijnbaanvinden–klassikaal/individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles7a-docent Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbaanvindenles7b 45minuten Doorandererelevanteactiviteitentebeschrijven,zoalswerkervaringbijstageen vrijwilligerswerk,vergrootjejewerkervaring.Zijmakendetest‘Ikbengeweldig’zoekenzij naarpassendvrijwilligerswerkwaarmeezehunvaardighedenencompetentieskunnen ontwikkelen. Lesdoelen(les7) - Studentenwetenwatzekunnendoenalszenogteweinigwerkervaringhebben; - Studentenkunnenreflecterenoploopbaancompetentiesenervaringenuitstage, (bij)baanofopleiding. Doorloop Nahetbesprekenvandeklassikalestellingkandezeleszelfstandiguitgevoerdworden. • Jongerendenkennaoverdeinvullingvanwerkervaringophuncv. • Zijkrijgentipsoverhoejekanblijvenwerkenaanvaardigheden. • Jongerenbekijkenhoevrijwilligerswerknuttigkanzijnvoorhen. • Zijdoenopinternetdetest‘Ikbengeweldig’enbekijkenwatvoorsoort vrijwilligerswerkbijhenpast. • Invullenvandeloopbaancompetenties(opdracht9). Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] Lesplanningendidactischeaanwijzingen-LES7a Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaal-Bespreekdeeerstegedachtenbijdeuitspraak: “Hoekunjehetprobleemvanhethebbenvanweinigwerkervaringinjecvoplossen?” Doorandererelevanteactiviteitentebeschrijven,zoalswerkervaringbijstageen vrijwilligerswerk. Klassikaal-Bespreekmetdeklaswelkevaardighedenzijinhuncvopnemen?Waarom? Klassikaal–Geefkorteinstructieoveropdracht8(bladzijde55) Laatjongeren(alleenofinduo's)deopdracht8maken.Hoeomtegaanmetweinig werkervaring?Tipsdiejezoukunnenbedenken: Gatijdelijkwerkdoen,totdatjedebaanvindtdiejeechtwilt; Blijfactiefenhoudritme; Denkaansuccessendiejebehaaldhebt; Zoeksteunbijlotgenoten. Eindeklassikaaldeel-jongerengaanindividueelverder 5m 1.c 1.d 1.e 69 5m 10m LES7b Nr Doorloop Tijd 1.a Individueelwerken–studentenbekijkeneenfilmpje Individueelwerken–studentenmakendeonlinetest‘Ikbengeweldig’. 5m Invullenschemaloopbaancompetenties(opdracht9,bladzijden56en57) Studentenvullendeloopbaancompetentielijstin.Alsernogtijdis,vraagenkelejongeren watzehopentelerenenwaarzenogaanwillenwerken. 5m 1.b 1.c 70 15m Mijnsollicitatiegesprek|Solliciteren Metditthemabereidendejongereneensollicitatiegesprekvooren oefenendit.Hierbijkomtookaanbodwatzemoetendoenmetafwijzing, vooroordelen,discriminatieenongepastevragen. Lessenoverzicht Les1 Klassikaal–digibordles(65minuten) Inhetklassikaledeelvandeleswordtergeïnventariseerdindeklasoferweleens jongereneensollicitatiegesprekhebbengehadenwelkeervaringenzedaarmee hebben.Ingroepjesgaanjongereninventariserenwatjewelenwatjejuistnietmoet zeggenineensollicitatiegesprek Les2 Individueel–werkenindeWorkspace(45+minuten) Indezelesgaanjongerenzichindividueelviainternetvoorbereidenopeen sollicitatiegesprek.Hierbijmakenzegebruikvaneenvoorbereidingsformulier-hierin wordtergevraagdnaarhetbedrijf/organisatie,debaanendestandaardvragen. Les3Klassikaal–digibordles(80minuten) Hetsollicitatiegesprekkangehoudenworden!Tijdensdeleswordtditgedaandoor middelvaneenrollenspel.Hierinparticiperen:sollicitant,tweemedewerkersvanhet bedrijfendriewaarnemers.Hetrollenspelgebeurdaandehandvaneen stappenplan.Aanheteindevandeleswordtdemeningvanjongerenovereen 'mislukte'sollicitatiegevraagd. EXTRAAANDACHT:Aanheteindevandelesvullendejongerendereflectie-het schemametdeloopbaancompetenties-indieaandeordegekomenzijnbijthema Mijnsollicitatiegesprek(blz.60/61). Les4 Klassikaal–digibordles(70minuten) Watzijnvooroordelen?Komjedaarmeeinaanrakingalsjeeenbaanzoekt? Wanneerisersprakevandiscriminatie?Indezelesbekijkendejongerenwat vooroordelenzijnenhoezedezevooroordelenkunnenombuigenzodatzevoor zichzelfkunnenopkomen. Les5 Klassikaal–digibordles(60minuten) Sommigevragenvanwerkgeverstijdenssollicitatiegesprekkenzijnietdiscriminerend, maarwelongepast.Waaromstellenwerkgeversongepastevragen?Watzijn ongepastevragenenhoegajedaarmeeom?Indezelesgaanjongerennadenken overongepastevragen. 71 LES1|Mijnsollicitatiegesprek–klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnsollicitatiegesprek1-docent 65minuten Lesdoelen - Studentenkunnenbijeensollicitatiegesprekvaneenanderzienwatergoedenminder goedging; - Studentenwetenhoezezichmoetvoorbereidenopeensollicitatiegesprek; - Studentenwetenvanzichzelfwatjegoedenmindergoedkuntbijeen sollicitatiegesprek. Doorloop - Bekijkenvandeintroductieanimatie. - Werkenin3groepen,elkegroepverzintvoordestellingargumenten. - Jongerenbekijkeneenfilmpjeenschrijvendedo’sendon’tsineensollicitatiegesprek op. - Uitwisselingvanervaringenbijhetsolliciteren. Benodigdheden Internet,digibordofbeameromdestellingenenhetfilmpjetetonen,grootvelpapier,klok enhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • DestellingstaatklaaropMentimeter.com(Themamijnsollicitatiegesprekles1a) • Dedo’sendon’tsmoetenwordengenoteerdopeengrootvelpapier/ofin toekomstboek. • Hetgesprekmetelkaaroversolliciterenishetbelangrijksteindezeles.Verteldaarbij ookuweigenervaringenenlaatjongerenvooralvertellenoverdingendiegoed gingenmaarookdiemindergoedgingen. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr 1.b 1.c 2.a 72 Doorloop Tijd Klassikaalbekijkenvandeanimatie. Verteluweigenervaringenmetsolliciteren. Klassikaalbekijkenvanfilmpje‘Basisvansolliciteren’. Hoebereidjejevoor?Welkeklerendoejeaan?Hoezorgjeervoordatjedaarstraksniet meteenmondvoltandenstaat? StemmenopdestellingviaMentimeter.com(Themamijnsollicitatiegesprekles1a) ‘Jezelfvoorbereidenopeensollicitatiegesprekheeftnietveelzin.Albijdeeersteindruk wordtbeslistofjewordtaangenomenofniet.’ Goedevoorbereidingzorgtervoordathetgesprekbeterverloopt. 5m 5m 5m 2.b 2c StemmenopdestellingviaMentimeter.com(Themamijnsollicitatiegesprekles1a) ‘Ikvindhetbelangrijkomtijdenseensollicitatiegesprekmezelftekunnenblijven.Ikkleedme daaromnietandersdannormaal,wantdiekledingpastbijmij.’ Jezelfblijvenisbelangrijk,maarookdebestekantvanjezelflatenzien. opdracht1:Bekijkhetfilmpje(NIETYOUTUBE)–https://vimeo.com/97000255enlaat studenteninvullenvoorJoostofAbigail. Bespreekdeantwoordenna: Abigail: Watgingergoed? Watgingernietgoed? • Zeheeftinformatiemee • Zeistelaat • Zeplakthaarkauwgomondereen • Zelegtgoeduitwaaromzehierwil tafeltje werken • Zepostopsocialmediadathaar • Zeheeftzichverdieptinhetbedrijf sollicitatiesaaiisenmaakteerst • Zelegtuithoezezichzou haarpostaf gedragenopdewerkvloer • Zesteltzichnietvoor • Zekijktdewerkgeveraan • Zeleesthaarantwoordenvaneen • Zebedanktvoorhetgesprek blaadje • Zegeeftgelijkalaandatzegeen avondenwilwerken • Zeheeftgeenrechte,actieve houding Joost: Watgingergoed? Watgingernietgoed? • Hijheeftzijncvmee • Hijistelaat • Hijantwoordgoedopdevragen • Hijzitonderuitgezakt • Hijkanmorgenalbeginnen • Hijhoudzijnpetop • Hijbedanktvoorhetgesprek • Hijgeeft‘geld’alsenigemotief omtesolliciteren • Hijkijktdewerkgeveraan Klassikaalkorteinstructievandegroepsopdracht,opdracht2,Toekomstboek,blz.61 Maakgroepjesvanmax.vierjongeren.Laatdo’sendon’tsinventariserenvooreen sollicitatiegesprek. Do’s: Don’ts 1.Zorgdatjeernetjesuitziet 1. 'Hoeheetuookalweer?' 2.Weesoptijd! 2. 'Ikhebeigenlijkgeenideewatjulliedoen' 3.Zetjetelefoonopstil 3. 'Hebikdatinmijncvgezet?' 4.Neembelangrijkepapierenmee 4. 'Watzalikhiereensopantwoorden?' 5.Weetmetwiejehetgesprekhebt 5. 'Mijnsterkepunten?Ikhebgeenidee…' 6.Geefeenstevigehanddruk 6. 'Ikhebgeenvragen,ikziehetallemaalwel 7.Bereidjeelevator-pitchgoedvoor alsikhierbeginmetwerken' 8.Weetwelkevragenjekunt 7. Slordige,vuile,kapottekleding verwachten 8. Mijnvorigebaas/werkgeveriseen%$#*%! 9.Weespositief 9. Kanikalvasteenvoorschotkrijgen? 10.Stelzelfookvragen 10. Sorrydatiktelaatben…. Klassikaalbekijkenvanfilmpjes‘Tips’. 5m 15m 2d 2.e 73 10m 5m 2.f 2.g 2.h 2.i 2.j Tweemeisjesvertellenineenfilmpjewatzijhandigvindenvoorsolliciteren. Sollicitatietips:welkezijnbruikbaar? Klassikaal:bespreekmetdeklasdeervaringendiezehebbenopgedaantijdenshet solliciteren(bijbaantjes,stage). Bekijkhetfilmpje(tweejongens)diezichvooreensollicitatiegesprekvoorbereiden. Studentengaatkorthunintroductieoefenen(tweetallen). Eventueelfilmpjebekijkenoverpresenteren(NIETYOUTUBE)–www.vimeo.com/90681835 Samenvatting: JongerenbladerendoorhunToekomstboekheenomtekijkenwelkevijfdingen (eigenschappen,vaardighedenetc.)zekanhelpenindevoorbereidingophet sollicitatiegesprek. Eindevandeles 74 10m 10m LES2voorbereiding|Mijnsollicitatiegesprek-individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnsollicitatiegesprekles2 (voorbereiding) 45+minuten Indezelesgaanjongerenzichindividueelvoorbereidenopeensollicitatiegesprek.Hierbij makenzegebruikvaneenvoorbereidingsformulier-hierinwordtergevraagdnaarhet bedrijf/organisatie,debaanendestandaardvragen. Lesdoelen: - Studentenkunnenenwetenhoezezichvoormoetenvoorbereidenvooreen sollicitatiegesprek. Doorloop Dezeleskanindividueelwordenuitgevoerdachtereencomputer.Deleskunnenzeeventueel ookthuismaken. - Zijbereidenzichvooropeensollicitatiegesprekvoordevacaturediezijhebbengekozen (zieblz.54inhetToekomstboek)envullenhetvoorbereidingsformulierin. (Zijhebbeninles2eenkopienodigvanditingevuldeformulier!) • Jongerenkunnenhetvoorbereidingsformulieropdecomputerinvullenen daarnaprinten(tweekeeri.v.m.peerfeedback). Benodigdheden EenprinternodigenhetToekomstboek. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • HetvoorbereidingsformulierstaatindeWorkspace(individuelelesslide1.b),maar kanookgedownloadwordenopwww.codenamefuture.nl/werkbladen. • Letop:Studentenmoeteneenkopiemakenvanhetingevuldeformulierende vacaturevoorles3.HetbesteisalszenahetinvullendezeTWEEkeeruitdraaien. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal–korteinstructie Indezelesbereidendejongereneensollicitatiegesprekvoor,indevolgendeleswordt ergeoefendineenrollenspel.Deleskunnenzijzelfstandigenindividueelmaken. Jongerenhebbeneencomputereninternetnodig. Individueelwerken-Voorbereidenophetsollicitatiegesprek JongerengebruikendevacaturediezehebbengezochtinHetthemaMijnbaanvinden, (Toekomstboekblz.54.) Nadatdestudentenhetwerkblad'voorbereidingophetsollicitatiegesprek’hebben ingevuldprintenzehettwéékeeruit(voorvolgendeles). 5m 1.b 75 20+m 1.c 1.d 1.e 76 Intweetallenwerken–Uitwisselenvanhetingevuldeformulier (mettweeanderejongeren) Letop:studentenkunneninverschillendetempo'swerken.Misschienisheteenidee omdefeedbackopeenmomenttedoenwanneerdemeestenklaarzijn. Studentenvulleninaantekeningenveldopblz.63,inwatzemetdefeedbackgaan doen. Individueelwerken–Studentenbereidenzichvoorophetsollicitatiegesprek. Zebekijkeno.a.deverschillendeopdrachtenuithetToekomstboekdoorenbedenken tweevragen(enantwoorden)dieeventueelgesteldzoudenkunnenworden. Afsluitingvandeles Geefaandatstudentenhetvoorbereidingsformulierenhunvacaturenodighebben voordevolgendeles(oefenenmethetsollicitatiegesprek).Studentenmoetendeze tweeformulierendusmeenemen! 10m 10+m LES3oefenen|Mijnsollicitatiegesprek-klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnsollicitatiegesprekles3(oefenen)- docent 80minuten Lesdoelen - Studentenhebbeneensollicitatiegesprekgeoefendvanuitverschillenderollen; - Studentenwetenhoejevaneenniet-succesvolsollicitatiegesprektochietskuntleren; - Studentenkunnenreflecterenoploopbaancompetentiesenervaringenuitstage, (bij)baanofopleiding. Doorloop - Studentenwerkeningroepjesvan6jongerenaanhetstappenplanrollenspel. Stap1Rollenverdelen/Stap2Kopiërenvanvoorbereidingsformulieruitles2 Stap3Gesprekoefenen/Stap4Voorbereiding Stap5Hetsollicitatiegesprek/Stap6Nabespreken - Klassikalenabespreking:hoeishetgesprekgegaan?Laatjongerenhunervaringendelen enfeedbackgeven. - Watdoejealseensollicitatiemislukt?Ofalsjeafgewezenbent? - Invullenreflectieoploopbaancompetenties(opdracht4). Benodigdheden Kopievanhetingevuldevoorbereidingsformulieruitles2endevacature(jongeren),het werkblad:'stappenplanSollicitatiegesprek'afdrukken(zieo.a. www.codenamefuture.nl/werkbladen)enhetToekomstboek(o.a.metvacature,cv, voorbereidingsformulierenelevatorpitch). Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • HetstappenplanvanhetrollenspelstaatindeWorkspace(digitalelesslide1.b), maarhetbestekuntudezedownloadenopwww.codenamefuture.nl/werkbladen. Kopieerhetstappenplanvooruwleerlingen(2pergroepjevan6). • Maakgroepjesvanmaximaal6jongeren. • Zorgvoorgekopieerdeofuitgeprintevoorbereidingsformulierenuitles2. • Eventueeldeklasindelenmeteenaantalopstellingenvantafelsenstoelenvoorhet sollicitatiegesprek. • Belangrijkisdatjongerenhetrollenspelin30minutendoen.Tijdsaanduiding duidelijkinhetzichthangen/tonenopdigibordentussendoormeldenhoeveeltijd ernogis. Lesplanningendidactischeaanwijzingen 77 Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaleinstructie–verloopvandeles/rollenspel Neemkortdeopdrachtdoor.Maakgroepjesvan6jongeren.Zorgdatdekopieënvande voorbereidingsformulierenenvacatureerzijn(stap2). 10m 1.c 1.d 1.e 1.f 78 Loopkortallestappendoorenvraagofduidelijkiswatzemoetendoen.Belangrijkisdat groepjeshetrollenspelin30minutendoen.Maakduidelijketijdafspraken.Stastilbij onderstaandedidactischesuggesties:hoegeefjezinvollefeedback? Didactischesuggesties–Feedbackgeven Hetgevenvanfeedbackisbestlastig.Voorkomenmoetwordendatdepersoondiede feedbackontvangtnegatievegevoelensoverhoudtaandefeedbackofpuntentehorenkrijgt dieonveranderbaarzijn.Handhaafdaaromderegelsvoorhetgevenvanfeedback: • Benoempositievepuntenenpuntendieverbeterdkunnenworden. • Geeftmeerpositievedanverbeterpunten. • Zegwatjegezienhebt,dusbeschrijfhetgedrag.Geefgeeninterpretatie.‘Ikdenkdatje hetnietleukvond’isnietgewenst.‘Ikzagdagjeineenswegkeek,watwaseraande hand?’isprima. • Geefjeadviezenindeik-vorm.‘Ikzouhetzoenzodoen.’Hetmaaktduidelijkdatdat jouwmeningis. Dejongerengaanaandeslagmethetwerkbladenrollenspelsollicitatiegesprek Looplangsdeverschillendegroepenomtekijkenofhetprocesgoedverloopt. Klassikalenabespreking–hoegingendesollicitatiegesprekken?Doorloopdevragen. [Vraagaandesollicitanten] 1.Wieiseraangenomen? 2.Wieisernietaangenomen? [Vraagaandewaarnemersvanafgewezensollicitant] 3.Wathaddesollicitantbeterkunnendoen? [Vragenaandewerknemersdienamenshetbedrijfdesollicitanthebbenaangenomen] 4.Watisderedendatjulliedesollicitanthebbenaangenomen? 5.Welketipshebbenjullievooreensollicitatiegesprek? [Vraagaandeiedereen] 6.Watleerjehiervan? "Eenmisluktesollicitatiekunjehetbestemaargauwvergetenenhopendatjedevolgende keermeergelukhebt." Iseensollicitatiegesprekmisluktalsjenietbentaangenomen?Hoewapenjejetegen teleurstellingen?Inventariseerdemeningenenlaatenkelejongerenhunkeuzetoelichten. Vaneensollicitatiekunjeleren.Doorjesollicitatieteverbeteren,vergrootjejekansenop eenbaan. Klassikalebespreking–Afgewezenendan? Heeftiemandditweleensmeegemaakt? Waaromzoujemoetenwetenwaaromjebentafgewezen? Watkunjenogmeerdoen? Individueel:invullenschemaloopbaancompetenties,opdracht4Toekomstboekblz.62en63 Studentenvullendeloopbaancompetentielijstin.Alsernogtijdis,vraagenkelejongeren watzehopentelerenenwaarzenogaanwillenwerken. 30m 20m 5m 10m 5m LES4vooroordelenendiscriminatie|Mijnsollicitatiegesprek-klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnsollicitatiegesprekles4–docent 70minuten Indezelesbekijkendestudentenwatvooroordelenzijnenhoezedezevooroordelenkunnen ombuigenzodatzevoorzichzelfkunnenopkomen. Lesdoelen - Studentenwetenwatvooroordelenzijn; - Studentenwetenwatdiscriminatieis. Doorloop • Klassikaalwordtbesprokenwatdiscriminatieisenwelkegroepenwordenbedoeld. Hetverschiltussenvooroordeelendiscriminatiewordtduidelijk.Meldenenaangifte doenbijdiscriminatiewordtbesproken. • Jongerenkiezenuittweefoto’seenpersoonwaarvanzijdenkendathij/zijhetbeste pastbijdeomschrevenfunctie.Hetiseenoriëntatieopomgaanmetvooroordelen (iedereenheeftvooroordelen). • Klassikaalbespreken:wieheefterweleenstemakengehadmethetgevoelvan vooroordelentijdenseensollicitatiegesprek?Neemhiervoorruimteentijd,hetis belangrijkdatjongerenhethieroverkunnenhebbenenhunhartkunnenluchten. • Tenslottevullenjongereninwaarzediscriminatiekunnenmeldenenaangifte kunnendoen. Benodigdheden Digibord,geluid,blaadjevooriederestudent Inhoudelijkeachtergrondinformatie ABU-DeAlgemeneBondUitzendondernemingen(ABU)heeftdiversepublicatiesophaar naamstaanoverdiscriminatie.Zegeveneengoedbeeldvanwatwelennietmagbij sollicitaties. Kijkbij:http://www.abu.nl/website/onderwerpen-en-faq/overzichten/gelijke-behandeling Stagemotor-Uiteenonderzoekonder700jongerenblijktdat1opde5discriminatie ervaartbijhetzoekennaareenstageplaats(2013).Erwerdenverschillendevormenvan discriminatieervaren:vanwegeafkomst,school/opleiding,vriendjespolitiek,lengte. Daarnaastgaf1opde10studenten(in2016)aangepestofgediscrimineerdteworden. Kijkbij:www.stagemotor.nl/stage-nieuws/Stagiairs-ervaren-discriminatie Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Ukuntmeerachtergrondinformatieverzamelenopwww.discriminatie.nlof www.mensenrechten.nlomuvoortebereidenopeventuelevragen. • Zoekalvasthetdichtstbijzijndeantidiscriminatiebureauopviawww.discriminatie.nl. 79 • Eentestovervooroordelen/stereotypeneneensamenvattingvande trainingsmoduleszijntevindenopwww.mensenrechten.nl/selecteren. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal:introthemavooroordelen,wekunnenermeetemakenkrijgenbijhetzoeken naareenbaan.(begindaarnaalsintroductiegelijkmetdeklassikaleopdracht) Klassikaal:opdrachtWiekiesjij? Studentenschrijvenopeenpapierdedriefunctieswaarzij,alswerkgever,eenpersoonbij kiezen.Op1.d,1.een1.fstaanelkekeertweefoto’svankandidaten.Dejongerenschrijven hunkeuzeop.Ukuntnaelkekeuzeditklassikaalbesprekenofditnadezeserievandrie doen. Beginmetdefotoopdracht. Instructie:Stel,jijbentwerkgeverenopzoeknaareennieuwewerknemer.Voor verschillendefunctieskrijgjedekeuzeuittweemedewerkers.Wievindjijhetmeest geschikt?Enwaarom? Klassikaal:bespreekdeuitkomstenmetdestudenten.Laatjongerenhunkeuze beargumenteren. • Zijnerbijdeargumentenvooroordelen? • Ofoordelendiedoordesollicitantalsdiscriminerendopgevatkunnenworden? Inventariseerdemogelijkevooroordelen.Kijkofudevooroordelenindeklaskunt ontkrachtendoornaarfeitenenvoorbeeldentevragen. 1.cmogelijkvooroordeelman-vrouw 1.dmogelijkvooroordeeluiterlijk(petjeop) 1.emogelijkvooroordeelafkomst Klassikaal:bespreekdebetekenisvanwateenvooroordeelis. “Eenvooroordeeliseenmeningoveriemandofeengroep,dienietopfeitenisgebaseerden vaakniet(volledig)overeenkomtmetdewerkelijkheid.” Klassikaal:bekijkvoorbeeldenvanvooroordelen Vraagstudenten:welkevooroordelenkenjij,weetjijvan(ongeachtdatdezeonwaarzijn). Welkevooroordelenzijnonbewust? Klassikalevraag:Welkevooroordelenzijnbekendonderdestudenten? Duitsersgravenkuilen.Hollanderszijnzuinig.Dikkemensenzijngezellig.Vrouwenkunnen nietparkeren.Mannenkunnennietsvinden.Vroegerwasallesveelbeteretc. Extra:Eentestovervooroordelen/stereotypeneneensamenvattingvandetrainingsmodules zijntevindenopwww.mensenrechten.nl/selecteren. Omdenken–Hoezoujevooroordelenkunnenopbuigen? Introductieop: • Vooroordelenofdiscriminatie? • Watmoetjedoentegendiscriminatie? 1.b 1.c 1.d 1.e 1.f 1.g 1.h 1.i 1.j 2.a 80 5m 10m 5m 5m 10m 2m 2m 2.b 2.c 2.d 2.e 2.f Klassikaal:bespreekwatisdiscriminatie? “Discriminatieishetdaadwerkelijkanders(nadelig)behandelenvaneenpersoonomdat dezepersoontoteenbepaaldegroepbehoort.” !!!Voorkomdatdiscriminatienietvooralophuidskleurofafkomstwordtgenoemd!Denk aanjongetienermoeders,vrouwen,leeftijdsdiscriminatie,etc.Trekdediscussieindeklas breed. • Welkegroepenkunnenwordenbedoeldenwaaromwordenzijgediscrimineerd? Hetgaatomhetbenadelenvanmensenopbasisvanhunafkomst,sekse,huidskleur, seksuelevoorkeur,leeftijd,religie,handicapofchronischeziekte. Benadruk:Discriminatieisverboden.DatisvastgelegdinhetStrafrechtenindeWetgelijke behandeling. Klassikaal:maakeenbrugnaarwaaromdezeles?Waaromrelevant? Uiteenonderzoekonder700jongerenblijktdat1opde5discriminatieervaartbijhet zoekennaareenstageplaats.Kijkbij:www.stagemotor.nl/stage-nieuws/Stagiairs-ervarendiscriminatie(2013)Daarnaastgaf1opde10studenten(in2016)aangepestof gediscrimineerdteworden. Wisselervaringenuit:wieheefterweleenstemakengehad,ofhetgevoelgehad,met discriminatiebijhetzoekennaareenbaanofstageplek? Watwasdesituatie?Watdeedjetoen?Wathadjenoganderskunnendoen?Waaromzou diewerkgeverdithebbengezegd? Docent:geefinformatieoverhoejemeldingkandoenvandiscriminatie. Waarkunjeterecht?Zoekditklassikaalopviahetdigibord. Eindevandeles. Leerpunten/terugblik. 81 10m 15m 3m 5m LES5ongepastevragen|Mijnsollicitatiegesprek-klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnsollicitatiegesprekles5-docent 60minuten Lesdoelen - Studentenwetenwateenongepastevraagis; - Enkunnenreagerenopeenongepastevraag. Doorloop: - Jongerenzoekenuitwelkevragenwerkgeverswelofnietmogenstellenbijeen sollicitatiegesprek. - Welkeervaringenhebbenzijzelf? - Jongerenzienwatzekunnendoenofhoezekunnenreagerenopongepastevragen. - Jongerenbereideningroepjesantwoordenvooropongepastevragentervoorbereiding ophetsollicitatiegesprek(opdracht5,Toekomstboek,blz.64en65). - Klassikalebespreking:welkereactieszijnerbedacht? - Invullenvandeloopbaancompetenties. Benodigdheden: Dedidactischetipsindelesplanning. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Bijdeuitlegoverhoejezelfkanreagerenopongepastevragenishetbestealsuzelf veelvoorbeeldenvanmogelijkereactieskangevenenreflecteerdaarop.De voorbeeldenwordengenoemdindelesplanning.Hetisdebedoelingnietvanuit emotietereageren,maarhetgesprekomtebuigen. • CollegevoordeRechtenvandeMens-HetCollegevoordeRechtenvandeMens ontwikkeldedetraining'Debestematch',metveelinformatieoverwatwerkgevers welennietmogenvragenbijeensollicitatie.Eentestovervooroordelen/stereotypen eneensamenvattingvandetrainingsmoduleszijntevindenop www.mensenrechten.nl/selecteren. Lesplanningendidactischeaanwijzingen Nr Doorloop Tijd 1.a Klassikaal:introductie Watzijnongepastevragenenhoegajedaarmeeom? Klassikaal:Instructieopdeopdracht Zijndevolgende3vragendieeenwerkgeverjetijdenseensollicitatiegesprekzoukunnen stellengepastofongepast?Geefjemening! Klassikaal:vraag1-Sollicitatieverkoper Ongepastevraag.Omhetwerkvanverkoperineenwinkelgoedtekunnendoen,ishetniet nodigomdeNederlandsetaalfoutloosteschrijven.Voordefunctievanredacteurbijeen krantisdatanders.Daarisdezetalieswelnodigomhetwerkgoedtekunnendoen. 1m 1.b 1.c 82 5m 3m 1.d 1.e 1.f 2.a 2.b 2.c 83 Klassikaal:vraag2-Sollicitatieprocesoperator Gepast.Devraagheeftinditgevalnietstemakenmethaargodsdienst,maarmetveiligheid indefabriek.Haarhoofddoekzoutussendemachineskunnenblijvenhangen.Veiligheidkan eengoederedenzijnvoorhetinperkenvandevrijheidvanmedewerkersomzichreligieuste uitenophetwerk.Zouzegesolliciteerdhebbenopeenfunctiewaarbijveiligheidofhygiëne nietinhetgedingis,danisdezevraagwelongepast. Klassikaal:vraag3-Sollicitatiebakker Ongepast.Ineenaantalsectoren(denkaanonderwijs,financiëlesector,defensie,politie, transport)magdewerkgevervragenomeenV.O.G.–eenVerklaringOmtrenthetGedrag. EenV.O.G.wordtafgegevendoordeministervanjustitieengeeftaanofhetgedragvande sollicitantgeenbezwaaroplevertvoordefunctiewaarophijreageert..Wanneereen werkgeveromeenVOGvraagt,wordtonderzoekgedaannaarhetstrafrechtelijkeverleden vandesollicitant.Hetonderzoekbeperktzichalleentotvertoondstrafbaargedragdat relevantisvoordefunctiediedesollicitantwilgaanuitvoeren.Inditgevalisditnietrelevant voordefunctie. 3m Klassikaal:bespreekdeervaringenindeklas.Wieheefterweleenseenongepastevraag gehad? Welkewasdit?Waaromwerddezegestelddenkje?Hoereageerdeje? Klassikaal:geefvoorbeeldenvanhoejekanreagerenopongepastevragen Iedereenheeftvooroordelen.Werkgeversook.WatkunJIJdoenalsjetegenvooroordelen aanlooptbijhetzoekennaareenstageplekofwerk? Bekijkenbespreekdetipsenhetvoorbeeld. Vraagofdeklasmeervoorbeeldenkannoemenhoejezoukunnenreageren. TIP:nietteveelvoorbeeldenwantandersheeftdevolgendeopdrachtnietzoveelzin. Voorbeelden Dievraagverbaastmeeigenlijkeenbeetje.Waaromisdatvanbelangvoordeze functie? Denktumisschiendatalle[groep]luizijn?Ikbenjuistdeidealekandidaat,wantikben heelgemotiveerdenwerkgraaghard. Uvindtpunctualiteitdusbelangrijk?Datkomtgoeduit,wantinmijnvorigebaan/stage hebiklatenziendatikdaarinuitblink.Datbleekbijvoorbeeldtoenetc. Ik,trouwen?Misschienkuntudateensaanmijnvriendvragen? Datvindikeenlastigevraag.Magikdaarnogeensovernadenkenenerineenvolgend gesprekopterugkomen? Klassikaal:Geefeenkorteinstructieopdegroepsopdracht,opdracht5inhet Toekomstboek,blz.64en65. Maakgroepjesvan4jongeren.Jongerenwerkenaandeopdracht,looprondenhelpde groepjeswaarnodig. Klassikalenabespreking–Wathebbendejongerenbedacht?Vergelijkdereactiesvande verschillendegroepjes. Antwoorden: 1.AccentloosNederlands Ditiseenongepastevraag,omdaterongeoorloofdonderscheidgemaaktwordttussen groepenmensenuitbepaaldegebieden(binnenenbuitenNederland).Voordefunctieishet welnodigdatiemandverstaanbaarNederlandsspreekt. 5m 3m 10m 15m 15m 2.d 84 Mogelijkereactie: Ikkrijgjuistvaaktehorendatmijnstemzoaardigklinktaandetelefoon.Enikbenook aardig,ikkanmakkelijkcontactleggenmetmensen.Mensenbegrijpenmijuitstekend! 2.Gezond Ditiseenongepastevraag,omdateenwerkgeverinprincipegeenmedischekeuringmag latendoenennietnaardegezondheidvandesollicitantmagvragen.Eriseenuitzondering voorfunctiesmetgezondheid-enveiligheidsrisico's. Mogelijkereactie: Ikvoelmeuitstekend,maarikvindditeennogalpersoonlijkevraagwaaropiklieverniet dieperinga.Alshettoteenmedischekeuringkomtdanbenikgraagbereidmijngezondheid verdermetdekeuringsartstebespreken. 3.Kinderwens Dezevraaghoudtdirectverbandmetmoederschapenlevertdaaromverbodenonderscheid naargeslachtop.Ookalvraagteenwerkgeverhiernaar,jebentnietverplichtopdezevraag teantwoordenenditmagookniettegenjewordengebruikt. Mogelijkereactie: -Kinderennemen?Datisnogaleenstap.Watzouuadviseren? -Dievraagverbaastme.Waaromisdatvoordezefunctievanbelang? Eindevandeles/thema. Mijnbeloning!|Salarisstrook Inditlaatstehoofdstukverdieptdestudentzichineenloonstrook. Watwordterallemaalingehoudenopjebrutoloonenwaarom? Waarmoeteenwerkgeverallemaalrekeningmeehouden? UitworkshopsvanTNOmetmbostudentenblijktdatstudentenhetstelselvansociale zekerheidineersteinstantieduur,oneerlijkenonrechtvaardigvinden.Erisweiniganimoom bijvoorbeeldWAOaftedragenvoormensendienu65jaarofouderzijn(omslagstelsel).Ook vindenveelstudentendatzedeoudedagzelfwelkunnenregelen.Nauitlegiservaakmeer draagvlakvoorsolidariteitencollectiviteit. Dezelessenzijnbedoeldomeenaanzettedoenomargumentenvoorentegenhet Nederlandsesocialezekerheidsstelselopeenrijtjetekrijgen,waardoorstudententoteen beterafgewogenoordeelkunnenkomen. Lessenoverzicht Les1a Klassikaal-digibordles Les1bIndividueel–werkenindeWorkspace (deelaenbsamenzijn55minuten) Indezelesgaanjongerenaandeslagmetdebegrippenenbedragendieophet salarisstrookjestaan(vanuiteenwerknemergezien).Watisloonheffing?Watzijn volksverzekeringen?OokwordthetsocialestelselinNederlanduitgelegdenkunnen dejongerenhierovereenmeningvormen. Les2a Individueel–werkenindeWorkspace Les2bKlassikaal-digibordles (deelaenbsamenzijn55minuten) Indezelesgaanjongerenaandeslagmetdebegrippenenbedragendieophet salarisstrookjestaan(vanuiteenwerkgevergezien). 85 Inhoudelijkeachtergrondinformatie: Hoeleertudestudenthunloonstrooktelezen? Hieronderdebelangrijkstetermenopeenrijtje: Brutoloon Ditishetafgesprokenloonzonderinhoudingvanallerleipremies. Pensioenpremie Ditisdepremiediebetaaldwordtompensioenoptebouwen.Dezepremieisniet gebaseerdophetbrutoloon,maarophetbrutoloonminusAOW.Iedereen ontvangtimmersnahetbereikenvandepensioengerechtigdeleeftijdAOW.Er hoeftdusalleengespaardtewordenvoorhetdeeldatbovenopdeAOWkomt.De officiëletermvoordezeaftrekvanAOWvanhetbrutoloonisAOW-franchise.De termkomtinhetlesmateriaalnietvoor.Hetbedragwaaroverdepensioenpremie wordtberekend,staatopdeloonstrookachterpensioenpremieindekolom belastbaar. Heffingsloon Hetbrutoloonminusdepensioenpremieishetheffingsloon.Datishetbedrag waaroverbelastingensocialepremieswordtberekend.Vanhetheffingsloon wordeneerstnogdebelastingvrijevoeteneventueleheffingskortingen afgetrokken.Overhetdeeldatoverblijftwordtdeloonheffingberekend. Belastingvrijevoet Hetdeelvanhetloonofdeuitkeringwaarovergeenbelastingenpremiesvoorde volksverzekeringenhoeventewordenbetaald. Loonheffing Dezeisopgebouwduitbelastingenenpremiesvoordevolksverzekeringen.Inde volksmondwordtloonheffingvaakbelastinggenoemd.Loonheffingbestaatechter vooreenkleingedeelteuitbelastingen.Belastingenzijn5,85%vanhetdeelvan hetinkomenwaaroverdeloonheffingplaatsvindt.Hetgrootstedeelvande loonheffingisAOW(17,9%),AWBZ(12,65%)enANW(0,6%). Belastingen Premiesvoor volksverzekeringen InhetThemawordenbelastingenenpremiesvoorvolksverzekeringenduidelijkuit elkaargehouden.Belastingiseenbetaling.Depremieszijneenverzekering.Die wordenaanverzekerdenuitgekeerd. Nettoloon Ditishetbedragdatwordtuitbetaald.Datishetbrutoloonminuspensioenpremie minusloonheffing. Vakantiegeld Elkemaandwordtdoordewerkgever8%bovenophetbrutoloonapartgezet.In meiofjuniwordtdatuitbetaald.Hetkomtovereenmet(bijna)eenmaandsalaris. Overvakantiegeldwordtbelastingbetaald.Hetisopjaarbasisonderdeelvanhet brutoloon.OpvakantiegeldwordtinhetThemanietingegaan.HetThemazoudan teuitgebreidworden. Werknemersverzekering en Ditzijnvolksverzekeringenwaarvandepremiedoordewerkgeverwordtbetaald. Hetgaatomdevolgendeverzekeringen: • • • • 86 Werkloosheidswet(WW) Wetopdearbeidsongeschiktheidsverzekering(WAO) Wetwerkeninkomennaararbeidsvermogen(WIA) Ziektewet(ZW) LES1aen1b–Hetsalarisstrookje(werknemer)|Mijnbeloning– klassikaal/individueel Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbeloningles1a-docent Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbeloningles1b 20+35minuten Lesdoelen: - Studentenwetenhetverschiltussenbrutoloonennettoloon; - Studentenwetendatjebelastingjemoetbetalen; - Studentenwetenwelkebelastingzemoetbetalenvanhunnettoloon; - Enwetenjewatjewerkgevervanjebrutoloonmoetbetalen. Doorloop: - Klassikalebesprekingoverbrutoloon:watgaaterallemaalafenwaarom? - Jongerenbekijkeneenloonstrookvaneenwerknemer. - Zelfstandigaandeslagmetbegrippenenbedragenopdesalarisstrook. Benodigdheden: Werkblad(ziebijlage3) Voorbereidingenorganisatie • DeanimatieenfilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Werkblad–Staatindeindividuelelesvandestudenten.Mochtdelinknietwerken kunnenzehetwerkbladdownloadenopwww.codenamefuture.nl/werkbladen. Lesplanningendidactischeaanwijzingen LES1a-klassikaal Nr Doorloop Tijd 1.b Klassikaalbekijkenvandeanimatietonenopdigibord. Watstaateropeensalarisstrook? Geboortedatum,datumindienst,BSN/Sofinummer,naam,tabel,functie,gewerkte uren/dagen,uurloon,cumulatieveloon,rekeningnummer,werkgever,belastingen (loonheffing)etc. (Laatstudenteneventueelsalarisstrokenvergelijken) Klassikaalbespreken: -‘Watishetverschiltussenbrutoloonennettoloon?' -‘Waaromwordenerbedragenvanjesalarisafgetrokken?’ -‘Hetgeldgaatnaardeoverheid,watdoenzeermee?’. [Inventariseerdeantwoordenvandestudenten]. Deinventarisatieisbedoeldalsoriëntatieophetthema.Vanhetbrutoloongaat pensioenpremieenloonheffingaf.Deloonheffingbestaatuitbelastingenenpremies voorvolksverzekeringen.Vanbelastingenwordenallecollectievevoorzieningen gerealiseerd.SocialepremieswordenafgedragenvoorAOW,AWBZ(bijzondereziekten kosten)enANW(nabestaandenuitkering). 5m 1.c - - 87 10m 1.d 1.e/f - Klassikaalbekijkenvanfilmpje:‘Ervaringvaneenmbo’ers’. Waaromzoujewelofnietopjesalarisstrookjekijken?Ishetbelangrijkomtewetenwat eropstaat?Waaromwel?Waaromniet? Bijwiekanjijterechtalsjevragenhebtoverjesalarisstrookje? Eindeklassikaaldeel-jongerengaanindividueelverder 5m LES1b-individueel 1.a 1.c Studentenwerkenindividueel-StudenkenbekijkenhetloonstrookvanTessaen beantwoordenverschillendevragenoverhetlezenvanhaarloonstrook(o.a.loonheffing, belastingenenvolksverzekeringen) Studentenwerkenindividueel–bekijkenvaneenloonstrook(ziewerkblad) Antwoorden: Hetgoedeantwoordis2:€1.348,95 20m €1.225,45=fout,Tessakrijgtookeenreiskostenvergoeding,diemoethiernogbijworden opgeteld. €1.500,00=fout,ditishetbrutosalaris. 1.d 1.e 1.f 1.g 1.h 88 €1.948,95=fout,ditishetnettoloonplusvakantiegeld.HetvakantiegeldkrijgtTessaeen keerperjaarinjuniuitbetaald. Antwoord:Voltijdbaan Antwoord:Deinhoudingenzijnloonheffingenpensioenpremie Studentenwerkenindividueel–lezenvaninformatieoverAOWenpensioen Depensioenpremieiseeninhouding.Hetbedrag€48,80staatindekolomInhoudingenbij Loonberekening. IedereenkrijgtnahetbereikenvandepensioengerechtigdeleeftijdAOW.Hetpensioendat viadewerkgeverwordtgespaardiseenaanvullingopdeAOW.Daaromwordtvoorde berekeningvandepensioenpremievanhetloondehuidigeAOW-uitkeringafgetrokken. Overhetrestant(€580,95)wordtdepensioenpremievan8,4%berekend. 1.i 1.j 1.k 1.o Letop:Indevideowordtookgesprokenoverhetaanvullendepensioen.Datishetbedrag datbovenopdeAOWènhetpensioenviadewerkgeverkomt. Hetheffingsloonzoudan€1.415zijngeweest,namelijkhaarbrutosalarisminde pensioenpremie=€1.500,00-€85,00=€1.1415,00. HetheffingsloonwaaroverTessaloonheffingmoetbetalenis€1451,20min€710,=is€ 741,20. Deloonheffingis37%vanhetbedragwaaroverbelastingenenpremiesvoor volksverzekeringenwordtberekend.Datis0,37x€741,20=€274,24. Belastingenzijn5,85%vanhetbedragwaaroverbelastingenensocialepremieswordt berekend.Datis0,0585x€741,20=€43,36. 1.ANW 2.AOW 1.p 3.AWBZ Studentenvormeneenmeningoverhetsolidariteitssysteem. 1.q Eindevanhetindividueledeelvandeles. slot Klassikaal-Bespreekhetvolgende(hebbendestudentenhetbegrepen? -Watisloonheffingskorting? -WatishetverschiltussenANW/AOWenAWBZ? 10m ste -Denkenzedatzenahun67 kunnenrondkomenvaneenAOW?WatzoujeNUkunnen doenomditaantevullen? Gebruikeventueel:http://www.youtube.com/watch?v=bJy-Vx-_FeI,eenfilmpjevanFNV Jongoverpensioenen. Haakaanbijdeactualiteit.Hiereenvoorbeeldvanjuli2015 http://nos.nl/op3/artikel/2061700-50-plussers-beslissen-over-pensioenen-vanjongeren.html slot 89 Waaromishetoneerlijkvolgensditartikel? Geenvastecontractenmeer,jewerktnietmeerheeljelevenvooreenbaas Vergrijzing(mindermensendiemoetenwerken/afdragenvoorveelouderen) Verlagingvandefiscaalaftrekbarepensioenopbouw(van2,25naar1,875%), waardoorjeminderpensioenkanopbouwen,voorjongerenisditwaarschijnlijk20% minder(dusdehelftvanwatouderenmomenteelkrijgen). http://www.spitsnieuws.nl/binnenland/2014/03/jongeren-genaaid-bij-pensioen. Meerbronnen: http://www.intermediair.nl/carriere/salaris/pensioen/Betalen-jongeren-te-veel-pensioenvoor-ouderen Klassikaal–bespreek‘Watvindjijvanonssolidariteitssysteem?’ UitworkshopsvanTNOmetjongerenvanhetmbo,blijktdatstudentenhetstelselvan socialezekerheidineersteinstantieduur,oneerlijkenonrechtvaardigvinden.Erisweinig animoomvooranderentebetalen.Ookvindenveeljongerendatzehetzelfwelkunnen 5m regelen. Nauitlegiservaakmeerdraagvlakvoorsolidariteitencollectiviteit.Gadusdoorophet onderwerpalsjemerktdatjongeren(onbewust/ongenuanceerd)hunmeninggeven. Maarwatalshetjoutreft?Ofjeouders?Partner? Vraagdestudenten(kort)–komtindevolgendelesterug: - 90 Kenjemensenuitjeomgevingdiegebruikmakenvansocialevoorzieningen? Watvindjedaarvan? Watalsjijjebaanzouverliezen?Wievangtjouop? LES2aen2bHetsalarisstrookje(werkgever)|Mijnbeloning– individueel/klassikaal Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbeloningles2a Workspace:2016-2017|Loopbaan–Mijnbeloningles2b-docent 55minuten Indezelesgaanstudentenaandeslagmetdebegrippenenbedragendieophet salarisstrookjestaanvanuiteenwerkgevergezien.Daarnaastkunnendestudentenaande slagmethetmakenvaneenpresentatieoverhoezijhetbestehun‘oudedagvoorziening’ kunnenregelen. Lesdoelen - Studentenwetenwelkesocialepremieserzijn; - Studentenwetenwatsocialezekerheidis; - Studentenkunnenopeenloonstrookdebelangrijkstebedragenvinden. Doorloop: - Studentenbekijkeneenloonstrookvanuiteenwerkgever. - Daarnabekijkenzeeenfilmpjeoversocialezekerheid - Groepsopdrachtwaarinzenadenkenoverhoezezelfhunoudedagvoorzieningkunnen regelen. - Bekijkenvanheteigensalarisstrook,eventueelalshuiswerkmeetegeven. Benodigdheden: Voordethuisopdrachtofhuiswerkopdrachthebbenstudenteneeneigensalarisstrook nodig. Groepsopdracht:internet(computeroftelefoon),a4enstift,enplakbandomvoorindeklas tehangen. Voorbereidingenorganisatie • DefilmpjesstaanklaarophetYouTubekanaal[https://goo.gl/gRaKF5] • Werkblad–Staatindeindividuelelesvandestudenten.Mochtdelinknietwerken kunnenzehetwerkbladdownloadenopwww.codenamefuture.nl/werkbladen. • Eventueel:laatjongerenhuneigenloonstrookjemeenemen(zieopdracht1- Toekomstboekbladzijde69). • Zoekactuelevoorbeeldenuithetnieuwswatbetreftdepensioenopbouwvoor jongeren. Lesplanningendidactischeaanwijzingen LES2a–individueel 91 Nr Doorloop Tijd 1.b Individueelwerken–Kostenvoordebaas Jongerenwerkenaandeopdrachtenbijhetwerkblad. Antwoord:€2077,=min€1.500,=is€577,= 10m 1.c 1.d 1e Antwoorden: €120,= €123,50 €333,50 Individueelwerken–Studentenzoekendebetekenisvan:zvw,wwenwia Ziedeinhoudelijkeachtergrondinformatie. Eindeindividueledeel Alsstudenteneerderklaarzijnkunnenzeevt.albeginnenaanOpdracht1(Toekomstboek blz.69).Dezeopdrachtgaatoverhuneigensalarisstrookje. LES2b-klassikaal 1.b 1.c Klassikaalbekijkenvanfilmpje‘Waaromsocialezekerheid?’ Inventariseerwatjongerendenkenoverdesocialezekerheid. Vraagdejongeren: Kenjemensenuitjeomgevingdiegebruikmakenvansocialevoorzieningen? Watvindjedaarvan? Watalsjijjebaanzouverliezen?Wievangtjouop? Klassikaalbekijkenvanuitslagvandepoll‘Jemeningoversysteem?’ UitworkshopsvanTNOmetjongerenvanhetmbo,blijktdatjongerenhetstelselvan socialezekerheidineersteinstantieduur,oneerlijkenonrechtvaardigvinden.Erisweinig animoomvooranderentebetalen.Ookvindenveeljongerendatzehetzelfwelkunnen regelen. 5m 15m Nauitlegiservaakmeerdraagvlakvoorsolidariteitencollectiviteit.Gadusdoorophet onderwerpalsjemerktdatjongeren(onbewust/ongenuanceerd)hunmeninggeven.Maar watalshetjoutreft?Ofjeouders?Partner? 1.d Alternatieven: *Zoekeventueeleenvoorbeelduitdekrantovereenpersoondiegebruikmaaktvande socialevoorzieningen. *Laatzienhoehetineenanderlandgeregeldismetdesocialevoorzieningen.Voorbeeld deVerenigdeStatenmetObamacareetc. Groepsopdracht–Jongerenbedenkenideeënhoejejeoudedagvoorzieningkanregelen. 20m Pergroepjeschrijvenzehettop-ideeopeenA4,dezewordtaanheteindevandeopdracht voorindeklasgehangen.Iemandvanhetgroepjekankorthunideetoelichten.Aanhet eindetop3(ideeën)samenstellendoorklassikalestemming! Jongerenkunneneventueelhetinternetgebruikenvoorideeën.Houdtechterrekeningmee dathetquatijddanlangerduurt. Laatdegroepjesjongerenkorthun‘beste’ideeoverhunoudedagvoorzieningpresenteren. Haakaanbijdeactualiteit.Hiereenvoorbeeldvan6juli2015: http://nos.nl/artikel/2045477-kabinet-jongeren-moeten-niet-betalen-voor-pensioenouderen.html Waaromishetoneerlijkvolgensditartikel? Geenvastecontractenmeer,jewerktnietmeerheeljelevenvooreenbaas Vergrijzing(mindermensendiemoetenwerken/afdragenvoorveelouderen) 92 - 1.e 1.f 93 Verlagingvandefiscaalaftrekbarepensioenopbouw(van2,25naar1,875%),waardoor jeminderpensioenkanopbouwen,voorjongerenisditwaarschijnlijk20%minder(dus dehelftvanwatouderenmomenteelkrijgen). http://www.spitsnieuws.nl/binnenland/2014/03/jongeren-genaaid-bij-pensioen. Meerbronnen: http://www.intermediair.nl/carriere/salaris/pensioen/Betalen-jongeren-te-veel-pensioenvoor-ouderen Studentenmakenopdracht1,Toekomstboekp.69.Daarvoorhebbenzijeeneigen loonstrooknodig.Dezeopdrachtkanookalshuiswerkwordenmeegenomen. Eindevandethema:Mijnsollicitatiegesprek. 5m Eindevandelessenserie|Mijnloopbaancompetenties 10minuten InWerkenaanjeToekomsthelpenwedestudentdebelangrijkstevijf loopbaancompetenties3inkaarttebrengenenverderteontwikkelen.Zowetenzesteeds beterwatzewillen,watzekunnenenwatdaarvoornodigis.Devijfloopbaancompetenties zijn: • • • • • Watwilikenwaaromwilikdat?(motievenreflectie) Watkanikenwaarbenikmindergoedin?(kwaliteitenreflectie) Welkwerkwilikenwelkevaardighedenenkennishebiknodig?(werkexploratie) Welkekeuzeskanikmakenenwatzijndegevolgen?(loopbaansturing) Wiekanmijhelpen?(netwerken) Nr. Blz.132 (aanhet eindevande lessenserie) Doorloop Tijd Individueel:invullenschemaloopbaancompetenties(bladzijden70en71) Studentenvullenvoordelaatstekeerdeloopbaancompetentielijstin. Doel:deontwikkelingvanloopbaancompetentiestelatenzien. 10m Ditkaneeninvullingzijnvoorhetstudieloopbaangesprek. **Devragenlijstkanookopmeerderemomenten(tussendoor)wordeningevuldomeengoedbeeld tekrijgenvandeontwikkelingvandecompetentiesbijdestudenten(zievolgendepaginavandeze handleidingomvoorstudententekopiëren). 3 Bron:Handreikingstudieloopbaanbegeleiding,derolvandestudiecoach,ISBN90-329-2315-3,december2007,SLO,ViolavanLanschot Hubrecht,JanvanHilten,www.slo.nl/mbo/vakken/loopbaan/enontleendaandevijfloopbaancompetentiesvanF.MeijersenM.Kuipers (2006),Overleerloopbanenenloopbaanleren,loopbaancompetentiesinhet(v)mbo,HetPlatformBeroepsonderwijs. 94 KWALITEITENREFLECTIE Wiebenik? Ikweetwatmijninteresseszijn Ikweetwatmijneigenschappenzijn Watkanik? Ikweetwatmijnsterkeenmindersterkekantenzijn Ikweetwatmijnmogelijkhedenzijn Ikweetwelkekwaliteitenikkaninzettenvoorhetberoepwatikwilgaandoen MOTIEVENREFLECTIE Watwilik? Ikkanaangevenwatikleukeninteressantvindaanmijnopleiding Ikweetwatmijninteressesenwensenzijnvoormijntoekomstigeberoep Watdrijftmij? Ikweetwaarikmoeitevoorwildoen Ikkanuitleggenwatikbelangrijkvindwerk Watpastbijmij? Ikweetwelkwerkbijmijpast Ikkandekeuzevoormijntoekomstigberoepuitleggen WERKEXPLORATIE Watheeftde Ikhebeenbeeldvan: arbeidsmarktmijte Wathetwerkinhoudt bieden? Welkeberoepscompetentiesernodigzijninhetwerkwaarvoorikleer Ikweetwelkeberoepscompetentiesikmoetontwikkelen Ikweetoferwerkgelegenheidisinmijnregio Ikweetwelkeontwikkelingenerinmijnberoepzijn Wathoudtmijn Ikkenvanhetwerk: toekomstigewerkin? Depositievekanten Denegatievekanten Pasthetwerkbijmij? Ikkanvertellenwaaromhetwerkbijmijpast LOOPBAANSTURING Hoemaakikkeuzes? Ikbespreekplannenmetanderen(SLB’er,klasgenoten) Ikcheckofhetbeelddatikvanmezelfheb,juistis Hoeplanikmijn Ikkijkterugopmijn(leer)ervaringen(instage,werk) toekomst? Ikmaakalshetnodigisnieuweplannen Welkekantgaikop? Ikkandekeuzevoordevolgendestapuitleggen Ikbaseerkeuzesinmijnleerprocesopmijnkwaliteiten,waardenenopmijn toekomstwensen NETWERKEN Welkecontactenhebik? Ikhebeennetwerkvanmensendiemijkunnenhelpen Ikonderhoudmijnnetwerkenbreidhetuit Nee Een beetje Ja Zoja,waarblijktdituit?(bewijs) Bron:Handreikingstudieloopbaanbegeleiding,derolvandestudiecoach,ISBN90-329-2315-3,december2007,SLO,ViolavanLanschotHubrecht,JanvanHilten,www.slo.nl/mbo/vakken/loopbaan/. TevensontleendaandevijfloopbaancompetentiesvanF.MeijersenM.Kuipers(2006),Overleerloopbanenenloopbaanleren,loopbaancompetentiesinhet(v)mbo,HetPlatformBeroepsonderwijs. Colofon ©CodenameFuture Dezedocentenhandleidinghoortbijde(digitale)methodeWerkenaanjeToekomsteniseenuitgavevan: CodenameFuture Binckhorstlaan36|M3.34|2516BE|DenHaag www.codenamefuture.nl HeeftuvragenoverdemethodeWerkenaanjeToekomst? [email protected], www.codenamefuture.nl WerkenaanjeToekomstisontwikkelddoor: WerkenaanjeToekomstisontwikkelddoorCodenameFutureenTNO.Enismedetotstandgekomendankzijfinanciëlesteunvan SNSReaalFonds,VSBFondsenMinisterievanSocialeZakenenWerkgelegenheid. WerkenaanjeToekomstwordtgesteunddoorSterkTeam.